DAGBLAD voor AMERSFOORT en OMSTREKEN.
No. 238
DTNSDAG 10 NOVEMBER 1908.
5e JAARGANG.
Uitgave van de Naatnl. Vennootseiiap „DE EEMLANOSR".
Versehijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
Fe defensie en de politiek.
FEUILLETON.
Een Verborgen Erfenis
BUITENLAND.
DE EEMLANDEB
Hoofdredacteur R. G. RIJKEN S.
Abonnementsprijs
Per jaar met geïllustreerd Zondagsblad
Franco per post id.
Per 3 maanden id.
Franco per post id.
Afzonderlijke nummers
f 4.—
- 5.60
- 1.—
- 1.40
- 0.05
Bureau: BREEDESTRAAT 18.
Telefoon Interc. 62.
Prijs der Advertóntièn
Van 1 tot 5 regelsf 0.40
Voor iederen regel meer
Buiten het Kanton Amersfoort per regel
(Bij abonnement belangrijke korting.)
0 08
- 0.10
Tot plaatsing van advertenties en reclames van buiten bet kanton Amersfoort in dit blad is „uitsluitend" gerechtigd het Algemeen Binnen- en Bnitenlandscb Advertentieburcan D. T. ALTA, Warmoesstraat 76—7.8 te Anstcrdan.
Naar de minister Heemskerk op 1
Juli 1908 in de Tweede Kamer mede
deelde, is het gevoelen der Regeering,
dat het wenschelijk ia „om de zaak
der defensie zooveel mogelijk te houden
buiten de politiek." Daarom is de Raad
van Defensie ingesteld. „De zaak der
defensie is een bij uitstek nationale
zaak, voor welke het geen geluk, maar
een ongeluk is, wanneer zij wordt eeue
zaak van partijstrijd. Maar er zou
kunnen zyn een beginselstrijd over de
defensie van zoodanigen aard, dat in
derdaad door een raad van deskundi
gen, door den Raad van Defensie, niets
kon worden bijgedragen tot oplossing
daarvan.
Doch een dergelijke strijd is er juist
niet. Er is geen deugdelijk gevoerde
strijd over de defensie. De politieke
strfjd, die over de defensie gevoerd
wordt, is ondeugdelijk van aard".
Het is niet overbodig na te gaan,
in hoeverre hiermee rekening is ge
houden bij de behandeling van tiet
jongste wetje van minister Sabron, dat
ook de onderteekening van den minister
Heemskerk draagt.
De Regeering had 10 Maart 1908
verklaard, dat zij de Militiewet wilde
wijzigen, waardoor eene opkomst der
militie in twee ploegen mogelijk wordt
gemaakt, „teneinde aan de bezwareD,
voortvloeiende uit de bestaande wette
lijke bepalingen aaügaande het blu vend
gedeelte zonder te groot nadeel voor
andere belangen, zooveel mogelijk
tegemoet te komen." Het wetsontwerp,
dat dit beoogde, werd met bekwamen
spoed ingediend en met nog be
kwameren spoèd, op de valreep zou
men zeggen, door de Tweede Kamer
afgehandeld. Voortaan komt de militie
bij de onbereden wapens in twee
ploegen op, of eigenlijk, wanneer men
de viermaanders ook als eene ploeg
beschouwt, in drie ploegen ongeveer
half Maart, ongeveer 1 Juni en onge
veer 1 October van eik jaar. Door de
verdeeling der achtmaanders in twee
ploegen is het mogelijk geworden, dat
„de werkelijke dienst eerste oefe
ning en blijvend gedeelte te zamen
van de eene halve lichting telkens
ongeveer 4 maanden over dien der
(ldiB HET ENGELSCH.)
