AGBLAD vooE AMERSFOORT en OMSTREKEN. to. 210. DONDERDAG 8 OCTOBER 1908. 5e JAARGANG. Uitgave van de Naaml. Vennootsehap „DE EEMLANDER". Versehijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen. CHOOLARTSEN. FEUILLETON. Een Verborgen Erfenis. BUITENLAND. DE EEMLANDER Hoofdredacteur R. G. RIJKEN S. Abonnementsprijs Per jaar met geïllustreerd Zondagsblad Franco per post id. Per 3 maanden id. Franco per post id. Afzonderlijke nummers f 4.— - 5.60 - 1.— - 1.40 - 0.05 Bureau: BB.EEDESTRAAT 18. Telefoon Interc. 62. Prijs der Advertöntiën Van 1 tot 5 regels Voor iederen regel meer Buiten het Kanton Amersfoort per regel (Bjj abonnement belangrijke korting.) f 0.40 - 0.08 - 0.10 [T»t plaatsing Tan advertöntiën en reclames Tan bniten het kanton Amersfoort io dit blad is „oitslnitend" gerechtigd het Algemeen Binnen- en Bnitenlandsch Advertenticbarcan D. F. ALTA, ïïarmoesstraat 76—7S te Amsterdam. jEenigen tijd geleden heeft de ver in iging van geneeskundigen in Haar- m en Omstreken eene conclusie inomen ten opzichte van de wenscbe- kheid der aanstelling van school- Itsen. Zij heeft daarmede ten minste gedaan Wkregen, dat de aandacht eens wat meer gevestigd is op een onderwerp, ,t in den laatsten tijd, doordat zoo- de andere vragen zich aan ons op- ■ingen, wel wat in het vergeetboek ras geraakt. Het denkbeeld van medisch toezicht de scholen is niet van vandaag of [isteren. Dr. Geuken deelt in zijn werk D e iygiéne in het schoolleven nede, dat omstreeks 1874 de ge- neente Brussel iets dergelijks al op hare scholen heeft ingevoerd. In 1879 volgde Parijs dat voorbeeld, in 1893 perd een regeling ingevoerd voor ge- Beet Frankrijk, in 1882 stelde Ant werpen eenige schoolartsen aan, in 1857 deed men het in Hongarije Heen voor de middelbare scholen, in 1858 volgde Moskou en na dien tijd volgde Duitschland. Dr. Geuken wijst br op dat daar de aanstelling van de schoolartsen nu juist niet con am ore, met groote opgewektheid, jeschiedt. De onderwijzers schijnen levreesd voor bemoeizucht van den irts, dien velen als een soort nieuwen jatroon beschouwen en de gemeente besturen zijn beducht voor de toe neming van hun uitgaven. Ellelange nstructies, verplichte bijwoning van vele vergaderingen, verslagen, een overgroot aantal te onderzoeken kin- fleren vormen daar een beletsel voor de zaak. Voor zoover men op be- hryviDgen en verslagen vertrouwen an, zegt Dr. Geuken, schijnt in de Vereenigde Staten het schoolartsen stelsel het best te zijn ingericht. Overigens is Japan er ook als de kippen bij geweest. Daar zijn niet minder dan 3800 schoolartsen en, om de opsomming te eindigen, ook ons land kent de nieuwe functionarissen- Verschillende gemeenten hebben hen ingevoerd. Het is al elf jaar geleden, in 1897 geweest, dat Dr. Catharine van Tus senbroek met een oogarts, den heer D. J. Blok en een schoolhoofd, den heer C. H. de Jong, een inleiding deed verschijnen tot de studie der schoolhijgiène, bestemd voor onder wijzers. Een van de hoofdstukken draagt' als opschrift„Schoolziekten", maar onmiddellijk volgt van die uit drukking een nadere omschrijving. Men zou er uit kunnen lezenziek ten, door de school veroorzaaktdat is voor de meeste dier ziekten on bewezen en voor sommigen stellig niet waar. Juister heeft men er onder te verstaanziekten en ziekelijke toe standen, die tjjdens den schoolleeftijd in meer of minder duidelijk verband met het schoolleven optreden. Twee der gewichtigste zijn kortzichtigheid en ruggegraatsverkromming. Overigens worden de schoolziekten in acute (plotseling uitbrekende) en chronische (slepende) verdeeld. De acute zijn mazelen, diphtheritis, rood vonk, roode hond, kinkhoest, hof en waterpokkende chronische worden, weer verdeeld in besmettelijke en niet- besmettelijke. De eerste zjjn voor namelijk huid-, haar- en oogziekten, waaronder de zeer bekende f a v u s, die op de woekering van 'n schimmel berust, de s c a b i e s of schurft, die veel minder dikwijls voorkomt en de pediculosis of luisziekte. Tot de niet besmettelijke worden gerekend de bovenvermelde bijziendheid en rug gegraatsverkromming, klierachtigheid, (naar het engelsch.) 