j
uit HE pers.
stahsmeuws.
allëklüiT
WEERBERICHT.
Thermometorstand
BIJSiNEJNLAiN
Uit de Omgeving.
Land-, Tuinbouw en Veeteelt.
UEDEDEELINGEN VAN HET
KONINKL. NED. HET. INSTITUUT.
(Opgemaakt voorm. 10.50 uur.)
De Bildt, 13 Augustus 1908.
Hoogste barometerstand 777.7 m.H.
te Valentialaagste 750.4 m.M. te
Sylt.
Verwachting tot den avond van 14
Augustus 1908.
Wind: Matige tot krachtige Weste
lijke wind.
Gesteldheid van de luchtZwaar
bewolkt tot betrokken, waarschijn
lijk regen.
TemperatuurDezelfde.
Barometerstand te AMERSFOORT.
Barometerstand hedenmiddag te 12
uur 761 m.M.
Vorige staud te 12 uur 766 m.M.
te Amersfoort.
Hoogste gisterenP. 61
L&agste hedennacht F. 14
Hedenmiddag 12 uur F. 54
AMERSFOORTSCHE
BAD- EN ZWEMINRICHTING.
Temperatuur van het water op
Donderdag 13 Aug. des morgens 7 uur
63° F.
verstrikt te worden in een net van,
laat ons zeggen ontkenningen.
Hoe zal men nu, vragen de liberale
bidden, het Blok bijeenhouden als
regeenngsambtenaren en ministers te
Velde trekken tegen de liberalen, die
tót deze combinatie behooren en hoe
zal men van de vrijzinnigen kunnen
eischen dat zy het program der re
geering steunen als men hun geestver
wanten vervolgt? In liberale bladen
is reeds ernstig in overweging gegeven
het verbond mot de conservatieven
te verbreken. Er is, zeggen zij, met
hen toch niets aan te vangen.
De Rijkskanselier moet zich wel
met deze zaak bezighouden, wilt '/.ij
raakt hem en zijne positie. Hy heelt
op eenigszins opzienbarende wijze ge
broken met het Centrum. Hij is de
geestelijke vader van het Blok. Als
deze combinatie wordt vèrbioken, als
het Centrum met de medewerking
van de conservatieven weer den ouden
invloed herneemt, kan hij moeilijk
aan het hoofd der regeering blijven.
Hij kan toch met onder het Caudijn-
scbe juk van het Centrum doorgaan,
nederig boete doende voor zijne af
dwalingen van het conservatieve pad?
ENGELAND.
Aan de werf van Chatham is van
nacht bij maneschijn een nieuwe
soort van onderzeesche boot voor de
Engelsche zeemacht te water gelaten.
De werf was natuurlijk gesloten, en
men verwachtte op het late uur ook
geeue nieuwsgierigen op de rivier.
Na van stapel geloopen te zijn, is de
boot in een dok verborgen. Zoodra
het vaartuig daar lag, zijn de machines
eriu geplaatst. Er waren nog andere
uitgebreide voorzorgsmaatregelen ge
nomen, om de boot tegen alle on
bescheiden blikken te beschermen.
Het vaartuig zal onmiddellijk uitgerust
worden. De lengte is 135 voet, de
breedte 13 voet 6 duim, de water
verplaatsing 303 ton. De snelheid aan
de oppervlakte zal 13 kuoopen be
dragen.
In den loop van dit dienstjaar
zullen te Chatham vier van deze
onderzeesche vaartuigen gebouwd wor
den. Men is al aan twee andere
begonnen.
PORTUGAL.
Van de Portugeesche grens is te
Madrid bet volgende opzienbarende
bericht ontvangen
Langs de spoorweglijn tusscheD
Lissabon en Oporto, is eergistenen ten
gevolge van de groote hitte en droogte,
jn de buurt van Algeira een bosch-
brand uitgebroken. Het vuur breidde
zich met groote snelheid uit.