51
In 't geheim hinderde het hem ge
weldig, dat de dochter van zijn zus
ter de eenige was, die pogingen deed
om het geld te vinden en ofschoon
hij Nancy op iederen anderen tijd
streng verboden zou hebben zich bij
Christal te voegen, verheugde het
hem toch haar nu te laten gaan nu
er een andere uitlegging aan haar
vertrek gegeven kon worden. Een
paar dagen daarna vertrok Nancy
naar Ryelands.
Vóór zy ging, verbood haar vader
haar ernstig zich met Violet of Cesar
in verbinding te stellen.
Nancy hoorde dat in stilte aan, en
besloot zich door zulke bevelen niet
te laten binden.
Zjj nam zich voor, na haar aan
komst op Ryelands aan Cesar te
schrijven en als zjj antwoord van
hem had, onverwijld haar zuster op
te zoeken.
De brieven, die Violet haar gezon
den had, terwijl zij op Ryelands was
hadden haar voorbereid op hetgeen
haar wachtte. Zjj verwachtte den
andere helft heen springt, waardoor
wordt bereikt, dat de nieuwe halve
lichting ongestoord kan worden ge
oefend, zonder voor wacht en corvee
diensten aan de geregelde opleiding
te worden onttrokken. Voorts zal er
steeds een voldoend aantal manschap
pen der infanterie onder de wapenen
zijn ter voorziening in de eischen be
doeld in den aanhef van art. 108 der
Militiewet 1901". Aldus de Memorie
van Toelichting.
Toen het wetsontwerp pas versche
nen was, verkondigde de Standaard,
dat minister Sabron's uitvinding „ver
van ongelukkig was" en dat hij „het
in praktische vindingrijkheid van zijne
beide voorgangers wint". De katho
lieke Gelderlander berichtte haren
lezers verheugd, „dat de thans voor
gestelde wijzigmg der Militiewet wel
eenige vereenvoudiging schijnt te zul
len aanbrengen". De politieke kant
van de zaak was destyds enkel, dat
de praktische, vindingrijke minister
Sabron hoewel van pagauislische
tamilie deel uitmaakte van het
Kabinet, dat zich zou gedragen naar
de beginselen, levende in de Rechtscbe
partijen. Overigens was de zaak der
defensie zooveel migelyk buiten do
politiek gehouden.
Weldra kwam bet militair-deskun
dig oordeel zich uitspieken. Het
eerst in Land en Volk (22 Juli j.l.)
Op zuiver militaire gronden werd aan
getoond, dat de vinding van den
minister Sabron niet alleen onprac-
tiscb, maar ook in hnoge mate schade
lijk voor onze defensie is. Zjj beoogt
voortdurend een deel der militie bij
wijze van politiewacht onder de
wapenen te houden, zonder dat gelet
wordt op het doel van het verblijf
ouder de wapeDenoefening en voor
bereiding voor de eventueele hand
having onzer onafhankelijkheid.
Andere bladen volgden deskundigen
het woord te geven en schier zonder
uitzondering werd Sabron's wetje op
militaire gronden veroordeeld. In de
Militaire Gids van September j. 1.
wordt door den kapitein Hasselbach
in een breed en gedetailleerd opstel
verre van malsche kritiek geleverd
over de vereenvoudiging en gewezen
op de belangrijke schade, welke de
oplossing van Sabron aan den graad
strakken huisknecht, die haar ont
ving en wist precies, waar haar ka
mers zouden zijn.
De lnnch was voorbij, maar de
huishoudster zelf bracht baar een kop
thee op haar eigen kamer en verraste
haar door het verbreken van de groote
stilzwijgendheid, die in dit huis scheen
te heerschen.
Ik ben heel blij, dat u gekomen
is Miss Malincourt, zei ze, met een
vriendelijken blik op het lieve, vroo-
lyke gelaat van Nancy.
Mij dunkt, dat hier noodig één
van de familieleden zijn moet om het
oog te houden op Miss Egerton. Zij
gaat bij den dag achteruit en lijkt
een schaduw, my dunkt, zjj kan niet
lang meer leven, als er geen vei an-
dering komt. U heeft zeker niet ge
hoord van het ongeluk, dat Miss
Egerton eenige weken geleden over
komen is?
