DAGBLAD voor AMERSFOORT en OMSTREKEN. 1 JNo. 278, DINSDAG 29 DECEMBER 1908. 5e JAARGANG. Uitgave van de Naaml. Vennootsehap „DE EEMLANDER". Vepsehijnt dagelijks, behalve op Eon- en Feestdagen. FEUILLETON. Een Verborgen Erfenis. BUITENLANïX Hoofdredacteur R. G. RIJKENS. Bureau: BREEDESTRAAT 18. Abonnementsprijs Per jaar met geïllustreerd Zondagsblad 14 Franco per post id. - 5.60 Per 3 maanden id. li- Franco per post id. - L40 Afzonderlyke nummers- 0 05 fflS Teltfoon Intsro. 62. Prijs der Advertêntlèn: Van 1 tot 5 regelsf 0.40 Voor iederen regel meer- 0.08 Buiten het Kanton Amersfoort per regel - 0,10 (Bü abonnement belangrijke korting.) Algeroocn Binnen- on Buitenlandsch AdTortenticbnrean D. ALTA, ffarooesstraat 71—78 to Imtordu. Eenige dagen geleden hebben we op deze plaats een lans gebroken voor het nemen der waterleiding in eigen beheer der gemeente. Over het algemeen zijn we voor standers van gemeentelijke exploitatie van monopolistische bedrijven. Het heeft ons altijd verbaasd, hoe door sommige liberalen nog het dogma werd verdedigd, dat alleen particulie ren dergelijke monopolistische bedrij ven zouden mogen ondernemen. De loop der tijden heeft doen zien, dat het den kant van gemeente-exploitatie uit moest. Door de noodzakelijkheid gedwongen, heeft men particuliere concessies moeten opgeven. Misschien is het waar, dat parti culieren iets meer winst uit een be drijf halen dan ambtenaren. Maar men vergete toch ook niet, dat bjj groote particuliere ondernemingen jde direc teur vrijwel gelijk staat met een ambtenaar. Trouwens in de eerste afdeeling van den Raad is men algemeen voor ge meente-exploitatie; wü gelooven der halve niet nog eens uitvoerig de voor- deelen daarvan te moeten aantoonen. Maar in de tweede afdeeling van den raad heeft men kosten-opgaaf gevraagd van voorbereidend onderzoek, enz. Daar nu de quaestie er eene van dubbeltjes schijnt te kunnen worden, hebben wij het niet ondienstig ge vonden eens na te gaan, met welke uitkomsten verschillende waterleidin gen werkten in steden van ongeveer gelijke grootte als Amersfoort. Daar hebben wjj in de eerste plaats Breda, een stad van ruim 27000 in woners. Deze heeft een gemeentelijke waterleiding, wolke algemeen voldoet en in 1907 heeft gewerkt met een batig saldo van f 32.S27.576. (naak het enoelsch.) 90 Het is het praatje van den dag, dat zijn schulden en zorgen sinds zijn huwelijk zooveel grooter zijn geworden, dat hij ze niet kan aflossen, ofschoon hij werkt van den morgen ;tot den avond en dat hij daarom genoodzaakt is zijn bezitting te verkoopen. Ieder die hem een jaar geleden kende, zou hem nu nauwelijks herkennen de ellende en de zorgen, die hij heeft uitgestaan, hebben hem zoo veranderd 1 Dat alles is jou werk en jij bent de eenige, die het ongedaan kunt maken. Ik vraag je niet terug te komen ter wille van Anthony. Je hebt hem van ons vervreemd en in het vervolg zullen wij je vrij laten in alles. Vergeef mij zei Mr. Wickham, die juist achter haar stond. Daar u van plan schijnt een langdurig bezoek te maken, zal ik zoo vrij zijn Miss Egerton hier vandaan te halen. De bevelen van den dokter waarschuwen streng tegen elke opwinding. Na binnengekomen te zijn hielp hij Christal in den stoel op wielen, die huiten stond te wachten, meteen ver- Vlaardingen met circa 22000 in woners heeft geen gemeentelijke waterleiding. Het dividend was daar in het afge- loopen jaar 65 gulden per aandeel van f 1000. De gemeente ziet in hetexploi- teeren van de waterleiding voordeel, zoodat er stemmen in den Raad zijn opgegaan om de zaak voor de ge meente over te nemen en is er reeds eene commissie benoemd die in deze rapport zal uitbrengen. Verder hebben we