DAGBLAD voor AMERSFOORT en OMSTREKEN
No. 198,
DONDERDAG 24 SEPTEMBER 1908.
5e JAARGANG.
Uitgave van de NaamL Vennootsehap „DE EEMLANDER".
Vepsehijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
W oniogtoestanden
FEUILLETON.
Een Verborgen Erfenis.
BUITENLAND.
LAND
Hoofdredacteur R. G. RIJKENS.
Abonnementsprijs
Per jaar met geïllustreerd Zondagsblad f 4.—
Franco per post id. - 5.60
Per 3 maanden id. - 1.—
Franco per post id. - 1.40
Afzonderlijke nummers- 0.05
Bureau: BREEDESTRAAT 18.
Telefoon Interc. 62.
Frljs der Adverténtlën:
Van 1 tot 5 regelsf 0.40
Voor iederen regel meer- 0.08
Buiten het Kanton Amersfoort per regel - 0.10
(Bjj abonnement belangrijke korting.)
Zij, die zich met 1
October a.s. op dit blad
abonneeren, ontvangen de tot
dien datnm verschijnende nom-
mers gratis.
Een goeie woning is toch maar alles,
dachten we, toen we dezer dagen eens
eene wandeling door enkele stads
kwartieren hadden gemaakt, ten einde
de woningen in enkele buurten eens
op te nemen.
't Is misschien iets te veel gezegd,
maar een goede woning is zeker een
van die dingen, welke ons in het leven
wel het meest onontbeerlijk voorkomen,
vooral zoo we zelf aan min of meer
ruimte in eigen huis, aan lucht en
licht, aan de geriefelijkheden van eene
eenigszins comfortabele woning ge-
wend zijn.
En toch denken we maar zelden aan
de honderden, ja duizenden, die, levend
in zeer bekrompen omstandigheden,
van een inkomen, dat te klein is om
er de vaak uitgebreide familie behoor-
het noodige voedsel van te kunnen
verschaffen, den eisch eener goede
woning ter zijde zetten voor de nood
zakelijkheid van een „onderdak". Het
is voldoende of beter, het is het
alleen-bereikbare, dat zy een gelegen
heid vinden om te eten en te slapen.
Gelukkig zijn de oogen voor dezen
maatschappelijken noodstand niet meer
gesloten, en is vooral in de laatste
jaren op allerlei wijze en door allerlei
lichamen, getracht verbetering aan te
brengen in de vaak ellendige woning
toestanden.
De Staat heeft, we hebben het on
langs reeds gezegd, toen we het had
den over woningtoestanden te Bun
schoten, het zijne gedaan om niet
alleen een voortdurend toezicht te
oefenen tot wegneming van misstan-
den, maar ook in de Woningwet aan
(NAAR HET ENOELSCH.)
17)
U denkt zeker, dat ik onder die
omstandigheden niet hier behoorde te
zijn vroeg zij angstig.
Daar heb ik mij niet mee te
bemoeien. Ik voer alleen de aanwij
zingen van mijn pleegmoeder uit.
Ieder van de neven en nichten van
Mr. Malincourt heeft het recht om het
jaar na zjjn dood hier zoo lang te
blijven als zij of hij verkiest. Er zijn
voor allen vertrekken in orde ge
bracht, wanneer zij verkiezen hier te
komen.
Het verheugt mij, dat u er niets
tegen heeft, zei Violet verlicht. Ik ben
ni«t van plan naar het geld te zoe
ken, want ik zou niet het minste idéé
hebben, hoe ik dat moest aanleggen,
en ik hoopte, ik; verwachtte
eigenlijk was ik zoo goed als zeker,
dat ik vandaag een brief zou krij
gen.
Ik meende dat ik het dienstmeisje
vanmorgen by de deur gezien had met
een paar brieven.
Ja, ik kreeg er twee, een van
de gemeentebesturen den weg gewezen
en de bevoegdheid verleend, om zoo
noodig zelf krachtig in te grijpen.
Maar, wij hebben het op onze wan
deling bemerkt, niet alleen in Bun
schoten heerschen slechte woningtoe
standen al is het daar ook boven
mate slecht doch ook in onze eigen
stad zou veel verbeterd kunnen worden.
Niet zoozeer de arbeiders zijn hier
de slachtoffers van slechte woning
toestanden, maar de niet-vaklieden,
de menschen, die van den eenen dag
in den anderen loven, soms niets,
enkel eens veel, maar over het geheel
te weinig verdienend, en voorts de
ouden van dagen, voor wie geen werk
meer is, de tobbers met ziekten, die
in hun eigen onderhoud niet meer
kunnen voorzien, en die afhankelijk 1
zijn van den weldadigheidszin en den
stand der kas van kerk en armbe
sturen.
