DAGBLAD voor AMERSFOORT en OMSTREKEN.
No. 243.
MAANDaG 16 NOVEMBER 1908.
5e JAARGANG.
Ditgave van dn Naaml. Vennootsehap „DE EEMLANDER".
Vepsehijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
HALF BLAD.
BUITENLAND.
FEUILLETON.
Een Verborgen Erfenis.
BINNENLAND.
STADSNIEUWS.
EEMLANDER
Hoofdredacteur R. G. RIJKENS.
Aboimementspr ij s
Por jaar met geïllustreerd Zondagsblad
Franco per post id.
Per 3 maanden id.
Franco per post id.
Afzonderlijke nummers
f 4.—
- 5.60
- 1.—
1.40
- 0.05
Bureau: BREEDESTRAA.T 18.
Telefoon Interc. 62.
Prijs der Advertöntlên:
Van 1 tot 5 regelsf 0.40
Voor iederen regel meer- 0.08
Buiten het Kanton Amersfoort per regel - 0.10
(Bij abonnement belangrijke korting.)
Tot plaatsing van advortontiën en reclames van bnitcn het kanton Amersfoort in dit blad is „uitsluitend" gerccbtigd bet Algemeen Binnen- en Bniteniandsch Advertentiebureau D. Y. ALTA, Warmoes,straat 76—78 te Amstordam.
DE MIJNRAMP IN WESTFALEN.
Een redacteur van de N. R. Ct. heeft
de ellende te Hamm met eigen oogen
aanschouwd.
Hij heeft de bovengebrachte lijken
gezien „met de verschrompelde oog
kassen, de verkoolde monden om de
witte tanden, de groote huidwonden
op het bruin geschroeide vleesch."
„Er waren er waaraan geen mensche-
ljjke vormen meer waren te herkennen,
sommigen met vreeselijke lijdenstrek-
ken op de van benauwdheid gezwollen
gezichten."
Hij heeft gehoord het gejammer der
vrouwen, die vader, geliefde, broeder
of echtgenoot daar honderden meters
diep wisten, na vreeselijken doodstrijd
gestikt, hun lichamen door het vuur
tot een afschuwwekkende massa ver
teerd.
Hoe opgewekt waren ze nog den
vorigen nacht met een Glückauf aan
hun werk gegaan, hadden ze hun
vrouwen goeden nacht gewensebt, mis
schien nog een kus gedrukt op het
voorhoofd van slapende moeder, van
kinderen in hun bedjes I En ze zullen
nooit terugkeeienl"
Prins Eitel Fritz is te Hamm ge
weest.
„Het nieuwsgierig publiek trok terug
naar de stad, de koetsiers vroegen voor
een plaats in een Victoria, een tent
wagen, een Jan Plezier, tientallen
marken. Maar het mijnveld bleef ver
eenzaamd aebter. Daar gingen toen de
enkele electrische lampen schijnen
over de donkere, natte gebouwen. En
het was opmerkelijk. Toen kwamen de
schichtige treurenden, de bleeke vrou
wen met de doeken om het hoofd, de
angstige kinderen, de wrokkende mak
kers van alle kanten aangeloopen tot
een dichten drom sjofele menschen, de
keiels met de mjjnwerkersviltjes breed
over do strakke witte gezichten. "Want
nu was de Prins toch in aantocht.
Ik was er by gebleven. In dien vol
len samendrang voor het kantoor, bin
nen de poort mokte een onheilspellende
stilte. Zij lieten zich gedwee massregeln
(naar het engelsch.)
56
Je bedoelt het goed, Nancy en
het zou misschien beter geweest zjjn,
als ik van het begin af gedaan had,
wat jy nu aanbeveelt. Het is gemak
kelijk terug te zien en je fouten op
te merken, maar om ze te verbeteren,
dat is moeilijker. Ik dacht dat Violet
zich hier wel een poosje zou kunnen
schikken, totdat ik in staat was beter
voor haar te zorgen.
Als je alles wist, dan zou je
zoo niet spreken, zei Nancy zacht
zinnig.
Ik heb mijn geheele leven met
myn moeder samengewoond, ik zal
haar toch wel kennen.
Dat is iets heel anders. Maar
kom, Ik zal er niet meer over spre
ken. Er zal morgen wel een brief van
papa zyn, die my naar huis roept.
Ik wilde mijn hart eens uitstorten
over alles vóór dat ik weer heenga.
Dank je, Nancy, voor je vrien
delijkheid, zoowel tegenover Violet
als tegen my. Ik zal denken over
hetgeen je gezegd hebt, en misschien
kom ik er nog wei toe, je zienswijze
en op ryen stellen door de gendar
men, in wier Pickelhauben het licht
dreigend terugvonkte boven de zwarte
menigte.