Toen de brand zijn hoogtepunt be
reikt had, reed de exprestrein van
Lissabon, die in zeer snelle vaart om
een dalboch t k wam aanstormen, midden
in het in vlammen staande bosch. De
machinist reed, daar het nutteloos zou
z(jn geweestj den trein tot staan te
brengen, met razende snelheid door
de vlammen, die zich over verschei
dene kilometers langs de lijn ten hemel
verhieven.
Van de passagiers, ten prooi aan
een hevige opwinding, en wier waan
zinnig geroep om hulp van de eene
coupé tot de andere doordrong, is geen
enkele ongekwetst gebleven. Velen
hunner kregen vreeselijke brandwon
den.
De waggons waren door den gloed
geheel gezengd, en eenige waren reeds
begonnen te branden, toen de trein de
onheilsplek achter zich had gelaten.
Talrijke gewonde reizigers z(jn in het
hospitaal van Oporto opgenomen.
De Portugeesche telegramcensuur
heeft tot dusverre het bekend worden
der bijzonderheden van dit opzienbaren
de voorval verhinderd.
CANADA.
Het bestuur van de Canadeesche
Pacifïcljjn heeft een maatregel getrof
fen, die niet zal nalaten de reeds
smeulende haat tegen de Japanners
aan te wakkeren. Er is daar nl. een
staking losgebroken onder het spoor
wegpersoneel en de maatschappij heeft
nu besloten, in plaats van de sta
kende arbeiders, Japanners, die reeds
in andere streken bewijzen van bruik
baarheid voor den spoorwegdienst
hebben gegeven, aan te stellen, wat
natuurlijk heel wat kwaad bloed zal
zetten onder de den Aziaten toch al
niet gunstig gezinde arbeiders.
VENEZUELA.
Uit Willemstad (Curasao) wordt
aan de „The New-York Herald" be
richt, dat er een revolutie is uitge
broken in Los Andes en dat de
rivierboot „Phenix" met grooten spoed
troepen daarheen heelt gebracht. De
bevolking van Mavaca'ibo, die geteis
terd wordt door hongersnood, zou
ook op het punt zijn in opstand te
komen.
Verschillende Amerikaansche bla
den spreken de meening uit, dat lang
zamerhand de tyd is aangebroken om
aan president Castro eens mores te
leeren. Zoo zegt de Newyorksche
Tribune: „Het. is thans zoover ge
komen, dat Castro de geheele wereld
tegen zich heeft ingenomen. Het zou
oos speten, wanneer de zuinige Ne
derlanders een hoop kruit en lood
zouden moeten besteden om hem
manieren te leeren en tevens, wan
neer een groot aantal zijner onder
danen langs de kust de treurige ge
volgen mochteD ondervinden van het
feit, dat hij hun president is". Maar
eindelijk dient toch eens te worden
uitgemaakt, of het recht aan zijn
zijde is dan wel of het overige ge
deelte van de wereld gelijk heeft.
CHINA.
Uit Hongkong wordt dd. 12 Aug.
aan de Londenscbe Evening Standart
geseind, dat de Chineesohe autori
teiten in de haven van Tsjintsjau
10.006 geweren en twee millioen
patronen in beslag genomen hebben.
De Japansche kooplieden protesteeren
bewerende, dat de lading hun toe
behoort. Waarschijnlijk zal het een
en ander aanleiding geven tot een
ernstig internationaal conflict.
Nederland en Venezuela.
Het Hbld. meldt, dat ook de „Holland"
en de „Utrecht" gereed zulleii worden
gemaakt „voor den dienst buitens
lands". De Tel. zegt „voor onmiddel
lijk vertrek naar West-Iodië" en ver
wacht in verband hiermee ook de
spoedige benoeming tot schout-by-
nacht van den kapitein ter zee J. B.
Snethlage, commandant vande,, Heems-
kerek", die dan bevelhebber van het
West Indisch eskader wordt.
