DAGBLAD voor AMERSFOORT en OMSTREKEN.
No. 52
DR. XAVIER.
WOENSDAG 3 MAART 1909.
6e JAARGANG
Uitgave van de Naaml. Venaootsehap „DE EEMLANDER".
Hoofdredacteur R. G-. RIJKE NS.
Versehijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
Bureau: BREEDESTRAAT 18.
HALF BLAD.
BUITENLAND.
FEUILLETON.
BINNENLAND.
MLANDER
Abonnementsprijs
Per jaar met geïllustreerd Zondagsblad
Franco per post id.
Per 3 maanden id.
Franco per post id.
Afzonderlijke nummers
f 4.—
- 5.60
- 1.—
- 1.40
- 0.05
Telefoon Interc. 62.
Prijs der Adverténtlën
Van 1 tot 5 regelsf 0.40
Voor iederen regel meer- 0.08
Buiten het Kanton Amersfoort per regel - 0.10
(Bij abonnement belangrijke korting.)
Tot plaatsing van advcrtentiën en reclames van buiten liet kanton Amersfoort in dit blad is „uitsluitend" gerechtigd het Algemeen Binnen- en Buitenlandsch Advertentiebureau B. f. ALTA, Warmoesstraat 76 78 to Amsterdam
DE BALKAN-CRISIS.
Algemeen was de blik naar Servië
gericht in de laatste dagen, om te
weten hoe dat land zich zou gedragen
na de vermaning van Rusland. De voor-
teekenen zijn gelukkig voor den vrede.
In de eerste plaats heeft de Koning
gesproken.
Aan het gisteren ter eere van de
nieuwbenoemde Ministers gegeven
hofdiner deelde Z. M. mede, dat aan
ieder, die zich in politiek opzicht mis
dragen had, gratie was verleend.
De Koning wenschte zich geluk met
de toenadering der politieke partijen,
waaruit het tegenwoordige Kabinet
ontstond. De omstandigheden zijn
zonder twijfel moeilijk, maar de Souve-
rein en het geheele volk zien de toe
komst met vertrouwen tegemoet, om
dat zij de leiders van het Servische
volk vereenigd zien om de leiding der
staatszaken op zich te nemen. Zooals
alle Serviërs op het tegenwoordige
voor de bestemming des vaderlands
zoo beslissende oogenblik alle aanval
len en beleedigingen vergeten, zoo
vergeeft ook de Koning alle tot hem
en zijn huis gerichte beleedigingen.
De Koning eindigde met te zeggen
Moge van nu af alle oneenigheid on
der ons verdwijnen, moge onze in
borst meer dan ooit vervuld zijn van
haat tegen egoistisehe verlangens,
zoodat wü allen vervuld van dezelfde
vurige liefde voor het vaderland, als
een enkel man ons zullen opwerpen
voor de verdediging van de bedreigde
toekomst van het vaderland I De Ko
ning is overtuigd, dat de regeering,
samengesteld uit erkende vaderlands
lievende mannen, in staat zal zijn de
verwachtingen te verwezenlijken, die
het telegram uit Boedapest opwekt.
Verder wordt uit Belgrado gemeld,
dat de toestand daar geheel en al
veranderd is. Zondag en Maandag
ochtend nog was iedereen opgewonden
ten gevolge van de b.richten over
het samentrekken van troepen en het
ophanden zijn van den oorlog. Sedert
Maandagmiddag is er echter een groote
Naar het Engelsch van
MAX PEMBERTON.
29)
.Mijn zuster is nog naar het huis
van graaf De Fleury gegaan maak
u over haar niet ongerust camarade,
zij is oud genoeg om op zich zelf te
kunnen passen. Ik wilde van avond
een oogenblikje met u spreken, wij
zullen er weinig gelegenheid meer toe
hebben."
Het rijtuig rolde door den breeden
faubourg St. Germain en de duisternis
van de schemerachtig verlichte straat
omhulde hen. Esther merkte dat hij
nog steeds haar hand vaster hield en
haar aankeek met zijn diep liggende
oogeD, waarme hij tot in haar ziel kon
lezen, naar zij zich verbeeldde.
Vijf maanden lang was ze met dien
vreemden man zoo nauw verbonden
geweest als een dochter met haar vader
en toch was hij steeds een vreemde
ling voor haar. Maar vandaag was zijn
stem vleiend als die van een kind.
