WEERBERICHT.
Thermometerstand
™IT™ETers.
STADSNIEUWS.
Gemeenteraad.
MEDEDEELINGEN VAN HET
KONINKL. NED. MET. INSTITUUT.
(Opgemaakt voorin. 10.50 uur.;
De Bildt, 12 Januari 1909.
Hoogste barometerstand 773.2 m.M.
te Hortalaagste 723.5 m.M. te
Haparanda.
Verwachting tot den avond van 13
Januari 1909.
WindMeest krachtige tot storm
achtige W.-ljjke tot N.W.-lijke wind.
Gesteldheid van de luchtZwaar
bewolkt, regen of sneeuwbuien.
TemperatuurIets kouder.
Barometerstand te AMERSFOORT.
Barometerstand hedenmiddag te 12
uur 751 :n.M.
Vorige stand te 12 uur 751 m.M.
te Amersfoort.
Hoogste gisterenF. 43
Laagste hedennacht F. -12
Hedenmiddag 12 uur F. 41
de politiebeambten, die veeltijds on
voldoende zouden zijn gewapend en
onvoldoende door de wet zouden wor
den gesteund.
De Minister heeft nu ziju verlan
gen te kennen gegeven, van de Pro
cureurs-Generaal te vernemen of er
naar hun oordeel, gegrond op de er
varing door hen gedurende de laatste
jaren te dier zake opgedaan, inder
daad redenen bestaan voor de vrees,
welke uit dat adres spreekt, en mocht
dit het geval zijn, of dan door hen
verbetering wordt verwacht van een
aanschrijving aan de ambtenaren van
het Openbare Ministerie, waarbij hen
op de wenschelijkheid wordt gewezen
vooral zware straffen te requireeren,
waar het betreft misdrijven, gepleegd
ten aanzien van politiebeambten tij
dens de rechtmatige uitoefening van
hun bediening.
De Minister acht toch deze aange
legenheid van te groot algemeen be
lang om daaraan niet zijn volle aan
dacht te wijden en ook buiten den
wetgever om naar middelen uit te
zien om het vertrouwen van den po
litieman te herstellen in de zekerheid
voor hem zeker voor alles noodig
dat zijn persoon tegen elke feitelijk
heid voldoende zij beschermd, indien
het den Minister mocht blijken dat
dat vertrouwen ook maar eenigerrnate
terecht mocht zijn geschokt.
Een herstellingsoord.
De Oud-Katholieke Aalmoezeniers
kamer te Utrecht heeft op de Soester-
heide een hectare grond, bezet met
sparreboomen, aangekocht, met het
doel daarop een gebouw te stichteD,
waarin jaarlijks van MeiSeptember
oud-katholieke zwakke kinderen tot
herstel van hun gezondheid bun in
trek kunnen nemen. Met de voor
bereidende maatregelen voor den aan
bouw der stichting is reeds een begin
gemaakt en, zoo de winter geen tegen
spoeden brengt, hoopt de aannemer
het gebouw nog in Mei 1909 te kunnen
opleveren. De kinderen zouden dan
reeds in den loop van dit jaar opge
nomen kunnen worden. (U. D.)
Tentoonstelling van
huisindustrie. Naar mea m eldt,
is het waarborgfonds voor de ten toon
stelling van huisindustrie thans reeds
in die mate volteekend, dat besloten
is, in elk geval de tentoonste Hing dit
jaar nog te doen plaats hebben, hoe
wel men zal trachten dit waarborg
fonds toch te vergrooten. Wat de
enquête omtrent Nederlandsche huis
industrie betreft, hiervoor zijn reeds
plm. 5000 huisgezinuen geënquêteerd.
Komt deze enquête niet tijdig gereed,
dan zal men ze onvoltooid op de ten
toonstelling brengen, omdat ze dan
toch een voldoende overzicht zal kun
nen geven van de huisindustrie in
ons land.
