DAGBLAD voor AMERSFOORT en OMSTREKEN.
No. 77.
ZATERDAG 2 MEI 1908.
5e JAARGANG.
Uitgave van de Naaml. Vennootsehap „DE EEMLANDER".
Vepsehijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
Vaccinatie.
FEUILLETON.
De Familie Von Kröchert.
BUITENLAND.
DE EEMLANDER
Hoofdredacteur R. G. RIJKENS.
Abonnementsprij s
Per jaarf 4.
Franco per post- 5.60
Per 3 maanden1.
Franco per post- 1.40
Afzonderlijke nummers- 0.05
Bureau: BREEDESTRAA.T 20.
Telefoon Interc. 62.
Prijs der Advertentiën:
Van 1 tot 5 regels
Voor iederen regel meer
Buiten-het Kanton Amersfoort per regel
(Bij abonnement belangrijke korting.)
f 0.40
- 0.08
- 0.10
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames van buiten het Kanton Amersfoort in dit blad is uitsluitend gemachtigd het Nederlandsch Advertentiekantoor PEEREBOOM en ALTA te Haarlem.
Uit bet verslag van den .Bond
tegen Vaccinedwang", waarvan de
vergadering in de vorige week te
Utrecht gehouden is, hebben jwe kun
nen zien, dat het petitionnement van
het vorig jaar een groot succes ge
meend wordt. En is daar eene motie
aangenomen, luidende als volgt
„De Bond spreekt uit, a. zijn blijd
schap over het welslagen van de
poging in zake het petitionnement,
b. den wensch dat de Volksvertegen
woordigers hun aandacht zullen ves
tigen op de bezwaren van zoovele
inwoners boven de 18 jaar, in het
petitionnement van het vorig jaar
uitgedrukt."
Dat brengt ons er toe, in dit blad
nog eens na te gaan, wat de inenting
beoogt.
Het is bekend, dat eene besmettelijke
ziekte optreedt tengevolge van de
woekering van bacteriën. Ook die
bacteriën zelf hebben in het voor de
ziekte vatbare lichaam een strijd op
leven en dood te voeren. Soms ver
giftigen de bacteriën den zieke zoo
danig, dat hij den tol aan de natuur
moet betalen, een andermaal treedt
genezing op.
Dat nu is mogelijk, omdat tijdens
de ziekte en onder den invloed van
de bacterie-woekering, in het lichaam
andere stoffen gevormd worden, die
als vergift werken op de ingedron
gen bacteriën, en die een tegengift
vormen tegen het door de bacteriën
gevormde vergift.
Op deze wjjze wordt ook eenigs-
zins duidelijk het feit, dat na het door
staan van eene besmettelijke ziekte
onvatbaarheid voor die ziekte is op
getreden. Dit is algemeen bekend
ook, dat de meeste besmettelijke
ziekten den mensch slechts eens in zijn
leven aantasten. Men moet aannemen
Naar het Duitsch,
van
HENRIETTE VON MEERHEIMB.
dat tijdens het heerschen der ziekte
het lichaam geleerd heeft de tegen
giften te bereiden, die de giftige
werking der ingedrongen bacteriën
kunnen opheffen, zoodat het door
maken van eene besmettelijke ziekte
onvatbaarheid geeft voor dezelfde
aandoening.
Een eigenaardigheid van die onvat
baarheid is, dat zij even sterk optreedt,
onverschillig of de haar veroorzakende
ziekte ernstig of licht is verloopen.
Voor ruim een eeuw, toen van den
hier beschreven samenhang der zaken
nog niets bekend was, is door een
gelukkigen samenloop van omstan
digheden, Jenner er in geslaagd, kunst
matig de onvatbaarheid voor de pok.
ziekte, die toen vreeselijk woedde, op
te wekken.
Zjjn ontdekking was de voorloopster
van de nu reeds ingevoerde vaccinatie.
Hierbij wordt met opzet het lichaam
besmet met een zeer zwakke smetstof
der pokziekte. Er ontstaat dan een
onvatbaarheid, ook -voor den ernstigen
en gevaarlijken vorm der ziekte. Deze
onvatbaarheid is niet volkomen en
duurt niet het geheele leven, zoodat
de inenting na verloop van eenige
jaren dient te worden herhaald.