29) Zijn assistent Dayne had de infor maties gekregen, waarop hij uitge stuurd was. Op een klein stukje pa lier, dat op zijn schrijftafel lag, was het geschreven. Rayne zelf, die zat te schrijven toen [zijn meester binnen kwam, hief zijn hoofd niet op. Ivan nam het stukje papier en las „Oakhurst, vijftien mijlen van „Londen af, aan de hoofdlijn. Op „den eersten December werd de „eigenaar meerderjarig (vijf en „twintig jaar). Hij kwam terug, „om op zijn landgoed te gaan wo nnen. Zijn naam is Bertram Cur- „zon." Het fortuin scheen hem zoo te be gunstigen, dat hjj er bijna ongerust over werd. De eenige minder gunstige ■wending was het verdwijnen van ■ambert. Maar die moeilijkheid zou jok wel overwonnen worden hij zou Fayne er op uit sturen. De man had bewezen, geschikt te zijn voor zulk werk. Payne, zei Ivan, luister eens even goed naar mij. De man keek op van zijn werk. Ik ga eenigen tijd weg mis schien voor een week. Als ik afwezig ben moet je het adres zien te weten te komen van een man, ge naamd George Lambert, bekend onder den naam van G. Smith. Waarschijn lijk is hij als lijfbediende in dienst geweest bij mijn overleden oom. Peter Malincourt. Hij was een van de ge tuigen van zijn testament. Tot van morgen had hij kamers Potter's Road 21, Bow, maar verliet die weer onge veer op hetzelfde oogenblik, dat ik in Londen aankwam. Ik heb deze ka mers voor een week gehuurd en be volen, dat ieder nieuws, over hem, dat zij daar mochten ontvangen, aan uw adres zal worden gezonden. Ik mag in die zaak niet meer genoemd wor den en wensch er geheel buiten gela ten te worden. Begrepen Payne gaf zijn gewoon antwoord, zonder zijn meester aan te kijken. Begrepen, zei hy. Ivan, overtuigd dat zijn factotum veel meer aanleg voor detective had dan hij zelf, vermoeide zich niet met nog meer aanwijzingen. Hjj was be sloten om naar Ryeland te gaan, met het doel zijn beloofde visite aan Hu- bert Wickham te brengen. bleekzucht, de veelbesproken adenoïde woekeringen en stoornissen in het zenuwgestel. Sedert geruimen tijd bestaat er in enkele gemeenten op openbare scholen voor gewoon lager onderwijs iets, dat als een begin van medisch toezicht kan worden aangemerkt. Aan de hoofden is opgedragen te letten vooral op besmettelijke aandoeningen, als hoofdzeer en huiduitslag, om wanneer zij die constateeren, een arts te raad plegen, die dan eene verklaring geeft in hoever de aandoening besmettelijk is en wat er, hetzij bob genezing hetzij ter bescherming van andere scholieren, dient te worden gedaan. Bovengenoemde geneeskundige kring gaat echter verder. Plaatselijke ver ordeningen ter beteugeling van besmet telijke ziekten vindt hij naast de bestaande niet noodig, maar toch zullen deze geen resultaat hebben, wanneer niet worden aangesteld school artsen, die kunnen beschikken over de middelen, welke hun de weten schap aan de hand doet, het geven namelijk van adviezen aan ouders, het wegzenden van kinderen of onder wijzers, het sluiten zelfs van een geheele school of van eene klasse. Nieuw is hierin het denkbeeld om het onderzoek niet te bepalen tot de kinderen, maar dit uit te] strekken tot de onderwijzers, die natuurlijk evengoed, onwillens en onwetend, de dragers van besmetting kunnen zijn. Dat niet allen het er over eens zijn, hoever do taak van den schoolarts dient te gaan, is gebleken uit de be