Desertie. Naar de O. H. Ct.
vernee ni, heffi een dertigtal huzaren
van de depots te Haarlem, het garni
zoen gistermorgen eigendunkelijk ver
laten.
STAATSPENSIONNEERING.
Niets schrijft het jUnie-lib.) week
blad de Vaderlander heeft de zaak
van Staatspensionneering meer kwaad
gedaan dan de door ons nooit begrepen
eisch, dat aan alle ouden van dagen,
onverschillig oi ze millionnair of
proletariër waren, een pensioen moest
worden gegeven.
Maar verstaat men er onderde
pensionneenng van Staatswege van
hen die het noodig bebbeD, dan geeft
het blad ër gaarne zijn instemming
aan.
Wat ons in haar toelacht ver
volgt de Vaderlander is dat ze veel
spoediger tot stand kan komen dan de
ouderdomsverzekering on dat boven
dien een hooge administratieve'romp-
slomp en dus kosten zullen worden
vermeden. En wie kennis heeft ge
nomen van de drie ontwerpeu Staats
pensionneering die wjj reeds hebben,
weet wat zulks zeggen wil.
Vooral nu in Engeland de wet op
de ouderdomspensionneering in wer
king is getreden, waarvan de voor
bereiding en aanneming slechts eukele
maanden heeft gekost, voelen we meer
dan ooit voor staatspensionneering, al
heeft die wet ernstige bezwaren, rnet
name, dat het pensioen eerst op 70-
jarigen leeftijd wordt toegekend.
Maar de Vaderlander wenscht niet
doctrinair te wezen, kant zich niet
per se tegen elk ontwerp van ver
plichte verzekering. Hoofdzaak is, dat
de menschen die het noodig hebben,
geholpen worden, en spoedig. Gesteld
eens, dat minister Talma, terugkeerend
van zjjn dwaalweg, dadelijk kwam met
een ontwerp-ouderdomsverzekering,
waarbij alleen premiebetaling gevraagd
wordt van die loonen en inkomens,
waarvan deze redeljjkerwjjs gevraagd
kan worden, zjj zou er haar stem niet
aan onthouden.
„Als de heer S.chaper ons dan ook
in de Kamer toeriep „Laat de Liberale
Unie in deze haar program herzien",
dan zullen wjj voor ons gaarne, op
die uitnoodigiug ingaan, te meer, waar
ons program toch herziening behoeft,
nu reeds meer dan één puut, dat er
nog als wensch op vermeld staat, in
ons staatkundige leven werkelijkheid
is geworden. Maar wij wenschen de
wijziging zóó aan te brengen, dat wjj,
ons vóór staatspensionneering ver
klarende, niet gedwongen worden deze
medewerking aan ieder ander systeem
van verzekering van den ouden dag
te onthouden.
„Twee zaken zullen echter bij de
staatspensionneeringinaar onze meening
nimmer uit het oog worden verloren.
Ten eerste mag het pensioen nooit zoo
hoog zijn, dat het iets ontneemt aan
den prikkel, om zelf voor den ouden
dag te zorgen, als men daartoe in
staat is (in Engeland is dit zeker niet
het geval, eerder andersom, want daar
is het hoogste pensioen f 3 in de week)
ten tweede moet het, evenals in Enge
land, niet allem gegeven worden aan
loontrekkenden, maar aan allen, die
het noodig hebben. In dat opzicht
moet het program van de Liberale
Unie, dat alleen spreekt van de na
doelen, die de arbeid van den ouder
dom ondervindt, zeer zeker gewijzigd
worden."
Openbare vergadering van den Raad
der gemeente Amersfoort op Dinsdag
12 Januari 1909, des namiddags te
half twee ure.
Voorzitter: de Burgemeester.
Aauwezig 15 leden.
Afwezig de heeren Visser en
Rolandus Hagedoorn met kennis
geving.
De voorzitter: Nu ik opnieuw
het voorrecht mag hebben Uwe ver
gadering in dit nieuwo jaar te openen
voel ik behoefte daaraan den wensch
vast te knoopen dat het U allen in
dit jaar goed moge gaan, dat geluk en
voorspoed in huis en werkzaamheden
U ten deel mogen vallen.
