F Tieuws- en Advertentieblad voor Amersfoort en Omstreken.
a,.-v
ZATERDaG 4 APRIL 1908.
5e JAARGANG.
Uitgave van de Naaml. Vennootsehap „DE EEMLANDER".
Vepsehijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
n
icktarbeid in het Bak
kersbedrijf.
FEUILLETON.
>e Familie Von Kröchert.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
STATEN GENERAAL.
tOQ,
;-X
Wf
i
i de
n w
ireli
is i
an i
zien
op
C trr
MLANDER
enlt
TO
ma
got
sp d
£n
I he
chti
O0(
Hoofdredacteur R. ft. RIJKENS.
Ab onnementspr ij s
Per jaarf 4.
Franco per post- 5.60
Per 3 maanden- 1.
Franco per post- 1.40
Afzonderlijke nummers- 0.05
Bureau: BREEDESTRAA.T 20.
Telefoon Interc. 62.
Prijs dor Advertèntiën:
Van 1 tot 5 regelsf 0.40
Voor iederen regel meer- 0.08
Buiten het Kanton Amersfoort per regel - 0.10
(Bij abonnement belangrijke korting.)
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames van buiten het Kanton Amersfoort In dit blad is uitsluitend gemachtigd het Nederlandsch Advertentiekantoor PEEREBOOM en ALTA te Haarlem.
)e beweging tot afschaffing van den
htarbeid voor bakkers, die in het
1898 na een agitatie van ruim een
als mislukt was te beschouwen, is
de laatste jaren met zooveel kracht
er op den voorgrond getreden,
de kansen van hen, die er voor
jden, enorm zijn verbeterd.
[bat de beweging destijds mislukte,
vooral hieraan toe te schrijven zijn
veest, dat de tijd, die voor het door
ngen der denkbeelden bij het publiek
bij de gezellen, voldoende werd ge
il, inderdaad veel te kort was be-
end.
Haar nu staan de zaken andersmen
:ft tijd gehad zich in die denkbeelden
te werken en op het in September
in Utrecht gehouden congres is eene
tiimissie benoemd, die voortdurend en
or het geheele land propaganda zal
ken voor de afschaffing.
Het is een streven, dat ons aller sym-
thie verdient. Toch moet men het
het, publiek in dezen niet hebben.
:n zou meenen, dat het publiek, vooral
t meer gegoede, gaarne zijn mede-
pon irking zou verleenen, als verkeerde
standen in een helder licht worden
laatst. Doch een bewijs van .het
;endeel is .bijv. dat toen in 1897 de
operatieve bakkerij van .Eigen .Hulp"
's Gravenhage, die in Juni van dat
ar den nachtarbeid had afgeschaft,
vajüians beperkt had tot de vroege mor-
nuren, zij zich genoodzaakt zag den
ichtarbeid weer in te voeren. De leden
in die vereeniging gingen zich een-
Diu iudig bij andere bakkerijen van „versch"
ood voorzien.
Neen, van het publiek moet men het
et hebben. De Regeering zal Jmet een
et moeten komen, waarbij de arbeid
bakkerijen geregeld wordt.
Maar waarin we sedert '97 wel voor-
p ii
hec
bea
len
mde
flooi
ci
he
iei
elc
Naar het Duitsch,
VAN
HENRIETTE VON MEERHEIMB.
Maar uwe HoogheidMaar Eli-
'beth" zei de prins spottend. «Zoo
lat het steeds in Glückstadt en hier
het geen haar beter! Ik ben naar
Moritz gekomen om mij te amu-
eren en niet om me te laten be
llen. Heb ik geen gelijk, mijnheer
on Kröchert
De jonge officier glimlachte.
Eigenlijk om te baden en het
ster te drinken, uwe Hoogheid
- Gij ook, Brutus mijn zoon
teerde de kroonprinses met gevoel,
ervolgens legde zij hare hand op
en arm van haar man.
Beste Albrecht
De kroonprins keek even naar het
'nderachtige gezichtje, dat zoo teeder
;gen hem glimlachte. De vele zomer-
'foeten op het korte neusje trokken
:er zijn aandacht ze vermeerder
en bij den dag. Ondanks de ijzige
etscherlucht brandde de zon hier ook
loeiend heet. Maar op het teint van
uit zijn gaan, dat is in medewerking
van den kant der bakkerspatroons. Het
zijn niet meer alleen de bakkersgezellen,
die afschaffing van den nachtarbeid
wenschen, doch tegenwoordig doen ook
negentig procent van de patroons dit.
Dat is niet te verwonderen, daar ook,
na afschaffing, de toestand voor hen,
en voornamelijk van degenen, die het
klein-bedrijf uitoefenen, zal verbeteren.