Venlo (iets min der dan 20000 zielen) dat een ge meente-waterleiding heeft en bij de begrooting voor 1909 is de zuivere winst na; betaling van een rente en aflossing van f 12994.40 geraamd op f 6876.45. In Middelburg met 20000 inwoners, bedroeg het saldo te goed aan de gemeentelijke waterleiding over 1907 f5397.69. Als bijzonderheid kunnen we van deze gemeente nog meêdeelen, dat de waterleiding daar 187 brandkranen heeft, terwijl 74 afsluiters, zoo noodig, de verschillende stadsgedeelten enz. kunnen afsluiten. Op 1 Januari 1907 was het kapitaal door die gemeente verstrekt f370949.79. Het saldo der exploitatie-rekening over dat jaar bedraagt f5397,69 en komt in mindering van de rente over 1907 van bovenstaand bedrag ver schuldigd, zijnde 3 f 11128,47, zoodat het kapitaal door de gemeente verstrekt f 376680,57 groot is. Hierbij komt f 2522,75 voor nieuwe werken in 1907 uitgegeven, te zamen dus f379203,32. In Leeuwarden, circa 34000 in woners, is de waterleiding een parti culiere onderneming, opgericht in 1887 met een kapitaal van f 650.000. Ge durende de eerste 10 jaren keerde zij gemiddeld 3 dividend uit, daarna 3i en 4 en sedert de laatste jaren 4J- en 5 Op de gemeente-begrooting voor 1909 van Schiedam, met circa 30000 pleegster, om haar voort te duwen. Het volgend oogenblik was zjj ver dwenen. Ik moet zeggen I riep Mrs. Eger ton uit, zich woedend naar Mr. Wick ham wendend, dat ik nog nooit meer getuige ben geweest van zoo'n brutale wjjze van optreden I Welk rechtheeft u om tusschen mij en mjjn kinderen te komen, dat zou ik wel eens willen weten U heeft hen al lang genoeg in hun ongehoorzaamheid gestijfd, en ik ben niet van plan, dat nog langer te verdragen I Hoe durft u Miss Egerton dwingen hier vandaan te gaan Als u maar begrijpt, dat ik haar nog zien wil, vóórdat ik heen ga en dat ik van plan ben tegen haar te zeggen, wat mij behaagt! Hier in huis niet, mevrouw, ant woordde Mr. Wickham bedaard. De wenschen van wijlen uw broeder zijn daarmee in strijd. Bedoelt u daarmee, dat u het zal verhinden, als ik mijn dochter verkies te zien. Ik ben hier om mijn plichten goed uit te voeren, mevrouw. Wjj zullen ons met verwaardigen dit huis binnen te gaan I zei Laura. U en de man, die u uwe instructies gaf, waren aan elkaar gewaagd. H(j toonde zijn slechten smaak, toen hij zijn familie in den steek liet voor de uwe. Ga mee, mamawy hebben nu zielen, werd de vermoedelijke winst over dat jaar vastgesteld op f 32.558. Naar men ons meêdeelde zal de ge meente Apeldoorn in 1913, wanneer de concessie aan de particuliere maat schappij daar eindigt, trachten de exploitatie in eigen handen te nemen. In den Helder bijna [27000 in woners is de waterleiding in 1900 door de gemeente overgenomen zy rendeert uitstekend en de kosten van aankoop, aanleg en vernieuwing kun nen op ongeveer 250.000 worden ge schat. Wat nu de kosten van een voor- loopig onderzoek aangaat, daarover kunnen wjj niet oordeelendat zal er zeer van afhangen of degene, die met dat voorbereidend onderzoek wordt belast, ook iso aangewezen als des kundige bij eventueele tot stand- koming dor eigen exploitatie en van meer zaken. Doch dat zulks den doorslag zou moeten geven bjj het oordeel om trent gemeentelijke exploitatie of niet, komt ons voor niet juist te zijn. En ten slotte, waarom zou, wat in alle bovengenoemde gemeenten het geval is, niet voor Amersfoort mogen worden aangenomen Zeker, de zaak zal geld kosten, en de eerste jaren z(jn de moeilijkste, maar daarna zal de gemeentelijke waterleiding ook hier floreeren en wij zijn dan in elk geval baas in onze eigen zaak. En met het oog op het thans bestaande groote gevaar bij brand en den enormen hoogen prijs