WEERBERICHT.
Thermometerstand
De officiële spelling,
BINNENLAND.
STADSNIEUWS.
Rechtzaken.
Land-, Tuinbouw en Veeteelt.
MEDKDEELINGEN VAN HET
KONINKL. NED. MET. INSTITUUT.
(Opgemaakt voorm. 10.50 uur.)
De Bildt, 29 December 1908.
Hoogste barometerstand 775 3 m.M.
te Haparandalaagste 746.1 m.M. te
Stornoway.
Verwachting tot den avond van 30
December 1908.
WindMeest matige Oostelijke tot
Z.-O.-ljjke wind.
Gesteldheid van de luchtLicht-
bewolkt, droog weer.
Temperatuur: Strenge vorst.
Barometerstand te AMERSFOORT
Barometerstand hedenmiddag te 12
uur 706 m.M.
Vorige stand te 12 uur 765 m.M.
te Amersfoort.
Hoogste gisterenF. 22
Laagste hedennacht F. 5
Hedenmiddag 12 uur F. 13
reld* vormen en er werd op gezin
speeld in blaadjes, die met deze wereld
in betrekking staan, dat de zoon van
den president, de advocaat André
Fallières, in zeer intieme betrekking
zou hebben gestaan tot de vrouw van
een journalist Astresse. Het zou tus-
schen beide mannen tot een conflict
z(jn gekomen en den 2den Juli 1907
men wist het precies zou de
zoon van den president Astresse heb
ben doodgeschoten. Maar op het Elysee
zou men het onmogelijke gedaan heb
ben om een onderzoek te verhinderen.
Dat president Fallières, gelijk bekend
is, weigert doodvonnissen te onder
teekenen, werd daardoor verklaard
dat hij op de hoogte van alles en zijn
zoon een moordenaar was.
Ongelukkig heeft men dit praatje
niet tijdig den kop ingedrukt. Men
heeft, waarschijnlijk uit begrijpeljjken
weerzin om zich daarmede bezig te
houden, den laster laten opgroeien en
zijn noodlottig werk doen. Een blad
als de Libre Parole vertelde ten laatste
wat men fluisterde onder verdichte
namen. Mevrouw Astresse diende toen
een aanklacht in tegen de redactie.
Het is gebleken dat Astresse aan
neurasthenie leed e n zelfmoord had
begaan, dat de jonge Fallières te
nauwernood mevrouw Astresse kende
en niet bij de familie aan huis kwam.
Er blijft niets over van het booze
praatje. Maar men gelooft het toch in
de kringen, die Gregori loven als een
held en wier organen reeds begiunen
met de verheerlijking van den kellner
Matbis, die den treurigen moed had
een grijsaard aan den baard te trek
ken, aldus zijne minachting toonende
voor de republiek en zjjne vereering
voor den hertog van Orleans
Nadruk niet verboden.
12)
Wij leerden een geval kennen dat
iemand ik schee uit verkiest boven
ik scheidde uit. Het omgekeerde kan
ook plaats hebben.
.Komt iemand uit een streek waar
scheidde uit nog niet door schee uit
verdrongen is in de beschaafde
spreektaal altijd dan zal hij zich
natuurlik aan scheidde houden. Zo is
het ook met liggen en leggen. Ver
warring tussen die twee I Het klinkt
de grammaties geschoolde Nederlan
ders als iets barbaars in 't oor. Toch
zegt diezelfde man misschien tienmaal
op een dag„Ik heb het hier zelf
neergelegen"„waarom lag (of lei) je
't ook bij 't open raam." Bovendien
JspX dateert niet van gisteren, dat men
t|"« voor liggen zegt en lag voor
IIn 't Nederlands komt het al
„.ÏHïet gebruikmaking van de tweede druk
U01.Sparenen over ,[e Spelling en Verbui-
dr. R. A. Kol Ie wijn.
OOSTENRIJK-HONGARIJE.