Dan opeens door de doodelyke stilte
heen klonk reppend auto-getoeter. En
uit de duisternis stoven de auto's
snorrend aan. De politie drong de
menigte terug. Dan even gekuch, maar
van den weg flitsten de felle lantaarn
lichten. Zoodra de slanke gestalte van
den Prins in de witte garde-UDiform
met den rooden kraag zichtbaar werd,
voor het smalle kantoordeurtje, zjjn
fijne knapengelaat ouder den zilveren
helm, ontstond een gemonpel. Er ter wjjl
Eitel Fritz even de dringende massa
verbaasd aanziet, huilen en krijten,
vloeken en gillen de verknepen kreten
woest los. De rampzalige vrouwen
stemmen, de schor wilde mannenge-
luiden tot een jammerende opstandig
heid, een brullend beklag zoo schrik
kelijk schrijnende, dat ik het nooit
meer zal kunnen vergeten.
Als de Prins, van gevolg en autori
teiten vergezeld, in het werkkantoortje
verdwenen is, duurt het jammerend
hoongeklaag, het buitenzinnig gebrul
onverminderd voort. Het geroep van
de Polen, die het als waanzinnig uit
schreien, overstemt eerst. Maar nu
ga ik hun kreten verstaan.
Ik zie vrouwen als witte furies zich
opwringen in het witte licht, en met
gebalde vuisten huilen zijDe lijken
van onze mannen en zonen liggen
onder de aarderedt ze dan toch 1
Wy hebben er allen lijken liggen
Twee mannen heb ik in de mjjn ver
loren, den eerste en nu hem Dau gaat
huu gegil in een jammerlijk snikken
over. Wij verlangen arbeiderschutz I
roept een man. Och Gott! Och Gott 1
steunen de vrouwenEr zijn mannen,
die hun leed in een roes verdronken
hebben. Hun verwezen gelal klinkt er
afgrijselijk door het wilde gejoelOnze
kamerraden zyn er in 1Er wordt
niets om te redden gedaan IDe
gendarmen commandeeren en sussen
zijn machteloos tegen het gedrang
Ze hebben de schacht toegestopt om
hen te verstikken Wij wenschen ons
recht 1 Meer loon I
Beangstigde kinderen klemmen zich
vast aan de moedersWie geeft ons
werkIk mis myn man en vier
te deelen.
Zij trachtte zijn glimlach te beant
woorden, terwyl zy heenging. Hjj
werd bedrogen door de bedaardheid
van Violet en meende, dat zy tevre
den was met haar lot.
Nancy wist beter 1
HOOFDSTUK XIX.
Den volgenden dag gebeurde, wat
Nancy verwacht had met betrekking
tot den brief van huis.
Er arriveerde een woedende brief
van haar vader met het bericht, dat
hij door vriendelijke bemiddeling van
zijne zuster kennis had gekregen van
Nancy's ongehoorzaam gedrag, en
dat, tenzij zij oogenblikkelijk Elm-
wood verliet, en hem een formeele
geschreven belofte deed er niet weer
heen te gaan, hy zelf komen zou„en
haar dwingen met hem naar huis
terug te keeren. Hij beval haar daar
om beslist, dadelijk naar Ryelands
terug te gaan, en hem van daar nog
hedenavond te schrijven, waarbij de
zooeven genoemde belofte moest zijn
ingesloten.
Toen zij dezen woedenden brief ge
lezen had, zei Nancy alleen, dat zy
genoodzaakt zou zyn met den vol
genden trein te vertrekken. Toen
Anthony vertrok, zei hy zyn schoon
zuster hartelijk vaarwel en talmde
lang, alsof hij haar graag nog iets had
broedersWy moeten onzekameraden
hebben! hoeralIk bljjf achter met
negen kinderen I snikt een vrouw
uitDan komt een der heeren met
's Prinsen gevolg in 't portaal, wil de
ontdane menigte toespreken, maar zij
brullen over zijn rede heen. Om de
buflfende walmende auto's dringen zij
heen, beklimmen treden en wielen
de regen plast er overheen, maar zij
merken het niet, en eischen nu, dat
de zwarte rouwvlag zal worden uit
gestokenDie schwarze Fahne
heraus! Die schwarze Fahne I
Als na een afwezigheid van een half
uur de Prins weer verschijnt en als
hy nog even in de menigte blijft,
zwelt het gejammer weer aan. Dan
puffen de auto's naar Hamm terug
de rampzaligen die hun vertwijfeling
uitgegild hebben, blijven stom achter
op het zwarte mijngebied, zes honderd
meter hoven de lijken hunner mannen,
geliefden, vaders en zonen.
