DAGBLAD voor AMERSFOORT en OMSTREKEN. fo. 128. VRIJDAG 3 JULI 1908. 5e JAARGANG. Uitgave van de Naaml. Vennootsehap „DE EEMLANDER". Versehijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen. HALF BLAü. BUITENLAND. FEUILLETON. De Familie Von Kröcherfc. BINNENLAND. UIT DE PERS. Hoofdredacteur R. G. RIJKE SIS. Abonnementsprijs Per jaar met geïllustreerd Zondagsblad f 4. Franco per post id. - 5.60 Per 3 maanden id. - 1. Franco per post id. - 1.40 Afzonderlijke nummers- 0.05 Bureau: BREEDESTRAA.T 20. Telefoon Interc. 62. Prijs der Advertentièn Van 1 tot 5 regelsf 0.40 Voor iederen regel meer- 0.08 Buiten het Kanton Amersfoort per regel - 0.10 (By abonnement belangrijke korting.) Tot de plaatsing van advertentiën en reclames van buiten het Kanton Amersfoort in dit blad is uitsluitend gemachtigd het Nederlandsch Advertentiekantoor PEEREBOOM en ALTA te Haarlem. DE TOESTAND IN PERZIË. Uit Teheran wordt aan het „Berl. Tagebl. onder dagteekening van 1 Juli bericht, dat de Russische Kozakken - kolonel Liakhoff, die door den Sjah tot gouverneur van de stad is benoemd, den staat van beleg voor die stad heeft afgekondigd en heeft laten bekend maken, dat het dragen van wapenen en het schieten ten strengste zullen worden bestraft. Ook wordt beleediging van militairen met zware straffen be dreigd. De kolonel heeft zelfs bepalin gen uitgevaardigd over de stadsreini ging, den verkoop van brood en vleesch en over de standplaatsen van huur rijtuigen. Zjjne beschikkingen hebben onder de bevolking heel wat kwaad bloed gezet. Het gerucht loopt, dat de Kozakken- brigade tot 25,000 man versterkt zal worden. De middelen daartoe zouden worden gevonden uit een thee- en suikerbelasting. Rusland beeft tot hef fing dier belasting voor het genoemde doel toestemming verleend, hoewel dit ,'land zich, nog kort geleden, toen het parlement deze belasting wilde in voeren, samen met Engeland, onder bewering dat zjjn handelsbelangen .^daaronder zouden lijden, ten sterkste daartegen verzette. Er heerscht op het oogenblik in Perzië een interregnum, |bet land is nog steeds zonder ministerie. Daar over drie maanden eerst de verkiezin gen voor het nieuwe parlement zullen plaats vinden, is men van meening, dat de Sjah dezen tijd zal gebruiken om met Rusland nieuwe verdragen te sluiten. De Sjah kan thans, in dezen parlementloozen tijd, naar willekeur over de geldmiddelen beschikken. Het hoofd van het telegraafbestuur heeft 50,000 tomans uitbetaald en van de douane heeft hy, zonder eenige tus- schenkomst, 40,000 tomans ontvangen. Volgens een particulier telegram uit Tabriz, te Londen ontvangen, is de toestand aldaar allerkritiekst. Tabriz en de provincie Aserbeidjen 'izijn het eigenlijke terrein der revolu- tionnairen en de aankomst der troepen heeft den toestand aldaar nog verergerd. Alle winkels en bazars zijn gesloten en verschillende huizen van leden van het parlement zijn geplunderd. De Engelsche minister Grey, deelde in antwoord op een desbetreffende vraag mede, dat de Perzische troepen, die de Britsche legatie te Teheran hadden omsingeld, thans afgetrokken zjjn. Voordat de vluchtelingen het ge zantschapsgebouw verlaten, wenscht de Britsche regeering te ontvangen een schriftelijke verzekering, dat hun leven en hunne bezittingen geen ge vaar loopen en wat degenen betreft, die van misdrijven, andere dan staat kundige, worden beschuldigd, dat zij aan een verhoor zullen worden onder worpen in tegenwoordigheid van een lid der legatie. RUSLAND. Te Jucowka, in het gouvernement Jekaterinoslof, zijn gisternacht ten gevolge van een gasontploffing in de Katharina-schacht. ongeveer 200 ar beiders gedood. Er werden nog 73 man levend naar boven gehaald, van welke echter nog tien stierven. Tot dusverre zjjn 157 lijken geborgen, die alle ern stige brandwonden vei toonden. Het reddingswerk wordt met kracht voortgezet. SPANJE. Te Corunna heeft een botsing plaats