De Wekker meldt
Het door eeD Venezolaanschen kust
wachter aangehouden en naar Pto.
Cabelio opgebrachte Ned. barkje Justi-
cia is 14 Juli vrijgelaten. Zijn beman
ning, die gekerkerd was is den llen
op vrije voeten gesteld.
In een volgend nummer schryft het
blad
„Indien het waar is, dat de be
manning alles behalve vriendelijk in
d6 gevangenis werd behandeld en de
wettigheid der aanhouding van het
scheepje betwistbaar is, dan hebben
èn bemanning èn eigenaar daarvan
recht op schadevergoeding, want het
mag zoo maar niet aangaan, Neder-
landsche onderdanen, „pour ie bon
plaisir" van den commandant van een
Venezolaansch kustwachtschip, in een
vuilen kerker te werpen op eenvoudig
vermoeden, dat zij smokkelhandel
drijven, en op dienzeifden lossen grond
een onder de roemrijke Nederlandsche
driekleur varend schip aan te houden,
den eigenaar daarvan diens brood
winning voor langen tijd te ontnemen
en hem meer andere nadeelen te be
rokkenen.
„De tijden, toen er van deze kolonie
uit contrebande werd gedreven op
Venezuela, zijn al lang vervlogen.
Thans kan men zich in Venezuela
goedkooper waren aanschaffen dan in
deze kolonie, hetgeen een gevolg is
van 't betrekken aldaar van groote
hoeveelheden koopmanschappen tege
lijk tegen gereed geld direct van de
fabrieken, of van combinaties, waar
door de inkomende rechten, grootelyks
verminderd, in andere kassen dan in
die van de tolkantoren teiecht komen.
Er bestaat derhalve geen reden meer,
om smokkelhandel te drijven. De
Venezolaansche maritieme autoriteiten
weten dit heel goed, doch maken van
de vrees voor smokkelarij gebruik als
een voorwendsel, om de ongelukkige
schepen, die door wind of storm ge
dreven worden in de nabijheid van de
kust van Venezuela, te dooisnuffelen
met het eigenlijke doel, om zich te
vergewissen of er geen suspecte per
sonen, nl. vijanden van de heerschende
party of wel revolutionnaire corres
pondentie aan boord oevindeD. En al
licht om een schijn van wettigheid
aan dat willekeurig en ongeoorloofd
optredeD to geven, woiden de harkjes
ot schoeners aangehouden en opge
bracht, hun opvarenden gekerkerd enz.
„Volgens de wetten van Venezuela
kan men slechts als smokkelwaar be
schouwen goederen, die op Venezo
laansch grondgebied worden gevonden
en waarvoor geen inkomend recht is
betaald. Koopwaren dus, die zich aan
boord van een vaartuig bevinden, al
wordt dit aan de kust aangetroffen,
zijn geen smokkelwaar."
Staatscommissie Mid
denstand. Naar wij vernemen,
beeft de subcommissie uit de Staats
commissie voor den Middenstand voor
de coöperatie, welke gisteren te
's-Gravenhage vergaderd heeft, be
sloten dat ieder lid een rapport over
het coöperatievraagstuk zal uitbrengen
op de basis der volgende vraagpunten
ie. Wat bestaat er op dit gebied
in binnen- en buitenland
2e. Hoe is de wetgeving in binnen-
en buitenland?
3e. Welke hulp komt van de over
heid in binnen- eu buitenland
4e. Welke veranderingen zyn aan
te brengen
Voorts zyn een vijftal hoofdpunten
in de coöperatie aangegeven om in
hoofdzaak en onderdeelen te bestu-
deeren.
De heeren Meuwsen en Nouwens
zullen aan de hand van deze besluiten
hun studiereis in Oostenryk inrichten.
