DAGBLAD
OMSTREKEN.
voor AMERSFOORT en
buitenland.
binnenland.
allerlei.
weerbericht.
No. 233.
5e JAARGANG.
STADSNIEUWS.
WOENSDAG 4 NOVEMBER 1908.
Uitgave van de Naaml. Vennootsehap „DE EEMLANDER".
Vepsehijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
HALF BLAD.
Thermometerstand
Tot plaatsing van aüvertentiën on reclames tan buiten hot kanton Amersfoort in dit blad is „uitsluitend" gerechtigd het Algemeen Binnen- en Buitcnlaiidsch Advertentiebureau D. T. ALTA, AVannoesstraat 76—78 te Amsterdam.
Hoofdredacteur R. G. RIJKENS.
Abonnementsprijs
Per jaar met geïllustreerd Zondagsblad f 4.—
Franco per post id. - 5.60
Per 3 maanden id. - 1.
Franco per post id. - 1.40
Afzonderlijke nummers- 0.05
Bureau: BREEDESTRAAT 18.
Telefoon Interc. 62.
Prijs der Ad ver tén tién:
Van 1 tot 5 regelsf 0.40
Voor iederen regel meer- 0.08
Buiten het Kanton Amersfoort per regel - 0.10
(Bij abonnement belangrijke korting.)
DE UITLATINGEN VAN DEN
DUITSCHEN KEIZER.
Het kan heden een merkwaardige
dag worden in de geschiedenis van het
Duitsche Rijk. Prins van Bülow zal
waarschijnlijk in den Rijksdag worden
geïnterpelleerd over de bekende uit
latingen van den Keizer en het zou
wel eens kunnen zijn, dat zijn ont
slagaanvrage volgde en nu met meer
klem.
Zelfs de Kölnische Zeitung, die ge
woonlijk niet van al te groote vrij
moedigheid tegenover de heerschcnde
machten beschuldigd kan worden, ziet
nu de zaak flink onder de oogen, en
vindt naast woorden van waardeering
voor den Rijkskanselier, die van af
October 1907 de buitenlandsche poli
tiek van het Duitsche Rijk heeft ge
voerd, toch termen genoeg aanwezig
om de beslissing over deze gewichtige
aangelegenheid in handen van den
Ryksdag te leggen. Horgen, (dat is
heden), schrijft het blad, komt de
Rijksdag bijeen en wij wachten af,
welke zekerheid men ons voor de toe
komst verschaften kan. Daarvan stel
len wij de beantwoording van de
volgende vraag afhankelijk: Moet het
Duitsche volk vergeven wat het is
aangedaan Vindt de volksvertegen
woordiging de aangeboden zekerheid
niet voldoende, dan is er een kanse
lierscrisis, want nogmaals, een verder
tobben is niet meer mogelijk.
De verbijstering, dus schrijft de part.
corr. te Berlijn van het Vaderland,
I heeft bij het Duitsche volk plaats ge-
maakt voor verbeten woede.
De stemming is bij alle lagen der
maatschappij bitter. Men gaat hier
diep gebukt onder den smaad dien de
Duitsche Keizer en de Rijkskanselier
Duitschland hebben aangedaan.
Het heet, dat de Duitsche pers niet
altijd de meening van het Duitsche
volk weergeeftditmaal zijn ze echter
zeldzaam eensgezind.
Waar men ook komt, wie men ook
hoort, alles draait om des Keizers
uitlatingen tegenover den nog steeds
onbekenden Eugelschen diplomaat en
den schier ongelooflijken gang van
zaken, die aan de openbaarmaking is
voorafgegaan.
Wat Keizer Wilhelm II ditmaal
misdaan heeft is in geen jaren weer
goed te maken, hoogstwaarschijnlijk
nooit meer, want wie zal Duitschland
thans nog vertrouwen schenken
Ofschoon de veroorzaker van alle
ellende waarmede de Duitschers thans
overgoten worden Ktizer Wilhelm II
j is, zoo is op 't. oogenblik de verbitte
ring tegen Bülow wel het grootst.
I Een zoo lichtvaardig spelen met
Duitschland's grootste belangen als
deze Rijkskanselier gedaan heeft, is
ongeëvenaard.
Men zal omtrent den afloop dei-
interpellatie in den Rijksdag mogelijk
onder de Laatste Berichten nog iets
i vinden.
GROOT BRITANNIË.