Terwijl hü sprak, hield hij haar hand
m de zijne zij begreep dat hij ernsti
ge dingen met haar te bespreken had.
ommekeer waar te nemen. De vrede
lievende gezindheid overheerscht en
haast niemand wil meer van een
oorlog weten. Ook de pers zingt een
toontje lager en sjreekt weinig meer
over een oorlog. Het blad Wecernje
Nowosti zegt zelfs op stelligen toon,
dat er geen oorlog zal komen. Ieder
een moet maar aan zijne gewone
bezigheden gaan. Het land haeft
genoeg geleden, de heele handel is
met lamheid geslagen en de crisis
heeft Servië 50 millioen dinars gekost,
die nu afbetaald moeten worden. Men
moet zich niet door de mensshen in de
koffiehuizen laten opruien.
PORTUGAL.
De Koning opende in eigen persoon
met het gebruikelijk ceremonieel de
Cortes. Hij las een Boodschap voor,
waarin een uiteenzetting werd gegeven
van den binnen- en buitenlandschen
politieken toestand en waarin het
programma van het Kabinet werd
aangegeven.
Ik zal, zeide de Koning, de tradi-
tioneele alliantie met Spanje en de
oude banden van vriendschap hand
haven. Het bezoek van Koning Alfons
aan Villa Viciosa droeg geen politiek
of plechtig karakter, maar niettemin
was het mij uitermate aangenaam.
Het getuigde van vriendschap tusschen
de beide Vorstenhuizen en de beide
landen. Ik voel my gelukkig te kunnen
herinneren aan de hartelijkheid der
betrekkingen met de Spaansehe zuster-
natie. Met de andere Mogendheden
zijn de betrekkingen eveneens vriend
schappelijk. De vreeselykeaardbevings
ramp te Messina en te Reggio bracht
in Portugal een gevoel een sympathie
teweeg. Ik deel de smart van Italië.
Wat betreft het binnenlandsch poli
tiek leven, verheug ik my over de
volkomen publieke rust, die in den
lande is wedergekeeid en over de ge
hechtheid der om den troon geschaarde
politieke groepen.
De Koning herinnerde aan den uit
muntenden indruk, dien hy medebracht
van zijn reis door Noord-Portugal.
Daarna somde hy de maatregelen op,
die tie Regeering zal voorstellen om
de inkomsten en uitgaven met elkaar
in evenwicht te brengen, voorts den
bouw van een arsenaal op den linker-
„Esther", zei liy eindelyk, ,ik heb
u zes maanden geleden te Londen een
belofte gedaan. Zeg my, camarade, heb
ik die belofte gehouden, of is het my
mislukt?"
„U hebt ze gehouden, u hebt ze
schitterend gehouden," riep zij uit,
„ik heb niets dan geluk gekend in uw
huis, u hebt mij een heel andere we
reld leeren kennen, hoe kunt u zoo
iets vragen."
Hy draaide zijn hoofd om en keek
naar het glimmende plaveisel, waar
eenige van de ronddwarrelende sneeuw
vlokken begonnen te smelten.
„Ja", zei hij. „ik heb een belofte
gedaan en ik heb ze gehouden. Gy
zyjt de mooiste vrouw in geheel Parijs.
De wereld staat voor u open. Gy be
schikt over de grootste macht, die een
vrouw kan bezitten, gebruikt ze voor
het welzijn van degenen, die uw liefde
en uw vertrouwen weten te winnen.
Later zullen wy ons geheim aan ande
ren openbaren. Maar die dag is nog
niet gekomen. Misschien zal hy nooit
komen. Het noodlot speelt ons rare
parten, als we juist behoefte hebben
aan kalmte en rust. Op het oogenblik
ben ik er het meest op gesteld dat gy
my als uw vriend beschouwt, Esther.
Dat zal misschien in de toekomst
blijken iets te zijn."
Zyn stemming maakte haar niet
weinig ongerust. Al de betere ingevin-
Taagoever met eigen schatkistmiddelen,
de splitsing van het Ministerie van
Openbare Werken in Ministerie van
Openbare Werken, Post, Telegraphie
en Spoorwegen en Ministerie van
Landbouw, Handel en Nijverheid.
Ten slotte zeide de Koning, dat alle
Ministers maatregelen zullen voor
stellen, reeds lang door de openbare
meening geëischt en strekkende om
de verschillende financieele vraag
stukken op te lossen door besparingen
te maken in het moederland en in
de buiten Europa liggende provincies
met het doel om in den verlichten,
vrijen en ordelievenden Staat voor
uitgang en voorspoed te brengen.
TURKIJE.
De aankomst van de Oostenrijksche
Lloydboot Boekowina te Saloniki ging
met eenige feestelijkheid gepaard, daar
dit het eerste Oostenrijksche schip
was, dat na het eindigen van de boy
cotbeweging zou worden gelost. De
Turksche havenarbeiders en het Oos
tenrijksche scheepsvolk hielden beiden
vriendschappelijke demonstraties. Leve
Oostenrijk, leve Turkije, klonk het van
beide zijdon.
Vriendschappelijker kon het waar
lijk al niet na den stillen strijd van
zooveel maanden 1
PERZIË.