Een wei eldten toonstel
ling. De door Het Centr. aangestipte
plannen om in 1913 een wereldten
toonstelling te organiseeren ter her
denking onzer onafhankelijkheidsver
klaring in 1813 gaan uit van den heer
J. W. Pellemans, secretaris-generaal
der kleiüe internationale tentoonstel
ling, die thans in het Sportgebouw aan
de Laan van Nieuw Oost-Indië gehouden
wordt. Vast staat, dat de wereld-ten
toonstelling zal worden gehouden, niet
in Amsterdam, maar in Den Haag.
Reeds zyn de noodige fondsen bijeen
gebracht en'van vele zijden is mede
werking toegezegd, óók voor het
beschikbaar krijgen der noodige ter
reinen. Hiervoor heeft men het oog
laten vallen op een complex aan de
Noordoostzijde der- stad, bestaande uit
Koekamp, Maliebaan en het door den
Gemeenteraad voor schouwburg be
stemde terrein. Binnenkort zullen de
namen der leden van verschillende
commissies worden gepubliceerd.
(Tel.)
HET RECHT VAN AMENDEMENT
VOOR DE EERSTE KAMER.
In het Centrum stelt het R.Katho
lieke Kamerlid mr. Aalberse de vraag
of het wenschelijk is, dat bij een
komende Grondwetsherziening aan de
Eerste Kamer dit recht zal worden
toegekekend. Hjj beantwoordt dit als
volgt
„Er valt voor en tegen te zeggen.
Doch wie er zich voor verklaart,
dient te bedenken, dat daardoor
1. het karakter vari de Eerste Ka
mer radicaal gewijzigd wordt. Zij zal
niet meer zijn het hoogstaande
lichaam, dat enkel over de wetsvoor
stellen iD hun geheel oordeelt, ze
toetst aan de Grondwet en het Staats
belang, ze aanneemt of verwerpt
zooals ze daar liggen maar een-
voudig een doublure van de Tweede
Kamer, die alles nog eens napeutert,
wat in de Tweede Kamer reeds lang
durig in behandeling is geweest. Dat
daarom
2. de traagheid onzer wetgevende
machine, waarover toch al reeds zoo
luide en algemeen geklaagd wordt,
cög trager worden zalen dat
3. conflicten met de Tweede Kamer
niet kunnen uitblijven.
Toegegeven wordt, dat de twee
laatste bezwaren minder ernstig zyn
dan het eerste. Langzamer wetgeving
kan hetere wetgeving zyn.
Ernstige overweging waard isdaarom
hetgeen het lid der Staatscommissie,
Staatsraad, Oppenheim, daarover in
zijn afzonderlijke nota aan H. M.
de Koningin schryft:
Zwaarder intusschen moet de priu-
cipieele bedenking wegen, die de
ondergeteekende ontleentaan de plaats,
die de Eerste Kamer inneemt, enzyns
inziens, moet behouden in ons staats
recht. De beperkte bevoegdheid, die
zy bezit, brengt teweeg en dit
juist verklaart den heilzamen invloed
dien de Eerste Kamer uitoefent en
het vertrouwen, dat in haar wordt
gesteld dat haar taak zich oplost
hierin: den algemeenen gang van
wetgeving en bestuur te bewaken
van denkbeelden en eiscben, waarvan
het twijfelachtig is of zy niet veeleer
uitingen zyn van een oogenblikkelijke,
voorbygaaude strooming, dan van de
hechte welgevestigde volksovertuiging,
de doorvoering en bevrediging tyde-
lyk op te houden; de Tweede Kamer
af te houden van het toegeven aan
de dubbele verzoeking: te offeren aan
den waan van den dag en tegenover
de rechten der minderheid met ge
ringschatting te staan.
Met die roeping strookt de beoor-
deeling van de wetsontwerpen in hun
geheelde toetsing van hun hoofd
beginselen aan de Grondwet en aan
het landsbelang, de rekenschap, dat al
de, bij de aanhangige regeling betrok
ken, belangen zyn in aanmerking ge
nomen en afgewogen tegen elkaar.