Neen I Welk ongeluk?
De huishoudster deed het verhaal,
waarnaar Naocy met verbazing en
medelijden luisterde.
Ik zal trachten haai te spreken
te krijgen, zei ze. Zu kan moeilijk
aan mij ontkomen nu zjj niet in
staat is te loopen. Ik ben van plan
over een paar dagen naar haar broe
der te gaan, die met mjjn zuster ge
trouwd is.
Wilt u er alstublieft maar niet
van geoefendheid van tweederde van
de infanterie zal toebrengen. Hij
eindigde: „wordt het regeeringsont-
werp wet, dan is het blijvend-gedeelte-
vraagstuk van de baan, maar het
legervraagstuk zal dieper dan ooit in
het moeras zinken, want het zal op
een ondeugdelijken ondergrond staan."
En de onze defensie-buiten-de-po
litiek brengende Raad van Defensie
D9ze raad van deskundigen noemde
het ontwerp een stap in achterwaart-
sche richting, zijn oordeel natuurlijk
op zuiver technische gronden basee-
rende. Hetgeen tengevolge had, dat
de Regeering, die zoozeer gevoelt, dat
de zaak der defensie buiten de politiek
moet worden gehouden, den door baar
zelf ingestelden Raad met zyn onpo
litiek advies links liet liggen O, dat
moest een man als generaal Staal
eens hebben durven doen I
Ook de enquête door het Handels
blad gehouden heeft aaugetoond, hoe
mannen, die in de eerste plaats met
de opleiding der militie zijn belast
de compagnies commandanten over
het tweeploegenstelsel oordeelen. Zeker
een vierde van hen heeft geantwoord,
drie vierde zweeg. Doch in welk
tijdschrift, in welke courant hebben
militair-deskundigen dit wetsontwerp
verdedigd, geprezen, bewonderd of
goedgekeurd De inspecteur der infan
terie en de chef van den geDeralen staf
volgens de rede van den minister
Sabron achtten de bezwaren door den
Raad van Defensie geopperd te onder
vangen. Zelf leden van dien Raad heb
ben zij echter in den kring der deskun
digen hun pleidooi niet knnneD winnen.
Gelukkig, dat de Regeering, die zoozeer
gevoelt, dat de zaak der defensie buiten
de politiek moet worden gehouden, het
politiek vindt om het oordeel dezer in
de minderheid verkeerende autoritei-
teiten in de kamer tegenover den
Raad uit te spelen. Wat zouden de
vorige afgevaardigden van Sliedrecht
en Tietjerksteradeel de heeren
Heemskerk en Talma wel gezegd
hebben, indien de minister Staal of
van Rappard op eene dergelijke wijze
die autoriteiten tegenover den Raad
van Defensie zouden hebben durven
stellen
Het is vermakelijk het geschrijf der
verschillende persorganen na de aan-
over spreken, dat ik het gezegd heb
vroeg de huishoudster, terwijl zjj
haastig wegging.
Toen Nancy haar thee gedronken
had, schreef zij een briefje aan Cesar
met het bericht van betgeen zij ge
daan had en haar plan om naar
Elmwood te gaan, zoodra zij een brief
van hem terug had.
Daarna begon zij met haar ont
dekkingstochten evenals de andere
tijdelijke bezoekers van dat huis ge
daan hadden.
De huishoudster had haar verteld,
dat Christal meestal in de schilderijen
galerij wasi wanneer zij niet uitging
en daarheen richtte Nancy haar schre
den.
Zoo gauw zij er binnen kwam, zag
zij haar nicht.