De leider van de Perzische revolu-
tionnairen in het buitenland is uit
Genève te Constantinopel gearriveerd.
Hij moet plan hebben naar zijn vader
land terug te keeren en verklaarde,
dat de revoiutionnairen gesteund in
hun actie door Rusland en Engeland,
binnen één maand de grondwet in
Perzië zullen hebben hersteld.
De RegeeriDgstroepen moeten tij
dens de gevechten om Tabriz op de
ergerlijkste wyze onder de weerlooze
boerenbevolking uit de omstreken dier
stad hebben huisgehouden.
Dorpen werden verbrand, hoewel
hun bewoners geen deel namen aan
den strijd. Zelfs kinderen werden ver
moord.
Het Perzische comité te Londen is
door den leider der beweging in Perzië,
Sattar Khan, telegraphisch in keunis
gesteld van deze gruweldaden.
„Wij brengen, seinde Sattar Khan,
gen barer edelmoedige natuur werden
door zyn woorden opgewekt.
„U hebt me het leven gegeven",
riep ze uit. „Ik zou u nooit voldoen
de kunnen bedanken. Ik kan geen
woorden vinden om u te bedanken U
is de beste en de eonige vriend dien
ik ooit gehad heb".
Hij trok haar naar zich toe en kuste
haar.
„Noem mij zoo altijd camarade, noem
my zoo altijd, wat er ook gebeuren
moge."
Terwjjl hy dat zei, hield het rijtuig
stil, zy stapten er uiten gingen haas
tig naar boven naar de prachtige apar-
tementen, die hy voor haar in de
Avenue Hoche gehuurd had. In de
groote, witte, smaakvol gemeubelde
salon, die schemerachtig verlicht was
door met kappen versierde lampen,
zei Esther haar vriend en weldoener
goeden nacht. Een oogenblik zag zij
hem voor zich staan zijn vriendelijke
oogen keken haar stralend aan. Zijn
jas stond open en hy hield zijn witte
handschoenen tusschen zjjn ijzersterke
vingers geklemdzonder een woord
te spreken was hij verdwenen en Su-
zanna haar kamenier stond naast haar.
XI.
Esther sliep dien nacht niet veel.
Ondanks haar lust om te slapen, ver
volgde het tooneeltje, dat zjj zoo even
deze barbaarsche handelwijze ter ken-
Dis van de beschaafde wereld en pro
testeeren heftig er tegen, dat de boe
renbevolking, die zich geheel onzijdig
houdt, op een dergelijke wyze wordt
mishandeld."
Het Nut. Het nut heeft aan
zyn talrijke instellingen ten bate van
de volksontwikkeling een nieuwe in
stelling toegevoegd, welke algemeene
bekendheid verdient in alle deelen des
lands.
Het heeft in 't leven geroepen het
„Centraal Bureau van advies voor
eigen studie".
Het doel van dit Bureau is, als be
trouwbaar tusschenlichaam werkzaam
te ziju tusschen hen die niet in de
gelegenheid zijn, het voor hen noodige
onderwijs op de gewone mondelinge
wijze te ontvangen en daarom onder
wijs per correspondentie wenschen in
een of ander vak of taal, en de per
sonen dieaanhevelenswaardigen bereid
zyn, le dit onderwijs, desgevraagd, te
geven 2e omtrent de te gebruiken
handboeken te adviseeren, en zoo de
aanvragers te helpen, langs den kort-
sten en besten weg het voorgestelde
doel te bereiken.
De vestiging van dit Bureau is het
gevolg van het onderzoek, dat van
wege de Maatschappij omtrent het
Correspondentie-onderwijs is iDgesteld
en waaromtrent het rapport in 1907
is verschenen.
Postverdrag met Bel-
g i e. Reuter seint uit Antwerpen dd.
heden
De Matin meldt, dat de Belgisch
Nederlandsche postadministraties het
geheel eens geworden zyn over het
beginsel van een verlagiDg van de
porto's tusschen Nederland en België.
De vermindering zal 5Ü pCt. bedragen.
Vrouwenkiesrecht in de
Ned. H e r v. Kerk. Ds. Reitsma te
Noordwolde, als voorzitter van het
hoofcomité en ds. Vorster te Oldeber-
koop, hebben in de meeste gemeenten
van Nederland brochures gezonden en
inteekenlysten voor degenen, die willen
had bijgewoond haar in die mate, dat
zij er niet aan ontsnappen kon. Het
op nadrukkelykeu toon uitgesproken
„goeden nacht", van dr. Xavier, waar
schuwde haar, dat er eene verande
ring op til was en dat haar een nieuw
leven wachtte, waarvan zy nog niets
afwist. Zij vreesde dat zoo'n veran
dering niet zonder gevaren zou zijn.