Deze gelukkige ontdekking van
Jenner is reeds sedert meer dan honderd
jaren in ontelbare gevallen toegepast-
De ervaring heeft voor ieder, die niet
ziende blind is, de zegenrijke gevolgen
van de vaccinatie bewezen. Een volle
eeuw is echter niet voldoende geweest,
om aan de oppossitie het zwjjgen op te
leggen, getuige de verleden week, te
Utrecht gehouden en hierboven ver
melde vergadering. Nog steeds trachten
tal van personen de zegenrijke gevol
gen van die ontdekking af te breken
en het publiek over te halen, zich te
verzetten tegen de verplichte vacci
natie.
Men heeft begrepen, dat er met
bestrijding der vaccinatie op gods
dienstige gronden in de Kamer en in
de dagblad-polemiek geen succes viel
te behalen en daarom naar andere
argumenten omgezien. Die argumenten
boden haar de geschriften en mede-
deelingen van zeer enkele genees-
heeren, welke de inenting, op grond
van zekere ervaringen, in't algemeen
of in zekere gevallen schadelijk achtten.
„Al wat op eenige plaats van den
aardbodem tegen de vaccine werd
aangevoerd" aldus schreef een
paar jaar geleden de R. K. Tjjd
„werd met zorg verzameld; alle ge
vallen, waarin de onkunde of onacht
zaamheid van den vaccinateur slechte
gevolgen had gehad voor den patient,
werden te boek gesteld" en 't schijnt,
dat dr. Schouten er weer een geval
letje .by gaat ontdekken, volgens het
verslag van bovengenoemde vergade
ring.
„Geen wonder, dat zich op deze
wyze, o.a. door de collectie materi
aal, welke de heer Lohman, gedurende
diens ministerschap van heinde en
ver heeft bijeengebracht, bij vele zijner
partjjgenooten volkomen te goeder
trouw jeen meening tegen de vaccine
gevormd heeftdat zy het nut daar
van althans als zeer twijfelachtig
gingen beschouwen en zich ten plicht
rekenden, op te komen voor de vrij
heid van een ieder, om zich en de
zjjnen al of niet aan de inenting te
onderwerpen. Hetgeen echter niet
belet, dat de overgroote meerderheid
van de beschaafde antirevolutionnai-
ren, nu zoowel als vroeger, hun kin
deren er zich-zelven doen vaccineeren
en revaccineeren."
De oppositie tegen de vaccinatie
heeft echter éen goed gevolg gehad.
Slordige vaccinatie kan schaden en
werkelijk zijn, lange jaren geleden,
schadelijke gevolgen voorgekomen.
Maar de tegenstand prikkelde tot
22)
De jonge heer heeft behalve een
benijdenswaardig gevoel van eigen
waarde een zeer onverschillige manier
om die zaak met Ilse te behandelen."
De oude Kröchert scheen nauwelijks
te luisteren. „Wat heeft zijn vader
gezegd vroeg hy snel.
Die schijnt nog minder op dat
huwelyk gesteld te zijn als zijn zoon.
Hy ziet den toestand te Rotenwalde
ten minste zeer donker in. Hy raadde
aan om het goed te verkoopen. Als
hij daarbij van eenig nut kon zyn dan
stelde hy zich te uwer beschikking."
En dus komt het met die hypo
theek niet in orde?"
Geen kwestie van."
Kröchert antwoordde met een diepe
zucht.
U is toch wel verzekerd tegen
hagelslag, vader?" vroeg Hans-Hen-
ning.
Heel laag 1 Alweer een bankroet 1
Het helpt niets, ik moet niet alleen
veel laten vellen maar zelfs een deel
van het bosch verkoopen."
Het bosch verkoopen Maar wat
blijft er dan over? Velden die alle
twee jaar onder staan en niets op
brengen Het bosch was de voor
naamste bron van inkomsten."
Ik kan niet anders, jongen."
Uit zyn toon sprak een met moeite
onderdrukte wanhoop.
De wind nam intusschen steeds toe
en groeide ten slotte tot een orkaan aan.
De boomen in den tuin zwiepten
en kraakten. Er braken groote takken
af alsof het lucifers waren en menige
oude boom werd geveld.
Tegen den avond liepen mynheer
v. Kröchert en Hans-Henning samen
het dorp in om de schade te leeren
kennen. Toen zy terugkwamen kwam
de houtvester hen tegemoet. Hy zag
er erg bleek en ontsteld uit.
Is er iets gebeurd, Krüger?"
vroeg de oude heer snel.