Ik zal niet in beschouwingen treden
over hetgeen in het aigeloopen jaar
door U is verrichtalleen wil ik dit
er van zeggen, dat door krachtige
werkzaamheid en aangename samen
werking veel goeds en belangrijks is
tot stand gebracht en dat Uwe werk
zaamheden voor de gemeente gunstige
resultaten bebben opgeleverd.
Dit doet mjj met vertrouwen de
toekomst te gemoet gaan, vooral in
verband met de voorstellen, die ge
daan zullen worden en waarvaD al
aanstonds een op de agenda prijkt.
Dat plan is in de gemeente, als ik
mjj niet vergis, reeds zeer goed op
genomen.
Ik eindig met den wensch dat de
blijde verwachting, in ons Konink
lijk huis tegemoet gezien, gelukkig
zal afloopen en dat Gods onmisbare
zegen op onzen arbeid zal rusten tot
heil van onze gemeente.
De hoer Hejjligers: Namens
den Raad dank ik den voorzitter voor
zijne goede wenschen en houden wjj
ons voor zyne medewerking en vriend
schap aanbevolen en hopen wy dat
onze gezamenlyke arbeid moge strek
keu tot heil der gemeente.
Ingekomen zjjn de volgende stukken
Besluit van de Gedep. Staten van
29 December tot goedkeuring van de
Gemeente-Rekening over 1907.
Besluit van de Gedep. Staten hou
dende houdende goedkeuring van het
raadsbesluit van 15 December tot
aankoopen vau grond, gelegen aan het
kruispunt van den Arnhemschen weg,
en de Bergstraat.
Besluit van de Gedep. Staten 29
December tot goedkeuring van het
raadsbesluit van 15 December strek
kende tot machtiging van B. en W.
om eene tjjdeljjke geldleeuing aan te
gaan.
Besluit van de Gedep. Staten van
29 December tot goedkeuring van het
raadsbesluit van 15 December tot het
verrichten van af- en oversotltyving
op de begrooting, dienst 1908.
Besluit van de Gedep. Staten van
29 December tot goedkeuring van
het raadsbesluit vau 15 December tot
overname van grond, bestemd voor
den aanleg van een weg.
3 besluiten van de Gedep. Staten
van Utrecht in zake reclames ter
zake van aanslagen in de inkomsten
belasting, dienst 1908.
Eene dankbetuiging van Ds. J. L. F.
de Meijere voor zjjne herbenoeming
tot lid van de Commissie van toe
zicht op het Lager Onderwijs.
Een schrijven van P. de Jong, hou
dende mededeeling, dat hij zjjn adres
d.d. 14 December intrekt.
De rekening over 1908 van het
Amersfoortsch Drankweercomité.
Aan de orde is het bekende voorstel
van B. en W. Lot aanleg van een
gedeelteljjk nieuwen verkeersweg tus-
schen Amersfoort eaSoestdjjkBaarn.
De voorzitter deelt mede dat
er een schrjjven is ingekomen van het
Dageljjksch Bestuur van den Alg.
Toeristenbond in Nederland dat de
Bond bereid is f 500 bjj te drageu in
de kosten van een wielrjjderspad.
(Applaus.)
De heer van Duinen:
Mijnheer de Voorzitter 1
De uitstekende bewijsgronden voor
het wenschelijke van den wegaanleg
in het advies van Burg. en Weth.
zjjn van dien aard, dat zij een
afgerond geheel vormen niet alleen,
maar waartegen, redeljjkerwjjs, dunkt
mij, weinig is in te brengen. Ik kan
mij dan ook in allen deele met bet
plan vereenigen en juich het van harte
toe. Toch is er mogelijk nog een ge
zichtspunt te openen om hen, die
mochten twijfelen aan de wensche-
Ijjkheid van den aanleg, tot andere
gedachten te brengen.