De regeering ziet zich de noodzake
lijkheid opgelegd, de aandacht der
mogendheden te vestigen op het ab
normale karakter der betrekkingen
tusschen Turkije en Bulgarije en acht
zich genoopt te Constantinopel aan
haren wensch uitdrukking te geven,
dat Turkije zich bjj de loopende on
derhandelingen, zoo voorkomend rno-
geljjk jegens Bulgarije toone.
De geruchten omtrent deserties
van Oostenr(jksche soldaten naar Ser
vië, houden aan. Eenige dagen geleden
zouden te Belgrado drie soldaten zjjn
aangekomen, een Tsjech, een Pool
en een Mohammedaan. Zij vertelden,
dat in Bosnië een soort schrikbewind
is ingevoerd. Ook in het Oostenrjjk-
sche leger daar te lande, worden uiterst
strenge maatregelen genomen. Zoo
mogen bijv. de soldaten op geen en
kele wjjze in verbinding treden met
de bewoners der beide geannexeerde
provincies.
PERZIË.
Er moet nog een aanslag op den
Sjah van Perzië zijn gepleegd. Volgens
een telegram uit Teheran dd. 27 c. t.
wierp zich te Teheran op het oogen-
blik dat de Sjah per ij tuig passeerde,
een individu voor de paarden van het
rijtuig, deed ze stilstaan en slingerde
een sabel in de richting van den Sjah.
Door het escorte werd de man oogen-
blikkelijk gearresteerd.
NEDERLAND EN VENEZUELA.
Het Berliner Tageblatt verneemt
uit New-York, dat in de Vereenigde
Staten met belangrijke geldmiddelen
reeds eenigen t(jd een revolutie in
Venezuela was voorbereid. De expe
ditie naar Venezuela, die na het ver
trek van Castro naar Europa, naar
Caracas zou gaan, is echter niet ver
trokken, wijl men wil afwachten of
Gomez in staat zal zjjn zich te hand
haven. De Junta, die in New-York
voor de afzetting van Castro gevormd
was, stond onder leiding van generaal
Nikolaas Rolands, de Junta gaf.goud-
certificaten uit tot een bedrag van
een millioen dollars, die betaalbaar
zijn een jaar na Castro's aftreden of
afzetting.
Belangrijke zendingen wapenen en
ammunitie zijn voor deze Junta naar
de West-Indische eilanden verzonden,
en in den laatsten tijd onderhandelde
z(j in New-York over den aankoop van
een snelzeilend jacht.
Een ander bericht zegt, dat Gomez
van de Vereenigde Staten de verze
kering had ontvangen op moreelen
steun te kunnen rekenen, en dat deze
verzekering heeft geleid tot het krach
tig optreden van Gomez en tot den
val van Castro's bewind.
Het Memorial diplomatique meldt,
dat de moordaanslag, door den Venezo-
laanschen vice-president Gomez verij
deld, reeds langlte voren zorgvuldig door
Castro zelf was voorbereid, voor het
geval dat Gomez mocht blijken niet
voornemens te zijn de politiek van zijn
voorganger te blijven volgen.
De gouverneur van Caracas had
bevel gekregen zieh in verbinding te
stellen met Castro's zaakgelastigde
Guzman, die met den oud-Minister
Baralt en verschillende troepen-com
mandanten de draden van het complot
in handen hield. Het bevel-was levend
of dood zich meester te maken van
Gomez en diens secretaris-generaal
Baptista. Guzman of Baralt moesten
daarna, tot Castro's terugkeer, het be
wind voorloopig voeren.
Toen Gomez zich er van onthield
de revolutionnaire actie der studenten
te onderdrukken, besloten de samen-
voor, b(j Vondel en z'n tijdgenoten
komt het voor, bij Wolff en Deken,
bij... Ja, bij welk goed auteur niet?
