WEERBERICHT.
Uit de Omgeving.
ALLERLEI.
ADVERTENTIËN
BURGERMEISJE,
Thermoineterstand
Stoomvaartbericliten.
Vraagt
Jfoble*Jriumph
ffa'
Alle modellen voorhanden bij
J.E.VAN NIE, Utpeehtsehestp. 18.
Laatste Voorstelling.
Oorty Althoff
114 SUS 146
DAGELIJKS 's avonds 8 uur
20 lunnmers 20.
Beurs van Amsterdam.
MEDEDEELINGEN VAN HET
KONINKL. NED. HET. INSTITUUT.
(Opgemaakt voorm. 10.50 uur.)
De Bildt, 25 September 1908.
Hoogste barometerstand 770.2 m.H.
te Haparanda; laagste 753.1 m.M. te
Valentia.
Verwachting tot den avond van 26
September 1908.
Wind: Zwakke tot matige Z.O.lijke
tot Z.W.l(jke wind.
Gesteldheid van de luchtZwaar
bewolkt, kans op regen of onweer.
TemperatuurDezelfde.
Barometerstand te AMERSFOORT.
Barometerstand hedenmiddag te 12
uur 761 m.M.
Vorige stand te 12 uur 761 m.M.
te Amersfoort.
Hoogste gisterenF. 68
Laagste hedennacht F. 54
Hedenmiddag 12 uur F. 65
AMERSFOORTSCHE
.BAD- EN ZWEMINRICHTING.
t
Temperatuur van het water op
Vrijdag 25 Sept. des morgens 7 uur
59° F.
B. en W. stellen den Raad voor
aan de Ameisf. Tramweg-Maatschappij
voor het jaar 1908 eene subsidie te
verleenen tot een maximum van f 1800.
De Amersf. Vereeniging tot be
strijding der tuberculose hield gisteren
avond een openbare bijeenkomst in
Amicitia, waarin Dr. W. J. van Gor-
kom uit den Haag een lezing hield
met lichtbeelden over: „De tubercu
lose en hare bestrijding".
Nadat de heer Vrijdag met een
kort welkomstwoord de bijeenkomst
geopend had begon de spreker zijn
lezing met een uiteenzetting van de
ziekte tot welker bestrijding de
Amersf. vereeniging is opgericht.
liet woord tuberculose is in de
laatste jaren zoo dikwijls gebruikt,
dat er zeker maar weinig menschen
zullen gevonden worden, die niet
weten wat daaronder wordt verstaan.
Toch blijkt ook nog vaak dat er groots
onbekendheid omtrent het wezen der
tuberculose heerscht.
Tuberculose en tering zijn woorden,
die vaak in één adem worden gebruikt.
Ze staan dan ook met elkaar in ver
band, tuberculose i s het begin van
de tering. Wanneer iemand tering
heeft teert zijn lichaam uit. De oor
zaak zit in de aanwezigheid in de
longen van een ziekte, die zich open
baart in kleine knobbeltjes de tuber-
kels.Wanneer die knobbeltjes, overgaan
in ontsteking, verettering, dan teert
het lichaam tengevolge daarvan uit.
Maar niet alleen in de longen, in alle
organen van het lichaam komen die
tuberkels voor.
Die knobbeltjes nu ontstaan, door
dat in het lichaam een ziektekiem
komt, de zg. bacterie. Veel ziekten
worden veroorzaakt door bacteriën of
bacillen; zoo ook de tuberculose.
De tuherculosebacil veroorzaakt in
het gezonde lichaam een verandering,
waardoor die knobbeltjes onstaan.
Het woord longtering heeft een
onaangenanien klank, het wekt bij
iedereen medelijden op voor dengeen,
die door die ziekte is aangetast. Nog
mei lang geleden stond het gelijk met
den dood. Het sterftecijfer aan tuber
culose is dan ook ontzettend groot.
Er is geen andere ziekte, waaraan
zooveel menschen ten gronde gaan als
aan tuberculose. De statistiek wijst uit,
dat van de 100 steifgevallen op middel
baren leeftjjd er tusschen de 30 en
40 zijn voor rekening der tuberculose.
Wanneer bij een persoon werkelijk
reeds het verteringsproces een aan
vang heeft genomen, is er niet veel
meer aan te doen.
