DAGBLAD voor AMERSFOORT en OMSTREKEN, No. 59, DONDERDAG 11 MAART 1909. 6e JAARGANG. Uitgave van de Naaml. Vennootseliap „DE EEML&NDER". Vepsehijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen. Het Roomsere defensie rapport, FEUILLETON. DB. XA VIER. BUITENLAND. MLANDER Hoofdredacteur R. G-. RIJKEN S. Abonnementsprijs Per jaar met geïllustreerd Zondagsblad Franco per post id. Per 3 maanden id. Franco per post id. Afzonderlijke nummers f 4.— - 5.60 - 1.— - 1.40 - 0.05 Bureau: BB.EEDESTRAA.T 18. Telefoon Interc. 62. Prijs der Ad verténtiën Van 1 tot 5 regelsf 0.40 Voor iederen regel meer- 0.08 Buiten het Kanton Amersfoort per regel - 0.10 (Bfj abonnement belangrijke korting.) Tot plaatsing van advorlcntiën cn reclames van buiten liet tanten Amersfoort in dit blad is „uilsluitend" gerechtigd het Algemeen Binnen- en Buitenlandse!) Advertentiebureau I). V. ALTA, ïïarmoesstraat 711—78 to Amsterdam. We hebben nu twee rapporten aan den Algemeenen Bond van R. K. Kiesvereenigingen uitgebracht. Plet eerste handelt over het kiesrecht- vraagstuk en werd door vijf heeien uitgebracht, die „medebrengende de overtuigingen, die den boventoon voe ren in verschillende kringen en stan den des volks"... „een en andermaal en nogmaals (hebben) beproeid elkanders afstanden te verkleinen, elkanders in zichten onder éene formule te brengen, maar gelukken mogen is het niet". Het kiesrechtrapport ('216 blz) bevat dan ook niet éeu antwoord op de ge stelde vragen, maar laat telkens eene raeeder- en minderheid, ja, zelfs meer dere minderheden der commissie aan het woord. Het tweede rapport handelt eigen lijk niet over het defensie-vraagstuk, zelfs niet over het legervraagstuk, maar tracht de vraag ie beantwoor den, of nu reeds de militie- en de landweerwet behooren te worden ge wijzigd om te krijgen verkorting van oefeningstijd en oefening gedeeltelijk bulten de kazerne, met of zonder ver booging van contingent en met of zonder verhooging van het getal en den duui der herhalingsoefeningen en zoo ja, hoedanig moet die wijziging zijn en welke kosten zullen aan wette lijke maatregelen in dien geest ver bonden zijn. Een beperkte taak dus, doch verschil van meening bleef ook daarbij tusschen de commissie leden op onderscheidene punten niet uit. Teneinde echter het gewrijf en geschrijf, dat het verschillende meeningen bevattende kiesrechtrap port had uitgelokt, te ontgaan, hebben de vijf beeren ten opzichte van ver schillende punten de eigen meening opgeofferd aan de meer algemeene zienswijze en bovendien, om verwar ring van denkbeelden te voorkomen, niet van alle afwijkende meeningen, van elk der leden in het bijzonder, melding gemaakt in het rapport (38 bldz.). De Algemeene Boud von R. K. Kies vereenigingen krijgt dus eén antwoord Naar het Engelsch van MAX PEMBERTON. op de gestelde vraag en gevaar voor verwarring is er niet. Naast dit voordeel, voor een volg zame kiezersmassa van groot belang, voegt zich nog een tweede. In de Eerste Kamer deelde de heer Van Voorst tot Voorst dit mede: „Er is een verrassende overeenkomst tus schen de conclusie der commissie en de plannen door den Minister ont vouwd in de Memorie van Antwoord op de Ooilogsbegrooting voor 1909. Wanneer men nu weet, dat de Mi nister geen kennis heeft gedragen van den arbeid der commissie en dat door haar reeds de hoofdlijnen barer werkzaamheid waren vastgesteld, dan geven diens plannen redenen tot ge ruststelling." Men kan natuurlijk vrageD, of deze gelijkvormigheid ook haar oorsprong vindt in de omstan- heid, dat onze Generale Staf zoowel de vader van de de-jkbeelden in het Rapport ais van die in de Memorie van Antwoord is Eene speciaal Katholieke beschou wing over het militaire vraagstuk zal men tevergeefs in het Rappoit zoe ken. Het militaire programma der Katholieke Kamerleden, waarin o. m. staat„dat de vraag moet worden onderzocht, of bij den tegeowoordigen stand van zaken eene uitgave van meer dan twintig millioen 'sjaars voor het leger gewettigd is," wordt eenvoudig genegeerd. Wellicht, omdat er na het verscheiden van den heer Bahlmann, ook geen Katholiek Kamer lid meer was, dat zich door dit program gebonden achtte. Maar ook van andere punten, welke vioeger tot de speciaal Katholieke behoorden, wordt niet gerept. Daarentegen wil het Rapport eene militaristisch-reactionnaire oplossing, welke bfj onzen huidigen Minister instemming moet vinden. De com missie heeft zeer ernstig overwogen, welke redenen men kan aanvoeren ter verdediging van verdere verkorting vau den eersten oefentijd. „Onze eerste oefentijd, zooals de Militiewet 1901 dien bepaalt, voor volledige oefening van ongeoefende