„Het is dus al een oud zeer. En de
school is zelfs in de laatste eeuw
niet in staat geweest om te scheiden
wat het gebruik vermengd heeft. Al
wil ik nu aan niemand de raad geven
om liggen en leggen dooreen te ge
bruiken als h(j ze onderscheiden kan,
ik wil er toch even op wijzen, dat
wij niet met fel beid moeten aanvallen op
'n heel gobruikelik gelegen dat optreedt
als plaatsvervanger van gelegd."
Ook bjj de woordekeus geldt de
regelgoed is, wat men in de beschaafde
spreektaal zegt.
„Maar daarom hoeft het nog niet
mooi te zijn. Wij moeten hier tussen
mooi en goed wèl onderscheiden. Ei-
zijn voorbeelden genoeg dat taal
kundigen volkomen korrektschrijven,
en toch lelik. Omgekeerd wjjken alle
auteurs die mooi schrijven in meer of
minder opzichten af van de voor
schriften der grammatika (natuurlik I)
en ook van het algemeen gebruik.
„De taal wordt niet alleen gebezigd
door praktiese mensen die elkaar wat
zweeders te handelen. Trouwens,
Castro had hun reeds cijfertelegram
men gezonden eerst van Martinique,
later vau Santander, welke echter
door Gomez onderschept werden.
Aan de Eclair wordt uit Caracas
gemeld, dat er reeds verscheidene
processen tegen Castro zjjn aange
spannen, om de terugbetaling van on
rechtmatig door hem verworven som
men geld te verkrijgen. Het totaal van
de eischen beloopt 24 millioen gulden.
Vakopleiding Hand
werkslieden. Te Utrecht werd
gisteren onder voorzitterschap van mr.
H. Smeenge de '27e algemeene ver
gadering gehouden van de vereeniging
tot bevordering van de vakopleiding
voor handwerkslieden in Nederland.
De vergadering was goed bezocht.
Onder de aanwezigen was de heer H.
J. de Groot, inspecteur belast met het
toezicht op het vakonderwijs.
Herkozen werd als lid van het hoofd
bestuur de heer mr. H. Smeenge.
De begrooting werd in onrvaDgst
en uitgaaf vastgesteld op f2067.
Besloten werd de volgende zomer
vergadering te Tilburg te houden.
De heer J. H. de Groot van Amster
dam leidde hierna in de bespreking
van de voorgestelde wijziging der
teekenakte.
De spr. kwam in zijn inleiding tot
de conclusie dat de voorgestelde wijzi
gingen van practisch nut zjjn, doch
dat men eerst tot een geheele ver
betering komt door een algeheele her
ziening der wet op het middelbaar
onderwijs.
Ten slotte sprak de heer C. Meuke
van Utrecht over de smeden van voor
heen en thans.
Desplijtzaam. Te Araster
dam is opgericht een Bond van R.-Kath.
Gemeente-ambtenaren, werkzaam bjj
de verschillende takken van dienst.
Burgerlijk en kerkelijk
h u w e 1 ij k. Tegen den heer G. F.
Kerkhof, predikant bjj de Gerefor
meerde Gemeente te Souburg, is, naar
de M. Ct. meldt, een klacht ingediend
ter zake, dat hij op 11 Dec. een
huwelijk kerkelijk heeft ingezegend,
zonder zich vooraf te hebben over
tuigd, dat dit huwelijk door den ambte
naar van den Burgelijken Stand was
voltrokken.
Klerk der Posterjjenen
Telegrafie. In het laatst van
Februari of begin Maart 1909 zal een
onderzoek plaats hebben van adspi-
ranten voor de betrekking van klerk
der posterijen en telegrapbie. Daar
voor worden 20 plaatsen opengesteld,
waarvan 2 voor vrouwelijke candi-
daten.
Ambtenaren en beambten der poste
rijen en telegraphie, die een vaste
aanstelling als zoodanig bezitten,
komen, als zij aan de eischen van het
programma voldoen, het eerst voor
vervulling van de vacante plaatsen
in aanmerking, in volgorde van het
door hen verkregen rangnummer.