Toch is het in vergevorderde stadia
niet geheel onmogelijk, dat de ziekte
nog geneest maar de kans is uiterst
gering tegenover een lijder in het
begin. De ervaring der laatste jaren
heeft geleerd, dat voor iemand in het
eerste stadium onder doelmatige be-
behandeling de kansen op herstel
uiterst gunstig zyn.
't Is niet te verwonderen, dat toen
men eenmaal tot die wetenschap was
gekomen, alles in het werk werd ge
steld om maatregelen te nemen tot
genezing. Zoo zijn in tal van plaatsen
sanatoria gesticht. In ons land heeft
ruim 10 jaar geleden H. M. de
Koningin-Moeder het voorbeeld ge
geven door het landgoed Oranje
Nassauoord voor een sanatorium af te
staan. Tevens schonk H. M. daarbij
eenige tonnen gouds, die bet volk als
huldeblijk had bijeengebracht. Dat
voorbeeld heeft navolging gevonden
zoo heeft men gekregen sanatoria te
Helledoorn, Laren enz. Maar met het
oog op het aantal lijders is verpleging
in sanatoria voor allen onmogelijk. De
statistiek wijst uit, dat jaarlijks 7000
menschen worden aangetast door
long-tuberculose. Nu zou het zeker het
gunstigst zijn die in sanatoria te ver
plegen. Maar een ernstige kuur duurt
gemiddeld 6 maanden. jMen zou dus
moeten kunnen beschikken voor 7000
lijders per jaar over 3500 bedden.
Als men nu weet dat Hi ilendoorn 3
f 4000 per bed heeft gekost, dan
begrijpt men wat een ontzaggelijke
kapitalen daarmee gemoeid zouden
zijn. Voor alle lijders sanatoriumver-
pleging te verkrijgen is dan ook een
hopeloos werk. Maar gelukkig kan er
ook veel in het gezin worden gedaan.
Om een ziekte uit te roeien moet
men de oorzaak kennen. Het bijge
loof dat de tuberculose een erfelijke
kwaal is moet er uit, niemand krijgt
de ziekte, die niet de bacil in zich heeft
gekregen. De vyand nu is volstrekt
niet onaantastbaar, en heeft zelfs zeer
zwakke aanvalspunten, die men ge
makkelijk overwinnen kan. Driedingen
heeft men dan te weten, nl. de tuber
culose is besmettelijk, ze is te voor
komen en ze is geneeslijk.
De besmetting is een gevolg van
onreinheid. Wanneer een lijder by
hoesten en opgeven, waarby hjj tal
van bacillen om zich werpt, maar
zorgt dat hij steeds in zijn zakdoek
hoest of opgeeft in een sputumflacon,
dan is hij onschadelijk voor de om
geving. De menschen moeten dat we
ten, ze moeten in de begrippen van
reinheid en zindelijkheid worden op
gevoed, opdat zij uit besef van nadeel
voor anderen zich in acht nemen.
De opvoedkundige werkzaamheid,
het leeren van de lyders hoe zij moe
ten leven, is het voornaamste punt
van de plaatselijke vereenigingen.
Daarvoor is een ambtenaar noodig.
die a.h.w. de gezinnen van lyders kan
opvoeden in gezondheidsleer. Honder
den tuberculose lyders, die vroeger
voor verloren werden opgegeven, zijn
na het in acht nemen der voorschriften
der plaatselijke vereenigingen veel
beter geworden De vo >rnaamste
eischen daarvoor zijn lucht en licht,
goede voeding en reinheid. In kringen
van arme lijders helpen echter mooie
woorden niet veel, daar moeten ook
de middelen worden verschaft, om te
kunnen voldoen aan de gestelde
eischen. Daar moer, worden gezmgd
voor krachtig voedsel, goede ligging
en zoo noodig vooreen betere woning.
Door het nemen van die maatre
gelen en door het verschaffen van
betere begrippen worden besliste
resultaten verkregen. Dat wijst de
statistiek uit. Na 18S2, het jaar waarin
de tuberkelbacil werd (ontdekt, en
daarmee bekend werd dat de tuber
culose geen erfelijke maar een besmet
telijke ziekte was, is de tuberculose
beslist afgenomen.
