DAGBLAD voor AMERSFOORT en OMSTREKEN.
No. 165.
ZATERDAG 15 AUGUSTUS 1908.
5e JAARGANG.
Uitgave van de Naaml. Vennootsehap „DE EEMLANDER".
Versehijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
De Eerste Kamer en het
recht van amendement.
FEUILLETON.
È4
BUlTENLAiNÜ.
EEMLAN9EH
Hoofdredacteur B>. G. RIJKENS.
AboimementspriJ a
Per jaar met geïllustreerd Zondagsblad f 4.—
Franco per post id. - 5.60
Per 3 maanden id. - 1.—
Franco per post id. - 1.40
Afzonderlijke nummers- 0.05
Bureau: BREEDESTRAAT 18.
Telefoon Interc. 62.
Prijs der Advertentlën
Van 1 tot 5 regels
Voor iederen regel meer
Buiten het Kanton Amersfoort per regel
(Bij abonnement belangrijke korting.)
1 0.40
- 0.08
- 0.10
Dezer dagen hebben we in ons
si Persoverzicht een stuk overgenomen
van mr. Aalberse over het minder
wenschelljke van de toekenning van het
recht van amendement aan de Eerste
Kamer.
We hebben dit met genoegen ge
daan, omdat we geheel met dat oor-
t deel instemdendoch over die zaak
is hiermede, naar het ons voorkomt,
nog niet uitgepraat.
Men heeft het van zekere zijde
vaak doen voorkomen, alsof de vrij
zinnigen eigenlijk van meening zouden
zijn dat de Eerste Kamer een ver-
ouderde instelling is, die hoe eer hoe
beter maar moet worden afgeschaft.
Dit is onjuist. Men kan onvervalscht
democraat zijn en toch gestemd voor
scthet behoud van een Eerste Kamer.
Doch het spreekt vanzelf, dat men
®^dan met Eerste Kamer niet bedoelt
ïdieen verouderde belangenvertegenwoor
diging als het Engelsche of het Prui
sische Hoogerhuis, dat men niet de
'orl Nederlandsche Eerste Kamer wenscht
_te behouden gelijk zij thans bestaat,
doch een Eerste Kamer, op andere
wijze saamgesteld, liefst zoo, dat zjj
pn meerdere waarborgen van bezadigd
heid en bezonken wijsheid geeft dan
^de Tweede Kamer, doch altijd zoo,
iaa.dat hare wijze van samenstelling een-
isa-voudig en tegenover ieder belang en
iederen stand billijk is.
Zjj is niet een ondemocratische
^instelling, de Eerste Kamer.
Dua Wij hebben nog wel gaarne een
Eerste Kamer, een controleur, die de
i"eTweede Kamer controleert en de
iaD zelfoverschatting van die Kamer tem-
i ;.pert.
Maar ter controleering en intooming
ziévan die Tweede Kamer heeft zij niet
ongnoodig het recht van amendement.
.zié-
i.m
sse'i
as I
ken
door
MARYLLE MARKOVITCH.
(naar het fransch).
2)
l Dat is zoo, vaderdoch ik ben
P met mijn kudde tot in de vallei afge-
J, daald, ten einde te vernemeD, hoe het
P met den oorlog staat.
O, - Welnu
a De jongeling naderde den grijsaard,
boog zich eerbiedig voor he en kuste
hem te hand.
lines' Welnu, vader, de toestand is
j^j'.eer ernstig. De tijdingen worden met
len dag onrustbarender. Generaal
f 3aratinsky wint voortdurend terrein
ichamyl heeft in Weden eene wijk-
J ilaats gezocht. De stelling is gunstig,
y Ie plaats zorgvuldig versterktdoch
4 ndien het Baratinsky [mocht geluk-
ed, Schamyl er uit te verdrijven, dan
5 het met de onafhankelijkheid van
n Kaukasus gedaan.
En hoe is de stemming van de
dvolking aan deze zijde der bergen?
Aly kon een wanhopig gebaar niet
yderdrukken.
Waarom wilde de Staatscommissie
toch dat recht aan de Eerste Kamer
verleenen In hoofdzaak om de Kamer
zuiverder als Kamer te kunnen doen
beraadslagen en stemmen, om vertra
ging te voorkomen, in één woord, om
de Eerste Kamer in hoofdzaak den
zelfden onmiddellijken invloed op de
wetgeving te verleenen als de Tweede
en om grooter harmonie te doen komen
tusschen de beide kamers.