Christal zat voor een Indisch ka
binet, dat zjj snel en zonder geruisch
te maken, leeg pakte. Haar taak was
bijna afgeloopen en de verschillende
artikelen lagen op een stoel naast
haar. Zy was juist van plan het ka
binet zelf te gaan onderzoeken, toen
Nancy's binnenkomst haar daarvan
terughield.
Zjj wendde het gelaat naar de deur.
De verandering in Christal viel haar
nicht maar al te zeer op, zy trof haar
diep. Het gelaat was lijkbleek, uitge
zonderd de blauwe schaduw om de
oogen, die onnatuurlijk schitterden.
neming van het wetje na te gaan.
Het Centrum roept onder het motto
„een overwinning" uit„Waar Staal
en Van Rappard échec leden, zege
vierde Sabron en zelfs zóo, dat hij
de Priocipienreiterei der vrijzinnig de
mocraten buiteD rekening gelaten,
byna de geheele Kamer achter zich
kreeg. Men moet dus wel geheel over
tuigd zijn geweest, dat hetgeen de
Regeering voorstelde een belangrijke
stap was in de goede richting."
De Slichtsche Courant schrijft„Eu
wat nu het mooiste is, dit alles komt
nu tot stand zonder gevaar voor de
defensie en met volledige medewerking
der Staten Generaal". De Standaard
ziet bezuiniging en militaire voordee-
len als winste en hoopt, dat het nu
aangenomen twee ploegeustelsel ous
tot een drie-ploegenstelsel zal brengen.
De Tijd... Genoeg, lezers, terwijl
schier alle deskundigen het ontwerp
schadelijk, onpraktisch, een stap in
achterwaartscbe richting hebben ge
noemd en in de Kamer drie deskun
digen, de heeren Thomson, Eland en
Verheij er tegen stemden door ge
neraal Van Vlijmen evenals door
meerdere leden der rechterzijde hunne
„persoonlijke wenschen ter zijde wer
den gesteld om het hoofddoelhet
verleenen van steun aan het Ministerie
te bereiken" minister Heemskerk bij
voortduring de politieke verdediging
van het wetsontwerp op zich nam en
een aantal amendementen kortweg
onaannemelijk voor de Regeering ver
klaarde, terwijl dit alles ten slotte de
politieke stem der kamerleden bepaalde,
zullen de met de Regeering bevriende
persorganen den volke wys maken,
dat de wijziging zonder gevaar voor
de defensie eu met aller medewerking,
uitgezonderd natuurlijk de starre vrij
zinnig-democraten, tot stand gekomen
is. Men moet maar durven
Minister Heemskerk heeft precies
andersom gehandeld dan hy op l Juli
j.l. in de Kamer sprak. Toen was het
refrein de defensie buiten de politiek,
nu alles politiek en de defensie niets.
Of deze achteruitgaat, wat nood, als
het Kabinet maar overwint. Of de
buiten-de-politiek-staande Raad van
Defensie op eeue door geen zjjner
tegenstanders ooit voorziene wijze uit
louter politieke beweegredenen in een
Haar japon hing in kreuken om
haar magere gestalte, en de handen
die juist de lade naar zich toe wilden
halen, leken die van een skelet.
Terwijl Nancy baar naderde, nam
zy de stok op, waarmee zy zich stey-
nen moest en was van plan de kamer
te verlaten.
Ga niet heen, Christal I zei
Nancy haastig tot haar. Ik wil je
niet storen. Ik heb niet het minste
plan naar het geld van oom Peter te
zoeken.
Haar nicht lachte smakelijk.
Als je geen geld noodig hebt,
waarom ben je dan hier Waarom
kwam Violet en bleef hier een maand,
en wat kwam Cesar hier toen?
Zeker niet om het geld.
Heuscb Christal, ik vertel ju de
waarheid. Ik kwam alleen naar deze
kamer toe, om te weten, hoe je het
maakte na je ongeluk.
Je behoeft je om my niet zoo
te bekommeren.