De gemeentelijke verkiezingen die
er gisteren in Engeland zijn gehou
den, zijn, zoover wij er de uitkomst
in een unionistisch blad van gemeld
vinden, niet gunstig voor de arbei
derspartijen, noch voor de vrouwen.
Van de vrouwelijke candidaten zijn
I er slechts twee gekozen, in Manches
ter en in Oxford. In negen andere
gemeenten vielen zij. In Liverpool
werd de eenige socialist in den raad
I niet herkozen.
Vandaag zouden te Manchester
afgevaardigden van patroons en ar
beiders uit het katoenbedrijf weer
bijeenkomen. Men zegt, dat er een
voorstel zal worden gedaan, waarover
het werkvolk opnieuw wil stemmen,
en men heeft, volgens een EDgelsch
blad, nu werkelijk hoop dat er spoe
dig een schikking zal worden ge
troffen.
SERVIË.
Van verschillende kanten zijn gis
teren alarmeerende geruchten ont
vangen, waaronder een uit Oostenrijk
waarin wordt gezegd, dat Belgrado
bedreigd wordt. Ten einde de openbare
meening gerust te stellen is bevel
gegeven sterke militaire patrouilles
in oorlogsformatie te zenden, met
order, om de Donau te bewaken en
op de rivier-oevers, alsmede op de
voorsteden der stad nauwkeurig acht
te geven.
PORTUGAL.
De laatste berichten omtrent de
gemeenteraadsverkiezingen bevestigen
de bijna volledige overwinning van
de monarchisten.
TURKIJE.
De Temps verneemt uit Constan-
tinopel: De eerste vergadering van
Turksche en Bulgaarscbe afgevaardig
den had gisteren plaats in de konak
van den grootvizier. De Ottomaansche
afgevaardigden zyn Gabriel effendi,
Loefte bey en Armenaki effendi. Men
zegt, dat het optimisme eenigszins
verminderd is door de eischen van
beide partijen. Bulgarij wenscht het
principe van een bescheiden schade
loosstelling aanvaard te zien. Turkije
vraagt een zoo hoog mogelijk bedrag
als vergoeding voor de onafhankelijk
heidsverklaring, voor de achterstallige
som van de schatting voor Oost-
Roemelië en voor die schatting zelr,
benevens voor de rente te samen 432
millioen francs.
De ambassadeurs der Mogendheden
gaven Bulgaren zoowel als Turken
den raad, redelijk en verzoeningsge
zind te z(jn.
C e r a m. Blijkens een bij het
Ministerie van Koloniën uit Neder-
landsch-Indië ontvangen telegram,
werd op 21 October jl. een patrouille
in Ahiolo (Midden-Ceram) beschoten,
waarbij gewond werden 2 Europeesche
militairen, waarvan sedert één is
overleden en 2 inlandsche militairen,
allen beneden den rang van officier,
zoomede een dwangarbeider. De aan
vallers werden teruggeslagen.
Het verklapte staats
geheim. Ook de directeur van de
Telegraaf is door een inspecteur der
Amsterdamsche recherche gehoord,
zonder resultaat.
De directeur weigerde elke inlich
ting omtrent de wijze, waarop het
„geheime stuk" in zijn handen is ge
komen. Gisteren is de hoofdredacteur
gehoord. Het resultaat zal hetzelfde
zijn, zegt het blad. De Telegraaf noemt
niet de bron, waaruit zjj het „geheime"
stuk ontving, een stuk, „zoo geheim",
dat op het oogenblik, dat het ter
verzending gereed lag, zijne exc. de
minister van buitenlandsche zaken, in
hoogsteigen persoon, aan een redacteur
van het Alg. Handelsblad den inhoud
der nota mededeel del"
Door het college van notabelen
der Ned. Herv. Gemeente is tot kerk
voogd gekozen, in de vacature-de
Heus, de heer H. C. van Dam.
Tot voorzitter vau genoemd college
werd herbenoemd de heer N. van
Veen, terwijl de heer J. Ger. Kleber
tot secretaris werd gekozen in de
plaats van den heer van Dam.
Te Deventer slaagden gisteren
voor het examen vrije- en ordeoefe
ningen der gymnastiek de dames: A.
H. Kerling, J. C. Jansen, G. A. M.
Dekker, J. C. S. Brederode, C. E.
Mensing en W. de Bruin, allen leer
lingen van de Rijks-Normaallessen
alhier.