Op den aardeduisteren, slikkigen
weg, om dit te gaan seinen, ontmoet
ik steeds bonkende wagens met ijzeren
buizen en een dronken mijnwerker
joeltMorgen früh werden die Kame
raden in der Erde versoffen 1
DUITSCHLAND.
De sociaal-democraten hebbon in den
Rijksdag een motie ingediend om art.
11 van Hoofdstuk 2 der Rijkswet in
dien zin te wijzigen, dat voor een
oorlogsverklaring in naam van het
Rijk, behalve de toestemming van den
Bondsraad ook de toestemming van
den Rijksdag nooaig zal zjin.
- De keizer begeeft zich van
Donaueschingen direct naar Berlijn,
waar hij Dinsdag arriveert. Ten ge
volge daarvan zal de rijkskanselier
naar Kiel gaan, maar te Berlijn met
den keizer de met spanning verwachte
besprekingen houden.
De onverwachte komst van den
Keizer te Berlijn houdt verband met
het plotseling overlijden van zijn ad
judant v. Hiilsen Haeseler.
CHINA.
De Keizer van China, Kwang
Tsjioe, is Zaterdag om vijf uur over
leden. Kort daarna is ook de Keizerin
weduwe overleden Prins Tsoeng is
willen zeggen, maar er geen gelegen
heid voor had. Toen hij vertrokken
was, gaf Nancy den brief aan haar
zuster.
Ik weet, wat er in staat, zeide
Violet met een bitteren glimlach. Tan
te Harriet schreef nog den avond, dat
je hier kwam, en dit is het antwoord
er op. Wat ben je van plan te doen,
Nancy.
Ik moet natuurlijk gaan. De
vraag is is het beter de belofte
niet te doen, en naar huis te gaan
met de kans nog eens te ontsnappen
en by je te komen, of de belofte te
doen en dicht bij je te blijven op
Ryelands, van waar wij eikaar kunnen
schiyven, en waar Cesar mij kan
komen bezoeken
Doe de belofte en ga naar Rye-
laDds, zei Violet beslist, van den brief
opkijkend.
Haar oogen schitterden van een
vreemd licht en er lag een harde uit
drukking op haar gelaat, die Nancy
met vrees vervulde.
Wat zou je thuis onder papa's
oogen ooit voor goeds voor my kun
nen doen Als je op Ryelands blijft,
al is het dan maar tot October, dan
kunnen wy ten minste aan elkaar
schrijven, en dan weet ik ten minste
dat je dicht by bent. Wat geeft het
of je hier weer komt
Op den tijd van den eerstvolgen-
thans regent. Dat is dezelfde prins,
die destijds naar Duitschland is ge
komen om verschuldigingen aan te
bieden na den Boxer opstand.
Naar wy vernemen, zullen de
soldijen van onderofficieren en min
deren, met ingang van 1 Januari 1909,
oeumaal per week en wel op Zaterdag
worden uitbetaald.
Hiermede zal dan aan een lang
gekoesterden wensch in het leger vol
daan en tevens grooter regelmatigheid
in de uitbetaling en vereenvoudiging
van administratie verkregen worden.
Opbrengst der midde-
1 e n. Overzicht van de opbrengst der
middelen (hoofdsom en opcenten) over
de maand Oct. 1908, in vergelijking
gebracht met de opbrengst over het
zelfde tijdvak van 1907, door het depar
tement van Financiën openbaar ge
maakt.
190S. 1907.
Directe
belast., f 4.940.491,— f 5.127.491,-
Recht.
op den
invoer. - 1.092.244,- 1.102.395,
Accijn
zen - 5.306.698,— - 4.758.268,—
Waarh.
en bel.
der goud
eu zilv.
werken.- 39.505,— 39.440,—
Indir.be-
last. .- 2.358.960,2.168.470,-
Domeinen - 128.014,— - 114.941,
Poster. - 1.246.027,— - 1.241.623,—
Rijkstel.- 307.749,- - 276.384,—
Staatsl. - 166.130.— - 164.072,-
Akte v.
Jachten
visschery - 5.304,— - 5.639,—
Loodsg. - 292.707,— - 272.S89
Totaal f 15.S83.833,— f 15.272.067,—
De opwaartsche beweging in de
opbrengst van 's Rijks middelen is,
zegt het Vad., ook in de afgeloopen
maand gehandhaafd, maar nog steeds
is het deficit sedert het begin van
het jaar nog niet bijgewerkt, zoodat
den trein waren de beide zusters aan
het station. Mrs. Egerton en Laura
waren keurig uitgedost dadelijk na
het ontbijt uitgereden en hadden aan
gekondigd, dat zij niet voor den mid
dag zouden terug komen. Daardoor
was Nancy een onaangenaam afscheid
bespaard.