De tijdelijke beambten der posterijen
en telegraphie en de niet tot den dienst
behoorende candidaten, die verder op
grond van bedoeld onderzoek door
aanstelling in aanmerking komen,
worden op een maandelijksche bezol
diging van f 40, voorloopig slechts
voor één jaar, benoemd, welke tijde
lijke benoeming daarna in een vaste
zal overgaan, als gebleken is, dat zij
geschikt zijn voor toesteldienst, en zjj
dien zelfstandig en naar eisch uit
oefenen. Is dit na een jaar niet het
geval, dan wordt de aanstelling als
tijdelijk klerk ingetrokken.
Zij, die zich aan het examen ver
langen te onderwerpen, moeten zich
vóór 1 Februari 1909 aanmelden bij
het hoofdbestuur der posterijen en
telegraphie, door een op zegel eigen
hebben te zeggen, maar ook door
kunstenaars die in taal nog heel wat
anders zien dan gewone lui. Nu ligt
het voor de hand dat men aan de taal
verschillende eisen te stellen heeft,
□aar gelang men 'm met een prakties
dan wel met een artiestiek doel wil
bezigen. Wat nu de scholen betreft,
daar mag men eens wjjzen op ar-
tiestieke taal, onderwezen wordt die er
niet. En alleen bij artiestieke taal treedt
de vraag mooi of niet mooi op de
voorgrond.
„Onderwijzers die de gewone al
gemeene taal te doceren hebben, richten
de blik op de grens tussen goed en
niet-goed. Zoals wij reeds zeiden
goed is wat overeenkomt met het ge
bruik in de beschaafde spreektaal.
„Daaruit volgt niet, dat iemand die
een vorm bezigt die men nooit hoort,
of een woord dat in de spreektaal
niet voorkomt, per se een fout maakt.
Wie, om zich mooier nauwkeuriger
uit te drukkenvan archaïsmen of
neologismen gebruik moet maken,
heeft daartoe, in 't algemeen gespro
ken, alle vrijheid.
„Maar het is iets anders de vrijheid
handig geschreven verzoek, met nauw
keurige opgave van naam, voornamen
en woonplaats.
Yoor nadere bijzonderheden zie St.-
Ct. uo. 303.
Te Hilversum werd op den
tweeden Kerstdag een nationalescbaak-
wedstrijd gehouden. Er werd gespeeld
in groepen van vier. Elke speler moesl
met iederen anderen speler uit zjjn
groep een partij spelen. Het maximum
te behalen punten was dus drie. In
de derde klasse behaalde onze stad
genoot de heer V. Herz den eersten
prjjs met 3 punten
Mej. M. V. A. Caprcau alhier,
wordt door Burg. en Wethouders van
Haarlem voorgedragen ter benoeming
van leerares in de gymnastiek aan
eenige openbare scholen aldaar.
Naar men ons mededeelt liep
een zestienjarig jongmensch, heden
middag, nadat hij van zijn ouders een
standje had ontvangen, het ouderlijk
huis uit, met de bedoeling in het koude
nat vertroosting te zoeken voor zijn
verdriet. Op de Langegracht gekomen
vond hij een gunstig plekje, waar
hedenmorgen een bijt was gehakt,
sprong hjj op het ijs en ging er door
heen. De heer v. d. L. sprong spoedig
op het [omringende ijs en greep den
levensmoeden jongen in zjjn kraag,
zoodat h(j alleen een wel wat erg
koud bad had genomen. Mogelijk dat
zijn drift daardoor tevens wat be
koeld' is.
De heer J. H. Lodder alhier
staat no. 2 op de voordracht ter be
noeming van een onderwijzer bij het
openbaar lager onderwijs te Maarsen.
Bij spuit no. 2 zijn benoemd
door Burgemeester en Wethouders
dezer gemeentetot brandmeester C.