De Kamer van Koophandel en
Fabrieken houdt morgenavond half
negen een openbare vergadering ten
Raadhuize.
Bjj de te Hilversum gehouden
aanbesteding voor den bouw van een
diamantslijperij aan de oude Toren
straat aldaar werd o.a. ingeschreven
door onzen stadgenoot G. C. Blanken
voor f 15750.
De Schietvereeniging „Voor
Koningin en Vaderland" zal binnen
kort in het bezit zijn van een vaahdel.
Zaterdag 21 November zal nl. een
feestavond worden georganiseerd voor
de leden dier vereeniging in de Arend,
en als hoofdnummer zal op het pro
gramma prijken Aanbieding van een
vaandel.
Zedenmisdrijf. Men meldt
uit den Haag aan de N. R. Ct.
De tandarts H. H. hier ter stede is
hedenmiddag omstreeks 4 uur op
straat door de politie gearresteerd,
verdacht van het plegen van misdrijf
tegen de zeden, strafbaar gesteld bij
artikel 234 Wetboek van Strafrecht.
Hij zou n.l. tegenover een patiënte,
die onder narcose was, zich aan straf
bare handelingen hebben schuldig ge
maakt, welke voor de bedoelde pa
tiënte betreurenswaardige gevolgen
hebben gehad.
De rechtbank had te dier zake
rechtsingang tegeii hem verleend met
bevel tot zijne inhechtenisneming. Hij
is thans overgebracht naar het Huis
van Bewaring.
Familiaire agenten. Men
schrijft uit Zwolle aan de N. Ct.
De vorige week werd bij de be-
grootings-discussiën in den Zwolschen
gemeenteraad door dr. Franssen op
gemerkt, dat politieagenten niet al te
familiair met de burgerij behooren om
te gaan. Men was het met dit lid
niet algemeen eens, maar een ernstig
vergrijp illustreert deze waarschuwing.
Twee agenten van politie gingen in
uniform gekleed uit met een „heer"
die bekend staat nogal kroegen te
bezoeken. Het gevolg was, dat alle
drie dronken werden. Ze dwaalden
buiten de stad met een paar flesschen
cognac, waaruit ze nu en dan eens
proefden. Werklieden van een olie
slagerij ontfermden zich over de
agenten en wilden hen over het Al-
melosche Kanaal brengen, maar bij
het uitstappen geraakten ze te water.
De werklieden telefoneerden toen om
een rijtuig en daarin zouden ze naar
huis worden gebracht, maar aan het
bureau hadden ze erg in het geval
gekregen, zoodat het rijtuig met zijn
bijzonderen last werd aangehouden,
door een inspecteur en een hoofd
agent.
Ontslag zal wel het gevolg zijn.
Een reusachtig s mok
kelproces. Onlangs deelden wij
mede, dat voor het kantongerecht te
München Gladbach, een der grootste
smokkelprocessen was begonnen, die
ooit eenig Pruisisch gerechtshof had
den bezig gehoudeu. Er werden meer
dan 200 getuigen geboord en 19 per
sonen, zoowel veehandelaars als
slagers, waren beschuldigd van goed
georganiseerden smokkelhandel in
Hollandsch vee, dat bij gansche kudden
de grens overging.
Thans is in dit proces het vonnis
gevallen. De vier hoofdbeschuldigden
werden solidair tot 38,800 mark scha
devergoeding wegens ontdoken tol
rechten, en van 5 tot 10 maanden
gevangenisstraf veroordeeld, de vijfde
hoofdbeschuldigde tot 3 jaar gevan
genisstraf.
Acht medebeschuldigden werden
vrijgesproken en zes anderen veroor
deeld tot gevangenisstraffen van één
tot drie maanden.
De „diamantmaker" Le-
moine. De zaak van den zwendelaar
Lemoine schijnt geheel te verloopen.
Lemoine, de ontvluchte held van het
moderne alchimistenzaakje, is en blijft
verdwenen. Thans heeft ook de rech
ter van instructie de tweede, die
de opsporing van Raoul Lemoine
leidde, nadat de eerste hem had laten
ontsnappen zijn consequenties ge
trokken. Want een telegram uit Parijs
meldt dat de rechter van instructie
het onderzoek in de zaak Lemoine
heeft opgeheven.
De Parijsche klokken.