Nachtarbeid is beslist schadelijk voor
de gezondheid en er zijn helaas al te
veel bedrijven waarin het n o o d z a k e-
1 ij k is dat er 's nachts wordt gewerkt
men moet dat aantal niet vermeerderen
door ook 's nachts werk toe te staan in
die bedrijven, waar zulks niet nood
zakelijk is.
Wat is eigenlijk het huiselijk leven van
iemand, die nachtarbeid moet verrichten?
Als vrouw en kinderen naar bed gaan,
maakt hij zich gereed om zijn taak te
beginnen en als voor zijn huisgenooten
het dagelijksche leven is begonnen, be
geeft hij zich naar bed. Tijd om mee te
werken aan de opvoeding zijner kinderen
heeft hij nagenoeg niet en de tijd, die
er voor overschiet, is er meestal niet ge
schikt voor.
En nu zijn het maar niet enkele ge
zinnen, die onder zoo'n leven lijden,
neen het zijn er in 't geheele land onge
veer een twintig duizend.
Aan zoovelen lotsverbetering te bren
gen, is werkelijk wel de moeite van een
weinig wetgevenden arbeid waard.
Minister Veegens heeft op het boven
vermeld congres zijn instemming met
de thans hernieuwde beweging betuigd.
Van harte is het te hopen dat minister
Talrua van dezelfde gevoelens is. Als hij
ziet, dat ook velen, die eigenlijk buiten
de beweging staan, uit moreel oogpunt
het streven der bakkers en hunne ge
zellen steunen, zal dit vermoedelijk eene
wettelijke regeling tegen noodeloozen
nachtarbeid bespoedigen.
En als het bovenvermelde comité bin
nen kort ook in Amersfoort een propa-
ganda-avond komt houden, dan moge een
talrijke opkomst, ook van niet belang
hebbenden, bewijzen, dat men ook hier
ter stede belangstelt in lotsverbetering
van een zoo groot aantal onzer mede
burgers.
UIT DEN DUITSCHEN RIJKSDAG.
De Duitsche Rijksdag heelt in tweede
lezing de wet op het vereenigingswezen
behandeld-!
Men zal zich herinneren dat het ont
werp in eerste lezing het beruchte
artikel 7 bevatte, hetwelk gebiedend het
gebruik van de Duitsche taal in open
bare vergaderingen voorschreef. Men
weet. ook dat in den tusschentijd een
schikking over dat artikel tot stand is
gekomen tusschen de behoudenden en
de vrijzinnigen, die voornemen» waren
geweest, om artikel 7, de heele wet te
laten vallen. Toch werd nog gevreesd
dat vele liberalen niet tevreden waren
over de schikking, door hun leiders ge
troffen, en dat zij legen de wet zouden
stemmenevenwel dat is anders uit
gekomen, de partijen van het „blok"
hebben eensgezind vóór de schikkings
voorstellen gestemd, die derhalve zijn
aangenomen met 194 stemmen van het
blok tegen 164 van Centrum, Polen en
socialisten.
Van de redevoeringen was de meest
belangwekkende die van den vrijzinnigen
afgevaardigde Muller, uit Meinigen deze
had zjjne partij te verdigen tegen de
aantijging, dat zij, door toe te stemmen
in het taaltartikel, haar beginselen ver-
raden had. Muller verdedigde het taai-
artikel zelf niet, maar legde bloot dat
van een vrijzinnig standpunt de nieuwe
wet zooveel voordeelen bood, vergeleken
met de verschillende bestaande lands
wetten, dat de liberalen, vooral nu het
taalartikel minder scherp was gemaakt,
het ontwerp daarop niet mochten laten
vallen.
Socialisten en Centrumsleden jouwden
Müller hartelgk uit.
ITALIË.
In de Italiaansche Kamer heeft men
het weer eens gehad over de Camorra,
de geheime organisatie van diefstal en
oplichting die haar vertakkingen over het
freule von Hohenthal scheen ze geen
invloed te hebben. De doorzichtig-
bleeke gelaatskleur bleef onveranderd.
Aan de slapen kon men de blauwe
aderen duidelijk door de teere huid
zien heenschemeren.
Ik wou erg graag een beetje
beneden in de vestibule gaan zitten,
zei prinses Elisabeth. «Ik bedoel daar
waar gerookt mag worden. Ik sla de
menschen zoo graag gade.
Prins Albrecht las duidelijk afkeuring
op het gezicht van Sitta.
Daar is veel te veel rook voor
freule von Hohenthal. Je weet dat zij
heel gauw hoest.»
Dat is geen reden om er tegen te
zijn, Hoogheidzei Sitta snel, maar
Ik zit ook niet graag te midden
van al die Amerikaansche, Engeische
en Duitsche parvenu's. De heele Ham-
burgsche beurs en de Berlijnsche Tier-
gartenstrasse is hier bijeen.»