van het water is dit veel waard. DE STUDENTEN-RELLETJES TE PARIJS. Naar aanleiding van de ernstige on lusten bij de medische faculteit in Parijs heeft men de faculteit gesloten tot den eersten Maart. Het onaange name gevolg daarvan voor de studen- genoeg van Mr. Wickham en zijn protégéesl De avonturiersters die hij herbergt zoowel vrouw als dochter zullen wel weer smeekend bü ons komen als de autoriteit van dezen man ophoudt, en hij weer onder zijn standgenooten terugkeert. Maar dan zullen zij te vergeefs bü ons aan kloppen 1 Zy zweeg en keek Violet met een blik vol haat aan. Noch wy, noch |de echtgenoot, wiens leven je verwoest hebt, zullen eenige genade met je toonen. Jy hebt je weg gekozen behoud hem. Wy boden je tevergeefs vriendschap aan nu zul je ondervinden hoe wü kun nen haten 1 Ik denk, dat zü daar al onder vinding van heeft I zei Mr. Wickham droogjes. En nu gü beiden uiting ge geven hebt aan uwe gevoelens, nu staat u mü zeker wel toe u goeden dag te zeggen. HOOFDSTUK XXIX. Een paar dagen later reed op een avond een rijtuig het landgoed Rye- lands op tot voor den particulieren ingang van Mr. Wickham. Er stapte een dichtgesluierde dame uit, die da- delyk naar binnen ging. Blükbaar werd zü verwacht, want, ofschoon zü niet belde of klopte, werd ten is, dat zü hun examen drie maan den moeten uitstellen. Inmiddels hebben de studenten een deputatie gezonden naar verschillende ministers. Eerst begaven zü zich naar den heer Doumergue, minister van openbaar onderwijs. Zü protesteerden er voornamelyk tegen, dat de facul teit ook gesloten werd voor de stu denten van het eerste en het tweede jaar, die niet aan de troebelen heb ben deelgenomen. De minister ant woordde echter dat ook zij straf ver diend hadden wegens hun onbehoorlijk optreden tegen hun nieuwen hoogleer aar in de anatomie. De studenten zeiden toen dat zü over eenige weken zouden terugkomen om wederom] aan te dringen op intrekking der maat regelen, waarop de minister ant woordde, dat een deputatie der stu denten altüd op de meest hartehjke wüze ontvangen zou worden, maar dat de al- of niet opheffing der sluiting geheel van het gedrag der studenten zou afhangen. Vervolgens hebben de heeren zich begeven naar minister Viviani, die hen terstond naar den eersten minister verwees. Clemenceau beloofde een on derhoud over eenige uren. Inderdaad werd ietwat later op den dag de pre sident der studenten vergadering, Ju- lien geheeten, bü den minister-pre sident toegelaten. Daar vond bij, behalve den heer Clemenceau, ook de ministers Viviani, Briand en Dou mergue. Julien heeft aan de pers medegedeeld dat het onderhoud correct en hoffelyk was, maar koel. De heer Lépine, prefect der politie was er spoedig bügekomen en toen had Clemenceau wat zenuwachtig gezegd spreekt u nu eens samen. Daarop was een breedvoerig gesprek gevolgd tus schen Lépine en Julien. Lépine ver weet den studenten dat zy de politie op onwaardige wyze hadden gemoles teerd de agenten hadden bevel met zachtheid te werk te gaan, maar de studenten hebben hun kalmte en koelbloedigheid beantwoord met onge hoorde gewelddadigheden. Tachtig agenten zyn gewond 1 Julien had tegenover deze lezing van het geval de zijne gesteld, en toen bleek dat de prefect en de studenten geheel van meening verschilden over de feiten. de deur dadelük voor haar geopend. De koetsier reed naar het voorplein, ging in een afgelegen hoek staan en scheen er niet over te denken de paarden uit te spannen, waaruit men kon opmaken, dat hü verwachtte spoedig zijn reis verder voort te zet ten. Hü wachtte blükbaar op een or der weer voor te komen. Daar kwam een wielrijder op het plein, een man van vüf en dertig jaar ongeveer, die