DAGBLAD voor AMERSFOORT en OMSTREKEN.
o. 174
WOENSDAG 26 AUGUSTUS 1908.
5e JAARGANG
Uitgave van de Naami. Venuootsehap „1)E EEMLANDBB".
Vepsehijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
HALF BLAD.
13 Ui i EiM Ga n kj.
T tK J. A. R.
rfLNN ENL AN
»TA uJSINIEU WiS.
V
Hoofdredacteur H. G. KIJKEKfS.
Abonnementsprijs
Per jaar met geïllustreerd Zondagsblad
Franco per post id.
Per 3 maanden id.
Franco per post id.
Afzonderlijke nummers
f 4.—
5.60
- 1.—
- 1.40
- 0.05
Bureau: BREEDESTRAA.T 18.
Telefoon Interc. 62.
Prijs der Advertöntiên:
Van 1 tot 5 regels
Voor iederen regel meer
Buiten bet Kanton Amersfoort per regel
(BU abonnement belangrijke korting.)
1 0.40
- 0.08
- 0.10
HET REGEERINGSPROGRAM DER
JONG-TURKEN.
Het Turksche comité heeft thans
zyu regeeringsprogram opgemaakt.
Het is nog slechts in zeer engen
kring bekend, maar wy vinden in een
correspondentie uit Constanl.inopel in
een buitenlandsch blad reeds een vrij
volledig uittreksel.
Wij ontleenen er het volgende aan
Er zullen alle maatregelen worden
getroffen om een grondwet tot stand
te doen komen, waaraan het geheelo
volk zich zal hebben te onderwerpen.
De afschaffing van den Senaat zal
worden voorgesteld.
De vrijheid der politieke vereeni-
gingen zal in de grondwet op ondub
belzinnige wijze worden vastgelegd,
zonder dat deze vereenigingen in stiyd
met de vereenigingswet van 1876
mogen zijD.
De provinciën zullen zooveel moge
lyk zelfbestuur krijgen.
Alle Turksche ODderdaneu vau het
mannelijk geslacht, die hun 21e jaar
hebben voleindigd, zijn kiesgerechtigd,
hoe ook hun sociale positie, hun rijk
dom of hun grondbezit moge zyn.
Slechts diegenen, welke de oivielrech-
lyke bevoegheden missen, zyn daai van
uitgesloten.
De Turksche taal is de ambtelijke
taal van den Staat en wordt iu hot
schriftelijk verkeer en by de openbare
beraadslagingen der bestuurslichamen
gebruikt.
Alle Ottomanen, zonder onderscheid
vau ras en godsdienst, zullen dezelfde
rechten en vrijheden hebben. Zij zul
len voor de wet gelijk zijn, hebben
gelijke rechten en plichten, en kunnen
al naar hun bekwaamheden tot alle
staatsambten worden benoemd.
De niet-Mobammedarien moeten bun
'militaire plichten volgens de bestaande
•wetten vervullen.
De strijdkrachten te land en te water
zullen, mot het oog op een verminde
ring der uitgaven voor militaire doel
einden, en naar gelang van den toe
stand van de financiën, den politieken
l' l'.Ui 1.1li- IA.
door
MARYLLE MARKOVITCH.
(naar hst fransch).
11)
Plotseling deed zich van de zyde
der schildwachten het geroep „wer-
dal" hooren Een Russisch parlemen
tair vroeg vergunning om Schamyl
te mogen spreken. Reeds sedert bet
eerste morgenkrieken zwierven de
soldaten van Baratinsky aan den
voet van den Goemb-Dagh rond om
een doorgang te zoeken. De onstui
mige wateren van den Koïsoe niet
durvend trotseeren, moesten zij tevens
zichzelven bekennen, dat het nutte
loos was aan de zijde van den lood
rechten granietmuur den aanval te
beproeven.
Deze parlementair echter had den
berg van de toegankelijke en daarom
streng bewaakte zijde beklommen,
was onder het aanroepen van den
naam van den Russischen generaal
door de Muzelmannen heengegaan en
bevond zich thaDS voor Schamyl, wien
hy de sommatie van Baratinsky over-
toestand, enz., worden georganiseerd.
Uit het bovenstaande ziet men, dat
hot Turksche comité volkomen door
drongen is van de meening, dat Turkjje
moet worden hervormd naar het model
van een Westerschen Staat.
Het is te hopen, dat de mannen,
die dit comité vormen, in de gelegen
heid zullen worden gesteld hun plan
nen ten uitvoer te brengen.
FRANKRIJK.