Maar met die roeping strookt niet het
ooderzoeken door de Eerste Kamer op
haar beurt, van de wetsontwerpen in
al hunne byzonderhedenhet over
doen van den ganschen, door de Tweede
Kamer verrichten, wetgevenden arbeid,
dien deze tak der Volksvertegenwoor
diging de ervaring leert het
niet licht opneemt; het maken, kort
en goed, van de Eerste Kamer tot een
volledige tweede instantie van wet
geving. Daaronder kan haar aanzien
lijden. Lyden, ook iu dit opzicht, dat
het haren arbeid en daarmede het ge
tal en den duur harer vergadering,
ougemeen zal vermeerderen, met ge
volg dat uitstekende krachten, die nu
zich voor 't lidmaatschap beschikbaar
stellen kunuen en willen, dan daarvan
zullen moeten afzien.
Tegen dit klemmend betoog valt
m. i. weinig afdoends in te brengen.
Wie aan de Eerste Kamer het recht
van amendement- wil geven, wil im-
plicite haar karakter in den grond
veranderen.
Doch gaat men daartoe over, ziet
men- daar niet tegen op dan zal
men toch ernstig moeten overwegen,
of niet veeleer een geheel andere ver
andering in keuze en samenstelling dei-
Eerste Kamer aanbeveling verdient,
een verandering, die haar maakt, naast
de politieke vertegenwoordiging dei-
staatsburgers in de Tweede Kamer,
tot eeu sociale vertegenwoordiging,
wier grootsche taak niet te vergelijken
valt zelfs rnet de beperkte taak der
tegenwoordige Eerste Kamer als wet
gevend lichaam in tweeden aan
leg."
deling van oproep van belanghebben
den in zake Octrooiwet. 4. Verslag
der afgevaardigden naar het midden-
staadscongres gehouden te Dordrecht.
5. Ingekomen stukkeu. 6. Mededee-
lingen.
Voor het examen Fransoh L. O.
is o.a. geslaagd mej. M. C. van Ililten
alhier.
Bij Kon. besluit is bij het perso
neel der militaire administratie van de
Landweer benoemd tot reserve-tweede
luitenant-kwartiermeester in het 35e
Laridweerdistnct de ïeserve-adjudant
onderofficier J. T. N. D. E. van
Schouwenburg van het 5e regiment
Infanterie.
Bij Kon. besluit is bij het
Amersfoörtscbe vrijwilligerskorps be
noemd tot 2e luitenant, C. Eek, thans
adjudant-onderofficier bij dat korps.
Dc twee bovenstaande berichten
die gisteren avond te 6 uur en 6 uur
S min. Gr. tijd op het telegraafkantoor
ontvangen zijn, waren om tien minuten
voor zeven, Stads tijd, nog niet aan ons
bureau, zoodat we ze in het vorig Hom
mer niet meer konden opnemen. Wc
hennen plaatsen, waar de expeditie
vlugger gaal. Red Eeml.)
De agenda voor de vergadering
der vereeniging „Handel en Nijverheid"
op Vrijdag a.s. bevat de volgende
punten
1. Verkiezing van één bestuurslid
wegens niet aanneming zijner benoe
ming door den heer B. Schimmel2.
Verkiezing van een lid der commissie
inzake gesplitste bestekken3. Behan
BAARN. Geslaagd voor het examen
Ilandteekenen L. O. de heer J. Jongert,
alhier.
In de heden gehouden raads
vergadering werd het nieuw benoemde
lid, de heer C. A. Woltman Elpers,
geïnstalleeid.
Tot tijdelijk wethouder werd met 7
van de 12 stemmen gekozen de heer
Jhr. Mr. J. W. 1-1. Rutgers van Rozen
burg. Op de heeren Wafelbakker en
Gréidanus werden elk 2 en op den
heer Daatselaar 1 stem uitgebracht.