In de eerste plaats dan de hoog-
moreele kracht, die ervan
uitgaat, om het particulier
initiatief in andere zaken
te steunen. Want 't zal bljjken,
dat ook dit zich zal ontwikkelen
wanneer de Gemeente hier vóórgaat.
Maar er is voor mjj nog eenen
grooten drang, indien ik al mocht
twijfelen aan de goede zijde van het
ontwerp, n.l. die van zelfbehoud. Dit
moge eenigzins egoïstisch klinken,
maar de veranderde toestanden in de
samenleving sinds de laatste halve
eeuw, maken het noodzakelijk voor
ieder particulier, maar ook voor elke
corporatie de gedragslijn van vroeger
dagen te wijzigen. Te ontkennen is
het niet dat de stoom, en van nog
jongeren datum de electriciteit, de
maatschappelijke verhoudingen op eene
geheel andere basis hebben geplaatst
dan vroeger, en als noodwendig ge
volg daarvan, overal wijzigingen en
koersveranderingen moeten plaatsgrij
pen. Ik ducht geene tegenspraak wan
neer ik beweer dat ook de meest [be
houdende van onzen tijd op eene
geheel andere wjjze zijne zaken drjjft,
dan b.v. zjjn grootvadea, al ging die
zaak ook telkens over van vader op zoon.
Als het diep verloopt dienen de bakens
te woi den verzet. Gebeurt dit niet dan
is vastloopen een jnatuurljjk gevolg.
Maar wat in de particuliere samenleving
als vaststaande kan worden aangeno
men, zoude zich de invloed van dat
wjjzigen en veranderen in het geheele
maatschappelijke samenstel dan ver
loochenen in het besturen en
hier wensch ik den nadruk op te leg
gen het vooruitbrengen van
eene Gemeente? Wanneer wij rondom
ons zien, is er tusschen verschillende
gemeentebesturen opzichtens enkele
gemeentebelangen, een streven merk
baar om de plaats hunner inwoniug
den voorrang te doen behalen, door
by te brengen wat noodig is om con
currentie te kunnen weerstaan. Wy
bespeuren een zoodanig streven, zoo
wel op handelsgebied als op dat der
nijverheid 1 En plaatsen die noch voor
't eene, noch voor 't andere zijn voor
beschikt, trachten datgene naar voren
te brengen, waarover z y kunnen be
schikken. En in de eerste plaats be
hoort daartoe natuurschoon, in welks
bezit wij ons in zoo ruime mato
mogen verheugen er zelfs op mo
gen roemen 1 Kleine plaatsjes in ons
land, vroeger te nauwernood bekend,
hebben tegenwoordig in den zomer
duizenden opgezetenen, waardoor zoo'n
plaats bloeit en met reuzenschreden
vooruitgaat. Maar in die plaatsen heeft
ook het gemeentebestuur krachtdadig
geholpen en trekt het thans de voor-
deelen van vroeger gemaakte verbe
teringen, die dikmaals groote gelde
lijke offers kosten. Waar dus zoo aan
alle zjjden een streven merkbaar is
om commercieel te handelen,
ook door gemeentebesturen, daar acht
ik het onzen plicht, datgene, wat wjj
hier hebben aan te bieden, dit zoo
flink mogeljjk te doen. De locomtief
heeft ons boven vele plaatsen bevoor
deeld. Laten wij van dat voordeel
party trekken en trachten door meê-
werking van Amersfoort te maken
een gezocht middenpunt voor toe
risten. En het voorgestelde plan acht
ik in hooge mate daaraan bevorderljjk.
Ik acht het dan ook eene groote vol
doening voor B. en W. indien dit
voorstel met algemeene stemmen
mocht worden aangenomen.
De heer Jorissen: Ik denk, dat
ik hier wellicht een eenling zal wezen.