De slag, die Abd-el-Azis heeft ge
troffen, is een slag ook voor de
Fransche politiek. Zy is niet geluk
kig iD Marokko. Indien alles naar
den zin .ware gegaan van de republiek,
zou de oude roofstaat thans onder den
invloed vau Frankrijk staan. Feitelijk
zou een Fransch resident op naam
van den Sultan regeeren. Zoo wordt
Egypte geregeerd door een Ëngelsch-
man op naam van den khedive en
wat Engeland gelukt was zou Frankrijk
waarschijnlijk met goei gevolg kunnen
beproeven.
Men sprak van het .vreedzaam
doordringen van deu Fianschen in
vloed" in Marokko. Maar hot ging
daarmede met zoo vlot als men ver
wacht had. De Duitsche keizer iu
persoon haalde een streep door de
rekening door eeue opzieuhaieude reis
naar Tanger.
Er volgde de conferentie van Al-
gesiras. Maar Frankrijk gaf zyn
voornemen niet op. De burgerooi log
ia Marokko scheen gunstig voor de
Fransche planneü. Men beschermde
Ahd el Azis Als hij er iu slaagde
het verloren gezag te herwinnen,
waarbij de Franschen zooveel mogelijk
hieipeu, zou hij hun werktuig zijn.
Men zou waarschijnlyk zich niet veel
bekommeren omtrent hetgeen te Al
gesics was besloten. Nu wil echter
het noodlot dat niet de vriend en
beschermeling vau Frankryk, maar
dat zijn tegenstander de overwinning
behaalt. Meu heeft daarop te minder
gerekend, omdat do laatste berichten,
met voldoening iu Frankryk vernomen,
zoo gunstig schenen voor Adb-el-Azis.
Het is een bedenkelijk geval.
DUITSCHLAND.
Te Straatsburg liep het gerucht,
dat Keizer Wilhelm, die nog steeds
bracht: De wapenen neerleggen
met behoud van het leven of den
aanval doorstaan
Uw meester tracht my bang te
maken, antwoordde de imam, doch
de Goenib is hoog genoeg. Allah be
vindt zich nog booger en hy staat
daar beneden Sterven, dat was moge
lijk; overgeven niminerl
Dagen en dagen giDgen voorbij,
zonder dat de Muzelmannen zich lie
ten ontmoedigen, daar de berg hen
voldoende van voedsel voorzag. Aan
vluchten viel echter niet te denken.
De Russen hadden den voet van den
Goenib geheel omsingeld en den gan
seden dag zag men hen in de schaduw
van het geboomte of aan den oever
van den stroom uitgestrekt rustig
hunne pijpjes rooken of zich bezig
houden met het poetsen hunner wape
nen, in de onmogelykheid verkeerend
om met kans op succes een aanval te
wagen.
Voor Thamar was het gedwongen
verblijf op dezen bergtop ondertus-
schen uiterst drukkend Hoe lang zou
men nog op dit door den vijand om
singeld plateau werkloos moeten bly-
ven vertoeven Waren er dan in de
dorpen der Tscherkessen geen geloo-
vigen meer, in staat om hen te ont
zetten? En wat moest er thans van
haar vader worden Deze en derge
op Wilhelmshöhe vertoeft, een been
gebroken had, en dat zijn voorgeno
men bezoek aan Straatsburg en Metz
dus niet zou plaats vinden.
Van verschillende kanten had men
getracht, verdere inlichtingen te krij
gen. Tot nog toe werd geen bevesti-
giug, maar ook geen tegenspraak
gehoord. Het gerucht heeft zich in-
tussclien door geheel Europa ver
spreid.
Naar we nader vernemen, zyn deze
berichten ten eenenmale uit de lucht
gegrepen. De Keizer heeft nl. giste
renmorgen, nadat liet gerucht ver
spreid was, nog een morgenrit door
het Habichtswoud gemaakt.
PORTUGAL.
Sommige Portugeesehe bladen ko
men aan met onrustbarende berichten
omtrent den politieken toestand. Zij
beweren dat er weer een revolutie
voorbereid wordt. Om welke reden
wordt niet vermeld. De Seculo zegt
dat het koninklyk jacht Amelia steeds
onder stoom ligt, om, zoodra het
noodig mocht worden, de Kouiuklijke
familie iu veiligheid lo brengen.
't Is natuurlijk niet te zeggen wat
er van deze geruchten juist is.
MAROKKO.
Op 't oogenblik zit de onttroonde
Sultan van Marokko nog steeds te
Settat, iu afwachting tot hij scheep
zal gaan. Waarheen is nog niet zeker.