Maar wat beteekent de groote zui
verheid van beslissing, de bespoediging,
de harmonie, als de Eerste Kamer een
latere en minder directe afdruk is
van denzelfden volkswil als de Tweede,
als zjj dus al nooit het gezag van de
Tweede Kamer zal kunnen hebben?
Het komt ons voor, dat de argu
menten van het lid der Staatscom
missie, prof. Oppenheim, die tegen
het verleenen van het recht van
amendement was, nooit afdoende zjjn
weerlegd en citeeren uit de nota van
dezen professor, die van de verleening
van dit recht vreesde wijziging van
het staatsrechtelijke karakter der
Eerste Kamer, het volgende:
„Zwaarder intusschen moet deprm-
cipieele bedenking wegen, die de
ondergeteekende ontleent aan de plaats,
die de Eerste Kamer inneemt en, zijns
inziens, moet behouden in ons staats
bestuur. De beperkte bevoegdheid, die
zij bezit, brengt teweeg—en dit juist
verklaart den heilzamen invloed dien
de Eerste Kamer uitoefent en het ver.
trouwen dat in haar wordt gesteld
dat haar taak zich oplost hierin
den algemeenen gang van wetgeving
en bestuur te bewakenvan denk
beelden en eischen, waarvan het twijfel
achtig is of z(j niet veeleer uitingen
zijn van eene oogenblikkeljjke, voor
bijgaande strooming, dan van de hechte,
wèlgevestigde volksovertuiging, de
doorvoering en bevrediging tijdelijk op
te houdende Tweede Kamer af te
houden van het toegeven aan de dub
Aan deze zijde is men weerloos
de ontmoediging sluipt in aller hart.
De kust der Zwarte Zee wordt van
Anapa tot Soukhoum-Kbale door de
Russen geblokkeerd, zoodat zelfs onze
moedigste bergbewoners ternauwer
nood eenige verbinding met de Turk-
sche smokkelaars kunnen onderhou
den.
Het gebergte en het woud zijn de
eenige toevluchtsoorden, die ons over
blijven. Maar wie kan ons zeggen tot
hoe lang? Ginds in de eerste val
leien, aan den voet van den Kara
Jaila (zwarte berg) werken de Russen
met het geweer aan den schouder en
den ponjaard tusschen de tanden.
Weet gij, wat zij daar maken? Een
wegJa, een weg, dwars door de
vlakte, het moeras en het woud; een
weg tot aan den voet van het gebergte.
Zoo gaat het reeds sedert jaren I Zij
slaan bruggen over onze stroomen,
kappen of verbranden ons kreupel-
bosch en dempen onze poelen. Nog
eenigen tijd, zeg ik u, en de arend zal
geen plaats meer kunnen vinden, om
zijn nest te bouwen; zjj zullen het ge
bergte geëffend hebben en er zal niets
meer te vinden zijn van hetgeen eens
de Kaukasus en het land der Tscher-
kessen was I
Trillend van smart en toorn zonk
Aly op een bank neer en verborg het
laat in beide handen. Toen hief de
bele verzoekingte offeren aan een
waan van den dag en tegenover de
rechten der minderheid met gering
schatting te staan. Met die roeping
strookt de beoordeeling van de wets
ontwerpen in hun geheel; de toetsing
van hun hoofdbeginselen aau de Grond
wet en aan het landsbelang; de reken
schap, dat al de, by de aanhangige
regeling betrokken, belangen zijn in
aanmerking genomen en afgewogen
tegen elkaar. Maar met die roeping
strookt niet het onderzoeken door de
Eerste Kamer, op hare beurt, van de
wetsontwerpen in al hun bijzonder
heden het overdoen van den gan-
schen, door de Tweede Kamer ver
richten, wetgevenden arbeid, dien deze
tak der Vertegenwoordiging de
ervaring leert het niet licht op
neemt het maken, kort en goed, van
de Eerste Kamer tot een volledige
tweede instantie van wetgeving. Daar
onder kan haar aanzien alleen lijden.
Lijden, ook in dit opzicht ,dat het haren
arbeid, en daarmede het getal en den
duur harer vergaderingen, ongemeen
zal vermeerderen, met het gevolg dat
uitstekende krachten, die nu zich voor
het lidmaatschap beschikbaar stellen
kunneD en willen, dan daarvan zullen
moeten afzien."
DE TOESTAND IN TURKIJE.