Ik denk dat het voorstel er met vlag
en wimpel zal komen. Het zal niet
de bedoeling zjjn een verbindingsweg
te verkrijgen met Birkhoven. En is
die verbindingsweg met Baarn nu wel
zoo dringend noodig? Wie zullen er
in den winter gebruik van maken
Het is een koude weg. Een groot deel
vau Amersfoorters uit de oude stad
zullen een grooten omweg moeten
maken als zy er gebruik van willen
maken. Vreemdelingen zullen er ge
bruik van maken, maar die gaan dan
direct buiten Amersfoort en de stad
heeft daar dan geen voordeel van.
Zooals het plan daar nu ligt is de
weg voor de inwoners van Baarn en
Soestdijk en omgeving.
M.i. zal men moeten terugkomen op
hel- oude plan van B. en W. om den
ouden Soesterweg te verharden.
Ik meen dan ook in overweging te
mogen geven dit plan aan te houden
en aan B. en W. ook een plan te
vragen om den ouden Soesterweg te
verharden.
De heer v. Esveld: Ik vereenig
mij met den lof door den heer v.
Duinen en den heer Jorissen aan B.
en W, gebracht. Ik geloof dat de
bereidwilligheid die wij hebben onder
vonden van het Rjjk, de Spoorweg
maatschappij en belanghebbenden
eenig is en niet licht meer zal voor
komen. Zy die tot dezen weg willen
meewerken zijn ook geleid door de
tbans heerschende werkloosheid. Daar
om zal ook liet werk moeten worden
uitgevoerd door de gemeente zelf.
Laten wjj het aannemen, dan komen
er werklieden van elders hier, die
later misschien armlastig voor de ge
meente worden.
De heer Oosterveen: Ik zal
mjj gaarne scharen aan de zjjdo der
-voorstanders van dezen weg. Als wij
Amersfoort bezien, moet het ons op
vallen, dat het Bergkwartier het meest
is vooruit gegaan. Als we dezen weg
tot stand brengen, krjjgen we een weg
waar Amersfoort trotsch op mag zijn.
Er zijn heel mooie wegen in ons land
en als men daarvan spreekt, zal men
in 't vervolg ook moeten spreken van
den weg Amersfoort—Baarn.
Er is echter een punt dat ik wel
zou willen dat B. en W. nog eens
overwogen. Ik zou nameljjk vier rijen
boomen willen planten, 't Is moeilijk
misschien dit op 't oogenblik al uit te
maken, maar ik zou dat bij het be
trekkelijke punt willen voorstellen.
De heer Gerritsen: Ik wilde
eerst niet hierover spreken, maar meen
er toch even op te moeten wjjzen, dat
men geen groot vooruitziend vermogen
behoeft te hebben, om te zien van hoe
groot belang dit plan voor de gemeente
zal zjjn in de toekomst. Het zal werke
lijk niet lang duren voordat dit kapi
taal, in den weg gestoken, zjjn rente
zal opbrengen.
De heer Veis Heyn: Nu er
werkeljjk zoo'n goed, flink royaal
opgemaakt plan is geopperd, vind ik
vrijmoedigheid voor het voorstel te
stemmen.
De heer Plomp: Ik zou een
oogenblik stil willen staan bjj de b0_
zwaren van den heer Jorissen. Wan
neer wjj den ouden Soesterweg ver
harden, laten wjj den toestand zooals
die thans is, en wy willen juist een
anderen toestand scheppen.
Het is bekend dat de inwoners van
Amersfoort naar Soest en Baarn gaan
maar nu moeten wjj zorgen dat de
inwoners uit Baarn en Soestdjjk naar
Amersfoort komen. De tegenwoordige
weg bevalt hun niet, nu moeten wjj
zorgen voor een beteren weg. Boven
dien zit het b.juwterrein op den
Amersfoortschen Berg te veel in éen
haüd. Nu zal dat anders worden.
De oude Soesterweg zal in 't ver
volg ook zijn beurt wel krijgen, maar
voor Birkhoven en dus ook voor de
gemeente zal de thans geprojecteerde
weg van grooter belang zijn.