Tot lid der Commissie voor plant
soenen werd gekozen de heer C. A.
Woltman Elpers en tot lid der Com
missie van by'stand voor de financiën,
de heer N. Wafelbakker.
De Meeldauw. De directie
der Ned. Heidemaatschappij schrijft
ons
Het zal velen ongetwijfeld zyn op
gevallen, dat de eiken en vooral de
jonge loten van het hakhout, over het
geheele land dit jaar zeer sterk zijn
aangetast door een ziekte, die aan de
bladeren een wit aanzien geeft. Deze
ziekte is de z. g. „meeldauw", ver
oorzaakt door een der meeldauwzwam-
men, of Erysipheeëuwelke soort
bet is, kon nog niet worden uitgemaakt,
daar organen, welke voor het bepalen
van de soort noodig zijn, eerst latei-
in het jaar ontstaan. Overigens is de
naam van de meeldauwzwam, die tot
dusverre hier te lande het meest op
eiken voorkomt „Phyllaetinia Suffui-
ta" deze leeft ook op vele andere
loofhoutsoorten."
Prof dr. Ritsema Bos, die ods
omtrent een en ander nader inlichtte,
zal naar den soortnaam een nader
ondeizoek instellen.
Gewoonlyk zijn de meeldauwzwam-
raen voor de houtsoorten weinig
schadelyk, doch zulks kan er dit jaar
niet van gezegd worden, aaDgezien
de ziekte ongetwijfeld een meer of
minder ernstige belemmering van den
groei der eiken tengevolge heeft.
Waar de ziekte in kweekery op
treedt, zal zij te bestrijden zyn door
besproeiing der jonge eiken met Bor-
deausche pap. By beplantingen zal
dit middel ongetwyfeld ook helpen,
doch het zal in de meeste gevallen
wel te kostbaar worden, om daarbij
algemeene toepassing te vinden.
De directie der Ned. Heidemaat
schappij versbekt gaarne nadere
inlichtingen (adres Nieuwegracht 94,
te Utrecht.
Jammer. Onder de historische i
bezienswaardigheden van Gorinchem
mag zeker in de eerste plaats wel
genoemd worden het Hugo de Groot-
poortje. Ieder herinnert zich nog wel
uit zijn schooljaren, door welke ge
beurtenis dit poortje zyn vermaard
heid heeft verkregen en ieder vreem
deling, die Gorcum bezoekt, loopt even
naar de Groote Markt, om te kijken,
waar de Groote Huig indertijd in zijn
boekenkist werd binnengedragen. Reeds
eeuwenlang is het poortje verbondeii
geweest aan het huis van den om
streeks 1630 daarin wonenden Daet-
selaer en thans wordt gemeld, dat
hoogstwaarschijnlijk binnenkort het
Hugo de Grootpoortje de oude vesti
zal verlaten, daar reeds onderhande
liugeu zijn aangeknoopt met een
Engelschman, die, belust op het bezit
van genoemde poort, reeds een bod
heeft gedaan, teneinde het machtig te
worden. In verband hiermede is dooi
ons gouvernement reeds een poging
aangewend het poorije te behouden,
doch het is jammer het te moeten
melden weldra zal Gorkum, ja
misschien zelfs ons land, alweder een
historisch gedenkstuk minder rijk zijn
eD zal het alom bekende poortje hier
of daar iu het buitenland worden op
geborgen.
Het museum vandeMor-
g u e. Men heeft dezer dagen in de
Parijsche bladen gemeld, dat er een
pbysiologisch museum zou worden op
gericht in de Morgue. In werkelijkheid
zoo verneemt de „Tenips", bestaat on
deze droefgeestige plaats dit museum
reeds, maar het kan eerder een ver
zameling, dan een museum genoemd
worden. De Morgue bezit inderdaad
een zekere hoeveelheid modellen in
pleister of in twas, die menschelyke