We hebben woningen ontdekt, die
meer aan bouwvallen deden denken
en waarin toch menschen wonen.
Er is echter een tweede ding, wat
ons op die wandeling trof, we
waren er trouwens op opmerkzaam
gemaakt en dat is, dat er zoo'n
groot getal huizen, geschikt voor
arbeiders en voor lieden met karige
verdiensten, leeg staan.
Men deinst zoo vaak voor onbe
woonbaar-verklaren terug, omdat men
niet weet, waar de menschen die uit
de woning gezet moeten worden, een
onderdak te verleenen. In Amersfoort
behoeft die vrees op het oogenblik
in 't geheel niet te bestaan. En nu
vragen we, is dit dan geen gunstig
oogenblik om eens een opruiming
te houden onder die krotten, die
eigenlijk geen woning meer genoemd
kunnen worden en die tevens een
voortdurende bedreiging zijn voor den
gezondheidstoestand
Er zal voor onze stad misschien in
lang niet weer zoo'n gunstig tijdstip
aanbreken om zoo'n onbewoonbaar
verklaring in massa uit te voeren.
De Gezondheidscommissie moge er
hare gedachten eens overlaten gaan,
of zij niet kan adviseeren in een geest
als boven is aangegeven.
Als we eerst zoover zijn, dan is een
tweede vraag die overwogen kan
worden, op welke wijze men lieden,
die uit hunne onbewoonbaar verklaarde
woningen zullen moeten verhuizen,
eenigszins kan tegemoet komen om
de iets hoogere huren, die zij misschien
te betalen zullen hebben, op te bren
gen.
Cesar en een van Nancy, maar niet
den brief, dien ik verwachtte. Laatst
spraken wjj over toovergoud, Mr.
Wickham. Ik dacht, dat ik het ware
gevonden had, maar het schijnt mij
weer te ontsnappen.
Zü keek den man tegenover zich
aan en ontmoette z(jn bjjna afgetrok
ken blik. Iets in zijn gelaat moedigde
aan voort te gaan.
Ik hoopte van mijn neef, Anthony
Egerton te hoorenwij zijn van plan
te een of anderen tyd samen te trou
wen, en [ik schreef hem op den dag
dat ik hier kwam
Schreef u naar zjjn eigen huis?
Ja.
Violet voelde haar hart 'sneller
kloppen, terwijl zy haar metgezel
aankeek die van tafel opstond.
Mr. Egerton is in Londen. Hij
ging daarheen den dag, nadat het
testament was voorgelezen.
O I riep Violet uit, haar handen
ineenklemmend. Dan is dat de reden
van het oponthoud. Maar mijn brief
kon toch worden opgezondenen zelfs
als hij hem niet kreeg, dan kon hij
toch naar mijn tehuis schrijven
Nancy zou zijn brieven aan mjj door
sturen.
Mr. Wickham gaf geen antwoord.
Hij wandelde naar de deur.
Wacht even, riep zij uit, naar
hem toegaande. Kan u mij het adres
HET CONGRES TE NEURENBERG.
De Duitsche bladen zijn nog niet
uitgepraat over het sociaal-democra
tisch congres te Neurenberg. Zij ber
inneren aan het feit, dat ook vroeger
meermalen tweespalt in de sociaal
democratische partij heerschte. Toen
zjj pas ontstond had men aan de eene
zijde de volgelingen van Lasalle en
aan de andere die van Marx. Eerst
in 1875 op het congres te Gotha
sloeg men de handen ineen ter be
strijding van de kapitalistische maat
schappij. En misschien zou men weldra
nieuwe oneenigheden beleefd hebben,
want ook toen reeds bogen velen zich
niet dan met weerzin onder het juk
van het Berljjnsche partijbestuur.
Maar de socialisten hadden geluk.
Bismarck vond goed eene uitzonde
ringswet tegen hen te maken. Zij
werden vervolgd. De vervolging is in
vele gevallen eene heilzame tuchtroede.
Zjj drijft de wankelmoedigen, de
ontevredenen tot aaneensluiting.