van zün rüwiel sprong en om zich heen keek kennelyk met het doel naar den weg te vragen. Hü zette zün machine tegen den muur en naderde den koetsier. Kan u mij den naasten weg naar het station wijzen? vroeg hü. Ut moet den trein nog halen van kwart voor negenen en omdat ik totaal den weg niet meer weet, ben ik hierheen ge komen om hem te weten te komen. Kan ik den trein nog halen Ja, münheer, antwoordde de man bedaard. U is maar vier mülen onge veer van het station af, en- het is een rechte weg. Neem het pad langs de ingangspoort en ga dan rechtuit. Dank u. Denkt u dat ik dan nog op tijd zal komen. Stellig 1 Ik moet zelf den trein nog halen en ga vooreerst nog niet weg. De vreemdeling bedankte hem en vertrok. Julien sprak van charges met de blanke sabel die volstrekt overbodig waren en over stooten met de geweer kolf tegea argelooze onschuldige lieden. HÜ maakte ook van de gelegenheid gebruik om te zeggen dat naar sjja meening het zenden der garde te paard een zeer onverstandige zet van de overheid was geweest, daar dit de studenten opgewonden had gemaakt. Julien was geéindigd met deze ver klaring ,Als uwe gardes niet aan gekomen waren, geloof ik dat er liets was gebeurd. Wy zijn vrienden van de goede orde (dat was sterk I)velen onder ons zyn soldaat geweest. Wij hadden geen slechte bedoelingen. Wjj wilden slechts protesteeren tegen dingen die ons niet bevallen. Dat waa ons recht I" PORTUGAL. In Portugeesch Timor is volgens te Lissabon ontvangen berichten een vry ernstige opstand uitgebroken. Er zou den door de inboorlingen meerdere aanvallen op Portugeesche nederzet tingen gedaan zün. Tegen de inboorlingen uitgezonden troepen werden met zware verliezen teruggeslagen. De lijken der gevallen soldaten werden vreeselyk verminkt. TURKIJE. Het Turksche blad Sjoerei Oemnaet, dat met het Osmanische Comité nauw in betrekking heet te staan, schrjjfl dat de Kamers ten plicht hebben, een einde te maken aan de politiek van Kiamil pasja, die feitelük nog een man is van bet oude régime. De nieuwe koers, dien een knappe kop moet aan geven, zal wezen, dat er van meet af aan met Sofia en Weenen onderhan deld wordt. Wat er tot nog toe is afgesproken, dient nitgewisebt te worden. FRANKRIJK. De mishandeling van den beer Fallières verdient eenige aandacht, omdat zü in verband staat met een schandaal, dat men getracht beeft te verwekken. De president der republiek zou daardoor zwaar gecompromitteerd zün. Het heette dan, men vertelde het elkander in de kringen, die sde we- Terwyl by dat deed, kwam er een gestalte uit de duisternis te voorschyn, die hem behoedzaam volgde. Zün weg liep langs het boogven ster van de studeerkamer van Mr. Wickham. Het venster stond open en het ge luid van stemmen drong tot zjjn ooren door. Plotseling bleef hü staan en zyn rijwiel tegen den muur plaatsend, ging bü vlak naast het venster staan luisteren. Ik ben er niet op gesteld, dat je zoo laat nog alleen ryst, Gillian, hooTde hy Mr. Wickham zeggen, en toen begreep hy uit het autwoord, dat zün dochter trachtte zyn vrees weg te praten. Mr. Wickham ging voort Het zal nu nog maar heel kort dureL, dan is al dit geheimzinnige voorby, en dat.zal mjj byzonder veel genoegen doen. Toch is bet wel de moeite waard geweeit, wat wy er voor hebben; moeten verdragen. Wy hebben ons beiden goed gehouden er j de belooning zal niet uitblüven. Spoi 1 dig[ zal alles in onze handen zyn. J _r,. zult bü je komst iu Londen Lamber'' gaan opzoeken en je overtuigen-da' alles daar veilig is. De ooren van den luisteraar nu aan de stemmen gewend den het antwoord van Miss V opvangen. <t% Wordt vert

Historische kranten - Archief Eemland

De Eemlander | 1908 | | pagina 1