gehad tusschen stakende haven-arbei ders en politie. Aan beide zijden vielen gewonden, onder welke ook vrouwen. Na dit gevecht werd te Corunna de algemeene staking afgekondigd. AMERIKA. In Noord-Mexico blijkt een geregelde opstand te heerschen. De staat van beleg is daar dan ook afgekondigd en in ongeveer honderd dorpen en steden zyn troepen gestationneerd. De garni- zoens van Juarez, Ciudad, Portirio, Diaz en Matamoras zijn versterkt. Men gelooft, dat de Regeering den toestand wel meester zal worden, tenzij de revolutionnaire beweging aanhangers vindt in het leger. In kleinere dorpen en op alleen verklaringen, hjj beantwoordde hare vragen, terwijl Ilse zat te spinnen of te peinzen. Meringers komst vormde weldra Hilda's dagindeeling. Als hij 's avonds verwacht werd, zorgde zij op hare echte huisvrouwelijke wijze voor een bizonder goed maal. Zij kwamen elkaar ook vaak op hunne wandelingen tegen. Hij slenterde dan naast de zusters door den kalen Tiergarten, waar het nu zoo frisch naar vochtige aarde en verwelkte bladen rook. Of zij liepen langs de mooie winkels. Hilda en hij bewon derden vaak met kinderlijke vreugde de mooie dingen die er uitgestald lagen, terwijl Ilse als geblaseerd stads kind er onverschillig over heen keek. Maar vandaag komt u er niet zoo gemakkelijk voorbij, mevrouw I" zei hij eens op een keer. Hjj lachte vroolijk, terwijl hij naar een boek winkel wees, waar in de kast de pas uitgekomen boeken uitgestald lagen. Ilse liet haar blik over al die roode, gele en groene banden glijden. Een van die boeken trok haar aandacht „Zooeven verscheen: „De geschiedenis van een kunstenaar", door Hilmar v. Bodenbausen." De uitgever heeft er haast echter gezet, willen we naar binnen gaan?" vroeg Meringer. Ilse stond al op den drempel en weldra voor de toonbank. Het boek, dat in de kast ligt, als het u belieft?" Hare stem trilde. De geschiedenis van een kunste naar", van Bodenhausen, mevrouw De man scheen van te voren te weten wat zij wilde hebben. Ja I" Het wordt ontzaggelijk veel ge kocht. Ik heb er vanmiddag al twiutig exemplaren van verkocht. Zoo iets trekt nu." De man pakte het boek in een rose vloeipapier. Wist u, dat het boek nu zou uitkomen?" vroeg Ilse buiten aan Meringer. Zy liep erg hard. Meringer en Hilda konden haar bijna niet bij houden. Niet beslist," antwoordde hij schouderophalend. „En daarom wilde ik er van te voren niets van zeggen. Mag ik hier afscheid van u nemen Adieu." Ilse stak hem verstrooid hare hand toe. „Tot morgen avond niet waar?" Meringer nam zijn hoed af. Ilse liep met het boek tegen zich aan gedrukt, zwijgend naast Hilda voort. „Laten we een rijtuig nemen," stelde zij voor. Zij hijgde van het snelle loopen. Hilda vond het goed. Zij raadde de reden ervan. Ilse had zoo'n haast om het boek te gaan lezen! Vreemd, dat Hilmar het zijne vrouw niet had voorgelezen voordat het ge drukt werd. Dat kon men ten minste toch verlangen als de vrouw van een dichter. Meringer las hen alles voor wat hij geschreven had: Hilda kleurde opeens over die opeenvolging van gedachten. Als zjj er goed over na dacht, dan moest zij bekennen, dat er een groote verandering was ge komen in hare levensopvatting en in al hare ideeën. Hare ideeën waren ruimer geworden van den dag af, waarop Meringer haar leven was binnengekomen en haar, de vrouw, die zoo trotsch was op haar adel en met sommige harer vooroordeelen vastgegroeid, door zijn invloed, zijn verstandelijk overwicht gedwongen had, om tegen hem op te zien! Zij kon het zich zelf niet ontkennen, dat de blonde reuzengestalte haar veel eigenaardiger en fierder voorkwam, dan de elegante heeren harer kennis. Zoodra ze thuis was, verdiepte Ilse zich onmiddellijk in het boek. Hilda vond boven in hare kamer een brief uit Heinrichshagen. Wordt vervolgd). Naar het Duitsch, VAN HENRIETTE VON MEERHEIMB. 