In zou den heer v. Esveld wel in
overweging willen geven zjjn voorstel
in te trekkan. Het ligt geloof ik wel
in de bedoeling van B. en W. om,
wat het traject in Birkhoven betreft,
dit in eigen beheer uit te voeren,
maar het maken van straten enz.,
kan men beter aan anderen overlaten.
Het werk is te klein, dan dat de ar
beiders bier zouden bljjven hangen.
De heer Hamers: De toe
komst van Amersfoort zal voor een
groot deel afhangen van het plan, dat
we heden te bespreken hebben en ik
geloof dat het in het belang der stad
zal zijn het aan te nemen. Ik zal er
dus voor stemmen.
De heer Celosse: Heeft de
heer Joiissen er wel eens over gedacht
hoe ontzettend veel bezwaren het ver
harden van den ouden Soesterweg op
levert? Met hoeveel personen zou
dan een overeenkomst moeten
worden aangegaan. Door de thans
ontworpen weg zal het Bergkwartier
zeer worden gebaat.
Ik geloof dat het wenschelijk is er
niet al te veel boomen te brengen.
Twee rijen zullen er beter groeien dan
vier.
Welk bezwaar zou er zijn, om,
wanneer de weg wordt aanbesteed,
de bepaling te maken, dat er werk
lieden uit Amersfoort zouden moeten
worden aangesteld
De heer v. Esveld. Men moet
het bezwaar, dat de arbeiders die aan
het werk meehelpen, hier blijven
wonen, niet te gering schatten. Ik
zou derhalve in overweging willen
geven de voorwaarde te stellen, dat
alleen Amersfoortsche arbeiders geno
men worden.
De heer Gerritsen: Ik zou
dan in elk geval willen voorstellen er
bjj te voegen „voor zoover die in
Amersfoort aanwezig zjjn".
Ook zou ik willen vragen, zjjn B.
en W. bereid, om wanneer het plan
wordt aangenomen, terstond, wat het
deel door Birkhoven betreft, met het
werk te beginnen Dit met het oog
op de groote werkloosheid.
De heer Celosse. Het is zeker
de bedoeling zoo spoedig mogeljjk te
beginnen.
De voorzitter: Ik dank alle
heeren, in 't bjjzonder de heeren Van
Duinen en Gerritsen, voor de hulde
aan B. en W. gebracht.
Het plan door den heer Oosterveen
geopperd om vier rjjen boomen te
planten, zal in overweging worden
genomen.
Zoo spoedig mogeljjk zal met het
werk worden aangevangen.
De heer v. Esveld: Na het
gehoorde wil ik geen voorstel meer
doen.
Het geheele voorstel wordt daarop
aangenomen met algemeene stemmen
op één na. Tegen de heer Jorissen.
Hierop volgt het voorstel van B.
en \V. tot het vaststellen eener ver
ordening, regelende het bebouwen van
gronden in de gemeente Amersfoort
bestemd voor open bebouwing.
Aangenomen met algemeene stem
men.
Daarna komt in behandeling het
voorstel van B. en W. tot vaststelling
van rooilijnen.
Aangenomen.
Daarna volgt vaststelling van een
5e suppletoir kohier Inkomstenbelas
ting, dienst 190S, tot een bedrag van
f474.50 en vaststelling van een 2e
suppletoir kohier straatbelasting,
dienst 1908 en tot een bedrag van
f 18.71
Behandeld worden vervolgens recla
mes in zake aanslagen inkomstenbe
lasting, dienst 1908 en in zake aan
slagen straatbelasting, dienst 1908 en
wordt ontheffing verleend in zake
aanslagen inkomstenbelasting wegens
vertrek en overlijden, dienst 1908.
Goedgekeurd.
Tot lecen van het stembureau voor
de verkiezing van twee leden voor
de Kamer van Koophandel en fabrie
ken werden gekozen de heeren E. L.
Visser en M. L. Celosse, en tot plaats
vervangende leden de heeren M. R.
N. Oosterveen en D. Rujjs.
Aan de orde is de benoeming van