Ook in Amersfoort zullen ongetwij
feld goede resultaten worden verkre
gen, wanneer de vereeniging maar
voldoende gesteund wordt. Het Rijk
geeft f600 subsidie, terwijl aan den
Gemeenteraad is voorgesteld f 250 te
verleenen. De overheid geeft dus een
prachtig voorbeeld. Laten de inwoners
van Amersfoort dat volgen en de zoo
nuttige ^vereeniging steunen door
zich zoo aanstonds als lid der ver
eeniging op te geven. (Applaus.)
In de pauze die nu volgde, gingen
een aantal dames de zaal rond met
intsekenlysten voor het lidmaatschap.
Door een 35-tal personen werd daarop
geteekend.
Na de pauze verschenen de licht
beelden op het doek. Naast grafische
voorstellingen omtrent omvang en
afname der tuberculose, waren daar
onder fraaie platen van verschillende
sanatoria, terwijl natuurlijk ook de
werking der bacil werd voorgesteld.
Een deel van het publiek, voor-
namelyk de jeugd, gedroeg zich niet
steeds even behoorlijk en het weg-
loopen met het noodige geweld, ver
oorzaakte nog al eens eenige stoornis.
Te ongeveer tien uur werd de bij
eenkomst, die door ruim 400 personen
werd bijgewoond gesloten.
Na de vermoeiendo manoeuvre
en marsch, Maandag door de infan
terie gehouden, wordt een soldaat
door een heer staande gehouden.
Wel, hoe heb je het gehad van
daag
't Gaat nog al", luidt hel ant
woord, „maar de ouwe heeft ons ver
duiveld laten loopen 1"
Zoo, en wat ga je nu doen
Nu ga ik, met mijn vrouw nog
even een eindje de stad in 1"
Nou, jy bent een kranig soldaat
en ik ben „de oude" aldus werd
het gesprek door generaal Nierstrasz
beëindigd.
op deze wyze mee naar Leeuwarden
te trekken, toen de politie tusschen
beide kwam en den jongen weer naar
Haarlem transporteerde.
ZEIST. De diiecteur-generaal de,
posierijen en teli-grapliie maakt b -
k ud. dat, mei ingang van 1 October,
bet loc ile iele; hoonn, t te Zeist, met
uitzondering van de enkeldraads aan
gesloten perceelf-u, opgenomen wordt,
in het telephoouverk'ëèr met de Duit-
sche plaatsen waarmede het ryks-
telephoonkantoor te Zeist gemeenschap
heeft.
Ds. G. W. C. Vunderink is ge
kozen tot bestuurslid van den Bond
van anti-revolutiounaire propaganda-
clubs.
De nieuwbenoemde militie
tweede-luitenant C. W. E. van Hoek
van het 8ste Regiment Infanterie
komt te Geertruidenberg in garnizoen.
Paardenspellen hebben voor jon
gens altijd iets zeer aantrekkelijks.
Dit bewijst weer het feit, dat een
aardige knaap van 13 jaar stilletjes
uit de ouderlijke woning te Haarlem
was weggeloopen en naar Amersfoort
was getrokken om te trachten als
staljongen in dienst te komen bjj
het Circus Corty Althoff. Natuurlijk
gelukte hem dit niet, maar hjj
was daarom geenszins van plan
zijn pogen op te geven. Hy had
juist het plannetje gemaakt zich in
een der wagens te laten insluiten, en
Ongeluk. Toen de stoomtram,
welke Woensdagmiddag te 2 uur van
Harlingen was vertrokken, onder het
dorp Arum, gemeente Wonseradeel,
was gekomen, kwam de landbouwer
Klaas Kuipers van Lollum, met paard
en sjees van een boerenerf ryden en
wilde nog voor de naderende tram
oversteken. Ongelukkige! wijs schrok
het paard en in plaats van vooruit,
ging het achteruit loopen, zoodat het
gespan vlak voor de locomotief kwam.
Het paard werd gedood, de sjees ver
nield en Kuipers werd met zware
hoofd- en schouderwonden en met ge
broken beenen van onder de tram
weggehaald en, na voorloopig verbon
den te zyn, naar het ziekenhuis te
Harlingen overgebracht. Er bestaat
weinig hoop dat hjj het leven er af
brengt. In het tramverkeer ontstond
veel hinder, daar de tram ontspoorde
en wegans gebrek aan voldoende
materieel moest het personenvervoer
Harlingen—Arum, waar overgestapt
moest worden, geschieden in goederen
wagens.