Een windhoos zooals ik nog nooit
gezien heb. Het grootste deel der
boomen is er geweest 1"
Groote God," mompelde Hans-
Henning ontsteld.
De oude heer zei niets. Hy greep
met beide handen naar zyn hals alsof
hy bang was dat hij zou stikken. Zyn
gezicht werd vaalbleek. „Zoo dat
is het laatste I" zei hy eindelijk dof.
De houthandelaar zette den prjjs
voor het gebroken hout natuurlijk
veel lager. Kröchert nam met doffe
berusting de onaangename tijdingen
in den vorm van opgezegde hypo
theeken of vorderingen op. Hij sprak
heel weinig en was gewoonlijk in zijn
sombere gedachten verdiept.
Ilse liep rond met een behuild
gezicht. In een koortsige spanning zag
zy eiken dag naar den postbode uit,
hopende een brief van Hilmar te
krijgen maar tevergeefs. Hy ver
wachtte zeker dat zij hem tegemoet
zou komeD. Maar na hetgeen haar
broer gezegd had, durfde zij niet het
eerst te schrijven doch werd half ziek
van verdriet en verlangen.
Hans-Henning dacht steeds meer
aan oom Hendrik op Malchow. En
alleen het uitdrukkelijk verbod van
zyn vader belette hem zich vol ver
trouwen tot hem te wenden. Hy dacht
ook wel eens aan den prins en zyn
herhaalde betuigingen van vriend
schap. Maar de prins was zelf afhan
kelijk van den ouden hertog wiens
gierigheid in Glückstadt spreekwoorde
lijk bekend stond. Daarenboven kwam
zjjn fijngevoeligheid ook op tegeneen
dergelijken stap. Heele middagen zat
hij aan zyn schrijftafel en cijferde
totdat hy er pijn van in zijn hoofd
had. Als hij dan later aan de smaakvol
gedekte tafel tegenover zyn elegant
gekleede zusters zat terwijl zijn vader
zorgvuldige bestudeering van het
vraagstuk en tot het aanwenden van
de meest mogelijke voorzorgen. Dit
gevoegd bij het conscientieuse, dat
onze Nederlandsche geneesheeren ken
merkt, kan men aannemen, dat scha
delijke gevolgen thans niet meer voor
komen.
En aangezien de aanwezigheid van
niet-ingeënten een voortdurend gevaar
oplevert, niet alleen voor henzelven,
maar ook voor de wel-ingeënten, en
de pokziekte niet zal verdwijnen,
zoolang nog steeds de vrijheid be
staat ongevaccineerd te verkeeren te
midden van gevaccineerden, spreken
wy, in tegenstelling met den wensch
van den „Bond tegen vaccinedwang"
de hoop uit, dat de volksvertegen
woordigers zich aan het bewuste
petitionnement niet zullen storen.
DUITSCHLAND.
Den 15en Mei treedt officieel der
Vereenigingswet in werking. Para
graaf 12, de zg. taai-paragraaf, eischt,
naar men weet, dat in het geheele
Duitsche Rijk op openbare vergade
ringen slechts de Duitsche taal mag
gebezigd worden. In Elzas-Lotharingen
vreesde men, dat deze maatregel ook
daar te lande zou worden doorge
voerd, hoewel alom bekend is, dat
deze paragraaf uitsluitend werd inge
voegd om het nationaliteitsgevoel der
Polen te dooden.
Inderdaad blykt nu ook, dat men
in het Rjjksland de paragraaf niet
zal gaan toepassen.
De Minister van Binnenlandsche
Zaken in Elzas-Lotharingen, Mandel,
verklaarde Donderdag in de delegatie
te Straatsburg, dat de Regeering bij
den Bondsraad stappan zal doen in
deze ten gunste van de bewoners van
het wingewest.
In afwachting van het tot stand
komen eener wet, die deze voorloopige
concessie nader zal sanctionneeren,
heeft de Regeering Donderdag reeds
door den wijn en bet goede eten
opgemonterd, opgewekt over koetjes
en kalfjes praatte dan schenen
hem zijn angst en zyn zorgen een
benauwde droom toe. Was 't denkbaar
dat die huishouding, waar alles op
rolletjes liep, geheel in de war zou
raken
Alles maakte in hooge mate den
indruk van solieden ouderwetschen
rijkdom en toch was de ruïne op
handen.