A. van Kalveen, tot onder-brandmees
ter J. Horst, tot commandeur J. A.
Stoopendaal en bij spuit no. 3 tot
onder-brandmeester J. M. Reinboud
en tot commandeur H. van Valken-
hoef.
Eerste Kerstdag had er een
vriendschappelijke ontmoeting plaats
tusschen een Quick-elftal en H. V. C. I.
De heer Harterink geeft om even
over twee, onder ijzig koud weer, het
sein tot aanvang. Direct blijkt het,
dat Q. sterker is, en na ongeveer 10
minuten spelen scoort de rechtsbuiten
van Q. uit een voorzet, die geholpen
door [den wind er via de lat in gaat.
Tot rust blijft Q. de sterkste, maar
de achterhoede van H. V. C. bezweert
verder elk voorkomend gevaar. Nu en
dan krijgt v. d. PI. eens een bezoek
van de U. P. V. B.-menscheu, echter
zonder resultaat.
Na de rust zijn de bordjes verhan
gen. De H. V. C.'ers pakken flink
aan, maar kunnen niet voorkomen
dat M., uit een voorzet van den
rechtsbuiten, keihard, ook nu weer
via de doellat Quick's leiding vergroot.
Toch houden de H. V. C.'ers volhar
dend vast, en menigmaal hebben ze
prachtkansen om tegen te scoren,
maar deze worden niet goed benut.
Een tegenpunt kan voor H. V. C.
echter niet uitblijven. Uit een scrim
mage voor 't Q.-doel trapt N. heel
kalm het leer langs v. d. PI.
Daarna lijkt het of de M. Q. de
leiding zal ontnemen, daar hij alleen
binnen het doelgebied staat, maar de
bal komt niet verder als tot v. d. PI.
Weer komt het Q.-doel in gevaar
drie, viermaal achtereen wordt tegen
de doelpaal geschoten, zonder succes.
Het ovei wicht van H. V. C. wordt
echter toch beloond, want de M. ont
neemt Q. de leiding. Nu werken alle
Quickmenschen om het winnende punt
te eerbiedigen en 'm aan [te preken.
„Dichterlike behandeling van de taal
vloeit voort uit iemands individuali
teit, uit z(jn persoonlike opvatting,
uit zijn wijze van zien en voelen. Dit
valt dus ik herhaal het alleen
in zóver in 't kader van het onder
wijs, dat men op het individuele in
grote dichters opmerkzaam maken
kan. Maar men abstrahere uit het
individuele van verschillende auteurs
geen „regels" voor huis- en schoolge
bruik I
„De taal waarvan de leerlingen zich
mondeling en schriftelik moeten leren
bedienen, is de taal van het dageliks
leven, de algemeene taal. Dus niet
de taal van boekzinnesprekende rede
naars, ook die niet van artiesten, en
ook die niet van onze voorouders. De
algemeene taal, waarvoor de regel
geldtSchrjjf zoals je in beschaafd
1) Algemeen hier genomen als tegenstel
ling van de veel meer individueele kunste
naarstaai.
2) Dit schrijf doelt niet zozeer op spelling
als wel op woordekeus, woordvorm en kon-
struktle.
te maken, maar telkens is de achter
hoede daar waar ze moet zijn.
Als het einde wordt geblazen is het
resultaat een gelijk spel.
Her tweede elftal van H. V. C.
klopte Zondag in een vriendschap^,
ljjken match'B. V. C. II met 2 1,
Op het politiebureau is geels
ponr-erd een zilveren dameshorloge,
dat op den openbaren weg gevonden ia
Failliet verklaard: L.
Issard, landbouwer te Hoogland.
MODEL-MELKSTALLEN.