Een oude fabel. Nu de
cholera Europa is binnengedrongen
verdient de volgende oude Arabische
fabel de aandacht.
Een pacha ontmoette eens op weg
naar Bagdad een groene gestalte met
onguur gelaat. „Wie zijt gij en waar
heen gaat gij 7" vroeg de pacha. „Ik
ben de Cholera en ik ga naar Bagdad,
om daar 1500 menschen te dooden."
De pacha vervolgde sidderend zijn weg.
Een maand later kwam hij weer de
groene gestalte tegen en hij riep haar
al uit de verte toe: „Gij hebt my
onlangs bedrogen I Zeidet gij niet dat
gij 1500 menschen zoudt dooden Gjj
hebt er 20,OuO omgebracht." Toen ant
woordde de sombere wandelaar „1500
heb ik er gedood. Niet één meer."
„En de anderen dan vroeg de pache
„De anderen zijn aan de vrees voor
my gestorven."
Burgerlijke Stand
van 25 September 1908.
GEBORENFrans Willem, z. van
Gerrit van IJzendoorn en Eva Ge-
rarda Meyer.
GEHUWD: Carl Mendel en Cornelia
Wilhelmina Antonetta Bettonville.
OVERLEDEN: Everardus Visser, 9
maanden.
Laatste Berichten
New-Yobk. Een schrikkelijk ongeluk
is gisteren in de buurt van Philadel
phia gebeurd. Twee electriscbe treinen
zyn daar tegen elkaar gebotst. Zeven
personen zijn gedood en 72 zwaar
gewond.
Eerst meende men dat de mist oor
zaak was van het ongeluk, maar de
directeuren der maatschappijen schrij
ven het toe aan een machinist, die,
begunstigd door de mist, de signalen
heeft verzet, uit wraak dat by eenige
MAATSCHAPPIJ „NEDERLAND."
„Banda" van Java naar Amsterdam
1 asseerde 24 Sept. Gibraltar
„Vondel" van Amsterdam naar Ba
tavia arriveerde 25 S pt. iLi>sa.'»):i.
NOORDDUITSCHE LLOYD.
s.s. „Rfiun" (Aiisiraliê-Bieine: r2
Supteinuer 6 uui v.ui. Al-kas gepas
seerd.
s.s. „Erlangen" (Bremen-Biazilie)
22 September 7 uur n.m. van Lissa-
bou vertrokken.
s.s. „Kuiser Wilhelm der Grosse"
(New York-Bremen) 22 September 12
uur van. van New York vertrokken.
s.s. „Neckar" (-Bremen-New York
en Baltimore) 22 September 8 'uur
n.m. in Baltimore aangekomen.
s.s. „Prins-Regent Luitpold" (Oost
Azië-Bremen) 22 September 6 uur
n.m. van Napels vertrokken.
s.s. „Kleist" (Hamburg-Oost Azië) 22
September 4 uur n.m. in Genua aan
gekomen.
■-Uw leverancier%ionae>
qeiüuótrevrdc fnyeccw-
Jnni mei lalnjke niai -
we Ttlodcllen',waaronder
avze merken/
goede hand schrijvende,
zag zich gaarns geplaatst
op een kantoor.
Brieven franco letter B. bureau van
dit blad.
AMERSFOOST.
edelste ras.
1 Kunstenaars
ran den
eersten rang.
Phenomenal® Dressuren.
Sensationeele Uitvoeringen.
Voortreffelijke Clowns.
De beste 'JRyders en Ryderessen.
PRIJZEN DER PLAATSEN:
Loge f2. Stalles fl.50. Ie Rang
fl. 2e Rang f 0.60. 3o Rang f0.30.
Militairen beneden don rang van
officier le Rang f0.75. 2e Rang
f0.40. 3e Rang f0.20.
Kinderen onder tien jaar betalen op
den namiddag-voorstellingen op alle
rangen half geld.
25 SEPTEMBER.
Opgave van de Firma Lamaison Bouwer Co.
Holl. schuld vast. Buitenl. schuld zeer vast voor
Russ. welke meer belangst. genieten. Peru vast.
Mijnen goed gestemd. Mindrinitti' zeer gevraagd.