Ik merk dat je my niet gelooft,
zei Nancy glimlacherd, dan zal ik er
ook maar niet meer over praten.
Maar Christal, ik ga morgen of over
morgen naar Elmwood en als zy mij
vragen, hoe jij 't maakt, wat moet
ik dan zeggen
Als wie naar my vraagt? Wie
geeft er wat om my
Anthony. Je bent onrechtvaar-
hoek wordt gezet, het d lert den rede
naar van l Juli j.l. niet. Zelden is in
eenige maanden duidelijker gedemon
streerd, dat ouze defensie niet buiten
de politiek wordt gehouden, het minst
door hen, die daarover roepen als
Farizeëers. Arme defensieArm volk
toch, dat door de politieke bent wordt
geregeerd I V. D.
DE UITLATINGEN VAN DEN
DUITSCHEN KEIZER.
Vandaag dus zal de Rijkskanselier
in den Ryksdag spreken over het
Keizer-interview. Het Duitsche volk
is alles behalve gerust wat de toe
komst betreft. En wat meer is, het
durft zich flinkweg uiten op dit punt.
Te Munchen is een vergadering van
2000 mannen en vrouwen gehouden,
die een indrukwekkende betooging
tegen de persooulijke staatkunde van
den Keizer is geweest. Dr. Quidde
sprak twee uur lang en werd zeer
toegejuicht. Ten slotte nam de ver
gadering een voorstel aan, verklarende
dat de jongste gebeurtenissen het aan
zien van het ryk en het vertrouwen
in de Duitsche staatkunde ernstig be
nadeeld hadden. De vergadering toeken
de verzet aan tegen 's Keizers be
wering, dat de meerderheid van het
Duitsche volk tegen Engeland was en
sprak de verwachting uit, dat do
Ryksdag den Keizer nadrukkelijk aan
de noodzakelijkheid zou herinneren,
om zich aan de eischen van een con-
stitutioneelen staat te onderwerpen
en de eigenmachtige uitingen van zijn
persoonlykeu wil te staken zy ver
wachtte van den Rijksdag, dat deze
den rijkskanselier voor het gebeurde
tor verantwoording zal roepen, ver
langde verschillende grondwettelyke
waarhol gen en eindelijk medezeggen
schap van den Rijksdag by de beslis
sing over oorlog en vrede.
In Berlijn heelt de bekende redacteur
vau de Zukuntt, Harden, een rede ge
houden voor 400 mensclien. Hy
zeide o.a.
„Het is nu de beurt van het volk
een woord met zyn Keizer te spreken.
Naast het vreeselyke gevaar, dat hy
dig tegenover Anthony. Als je zyn
brieven geopend hadt, dan zou je ge
zien hebben, dat hy aan je deukt.
Het kan my niet scheleu 1 zei
Christal koppig. Ik wil geen brieven
van Elmwood meer lezen. En Nancy
nu verhief zy haar stem waag
het niet, iets van my te zeggen, als
je daar bent. Het resultaat zal zyn
dat ik moet terugkomen en ik wil
nooit, nooit, nooit terug of iets te doen
hebben met een lid der familie Eger
ton. Eerder zou ik my zelf vau kant
makeu.
Zjj zag er zoo woest en opgewonden
uit, dat het Nancy bang maakte.
Zy beloofde te zullen zwijgen, en
daarop beweerde haar nicht kortaf,
dat zjj alleen wenschte te blijven,
waarop Nancy haar verliet.
Toen zij de deur bereikte, keek zy
nog eens om.
Ctiristal was weer met de grootste
kalmte met haar werk begonnen,
duim voor duim keek zy het kabinet na.
Terwyl Nancy de deur sloot voelde
zy, dat de vooispelling van de huis
houdster maar al te zeer dreigde uit
te zullen komen.
Mr. Wickbam was haar gezelschap
aan tafel, en Nancy maakte hem deel
genoot van haar bezorgdheid.
Wordt vervolgd.)