In een vorig nummer van dit blad
werd erop gewezen, hoe een snel en
diep afkoelen der melk de kwaliteit
van dit product veel kan verbeteren
in vergelijking met melk die lang
zaam afkoelt, en de temperatuur van
de omgeving aanneemt die in vele ge
vallen reeds vrij hoog is. Toch is door
middel van deze afkoeling, melk die
onder ongunstige omstandigheden werd
gewonnen, niet meer te redden. Lan
gen tyd heeft men als vaststaand
aangenomen dat de melk die met
weinig zorg was gemolken, daarna
gepasteuriseerd of gesteriliseerd zijnde,
gelijk stond, practisch gesproken al
thans, met melk die van het eerste
moment af, zorgvuldig is behandeld,
Dit is echter niet waar I Om eene
onberispelijke melk te producceeren,
dient vanaf het oogenblik waarop de
melk wordt gevormd, in de koe dus
reeds, groote zorg te worden besteed
ten opzichte van alle omstandigheden
die invloed kunnen uitoefenen op dit
by uitstek, nuttig en waardevol voe
dingsmiddel. De zorg moet dus reeds
beginnen bij de stalling en verpleging
van de koe in het algemeen voorts
zich uitstrekken tot de voeding, de
wjjze van melken en ten slotte in de
behandeling der melk zelve zóo lang
totdat ze bij den consument in huis
is bezorgd Eerst op dat oogenblik
mag een nauwgezet melkproducent
zich ontslagen achten van de zorg -
voor zjjn product.
De hier ontwikkelde gedachte ziet
men volkomen uitgesproken in het
werken van de zoogenaamde gezond-
heidsmelkstallen. Daar wordt alles in
het werk gesteld om melk te produ-
ceeren die in ieder opzicht een vol
doend product kan heeten. Het vee
is daar gestald in ruime, lichte en i
goed ventileerbare lokalen, waar geen
zweem van de in vele stallen zoo
karakteristieke „koelucht" valt waar
te nemen. De koeien worden er ge
voerd met voedermiddelen waarvan
geen reuk of smaak door bepaalde I
bestanddeelen in de melk kan over
gaan, terwjjl de dieren zelf worden
geborsteld, gewasschen en in vele
inrichtingen ook geschoren. Daardoor
worden gewichtige factoren die zoo
dikwjjls verontreiniging der melk ver
oorzaken, uitgeschakeld en de moge
lijkheid dat op een of andere wijze
stof in de melk zal geraken, wordt
tot een minimum beperkt doordat de
geheel van ijzer en steen opgetrokken
stalruimte voortdurend nat wordt
gehouden.
Het is begrijpelijk, dat melk uit
eene dergelyke inrichting niet kan
worden verkocht voor den algemeenen
geldenden melkprijs maar vrjj duur is.
Niettemin mag dat niet afschrikken
want welk voedingsmiddel, wordt
naar zyn gehalte aan verteerbare en
bovendien zeer gemakkelijk opneem
bare stoffen berekend, zoo belachelijk
billijk in den handel gebraegt als het
geen men in den regel als melk drinkt
Heusch er wordt veel met melk ge-
gezelschap spreken zou. Wie zich
aan die regel houdt schrjjft goed, ook
al leert de schrijftaal-grammatika
anders. Maar wijkt men van die regel
af, dan is er, om te beoordeelen of er
fouten zjjn gemaakt, smaak en taal
kennis nodig.
„Een paar voorbeelden ter toelich
ting. Niets als, groter als, zullen bjj
de hier verdedigde wijze van beschou- i
wen niet voor verkeerd kunnen gelden.
Nog niet zozeer omdat er histories i
mets tegen is in te brengen en ver-
schillende schrijvers zich niet aan het
„voorschrift" hebben gestoord, als wel
omdat de beschaafde spreektaal als
na niets en na komparatieven niet
afkeurt.
„De grammatika noemt een uit
drukking als „die man, waar je me van
vertelde" niet navolgenswaardig ofte
wel slordig. Maar in de beschaafde
spreektaal is die uitdrukking ten
minste even gebruikelik als van wie.
Waarom dan af te keuren?
A. M. K.
(Wordt vervolgd.)