De Matin verneemt uit Tanger, dat
verscheidene leien vau het Maghzen,
die nog steeds trouw blijven aau
Abd-el-Aziz, verzekeren, dat de Sultan
verlol zou vragen om naar Damascus
te gaan hij zou echter stelselmatig
weigeren, afstand te doen.
AMERIKA.
Te Springfield iu Illinois is, vol
gens den gouverneur, de orde uu
hersteld en behoeft men zich niet bang
te maken vuoi eou herhaling der
onlusten. De gouverneur heeft echter
eeu oproop gericht tot alle welden-
kenden, om naar vermogen mede te
werken tot handhaving der orde. Vier
regimenten zyn reeds uit Illinois ver
trokken. Er blijft voorloopig een
krygsmaebt van 1500 man.
lyke gedachten woelden onrustig door
haar treurenden geest, toen zij eens
op een nacht tevergeefs trachtte den
slaap te vatten. Door haar lichten
sluier slechts zeer onvoldoende tegeu
den zwaren, ijskouden nevel, die den
geheeleu berg omuulde, beschermd,
leed zij ondraaglyk. Ten slotte richtte
zy zich trillend van koude op, doch
de duisternis was zoo ondoordring
baar, dat zij met geen mogelijkheid
iets in haar omgeving kon onderschei
den. Desniettemin wilde zy beweging
nemen, teneinde haar verkleumde
leden een weinig te verwarmen.
Plotseling was het haar, alsof zij
eenig gerucht hoorde, gelykende op
eeu snellen, hijgenden ademtocht, ge
dempte voetstappen en fluisterend
uitgesproken woorden.
Het kamp der vrouwen was dicht
by den granietmuur opgeslagen, ten
einde haar tegen een overvalling te
vrijwaren. Bovendien werd dit ge
deelte van het plateau door schild
wachten, hoewel slechts weinig in
getal, daar de plaats veilig was, be
waakt.. Zouden het hun voetstappen
en hun stemmen zijn, die zij daar
hoorde? Op den tast schreed zij in
de duisternis voorwaarts en langza
merhand, haar blik al de scherpte
gevende, waai over zij kon beschik
ken, gelukte het haar ten slotte zich
bewegende schaduwen, nog donker-
Nederland en Venezuela.
De Minister-resident De Reus is heden-
namiddag ruim 5 uur per Holl. Spoor
in Den Haag aangekomen.
Minister-resident De Reus is voor
nemens in Hotel De Twee Steden zijn
intrek te nemen.
De Herald interviewde gisteren te
Parijs den heer De Reus. De Reus
zeide, dat het Venezolaansche volk
geen enkele onaangename of oneer
biedige betooging tegen hem gehouden
had. De Reus zeide ook: De Venezo-
lanen houden zeker uiet vud Castro,
maar zij zijn arm en machteloos. Op
belangrijke punten zeide De Reus geen
vragen te kunnen beantwoorden.
Justitieele voorschrif
ten voor de landmacht. De
N. Arnh. Ct. verneemt, dat op voorstel
van den Minister van Justitie, de
„Justitieele voorschriften voo: de
Landmacht" buiten gebruik zullen
worden gesteld.
Hiermede wordt beoogd de richtige
behandeling van strafzaken bij de
Krijgsraden der Landmacht meer aan
den rechter over te laten.
Bestuurbare luchtbal
lon. Men meldt uit Brielle aan het
Vaderland
Reeds eenigen tijd liepen alhier
geruchten, dat een ingezetene onzer
gemeente bezig was aan de vervaar
diging van een bestuurbaren lucht
ballon, welke werkzaamheden verricht
worden, met toestemming van het
Min. van Oorlog, in eeu loods, staande
op bastion 7 aan den vestingwal.
Thans vernemen wy, dat de vervaar
diging zoover is gevorderd, dat binnen
kurten tyd proeven met dit luchtschip
zullen kunnen worden genomen.
Vereenvoudigde spel
ling. De gemeenteraad van Winscho
ten heeft na eeu langdurige discussie
met 7 tegen 4 stemmeu aangenomen
de volgende motie van den heer mr.
D. H. Bosch
„De raad der gemeente Wiuschoten
gehoord de discussiën in de veigade-
riug van 24 Aug. 19u8acht het niet
wenschelijk, zoolang niet algemeen of
der dan de haar omringende nacht,
te onderscheiden. De een na den
ander kwamen zy boven den rand van
het plateau te voorschijn, klaarblij
kelijk uit den afgrond opstygend. Ieder
oogenblik verscheen er weder een
nieuwe, zwygend en geruischloos,
die zich by de overigen voegde, die
te midden der duisternis een vage,
steeds in omvang toenemende massa
vormden.