Zy voelde zich meer bezwaard dan
ooit in haar leven toen de trein weg
reed en zij naar Violet keek, die al
leen op het perron achterbleef. Een
afschuwelijk voorgevoel van naderend
onheil beklemde haar de borst.
Op Elrawood ging alles verkeerd,
en Anthony was onder degenen, die
de meesto schuld daaraau droegen.
Toch, in weelwil van zichzelf, kon
zij er niet toe komeD boos op hem te
zijn. Zyn eentonig tobberig bestaaD,
zijn onzelfzuchtigheid ongetwijfeld
slecht toegepast maar toch onmisken
baar zijn vriendelijkheid voor
haar, en de hartelyke blik, dien hy
haar had toegeworpen, toen hy heen
ging, na haar harde woorden van een
vorigen avond, maakten te zamen, dat
Nancy toegevend jegens hem gezind
was. Zij dacht nog over dit alles na,
toen zij de wandeling van vijf mjj-
len, die Ryelands van het station af
was, afgelegd. Zij had geen tyd ge
had iemand te schryven, om haar te
komen halen, en zy hield wel vaneen
flinke wandeling. Toen zy ongeveer
190S wel met een tekort zal moeten
sluiten vergeleken met 1907.
De opbrengst over de eerste tien
maanden van 1908 is ruim 7 ton ten
achter by hetzelfde tijdvak van het
voorafgaande jaar, October zelf ging
met ruim 6 ton vooruit. Tot dezen
gunstigen eindstand hebben voorname
lijk, bijna uitsluitend zelfs, meegewerkt
de accijnzen en dan vooral die op suiker
met ruim een half millioen, het totaal
der accynzen liep ruim f 548.000 op.
Bijna twee ton was minder de op
brengst der directe belastingen, waar
aan alle posten schuldig staan met
uitzondering van het recht op de
mynen, dat van f 9 in October 1907
steeg tot niet minder dan f 3687 in
October 1908.
Van de goede posten vermelden wy
nog de indirecte belastingen met byna
twee ton meer, dank zij zegelrechten
en registratierechten, de loodsgelden
met f20.000, de Rykstelegrafen met
ruim f 30.000 en dan is de goede ljjst
in hoofdzaak afgehandeld.
In de godsdienstoefening, welke
Zondag 22 Nov. a.s., des morgens
half elf in de Remonstrantsche kerk
wordt gehouden zal als spreker op
treden Ds. J. L. Ie Gro te Nieuw
koop.
Volgend jaar zullen vier com-
pagniën van het 5e en vier van bet
9e regiment Infanterie, onder leiding
van den majoor D. W. de Jager van
eerstgenoemd korps, aan de schiet
oefeningen in Harskamp deelnemen.
Ze zjjn aangewezen voor de 3e serie
van 312 Augustus.
Vrydag a.s. zal de zilveren
medaille voor 24-jarigen trouwen
dienst worden uitgereikt aan den
opperwachtmeester van het escadron
ordonnansen G. J. Dankbaar. Vermoe
delijk zal de plechtigheid plaats heb
ben op een terrein aan de Koningin-
nelaan, hiertoe voor deze gelegenheid
beschikbaar gesteld door de Maat
schappij „Amersfoort". A. D.
Zoo we reeds meedeelden zal
a.s. Zaterdag een soiree worden ge-
halverwege gekomen was, keek zy
verschrikt op, omdat zjj vlak bij zich
een paard hoorde naderen en de stem
van Mr. Curzon, die zei.
Miss Malincourt I Mag ik vra
gen, hoe u hier zoo verzeild komt
Zyn lachende blik ontmoette den
haren, terwijl hij den palfrenier de
teugels toewierp en van het rijtuig
sprong, om haar te begroeten.
Een droevige uitdrukking in haar
oogen, toen zij ze opsloeg, moest hem
getroffen hebben, want hy zeide snel
Is u van plan naar Ryelands te
gaan? Mag ik u met myn rijtuig
daarheen brengen. Ik was juist van
plan myn kennis met Mr. Wickham
te vernieuwen.
Maar Nancy schudde het hoofd.
Ik ben toch al in ongenade, zei
ze. Neen, daar kan ik niet aan den
ken. Neen, neen, gaat u als 't u be
lieft verder en maak uw visiteik
zal daar nog vroeg genoeg zyn, om
u er aan te treffen. Om u de waarheid
te zeggen, wil ik veel liever wandelen
dan rijden.
Zoo denk ik er ook over.
Wordt vervolgd.)