Een zeer belangwekkenden brief
van zjjn berichtgever te Konstanti-
nopel over den tegenwoordigen toestand
in Turkije deelt de Matin mede. De
schrjjver verhaalt hoe sultan Abdul
Hamid achtereenvolgens al zjjn trouwe
dienaren, in welke hij een blind ver
trouwen stelde, beeft laten vallen,
hoe hy zich stuk voor stuk het eene
privilege na het andere heeft laten
ontrukken, hoe hij op zijn ouden dag,
na een langdurige periode van on
beperkte heerschappij, den eed op de
grondwet heeft moeten afleggen en
hem feitelijk niets anders is over
gebleven dan een schaduw van gezag.
Twee malen sedert den tijd, dat de
grondwet werd geoctroyeerd, heeft hij
zich, op de dagen, dat hjj zich naar
de Hamidié-moskee begaf, aan zjjn
volk vertoond en dan den indruk
gewekt, dat hy er welgemoed en vol
daan uitzag, maar wie hem van
dichterbij konden gadeslaan, bemerkten
op zyn gelaat de rimpels van angst
en de uitdrukking van vrees.
En naast dien officieelen vertegen
woordiger van het gezag, wien fei
telijk alle macht is ontnomen staat
het „Comité van eenheid en vooruit
gang", de eigenlijke vertegenwoor-
ger, de feitelijke bezitter van de
regeeringsmacht, geleid door een
bestuur, dat zetelt op een onbekende
plaats, maar blijkbaar de teugels strak
in handen houdt en dat er voorloopig
in geslaagd is de meest heterogene
bestanddeelen van het rijk oendrachtig
geschaard te houden onder zijn vaan.
DUITSCHLAND.
Onder de pogingen, welke de Prui
sische regeering aanwendt om de
bewoners der Poolsche provinciën met
geweld te verduitschen behoort thans
ook het importeeren van Duitsche
spoorwegbeamten en -arbeiders op de
voornaamste stations der spoorlijnen
in de Oost-Marken.
Twee jaar geleden is men er mede
begonnen, en daar de proef als geslaagd
wordt beschouwd, zal deze thans
worden voortgezet.
Het spreekt vanzelf, dat deze in
gevoerde Pruisische arbeiders beter
worden betaald en behandeld dan hun
Poolsche collega's.
Nu er van alle zijden zooveel
geld binnenkomt voor Zeppelin, tracht
men van „hoogerhand" een commissie
te doen benoemen, die alle giften ont
vangen en beheeren zal.
De Frankfurter Zeitung verzet zich
echter krachtig tegen deze poging tot
het onder controle stellen van een
spontane volksbeweging.
Ook in een bijeenkomst te Dresden
van personen uit allerlei kringen werd
besloten, dat een krachtige steun
voor Zeppelin zou worden georgani
seerd, doch dat men niet zou toelaten,
dat Zeppelin onder eenige contröle,
van welkeD aard ook, zou worden
gesteld.
grijsaard zich van zyn zetel op. Aan
het onzekere zijner bewegingen, aan
het beven zijner handen, die een
steunpunt zochten en de strakheid van
zijn blik kon men gemakkelijk bemer
ken, dat hy blind was.
Doch toen hij daar zoo in zijn volle
lengte overeind stond, in den wijden,
bruinen mantel gehuld, met den
sneeuwwitten baard over zyn borst
uitgespreid, verkreeg hy al de majes
teit van een profeet. Met de eene hand
op tafel steunend, toonde hij met de
andere aan zijn zonen den luitenant
vaD Schamyl.
Aly, Youssouf, mijne kinderen,
het uur der groote besluiten is geko
men. Hoort, wat deze man u te zeg
gen heeft. Ik zelf, ik ben niets meer
dan een weinig stof, hetwelk bet
woud weder terugvordert. Doch ik be
zit twee zonen. Welnu, het vader
land eischt hen van mij opzy behoo-
ren mij niet meer toe. Aly, voegde hy
er by, zich meer in 't bijzonder tot
deze wendende, gij ziet hier voor u
Mehemet-Amin, den luitenant van den
grooten Schamyl (1), in onze bergen
(1) Tot beter verstand der volgende
regelen, deelen wij hier mede, dat de
langdurige opstand der Kaukasische
volkeren (1850 1860) tegen Russische
overheersching onder de regeering
van Nicolaas I, geleid werd door het
gekomen, om een laatste poging te
wagen. De imam roept den geheelen
Kaukasus onder de wapenen het is
thans aan u, mjjne zonen, daarop te
antwoorden.
Aly boog eerbiedig voor den gast.
Dat Allah's zegen op uw hoofd
moge rusten eD dat zjjn naam ons tot
schutsmuur mogen dienen 1
Terwijl de grijs aard zoo sprak, had
zich een licht gerucht in het vrouwen
vertrek laten hooren en thans werd
er in het lage beschot zachtkens een
deur geopend.