Een rilling voer Thamar door de
leden. Wat konden deze schaduwen
anders zijn dan de soldaten van Ba
ratinsky, bezig den berg van de minst
toegankelijke en derhalve ook de
minst bewaakte zyde te beklimmen
Op gevaar at van zich tegen de hoo
rnen of rotsblokken, die hier en daar
uit de plateau oprezen, te pletter te
loopen, snelde Thamar naar de plaats,
waar Aly gewoonlijk de wacht hield.
Hoe men echter in deze tastbare
duisternis te vinden? Doeh hem of
een ander, wat kwam het er op aau
Het was slechts zaak de hoofdmacht
der Muzelmannen zoo spoedig moge
lijk te waarschuwen, want met
elke minuut die verloren ging, ver
hief zich een vijand te meer in den
nacht.
De schemering begon thans aan te
breken, waardoor de nevel eenigszins
minder ondoorzichtig werd. Op een
afstand bewogen zich eenige mannen
ongeveer algemeen de vereenvoudigde
spelling wordt ondei wezen, op de
openbare lagere scholen te Winschoten
de Kollewijnsche spelling in te voeren
en gaat over tot de orde van den dag."
Politiehonden. Zooals men
zich zal herinneren, voteerde 'do ge
meenteraad van Den Haag in dit
voorjaar een bedrag voor een proef
met zes politiehonden. Na bespreking
met den voorzitter der Nederlaüdschd
Politiehond-Yereeniging, werd deze
bereid gevonden, zich te belasten met
de levering der bedoelde honden-;
daartoe werd by gesteuud door twee
medeleden, die op zich namen elk een
of meer van het zestal te dresseerèn#
Persoonlijk verbond zich bovendien de
voorzitter, de heer M. Kessler, om'de
agenten, die zouden worden aangewezen
om met deze honden te werkoii,
daartoe geheel op te leiden, hen te
leeren, elk met den hem toegesvezen
houd om te gaan, zulks uit ove"-
weging, dut juist in de goode samen-
werking van hond en geleider, in de T)
juiste behandeling van eiken hond.
het zwaartepunt ligt van de waaide,
van den politiehond.
De eerste dezer politiehonden nu
heelt den 24sten dezer een laDgduiig
grondig examen afgelegd, voor den
hoofdcommissaris van politie in Dén
Haag en den heer J. C. Gysbeni
Hodeupyl van Hodenpyl, die als zaak
kundig adviseur den heer Versweg
ter zijde staat.
De hond, die van een feimegiootte
is en van indrukwekkend voorkomen,
voldeed onder leiding van zyn al-
richter, den heer M. Kessler, vol
komen en werd door den heer Ve.
steeg overgenomen en toevertrouwd
aan zijn toekomstigeu geleider, een
agent le klasse, zoodat de Haagsche
politie haar eersten viervuetigen he-
ambte ryk is Achleieeuvolgens zuil n
nu de overige honden worden ui-
geleverd.
Tot tydelyk klerk-teekenaar
het bureau van den gemeeute-ai c i
tect is benoemd de heer P. F. M
Visser, teekenaar hy publieke werk n
te Hoogeveen.j
duidelijk onderscheidde zy hun v i-
inen tusschen de bewegiuglooze sii-
houets der hoornen. Zy ver lubbei i
haar seureden en maakte met- n
luiden kreet alarm.
Verschrikt snelden allen toe, Tua-
mar op den voet volgend, die zicu,
steeds vaster vun tred naai mate de
dag verder doororak, naar de plaats
des gevaars spoedde. Zy had maar
al te goed gezien: de vijand had hun
wijkplaats weten te bereiken. Reeds
hadden zich honderden Russische sol
daten op het plateau veizameld, ter
wijl een nog veel grooter aantal, do >r
middel van touwen en ijzeren haken
aan de rotsen hangend, 111 onweer
staanbare overmacht naar hen op
klom. Het uui van stetven was ge
komen. Niet één der Muzelmannen
deinsde terug.
Het was een reusachtige worste
ling, vreeselyke wouden weiden er
met de penjaatden toegebrachthet
bloed" vloeide in fyne straaltjes en
vo' mde op den tocli reeds vochtigen
bodem giiohenge plassen, waunn de
stiijdendeu menigmaal uitgleden.
Wordt verenigd.)