Een angstig voorgevoel zei haar, dat
het geluk, dat tot haar gekomen was,
wel eens weggenomen zou kunnen
worden. Als zij in een gedrukte stem
ming was, dan maakte zij zich eene
voorstelling van zich zelf, als van
een hulpeloos schepseltje zonder vrien
den, de onbelangrijk» figuur aan de
deur van den schouwburg. Haar spie
gel was altyd haar toevlucht, als ze
zich in zoo'n stemming bevond. Zij
wist dat zij een mooie vrouw gewor
den was.
Zij kon niet slapen en de vreemde
kamer, waai in zij zich bevond, maakte
haar nog onrustiger.De inrichting er vaD
was zeer smaakvol er ontbrak niets aan
maar het oud-Fransche ameublement,
die parketvloer en de lange stijve
spiegels ontnamen er alle huiselijkheid
aan en gaven den indruk van een
tijdelijke verblijfplaats. Esther betreur
de tot op een zekere hoogte het mooie
kasteeltje te Thonon en het leven in
het land van den wijnstok. Zij dacht
dat ze op zijn hoogst een paar weken
medewerken in de beweging voor
vrouwenkiesrecht in de Ned. Herv.
Kerk.
De aanhef der lijsten is van den
volgenden inhoud
„Ondergeteekenden, allen vrouwe
lijke lidmaten der Nederl. Herv. Ge
meente te betuigen hare instem
ming met het door een daartoe ge
vormd comité aan de Synode van
1909 aan te bieden adres, waarin ver
zocht wordt wijziging van art. 3 in
dien zin, dat in plaats van manslid
maten voortaan worde gelezen lid
maten, zoodat dit artikel dan luidt
als volgt
Stemgerechtigde leden eener ge
meente zijn alle lidmaten, die onder
haar ressort wonen, den ouderdom
van 23 jaren bereikt hebben en ten
minste één jaar geleden, hetzij bij den
kerkeraad geloofsbelijdenis hebben af
gelegd, hetzij op ingediende attestatie
of bewys van lidmaatschap als lid-
maten der gemeente erkend zyn.
Geen stemrecht worde uitgeoefend
door hen, die onder censuur of cura-
teele staan, of in het jaar, dat aan
de stemming of verkiezing vooraf
gaat, door eenig armbestuur zijn be-
beeld geworden."
Rijkspostspaarbank. De
Staatscourant van 17 Februari jl. be
vat het Koninklijk Besluit van 29
Januari ji. houdende o.m. de intrek
king der art. 8 en 9 van onze Spaar-
bankwet.
Die artikelen schrijven voor, dat de
inlegger, na eiken inleg van f 25 of
hooger, van den directeur der Rijks
postspaarbank hiuneu eeu bepaalden
tijd moet ontvangeneen kennisge
ving dat die inleg ten zijnen name
bij die instelling is geboekt, en dat
hij zich, hij de ontvaDgst van dat stuk,
moet verzekeren of de inschry ving in
zijn boekje daarmede overeenstemt.
Bedoeld besluit treedt reeds binnen
enkele dagen in werking, en dus wor
den de kennisgevingen weldra af
geschaft.
Deze afschaffing houdt oorzakelijk
verband met de invoering van nieuwe
controlemaatregelen, waardoor de ken
nisgevingen overbodig zijn geworden.
Komon er auto's en motorrijwie
len by do legerkorpsen? Naar het Vad.
te Parijs zouden doorbrengen, voordat
ze naar het Zuiden en den zonneschijn
terugkeerden.
Als ze iets had, dat haar troostte,
dan was het haar eigen, kostbaar ge
heim, waarvoor ze zelfs tegenover
zich zelf maar half uitkwam. Hier in
deze stad had zij den roman van haar
leven gevonden. Zij haalde zich het
tooneeltje in het huis van den hertog
voor den geest, deed haar oogen dicht
en herhaalde Arthur's woorden, even
als iemand, die wakende droomt.
„Hij heeft my lief," zei zij, „hij heeft
mij lief, en ik zal hem morgen zien I"
Er is in het leven van een jong meisje
geen oogenblik, dat meer beteekent,
dan juist dat.
Esther viel eindelyk inslaap, tevre
den over haar droom en werd eerst
laat in den morgen wakker, toen het
onder haar raam in de Avenue al heel
druk was. Zjj wist dat het al erg la■Mt
was en de onvermoeide Suzanna ver
sterkte haar in dat vermoeden, toen
zy met de Boodige drukte de kamer
binnenkwam met een kop dampende
koffie, en een snoeperigen peignoir.
„O, mademoiselle, wat slaapt u vastl
het is byna tyd voor het déjeuner.
Wordt vervolgd.)