70) En hij kwam ook heel gauw. |Zijne bezoeken waren voor de zusters een welkome afleiding in hun stil bestaan. Vooral Hilda vond hem hoe langer hoe aardiger. Hy was zoo heel anders als alle andere mannen die zy |kende. Er stak zooveel onverbruikte kracht, -zooveel natuurlijke beminnelijkheid en zooveel idealisme in hem, dat men wel van hem houden moest. Als Ilse hem zijne lievelingsstukken voorgespeeld had hij was ook daar in als een groot kind, hy wilde altijd weer hetzelfde hooren las hy de twee zusters zyne ongedrukte hand schriften voor; het waren vaak bui tengewoon mooie, fijne dingen, maar hy liet ze kalm in zijn schrijftafel liggen. Hy bezat in het geheel niet het ongeduld van andere schrijvers die hun werk al afleveren, terwyl de inkt nog nat is. Misschien worden ze beter door het lange liggen, evenals onrijpe vruchten en jonge wijn," antwoordde hy hartelijk lachend, toen Ilse er iets van zei. „De uitgevers loopen me trouwens ook niet bepaald de deur plat. Wilt u het hebben, mevrouw?" Graag." Zy nam het handschrift van hem aan, met de heimelijke ge dachte om er door Hilmar's uitgever een goeden prys voor te krijgen. Hilda luisterde in den beginne met matige belangstelling naar hunne ge sprekken en naar het voorlezen, maar weldra begon zy er smaak in te krijgen. Zy begon er zich zelfs over te schamen, dat zij zoo weinig gelezen had. Hier had zij er tyd voor; thuis werd al haar tijd in beslag genomen door huiselijke bezigheden. Maar Ilse's huishouding gaf [haar al heel weinig werk. En dus zat Hilda vaak uren lang te lezen terwyl Ilse piano speelde of spon een werkje, waaraan zy zich op eens met hartstocht was gaan wijden. Hilda schafte zich alles aan, wat Meringer haar aanraadde of wat by zelf geschreven had. De zusters schenen van rol verwisseld te hebben. Ilse las weinig en bemoeide zich alleen met practische dingen en Hilda zat steeds met haar neus in de boeken. Lang zamerhand kwam het zoo ver, dat Meringer en Hilda met elkaar praatten; hy wendde zich tot haar met zyne staande boerenhoeven zitten de be woners voortdurend in angst, want grootere en kleinere troepen plunde raars loopen het land af. President Porfirio Diaz heeft gelast, dat der gelijke roovers zoodra zy op heeter- daad betrapt worden, neergeschoten moeten worden, wat dan ook met ver schillende van die heeren is geschied. In Torreon, waar veel bankinstellin gen zyn, heeft men veel troepen ge legd. De Mexicaansche Regeering blijft de geheele beweging als het bedrijf van een rooversbende beschouwen en heeft een belooning van 250 gulden uitge schreven voor ieder die een revolution- nair dood of levend uitlevert mits be wezen kan worden, dat hy werkelijk in een complot tegen den Staat be trokken is. Antirev. gemeenteraads loden. Te Utrecht is de constitu- eerende vergadering van den Bond van antirev. gemeente raadsleden ge houden, onder voorzitterschap van den heer H. van Namen, die, het woord gaf aan dr. A. Kuyper. Deze hield een voordracht over: „Zelfstan dig gemeentewezen." Spr. begon met zyn blijdschap er over uit te spreken, dat de antirev. partij eindelijk ook op het terrein van de gemeentelijke huis houding de spade in den grond is gaan steken. Dat by de organisatie van de partij in haar program van beginselen aan het gemeentewezen zoo weinig aandacht is geschonken, weet hy aan de kleinheid van haar kracht, toen zy in 1878 optrad. Wat den Bond van antirev. gemeenteraadsleden betreft, zoo hij doeltreffend werk wil verrich ten van meet af, dan zal hij hebben te onderscheiden tusschen wat hy voor de plattelandsgemeenten en wat hjj voor de steden zal willen doen. Veel meer dan in de steden zoo betoogde spr. is ten plattelande, in menige streek van ons land, herstel van een christelijke gemeentehuishouding nog mogelyk. Spr. gaf te dien aanzien ver schillende practische wenken en beval o. a. de oprichting aan van een bureau van advies, waar men van het platte land kan aankloppen om raad en voor lichting. „Er