miliciens der onbe reden wapens 8-J- maand is reeds beduidend korter dan bij onze na buren, waarin w(j toch wel onze meest waarschijnlijke tegenstanders zullen 36) Esther kon niet anders dan vriende lijk antwoorden op zulk een geloof in haar toekomst. Z(j had te lang in een wereld van wonderen geleefd om niet te gelooven aan haar tegenwoordig geluk, of om nu reeds te denken aan het verlies er van. De beloften van haar gemaal deden niet te vergeefs een beroep op haar fantasie. Z(j luis terde altijd graag als hij over zijn land en zijn volk sprak. Ofschoon z(j het gaarne wilde, kon zij zich toch geen voorstelling maken van de stad Cadi en haar omgeving. Het idéé, dat zy zich van een pa leis vormde, had zij zich eigen ge maakt te Londen en te Exeter. Zij geloofde echter niet dat het huis, waarheen zy nu op weg was, in eenig opzicht op de paleizen van koningen of bisschoppen zou lijken. Om de volle waarheid te zeggen, Arthur was zoo vóór alles de aanbidder en zoo weinig de vorst geweest, dat zij soms geheel vergat welke de groote afstand was die het oordeel der wereld tus schen hen zou plaatsen. Hij had haar lief en zij was zijn vrouw, de rest moest aau hem overgelaten worden. Het kon haar niet schelen wat er zou gebeuren, als zij maar gelukkig waren. Zij dineerden om half zeven te Or leans in den eetwagen, die daar aan den trein werd aangehaakt. De bosch achtige streek waardoor zij reden, viel zeer in Esther's smaak en gaf haar meer idee van de schoonheid van West-Frankrijk. De grappige dorpjes gaven den indruk van een landelijke afzondering, waarvan zelfs Zwitserland haar niet doordrongen had, maar een kruis of een beeld, dat hier en daar stond en waarop de on dergaande zon nog een harer stralen wierp, waren de getuigen van de vroomheid van de boeren en hun on veranderd geloof. Toen het donker werd en de trein het zuiden meer naderde, werden de dorpen schaar- scher en er was een grootere afstand tusschen de verschillende steden. Zoo nu en dan keek Esther door het portierraampje en zag dan op het perron allerlei gestalten staan, hoorde het gelui d9r bellen en het getoeter der horens, maar het geratel der wie len en de beweging van den wagen moeten zien." Ziedaar, de „ze,er ernstige" overweging, welke zoo zou men verwachten zou moeten sluiten met de conclusie, dat wfj on verwijld een-, twee- of drie-jarigen eerste oefentijd moeten instellen. Blijk baar durfde onze Generale Staf-Com missie dit niet aan. Over oefeningen buiten de kazerne is de commissie heel slecht te spreken, voorzoover zy tot verkrijging van militaire bekwaamheid moeten dienen. Daarbij worden de klachten der onder- wetsche militairen hoog aangeslagen, die niet gaarne den sergeant bij de theorie missen en even ongaarne mili taire onderwijzers naar dorpen zien gaan, waardoor hunne „militaire" eigenschappen achteruitgaan, Natuur lijk wordt nu do conclusie strekt lot. afschaffing van het voorbereidend militair onderricht niet overwogen, of men het niet juist moet verbeteren en wel zoodanig, dat betere resultaten worden bereikt. Nauw verbonden met deze opvatting over de oefeningen buiten de kazerne is die omtient het viermaanderinsti- tuut. Dit zou de brug naar het volks leger kunnen worden, maar onze com missie wil het afschaffen. Waarom? Omdat tegenwoordig geheel onge- refenden, louter door hun lotings- nummer, als viermaanders worden in gelijfd en dat toch tegenover de acht- maanders te gek is. Waar moet het heen, als eens het verschil tusschen acht en viermaanders nog niet met een vergrootglas te bespeuren valt? En van verbetering ervan kan niets komen. Dat zou den volksleger mannen in de kaart spelen zijn. Neen, men gooit het over een ande ren boeg. Dat «an de jaarlijks ruim 52000 ingeschrevenen der loting slechts 17500 voor den militiedienst worden aangewezen, is wel een beetje kras. Dat getal kan wel worden verhoogd, mits de oefentijd niet wordt verkort. Nu is dat mogelijk door de derde herhalingsoefening af te schaffen, den diensttijd hij de militie en bij de land weer te zamen met 4 jaar te verkor ten en door de verhooging van het budget niet een millioen. Dan kan het contingent met 7400 man worden uitgebreid. Dat men daarmede het omgekeerde doet, wat noodig is om maakten haar slaperig en toen zij eindelijk wakker werd, waren zij te- Toulouse, waar ze moesten overstap pen. Van dat oogenblik afaaugiDgen zij in snelle vaart voort in de richting van Foix en de bergen. Het begon te dagen toen zij het eerste rustpunt van die lange reis bereikten zij stap ten uit op een breed perron en toen begreep Esther dat zij te Foix was aangekomen. „We zullen mijn bedienden