Het Duitsche socialisme heeft veel
te danken aan de socialistenwet. Daar
door is de eenheid en de groei der
partij zeei' bevorderd. Heeft zij thans
met hare drio millioen kiezers het
hoogtepunt bereikt? Wie zal dat
zeggen
Er is geen reden voor de burgerlijke
pers om wat te Neurenberg is gebeurd
met die Schadenfreude te beschouwen,
die volgens menschenhaters of men-
schenkenners de reinste vreugde is.
De Acheron blijft de Acheron merkt
een Duitsch blad aan. Of de stroom
langzaam vliet, of stormen hem be
roeren, hij blijft dezelfde.
Dat is zeer juist. Van burgerlijke
zijde moet men zulke dingen als op
het laatste concres der Duitsche
socialisten zijn gebeurd niet overschat
ten. Men moet zich vooral niet voor
stellen dat het maatschappelijk gebouw
steviger staat en nauwelijks meer
behoeft verdedigd te worden omdat
zijne bestormers het oneens zijn om
trent een bepaald punt. De tegenstel
lingen in den boezem der partij zijn
zeer gering in vergelijking van hetgeen
de beide richtingen scheidt van de
aanhangers der bestaande maatschap
pelijke verhoudingen. De Zuidduit-
schers willen even goed als die uit
het Noorden het privaat bezit van de
productiemiddelen afschaffen en de
productie op hunne wijze regelen. Zij
ook willen den almachtigen staat, die
voor alles heeft te zorgen en zooveel
mogelijk van eene onmetelijke kazerne
zal hebben. Het congres te Neuren
berg is ook geëindigd met het zingen
der Internationale en allen zongen
mede, die uit het zuiden zoowel als
die uit het noorden.
DUITSCHLAND.
In de aan de Fransche en Spaan-
sche gezanten ter hand gestelde
Duitsche antwoordnota, opgesteld naar
aanleiding van de Spaansch-Fransche
nota in zake de erkenning van Moelai
Hafid als Sultan van Marokko, wordt
in de eerste plaats gewezen op de
tusschen Duitschland en Spanje en
Frankrijk bestaande overeenstemming,
dat op de erkenning van Moelai Hafid
slechts de gemeenschappelijke belangen
der Mogendheden van invloed mogen
zijn. Hiervan uitgaande heeft de Duit
sche regeering er niets tegen in te
brengen, dat van Moelai Hafid enkele
zekerheidsstellingen worden geëischt.
In het schrijven van Moelai Hafid
aan het diplomatische korps te Tanger,
waarin hij bepaalde toezeggingen doet,
hoe hij regeeren zal en dat hij de
akte van Algeciras zal nakomen, ziet
de Duitsche regeering een feit van
groote belangrijkheid, en spreekt daar
om de hoop uit, dat de Fransche en
Spaansche regeeringen een reeks van
van Anthony in Londen zeggen Ik
moet daarheen schrijven. Mijn brief
mocht hem eens niet toegezonden
zijn.
Mr. Wickham schreef een paar
woorden op en gaf ze haar.
Goedennacbt, zei hij, en verliet
de kamer.
Violet besloot te wachten, om te
zien welk nieuws de morgen bracht,
vóór dat zy weer aan Anthony Eger
ton schreef.
Maar ten slotte schreef zij aan
Cesar en Nancy beiden, alles in de
kleinste bijzonderheden vertellend en
verzond de brieven. Toen dit afge-
loopen was, had zij gelegenheid om
zich er over te verwonderen, dat
Mr. Wickham zooveel van haar zaken
afwist. Hoe was het mogelijk, dat hij
meer van Anthony afwist dan hij
zelf?
Den volgenden morgen bracht weer
eene teleurstelling. Dezen keer bracht
de post heelemaal geen brief; maar
onder het licht van hetgeen zü den
vorigen avond gehoord had, was de
schok niet zoo groot. Zij ontbeet haas
tig en ging toen zitten, om weer aan
Anthony te schrijven, naar het adres
in Londen. Toen de plicht volbracht
was, ging zij naar buiten en wandel
de in de richting van het bosch, waar
zü onlangs met Anthony gewandeld
had.
Zij was nu overtuigd, dat zü ner
gens op te hopen had, totdat' haar
brief hem zou hebben bereikt, daar
door voelde zij zich opgewekter ge
stemd dan de vorige dagen. Zü was
overtuigd, dat Mrs. Egerton haar
eerste brief aan Anthony had achter
gehouden.
Hü was in Londen hü was daar
heengegaan den dag na de voorle
zing van het testament, en had
geen tüd verloren laten gaan in zijn
ijver om te werken voor hun beider
nestje.