zullen jaren voorbijgaan, eer de Bond met al de vraagstukken gereed is, die binnen het terrein van zijn werkzaamheid liggen, doch die gedachte ontmoedigt spr. niet. Als maar de Bond zich niet in beuzelingen verliest en de groote gedachte van ons zelf standig gemeentewezen steeds als ideaal voor oogen houdt 1" DE OORLOGSBEGROOTING. De Oorlogsbegrooting is afgedaan heden vindt de eindstemming plaats. Wat heeft ons deze behandeling, die eigenlijk het voorspel voor de be- giootingsdiscussie van 1909 leverde, geleerd Slechts dit, dat de Minister van Oorlog nog niet weet hoe by de defensie zal aanpakken. Van een op één vast doelwit gericht ernstig streven is by Zyne Excellentie niets gebleken. Vermoedelijk zal de generaal Sabron in het stroeve raderwerk hier en daar een droppel olie gieten, misschien zal hy het vuur nog wat opstoken, maar van een ingenieus plan tot verande ring is niets gebleken. Al naar't toe val een misstand aanwees, liet de Minister er zijn gedachten over gaan. Oplappen, blijft het parool, oplappen onder toezicht van een Raad van Defensie, dien de Minister „niet ver zonnen heeft" en die bestemd om de politiek buiten de defensie te houden niet anders is dan de vrucht of neen, dat ware een euphemisme dan de leege peulschil van een louter politiek, d. i. propagandistisch Kamerdebat. Of wij nu zoo sterke bewondering voelen voor de stuurlui aan wal, de sociaal-democraten voorop, die by elke gelegenheid critiseeren Verre van dien. Soms is die critiek te onrijp en. te ruw, dan dat mer. er iets anders dan een propagandadoel achter vinden kan. Soms ook is zij te zeer los van het bestaande, vergeet zy, dat een hervorming nooit in een slag met miskenning van wat is, kan plaats vinden. De legercritiek is menigwerf haar eigen vijand zy beeft uit haar vlegel jaren nog te veel overgehouden. Wij zeggen zulks in 't algemeen, volstrekt niet met de gedachte aan deze op enkele punten vrijwel geconcentreerde discussie, maar wy zeggen het, om dat, zoo de verschijnselen niet be driegen, reeds thans het goede dier critiek, den boventoon gaat voeren. Een richting begint zich te toonen, gaandeweg meer geprononceere en doet hopen, dat niet al te lang meer de natie op een normale, practische en krachtige organisatie der defensie be hoeft te wachten. Aangenaam, wy schreven het reeds in ons vorig Overzicht, trof des Mi nisters sympathie-betuiging met het gymnastiek-onderwys. Dkdr en daar uitsluitend moet de kiem van het volksleger worden gezocht. Onberaden ware het, op anderen dan dezen grond slag een legerhervorming te ontwer pen. Dat een Minister dien weg ook eens uitziet, uitgaat, mogen wij heelaas niet zeggen, is in elk geval het resultaat der politiek, die zich langzamerhand met de defensie is gaan bemoeien. Het volk heeft belangstel ling opgevat; in breeden kring vraagt men zich af, hoe de evolutie op defen siegebied zal moeten loopen en velen hebben, voor dat beroeps-militairen zich daartoe aangetrokken gevoelden, begrepen, dat de verdediging des lands moest worden toevertrouwd aan jon gelingen en mannen, die van af hun prille jeugd lichaam en geest oefenden om voor die taak berekend te zijn. Eerst wanneer de oefening in de ka zerne de kroon wordt op de democra tische [ontwikkeling van het kind tot man, eerst als een ieder zich van den beginne af aan zyn plicht voorhoudt een deel der verantwoordelijkheid voor de nationale eer te dragen, zal er van een volksleger in den waren en vollen zin des woords gesproken kunnen worden. Maar dan zal de zorg voor de defensie ook nog schooner vruch ten afwerpen dan alleen de zeker heid onze onafhankelijkheid door eigen kracht te kunnen en te wil len bewaren, kome wat wil. Dan zal het maatschappelijk leven een stap voorwaarts hebben gemaakt, en op alle gebied zich de heilzame invloed eener zoodanige opvoeding

Historische kranten - Archief Eemland

De Eemlander | 1908 | | pagina 1