Als we voortdurend in ons salon
zitten, dan hadden we evengoed in
Glückstadt kunnen blijven 1» mokte de
prinses. Zij legde haar servet op de
tafel en stond op. De anderen volgden
haar voorbeeld.
Van af de breede trap wierp prinses
Elisabeth nog een verlangenden blik
naar beneden, in den hal waar de
koffiedrinkende, rookende en pratende
gasten in gemakkelijke stoelen en op
sofa's zitten.
In het elegant ingerichte salon op
de eerste verdieping stond de koffie
al klaar. Prinses Elisabeth schonk met
een sigaret tusschen haar lippen de
kopjes vol terwijl Sitta suiker en room
presenteerde.
Door het open venster kwam de
frissche berglucht naar binnen. Het
kleine meertje glinsterde in het zonlicht.
Aan de hellingen der bergen bloei
den alpenrozen tusschen donkergroene
struiken.
Prins Albrecht stond bij het venster
en nam met een lichte buiging het
kopje van Sitta aan. «Waarom wordt
St. Moritz toch eigenlijk zoo mooi ge
vonden zei hij peinzend. «Die men
schen hebben precies op de onge-
schikste plaats hunne huizen neergezet.
Silvaplana, Silva Maria, en Pontresma
zijn veel mooierdaar heeft men een
veel mooier gezicht op de sneeuwbergen.
Maar het allermooist is Maloja. Ge
hebt het rijtuig toch besteld, beste
Kröchert
Ja zeker, Hoogheid. Om drie uur
zal het rijtuig met de schimmels voor
zijn.»
Die mooie schimmels met het
roode tuigriep prinses Elisabeth
levendig uit. «He, dan zou ik graag
mee willen gaan
Neen, neen,» antwoordde de prins.
«Je moogt niet zulke groote rijtoeren
doen. Je bent hier voor je gezondheid
geheele land en in alle klassen der be
volking heeft.
De afgevaardigde Noni sprak over de
onthullingen, welke eenigen tijd geleden
bij gelegenheid van een geruchtmakend
proces waren gedaan, over de mede
plichtigheid van een aantal politie-agenten
bij de berooving van lijken op de kerk
hoven.
De politie zag niet alleen werkloos toe,
wanneer de lijken van hun kostbaarheden
wirden beroofd, doch deed zelfs aan
wijzingen omtrent de plaatsen, waar de
beste buit was te vinden.
De voorzitter der Kamer verklaarde,
dat men al het mogelijke had gedaan
om de Camorra uit te roeien, doch wist
verder niet veel te antwoorden.
In de Kamer zijn gisteren ver
scheidene vragen gedaan, naar aan
leiding van het opstootje te Rome, in
ons vorig nummer vermeld. Minister
Giolitti antwoordde dat een deel der
werklieden, ondanks de bevelen der
politie, gisteren een anderen uitweg wilde
volgen dan vastgesteld was. Zij wierpen
zich op de openbare macht onder het
uitstooten van opruiende kreten en ge
wapend met stokken en vlaggen. De
gewapende macht deed te vergeels de
vereischte sommatiesde troep werd
met steenen bestookt een groot aantal
agenten werd gewond. Toen werden er
revolverschoten afgegeven, eerst in de
lucht. Daarop ontstond de botsing. Er
vielen 3 dooden en 15 betoogers werden
gewond, terwijl er 17 agenten, 12 kara-
biniers en 2 soldaten kwetsuren bekwa
men. Het gerechtelijk onderzoek is ge
pend.
Giolitti zeide verder, dat de troep
achteraf stond en niet door keien en
baksteenen getroffen is zooals de kara-
biniers en de agenten, die in onmiddel
lijke aanraking met de menigte waren.
Tegen 29 gewonden onder de agenten
en karibiniers staan dan ook maar 2
gekwetste soldaten.
Na opmerkingen van verschillende af
gevaardigden, werd het incident gesloten
verklaard.
In de Kamer, ja, maar op straat blijk
baar niet. Want te Rome is een werk
staking het gevolg ervan geweest. Deze
dreigde navolging te vinden te Milaan
Turijn, enz. Evenwel heeft de socialistische
groep in het parlement en het bestuur
der socialitische partij besloten heden het
en moogt niet te laat buiten blijven.
Ik ga met freule von Hohenthal en
jij gaat met Kröchert naar Prontesma
wandelen. Het is een gemakkelijken
weg en je kunt je fotografietoestel
meenemen.»
Mag ik niet bij hare Hoogheid
blijven?» vroeg Sitta. Zij hief haar blik
niet op. En men kon aan hare stem
niet hooren, welk antwoord haar het
meest welkom zou zijn.