Welgelegen opende lager h 44 om op meer belang
stelling te stygen tot 49°/0. Olie vast voor Zuid
Perlak. Tabak onveranderd. Van scheeps aand.
waren Holland Amerika ljjn lager J22*°/0.
Amerika vast met weinig variatie.
Staatsleeningen.
Nederland.
Obi. N.W.S.
Cert. id.
id. id.
Hongarije.
Obi. 1892/1908
Italië.
Obi. 1862—814
Oostenrijk.
Obi. Jan.—Juli
MeiNov.
Portugal.
Obi. Ie Serie
3e
3
3
2'/,
1 1000'.
f lOOii.
f 1000.
4 Kr. 2000.
Ls. 100—100/m.
4
4
3
3
Kr. 2000.
Kr. 2000.
Frs.
100.
500.
Vorige
koers
90**
89**
74**
96-K
25 Sept.
90*
S9*
98»
96*|
60
4 20
G.R. 625
G.R. 625
G.R. 625
4 100
100
£100
Rusland.
1884 Goud 5 G.R. 125/500
Gr. Russ. Spoor 98 4 G.R. 500
Nicolaispoor 1867/69
1880 4
Hope Co. 89/90 4
6e Emissie 1894 4
Turkije.
Obi. 1902 4 frs. 500/2500
Argentinië.
Obi. 1896/99
Brazilië.
Funding Loan
Obi. 1903
1901/2 Recs.
Dom. republiek.
m. tick. 1901 100
Industrieels en Finantieele Mppijen.
Ned. Handel My. aand. 1 1000
Kon. Petrol. Mij. aand. f 1000
Sumatra Palembang aand. f 500
Schib. Petrol, c aand. 100
Great Cobar aand. 100
Am. Car en Found.aand.dll. 1000
Un. St. Steel corp. dll. 1000
Scheepvaart Maatschappijen.
Nederland.
Ned. Amer. Stv. My. aand. f 500
-
86*
80*
81*
81*
81ft
80**
81*
-
97ft
96*
295*
295*
111*
111*
104
'105*
38*
39*
43*
45ft
122*
Kon. Paketvaart aand. f 1000
Rotterd. Lloyd aand. f500
St. Mij. Nederl. aand. f 500/1000
Amerika.
Int. Merc. Marine aand. dll. 1000
id. pref. 1000
Obi. 41/, 1000
Tabak Maatschappijen.
Deli Batavia aand. f 250/1000
Deli Cultuur f1000
Deli Maatschappij aand. f 1000
Medan Tabak aand. f 1000
Senembah aand. f 10U0
Div. Buitenland.
Peruvian Corp. C. v. A. 50/100
pref. id. 50/100
Spoorwegleeningen.
Nederland.
Holl. IJz. Sp. Aand. 1 1000
Staatsspoor - 250
Amerika.
Atchison aand. dll. 1000
id. 4 °/0 Conv. 1000
Chic. Rock Isl. p. 2002 4 1000
Denver c. aand. 10UU
Erie 1000
Kansas City S. aand. 1000
pref. 1000
7ft
7*
20,V
20*
65*
65ft
690
691
108
108*
443*
443*
264*
26b
43*
86*
93*
64*
27|*
29**
27ft
11*
43**
87*
93*-
b5
27*
29**
27*
61*
Kansas City Obi. aand. 3 dll. 1000
71*
71*
Missouri aand.
dll. 1000
29!*
30*
id. 2e Hyp. Obi. 4 dll. 1000
84*
Rock Island aand.
dll. 1000
18*
is**
South rail
dll. 1000
20**
21ft
South Pac
dll. 1000
100*
103ft
Union Pac
150ft
160*
id. Conv. Obi. 4
dll. 1000
95*
95*
Wabash gew. aand.
12-ft
12*
pref.
25
25ft
Proiongatie-rente
2*
2*
Koersen van Sew-York.
Van
Heden.
FONDSEN.
Slot van
gisteren
Op'eningsk
van hoden
Atchison Topeka
88
Rock Island Common
18*
181
30*
30 J-
Miss. Kan. Texas
30
New-York-Ontario
40*
Norfolk Wester
72*
Southern Pacific
104*
104
Southern Railway
20*
159*
159
U. S. Steel Common.
45*
45f
Kansas Cy South
27
62
Stemming nauw. prysh.
Stoom- Boek- en
Handelscrukkery S. W. MELCBIOR, Amersfoort.