Violet verlangde evenals Cesar naar
vrede, liefde en gelukmaar terwül
het voor hem niets meer was dan een
vaag verlangen, was het voor haar
iets, waarop zü, zoo noodig, de hand
kon leggen. Anthony kon voor haar
alles in vervulling brengen, terwül
Cesar nog in 't geheel geen vooruit
zichten had.
Al wandelende overwoog Violet dit
alles, en toen zü naar huis terug
keerde, nam zü zich voor de toekomst
weer wat rooskleuriger te beschou
wen. Nancy had haar het een en
ander van huis toegezonden, en toen
zü dat had weggeborgen, bracht zij
den avond lezende en handwerkende
door.
Mr. Wicham was weer verdwenen,
en dus was zü weer eens alleen. Zij
verwachtte niets tot den volgenden
de in haar nota gestelde voorwaarden
als voldaan zullen erkennen. Volgens
dezen maatstaf neemt de Duitsche
regeering tegenover de identiBche in
de nota aangegeven garantie-eischen
als volgt stolling Zü heeft geen be
zwaar, dat Moelai Hafid de akte van
Algeciras benevens alle daartoe vast
gestelde uitvoeringsbepalingen aange
nomen heeftmaakt slechts het voor
behoud, dat betreffende bepalingen
volgens het Marokkaanscbe Staats
recht rechtsgeldig moeten zün. Duitsch
land heeft niets in te brengen tégen
aan Frankrijk en Spanje tijdelük toe^
gekende bevoegdheden, die ten doel
hebben den smokkelhandel in wapenen
te verhinderen. Volgens de meening vaii
Duitschland, mag Moelai Hafid zich ook
niet onttrekken aan de rechtsgeldige
door zün voorgangers aangegane ver
plichtingen. De Duitsche regeering
maakt echter opmerkzaam dat derge
lijke verdragen met privaatpersonen,
evenals aangegane schuldverplichtin
gen, slechts dan op erkenning kunnen
aanspraak maken, als bij het aangaan
daarvan de bepalingen van de akte
van Algeciras in aanmerking z(jn ge
nomen. De Duitsche regeering is ool$
van meening dat de bevoegdheden
van de te Casa-Blanca ingestelde com
missie ter bepaling van de door be
schieting van Casa-Blanca ontstane I
aanspraken tot' schadevergoeding ge
handhaafd worden. Verder is de
Duitsche regeering bereid deel te
nemen aan gemeenschappelgke stap
pen, om van Moelai Hafid te verlan
gen, dat hü openlijk en officieel de
vaste bedoeling verkondigt, zün gedrag
tegenover vreemde Mogendheden en
haar onderdanen te richten naar do
voorschriften van het volkenrecht en
dat hü onmiddellük de vereischte
maatregelen treft, waardoor de veilig
heid en de vrüheid van verkeer in
het Cherifiaansche rük gewaarborgd
worden, maar, oordeelt de Duitsche
regeering, daarvoor moet hem de
noodige vrüheid van beweging worden
gelaten. Zü bestrüdt verder niet, dat
Frankrük en Spanje het recht hebben
schadevergoeding te vragen voor de
kosten, veroorzaakt door de door hen
genomen militaire maatregelen en om
een regeling te treffen naar aanleiding
van den dood hunner onderdanen. De
morgen, maar terwül zü eenzaam
dineerde, klonk het geluid van nade
rende wielen tot haar door.
Het werd gevolgd door een luid
bellen aan de voordeur en een stem
in de hal. Het volgend oogenblik
kwam Anthony Egerton de kamer
haastig binnen met meer bezorgdheid
in zyn uiterlijk dan zü ooit van hem
gezien had.
HOOFDSTUK VI.
Het was Zaterdagavond, toen An
thony op Reyland kwam en hij bleef
er tot Maandagmorgen. In den tüd,
die hü en Violet samen doorbrachten,
werd alles opgehelderd. Hü had geen
brief ontvangen, en had niets van
haar ondervindingen gehoord, totdat
hü bij toeval Cesar in Londen ontmoet
had en van hem hoorde, wat er
gebeurd was.
Na 't ontbyt zwierven zü samen
rond. Beiden voelden zich volkomen
tevreden, en geen zorg voor de toe
komst verstoorde hun opgewektheid.
Anthony had zün voet reeds in den
stijgbeugel, wel is waar was het een
kleine betrekking, maar het was toch
een eerste stap op de ladder, die naar
het succes moest voeren.
Wordt vervolgd.)