raadslagingen, die de Amsterdamsche schoolcommissie een paar jaar gele den over dit onderwerp heeft ge houden. De vereeniging van geneeskundigen in Haarlem en omstreken heeft de zaak nu weer meer actueel gemaakt, evenals de verschijning van een werkje uit de serie „Pro en Contra". Er valt natuurlijk over te discus sieeren, hoever de taak van de school artsen moet gaan, maar dat men met het aanstellen ervan een nuttig werk doet, staat bij ons vast. Op weg daarheen stapte hij uit aan het station Oakhurst, van waar uit hij niet langs andere lyn naar Rye land kon (komen. Hy verlangde er naar om den eigenaar van het land goed te zien, opdat hij hem bij voor komende gelegenheden weer zou ken nen. Zyn onveranderlijk goed ge sternte verliet hem ook hier niet, want toen hij even bij den hoofdin gang stond rond te kijken, liep een jonge man hem voorbij, die het hek opende. Ivan ging naar hem toe. Mogen hier vreemdelingen toe gelaten worden? vroeg hij. Misschien is u een vriend van den eigenaar? Omdat ik zelf de eigenaar ben, antwoordde de jonge man, kan ik da delijk uw twijfel opheffen. U is zeer welkom als u lust heeft hier eens te komen kijken. Er is echter niets te zien. De velden en bosschen verkee- ren niet in goeden staat en het huis moet verbouwd worden, maar u heeft vrijheid om alles te bekijken. Dank u, ik wil er graag gevolg aan geven, zei Ivan, terwijl hy het hek doorging, dat Mr. Curzon voor hem open hield. Hy keek niewsgierig naar den jongen man, door Mr. Wickham zoo zeer gevreesd. Hy zag er zeer knap uit, was goed gekleed, weldoorvoed, en zag er uit als een echt man van de DE CRISIS IN HET OOSTEN. Teekenaars zullen moeite hebben om de kaart van Europa bij te houden, zooveel veranderingen brengen de el kaar met snelheid opvolgende tele grammen daarin. Bulgarije een zelfstandig Koninkrijk Bosnië en de Herzegowina bij de Donau-monarchieCreta, dat zich bjj Griekenland wil scharen en Italië, dat, naar uit de rede van Tittoni moet worden opgemaakt, ook iets van den buit verlangt. Ten slotte Servië, dat spectakel maakt en nog het meeste gevaar oplevert voor een storing in het tot nu toe onbloedige proces. Er is groote opwinding in dit land over de annexatie van Bosnië en de Herzegowina door Oostenryk-Hon- garlje. Het aantal anti-Oostenryksche be toogingen neemt te Belgrada steeds toe, terwijl ook de by die gelegenheden geuite kreten weg met Oostenrijk 1 oorlog aan Oostenrijk I wijzen op een ernstige gisting onder de bevolking, die woedend is over de annexatie. Voorts dragen het afkommandeeren der Servische manoeuvres en de op roeping van een gedeelte der reserve er het hunne toe bij de opwinding nog te verergeren. De Regeeringsgebouwen te Serajewo en in andere steden, werden onder bijzondere militaire bescherming ge steld. Het in Kroatië staande 13e Armeekorps kreeg bevel zich marsch- bereid te houden en zal in de volgende weken ter versterking der verschil lende garnizoenen naar Bosnië ver trekken. Waarom de Serven zich zoo druk maken over deze zaak, legde Grouitch, de Servische zaakgelastigde, uit aan een Reutercorrespondent. De annexatie is voor Servië een quaestie van het grootste belang, om- wereld. Hy scheen wel geneigd zich met den nieuwaangèkomene in te laten. Ik had geen idéé, zei hy, dat Oakhurst een plaats was, die iemand graag zou willen bekijken. Het komt mij bepaald zeer onverwacht. U is juist met den trein aangekomen, niet waar Mag ik vragen, of u hier kwam met het doel om Oakhurst te zien Neen, volstrekt niet, zei Ivan, zyn glimlach beantwoordend. Eigen lijk had ik een kleinigheid in het dorp af te handelen en wilde nu voor tijd verdrijf hier wat binnengaan. Voor een Londenaar is alles buiten hoogst interessant. U volgt mijn stelregel, merk