Hij maakte zich ook ongerust over
de gezondheid van zijn vader. Na elk
zakelijk onderhoud was hij totaal van
streek en had hij hevige hartklop
pingen, gepaard met benauwdheden.
Hans-Henning liet hem dan ook on
gaarne alleen op de jacht gaan. Maar
de oude heer hield koppig vol dat hij
in de frissche lucht nog nooit zoo'n
aaDval gehad had en ging er dikwijls
's morgens al vroeg op uit. Hy verliet
zoo graag dat huis waarop zooveel
zorgen drukten in de frissche
buitenlucht kon men ze gemakkelijker
dragen.
Hilda en Ilse maakten zich dan
ook niet ongerust toen hij eens op
een dag aan het tweede ontbijt nog
niet terug was. Vader was nooit zoo
precies als hij op jacht was.
Maar Hans-Henning werd gekweld
door een onverklaarbaren angst. „Ik
ga hem zoeken," zei hij. „Ik weet
de volgende ordonnantie uitgevaardigd:
Het gebruik van de Fransche taal is
algemeen toegestaan in vergaderingen,
die in het Rjjksland worden belegd.
Subsidiar zullen de prefecten ook
gerechtigd zyn dii ten aanzien van het
Italiaansch toe te staan ter wille van
de 30.000 Italiaansche werklieden, die
zich in Elzas-LothariDgen bevinden.
Hoe gunstig deze concessie ook voor
de bewoners van Elzas-Lotharingen
moge zyn, het feit dat de Vereeni
gingswet een uitzonderingswet is van
de ergste soort ten nadeele van de
PoleD, wordt hierdoor nog eens te
duidelijker in het licht gesteld.
Gisterenavond om halfelf is er op
het standbeeld van Bismarck
te Goslar een dynamiet-aanslag
gepleegd. Het voetstuk cd een been
van het beeld zyn beschadigd.
MAROKKO.
De Fransche regeering ontving het
bericht, dat het Moulay Hafid gelukt
is door te dringen in het gebied van
Sehr, tusschen den Atlas en Rabat.
Men weet nog niet, of hy nu zyn tocht
naar Fez zal vervolgen, dan wel of hy
naar Rabat zal oprukken.
PORTUGAL.
Uit Lissabon wordt gemeld, dat
daar dr. Macedo Braganza, de president
van de burgerlijke vereenigiDg, :en
Mendes Almeida gehoord zyn terzake
van medeplichtigheid aan den Konings
moord, waarvoor zy in hechtenis waren
genomen. Onder het verhoor kreeg
Braganza een beroerte. Men heeft
hem snel naar het gasthuis moeten
brengen.
De heele zaak baart groot opzien te
Lissabon.
JAPAN.
Voor zoover men tot nu toe heeft
kunnen nagaan, zyn by de ramp van
de Matsoesjima 23 officieren, 33
adelborsten en omstreeks 200 man om
het leven gekomen.
Het ODgeluk wordt weer geweten
aan zelfontleding van het befaamde
Japansche kruit sjimose, dat een groote
ontplofbare kracht heeft, maar als
andere erop gelijkende kruitsoorten
(men denke aan de ramp met de
welken kant hy is uitgegaan 1"
Neem mij mee I" zeide Ilse. „Ik
heb in langen tijd niet eens flink
gestapt."
Goed, ga maar mee. Maar het
is een flink eind. Als hij niet is waar
ik vermoed, dan zoeken we hem ergens
anders."
Ilse was gauw klaar. Met haar
korten, grauw-groenen rok aan en een
slappen vilten hoed op zag zy er uit
alsof zij op de jacht ging. „Ik zal wat
meenemen. Vader zal wel honger
hebben."
Hans-Henning liep zoo hard dat
Ilse hem bijna niet bij kon houden.
Toen zy het woud bereikt hadden,
bleven zij even staan om op adem te
komen. Hans-Henning bracht zyn
beide handen aan zyn mond en riep
zoo hard als hy kon aan zyn vader.
Maar zy hoorden niets als de echo en
het gekrijsch van een roofvogel die
geschrikken was.
Zjj gingen verder. HaDs-HeDning
nam onwillekeurig zyn jagergang aan.
Er kraakte geen enkel takje onder
zyne voeten. Ilse liep vlak achter
hem. Zy was erg opgewekt door die
mooie wandeling.
Wordt vervolgd.)