Mijnheer von Kröchert keek de prinses
vol spanning aan. Maar zij trok ver
strooid aan de stelen der bloemen de
in een hooge vaas op de tafel stonden
en scheen niet te willen antwoorden.
Ik wou freule von Hohenthal
graag Hohenthal eens laten zien.» zei
de kroonprins. «We hebben dat trou
wens gisteren al afgesproken. Freule
stel u maar gerust. Mijne vrouw vindt
het heerlijk om een heelen middag,
geholpen door Kröchert te fotogra-
feeren.
Misschien lukt het je wel,» ver
volgde hij tegen zijne jonge vrouw,
«om een paar opnamen te doen onder
de gasten hier, Liesje? Verbeeld je, dat
je die dikke mevrouw Schneider eens
kondt vereeuwigen bij wijze van
souvenir als we in Glückstadt eens niet
weten waarover we zullen lachen.»
Het gezicht der prinses stond nu weer
heel vroolijk. Zij liet de bloemen los.
«Goed mijnheer v. Kröchert en ik
Algemeen Arbeidsverbond, dat de Turijn
zijn zetel heeft, telegrafisch uit te soodi-
gen de algemeene staking tot Rome te
beperken.
Inderdaad heeft het Verbond Ie Turjjn
in een vergadering besloten alle steden
uit te noodigen zich van een algemeene
staking te onthouden. Men gelooft, dat
morgenavond de staking geëindigd zal
zijn.
TWEEDE KAMER.
Gisteren is de behandeling begonnen
van het ontwerp tot regeling der vis-
scherijen.
Sedert jaar en dag bestaat behoefte
aan een behoorlijke volledige regeling
der visscherij op de binnenwateren, op
de kust, op zee en het ontwerp, waar
van de bespreking gisteren is aangevan
gen om weken lang te duren, zal co
dificatie geven en centralisatie brengen,
en codificatie van delegaties-
Nagenoeg al wat betrekking heeft op
de oeconomie van het vischbedrijf als
tak van de nationale welvaart zal bij
algemeenen maatregel van bestuur wor
den geregeld.
Het onderwerp is slechts een skelet,
een klapper op de reeksen van Konin
klijke besluiten, waarnaar in zestien, op
de reeksen ministerieele voorschriften,
waarnaar in 7 en op de wetswijziging
binnen vijf jaar, waarnaar in 1 geval
verwezen wordt.
De heer Regout noemde zoo'n wijze
van wetgeving in overeenstemming met
zijn legislatief ideaal. De wet behoorde
principes te stellen, die het uitvoerend
gezag heeft toe te passes.
Veel instemming vond de uiting vaa
den Helmondschen afgevaardigde niet,
immers alle overige sprekers grondden
juist hun sterkste grieven tegen het ont
werp op de ongemeen ruime delegatie,
die het inhoudt. Niet ten onrechte. Bij
Koninklijk besluit, d. w. z. al naar het
kruiend inzicht van opvolgende Ministers,
kan worden ingegrepen in rechten, die
sedert eeuwen bestaan, kunnen den
visschers de meest knellende banden
worden aangelegd. Zelfs de Minister van
zullen uitkijken naar mooie modellen.
Het is altijd zoo druk op den weg naar
Pontresma. Maar aan het diner zijt ge
er toch weer, niet Dan kunnen we
elkaar onze ervaringen mededeelen.»
Zeker. Dus om drie uur.
Prins Albrecht en zijne gemalin trok
ken zich terug in het boudoir, waar de
prinses wat wilde uitrusten, terwijl de
prins een paar brieven moest schrijven.
Sitta en Kröchert waren alleen. Er
lag een ontevreden uitdrukking op het
knappe verbrande gezicht van den jon
gen officier. Hij beet op zijn snor
en keek even naar Sitta. Maar hij kon
er de teleurstelling niet op vinden die
hij gehoopt had er op te zullen lezen.
Hij ging tegenover haar zitten. «Al
geeft men ook nog zoo'n mooien naam
aan ons baantje,» zei hij op eens, uiting
gevend aan zijne gedachten, «eigen
lijk zijn het hoogere lakeien en kame
niersdiensten die wij doen.»
Ja, wij dienen en worden er voor
betaaldde zaak Is zeer eenvoudig,»
antwoordde Sitta kalm.
Er voor betaaldIk ben geen
loontrekkend dienaar, ik ben officier I»
Hij werd vuurrood.
Zeker, bij u is het eigenlijk iets
anders,» gaf zij toe. «U kunt wanneer
u maar wilt, terugkeeren naar uw regi
ment of het landgoed van uw vader.»
En u Is u dan niet vrij
(Wordt vervolgd.)