ik, en laat het genoegen vóór het werk gaan. De volgende trein vertrekt over een uur. Dat weet ik, maar ik moet een half uur wachten vóór dat degeen, dien ik moet spreken, mij kan ont vangen. Zij verhaastten hun schreden, en Ivan dachc, dat zijn nieuwe kennis niets over zich had van de slaperig heid, die hij onwillekeurig bij dorps- menschen verwachtte. Hij voelde hem nu op een andere manier aan de tand. Welke andere huizen zijn hier dichtbij ik bedoel natuurlijk zulke huizen als Oakhurst, behoorende aan mensehen van uwe klasse in de maat schappij 7 dat het meerendeel der bewoners van beide provincies Serven zijn. Hoewel de Macedonische quaestie op het oogenblik geregeld heet, is het lang niet zeker, dat het altijd zoo blijven zal. Mochten zich weer on lusten voordoen, dan zou Oostenrijk allicht kunnen verklaren, dat het niet dulden kan, dat de Oostelijke grenzen d.w.z. die van Bosnië en Her zegowina, blootgesteld zijn aan de gevaren van een dergelijken toestand,;'- en Oostenrijk zou onder dit voor wendsel weten te bereiken, wat het reeds zoo geruimen tijd geambieerd heeft, nl. de bezetting van Saloniki. In dat geval zou Servië geheel in- gesloten zijn door Oostenrijk, waardoor de handel doodgedrukt zou worden. De annexatie van Bosnië en de Herzegowina is een feit geworden. In v een proclamatie, die fraaie woorden genoeg bevat, wordt er aan herinnerd, dat toen de Oostenryksche troepen dertig jaar geleden in het land kwamen, het volk de verzekering ontving, dat zij kwamen als vrienden met den be slisten wil het kwaad te verhelpen, waaronder de bevolking had te lijden. Die belofte is vervuld. De Regeering tracht het land een gelukkiger toe komst te openen. De veiligheid en de orde zyn wedergekeerd, de0 handel bloeit en de beschaving gaat met groote schreden vooruit. De eerste plicht is nu op dien weg verder te gaan en derhalve besloot de Keizer der bevolking een nieuw bewijs van vertrouwen te geven door de vestiging van constitutioneele instellingen, waar door een wettelijke toestand in de beide provincies zal worden geschapen. Om deze redenen en vervuld van de herinnering aan den band, die er in oude tyden bestond tusschen zijn voorvaderen op den Hongaarschen troon en deze landen, heeft de Keizer zijn souvereiniteitsrechten en de be staande regeling van de troonopvol ging ook tot Bosnië en Herzegowina uitgebreid. De nieuwe orde vau zaken zal een waarborg zyn voor den bloei van den landbouw en voor het algemeen wel zijn. Vrijheid voor iedereen en het wel zijn van iedereen, dit zal het doel zjjn, waarnaar de Regeering zal streven. Dat scheen vroolijke gedachten bij Mr. Curzon op te wekken. Wijlen mijn voogd zou vol ijver zeggen geen enkel 1 antwoordde hij. Hy rekende my tot een klasse, die, naar hy hoopte, maar enkele leden had. Hij beschouwde mij als zeer lui en waardeloos ten minste, dat heeft hy mij dikwijls verteld. Nu heeft u gelegenheid om hem te toonen, hoezeer hij zich daarin ver giste. De jonge Curzon wierp van ter zijde een blik op Ivan en gaf geen antwoord. Zij konden nu het höis zien en hy wees het zijn gezelschap aan. Het is in 't geheel niet naar de eischen des tyds ingericht, zei hy. Mijn voogd liet het naar zijn ideeën onderhouden dat wil zeggen, hy zorgde, dat het waterdicht bleef, maar meer niets. Ik ben heel blij, dat u het gezien heeft, als dat u aangenaam is, zooals ik straks al zei. Wil u het ook van binnen zien Ik vrees, dat ik geen tijd meer heb. Er bestaat een landgoed Rye land, omstreeks tien mijlen van hier, geloof ikkent u de familie, (ge daar woont? Ivan had bijna geen tijd meer en hij had niets van den jongen man te weten kunnen komen. (Wordt vervolgd.)

Historische kranten - Archief Eemland

De Eemlander | 1908 | | pagina 1