Parijs besteedt jaarlijks f 30,000 voor
het onderhoud van zijn klokken en
uurwerken en wel f 10,000 voor de
klokken van het stadhuis en de ge
meente-scholen en f 20,000 voor de
uurwerken, die de monumenten,
bruggen en pleinen versieren.
De aannemer van het eerste
deel dertijdverzorgingswerkzaamheden
moet om de 14 dagen een heel leger
organiseeren om de 550 scholen met
haar 8000 uurwerken en het stad
huis met zijn 3000 uurwerken te be
dienen. Het tweede gedeelte wordt
gewoonlijk toevertrouwd aan een zeer
bekwaam horlogemaker.
De Parijzenaar betaalt deze uitmun
tende verzorging van zijn tijdaan-
wjjzers met twee centimes per hoofd
en paar jaar.
Geenvanbeiden. Alexander
Dumas, de jongere, had eens, voor de
aardigheid, een brief op de post ge
daan zonder ander adres dan „Aau
den grootsten dichter van Parijs."
De postadministratie zond dien brief
aan Lamartine, maar deze aarzelde
of hij hem wel mocht openen. Hij gaf
hem aan Victor Hugo. Deze verweet
zijn vriend, dat hij een te gering denk
beeld van zichzelven had en na6enig
over- en weer praten besloten de beide
dichters door het lot te laten beslissen
wie den brief zou openen.
Het lot wees Victor Hugo aan. Deze
maakte dus het schrijven open en las
„Mijn beste Alfred enz.
De brief was bestemd voor Alfred
de Musset
Proefles. Als historisch ver
telt de BodeDit jaar gebeurde aan
een school in Amsterdam het vol
gende
Er was proefles, gen week te voren
was aan iederen sollicitant, die werd
uitgenoodigd, een brief gezonden, met
opgave van hetgeen in d6 proefles
moest worden behandeld. Een der so-
licitanten kreeg
„Hoe komt men aan boter?"
Gedachtig aan de woorden van den
grooten meester bracht hij in zijn ge-
MEDEDEELINGEN VAN HET
KONINKL. NED. MET. INSTITUUT.
(Opgemaakt voorui. 10.50 uur.)
De Bildt, 4 November 1908.
Hoogste barometerstand 771.6 m.M.
te Seydisfjordlaagste 756.6 m.M.
te Riga.
Verwachting tot den avond van 5
November 1908.
Wind Zwakke tot matige O.-ljjko
tot N.O.-lijke wind.
Gesteldheid van de lucht: Toe-.--.;,
nemende bewolking, weinig of geen
regen.
Temperatuur Iets kouder.
Barometerstand te AMERSFOORT.
Barometerstand hedenmiddag te 12
uur 767 m.M.
Vorige stand te 12 uur 768 m.M.
te Amersfoort.
Hoogste gisterenF. 54
Laagste hedennacht F. 38
Hedenmiddag 12 uur F. 49
volg een boer mee, voorzien van een
karntOD, na eenige inleidende bespre
kingen werd door den boer in de klas
heerlijke boter gekarnd.
De toekomst van ons
woord „winkel". Volgens de
heeren, die 't weten kunneD, vindt
dit woord zijn oorsprong in den „hoek"
(van jkerk of straat), waarin, of
waarop van ouds bij voorkeur de
nering gedreven werd.
Is het niet eigenaardig, dat het
woord wel in 't Nederduitsch is blij
ven leven en niet in 't Hoogduitsch,
waarin het ontstond?
Of 't in onze taal nog zal blijven
leven, is de vraag. Nog slechts in 't
spraakgebruik komt het geregeld voor
de schrijf- en de handelstaal schijnen
het te gaan verwerpen. Een kruide
nierswinkel ziet men aangekondigd
als een handel in kruideniers en ko
loniale waren. Kappers-, melk- en ge
bak-winkels heeten onderscheidenlijk
salon voor 't scheren en haarsnijden,
voor ververschingen en dergelijke. De
winkel in huishoudelijke artikelen is
een bazar geworden. JWinkels, waar
drank geschonken wordt, heeten, zoo
ze geen proeflokalen zijn, bars. De
winkel in 't groot heet Warenhuis.
Ook het karakter van den winkel
veranderde: waar er tegelijk werk
plaats van gemaakt wordt, heet hij
atelierwaar hij slechts dient om
ten toon te stellen showroom. Al het
overige, hierboven nie', genoemd, heet
magazijn, oorspronkelijk nog wel een