Een bevallig jong meisje verscheen
op den drempel en bleef luisterend
staan. Zy was schoon, wonderschoon,
van die klassieke schoonheid, waar
door de Circassische vrouwen verdie
nen als het meest volmaakte type te
worden beschouwt, maar meer nog
dan door de zuiverheid der trekken,
en de regelmatigheid der lijnen on
derscheidde zich hare schoonheid door
een vreemde en roerende aantrekke
lijkheid, die over haar geheel wezen
lag uitgespreid.
bekende opperhoofd Schamyl, die door
het preeken van een nieuwen gods
dienst, het Sufisme, een buitengewone
geestdrift onder zijn aanhangers had
opgewekt. Eerst kort na den Krim-
oorlog waren te Russen den Kaukasus
geheel meester.
Intusschen heeft Zeppelin zelf reeds
het initiatief genomen tot het op
nemen van een aantal wetenschappe
lijke personen onder zijn medewerkers.
FRANKRIJK.
Men weet nog altijd niets over <ie
oorzaak der ontploffing aan boord van
den Fransche kruiser Couronne. Het
eerste onderzoek van het kanon heeft
niets bewezen en de verklaringen der
getuigen spreken elkander tegen. Geen
enkele kan zeggen of op het oogenblik
der ontploffing het sluitstuk hele
maal gesloten was of niet.
Een nieuw,.nauwkeuriger onderzoek
is begonnen.
Wederom is een der gekwetsten,
overleden, zoodat er reeds zeven dooden *v
zyn. Twee liggen nog op sterven.
In zijn verslag aan de zeeprefectuur
verklaart de bevelhebber der Couronne,
dat er nog eeD tweede ontploffing heeft
plaats gehad. Een der omstanders hield
een kardoes in de hand en deze ont
plofte ten gevolge van de eerste ont
ploffing. Den ongelukkige werden <i&
handen afgerukt en de ontploffing
veroorzaakte een begin van brand. De
bevelhebber verklaart verder, dat er
geen enkele onvoorzichtigheid is be
gaan, dat er geen enkele schok heeft
plaats gehad en iedereen zijn plicht
heeft gedaan.
De begrafenis der slachtoffers zal
plaats hebben Maandag a.s. op kosten
van den Staat. De moesten zullen naar
hun woonplaats worden vervoerd. Alle
militaire feestelijkheden zyn in af
wachting opgeschort. De bevelhebber
der Engelsche Middellandsche Zee-
vloot heeft een telegram van deel
neming gezonden.
DENEMARKEN.
De „Social Demokraten" is de eenige
courant, die op het oogenblik uitkomt,
maar nu zyn de beide papierfabrieken
in Kopenhagen ook opgehouden het
papier hiervoor te leveren. De redactie
deelt echter mee dat zy zich op andere
wijze gedekt heeft en het blad dus
even goed zal blijven uitkomen.
Tegelijkertijd is er eene mededeeling
uitgegaan van den bond der werk
gevers, dat de uitsluiting belangrijk
uitgebreid zal worden, wanneer de
bestaande geschillen niet spoedig wor
den opgelost en is dit niet binnen 14
Hare groote, donkerblauwe oogen,
omgeven van gitzwarte wimpers en
wenkbrauwen, die de blanke, edel
gevormde slapen en de albasten wan
gen nog te beter deden uitkomen, her
innerden onwillekeurig aan die ge
heimzinnige vijvers, welke in de diep
ten der wouden onder de dichte tak
ken der pijnboomen sluimeren. De
kleine, roode mond geleek op de wilde
beziën, die de zomerzon langs de pa
den doet rijpen, terwijl het hooge,
edele voorhoofd door zware, donker
bruine vlechten omlijst werd.
Een keursljjf van groen fluweel, van
boven in een fijnen, witten boezem
doek overgaande, omsloot hare ge
stalte; verder droeg zy een rooden
rok, die tot op de enkels afdaalde,en
sierlijke sandalen aan hare kleine
voeten.
Zooals zjj daar stond, met hare
hooge, fiere gestalte achteloos tegen
het beschot geleund, scheen zy de
verpersoonlijking van het land der
Tscherkessen, waarvoor deze mannen
gingen sterven.
Mehemet-Amin was op zyn beurt
opgestaan.
Bek, zeide bij, en gij beiden,
Youssouf en Aly, ziehier wat de imam
my heeft opgedragen u te zeggen
Wordt vervolgd.)