en de rijtuigen hier aantreffen," zei Arthur, terwyl hjj haar hielp uitstappen en hunne reistasschen naast haar zette. „We moeten warme koffie drinken en dan verder gaan. Ik heb last gegeven om plaids in het rijtuig te leggen en twee van miin dikke jassen, Wij zul len een soldaat van je maken, Esther en je zult je niet beklagen over de uniform wamieer je in de bergen rondloopt." Ze was maar half wakker en niet weinig bang van al die vreemde oogen, die baar zoo nieuwsgierig aan keken. Ofschoon het pas even over zessen was, hadden zich op het per ron te Foix heel wat menschen ver zameld, om den trein te zien komen ze liepen heen en weer, schreeuwden en drongen en groetten elkander op die luidruchtige wijze, die karakteris tiek is voor de zuidelijke volkeren. Esther merkte dat er ook militairen tot een weerbaar volk, het volksleger, te komen, kon deze militaristische commissie niét schelen. Overal elders duurt liet dienstverband veel langer, het rapport stelt voor het aanzienlijk te verkorten. Het behoeft geen bevreemding te wekken, dat de Commissie „het blij vend gedeelte" noodig acht. Vooreerst om de mobilisatie te dekken. „Het dekken van de mobilisatie op te dragen aan de landweerafdeelingen in de grensdistricten kan naar het oordeel der Commissie niet ernstig gemeend zijn". Het is jammer voor de Com missie, maar zelfs minister Bergansius wilde dit eeuig juiste stelsel vau mobilisatiedekking toepassen. Herhaal delijk is aangetoond, dat het dekken van de mobilisatie door het blijvend gedeelte hoogstens 75U0 man over 40 garnizoenen verdeeld niet ernstig bedoeld kan zijn. Evenmin kan dit voor kadervorming in ernst eenige beteekenis hebben. Wel daarentegen voor militairen bijstand, voor politie diensten, doch bij een ernstigen toe stand als in 1903 is het blyvend ge deelte ontoereikend en is er tjjd ge noeg een of twee lichtingen buiten gewoon op te roepen. Onze militie is geen politie. Als eene politieke partij geen verder strekkende verlangens heeft ten aan zien van het defensie-vraagstuk dan de minister Sabron meent in de a.s. regeerperiode te kunnen verwezen lijken, kan zij met de openbaarmaking daarvan slechts bfj de komende ver kiezingen invloed oefenen. Welnu, in dien de R. K. staatspartij dit Rapport aanvaardt, zal zij, duidelijker dan vroeger haar kamerfractie doen zien, dat zy ons volk niet weerbaar zal maken, maar het militarisme openlijk steunt. Dat ook op militair terreio de reactie hoogtij viert en dat de over eenstemming tusschen hare verlangens en de planuen-Sabron opnieuw aan toont, dat het Kabinet reactionnair is. V. D. DE VERKIEZINGEN IN ITALIË. In Italië hebben Zondag, zooals we onder waren en die boezemden haar veel afkeer in, omdat ze haar zoo brutaal aankekea en haar, profiteerende van de afwezigheid van haar echt genoot, een hulp aanboden, die totaal overbodig was. Zij had gevreesd, dat er hen te Foix de een of andere de monstratie zou wachten en zy voelde dan ook niet zonder eenige voldoening, dat ze een doodgewone reizigster was, die op het perron van een klein station stond en met de gewone zwarig heden te kampen had. Maar Arthur was er op gesteld dat ze die schijnbare veronachtzaming niet verkeerd zou begrijpen en gaf er haar een uitlegging van terwyl ze haastig zaten te eten. „Ik wist dat ge moe zoudt zyn en daarenboven we hebben haast" zei hy „Die menschen zouden allen lange toe spraken houden, als we hen er toe aanmoedigden. We zullen op dat punt genoeg door te maken hebben als we in het paleis zijn; we moeten nog een heel eind rijden en ik wil niet dat gij je o vermoeit. Kom, drink je koffie, Esther, drink ze uit terwyl ze warm is. We zullen, voor dat we te St.- Girons aankomen niet meer in de gelegenheid zyn om iets te gebruiken". Zij gehoorzaamde hem en bedankte hem voor zyn attentie. „Je bent erg attent, beste Arthur", zei zy. „Ik weet zeker dat ik weg reeds meldden, de verkiezingen voor 't Parlement plaats gehad. De tele graaf zegt dat ze kalm zijn afgeloopen. Maar kalm is een eenigszins rekbaar begrip Voor Italië ging het bij de stembus tamelijk rustig toe, maar als dingen, die meer bepaald in 't zuiden voorvielen b(j Nederlandsche verkie zingen plaats hadden, zouden brave Nederlandsche burgers de handen ten hemel strekken en uitroepen, dat het einde van alle wereldsche zaken en ten minste van het parlementair régime aanstaande was. Te Rome waren de kiezers inder daad zeer rustig. Al te rustig zelfs het aantal geheel-onthouders was bui tengewoon groot. En dat niettegen staande men de vrijzinnige partijen gedreigd had met het clericale gevaar. Want ditmaal namen de katholieken katholiek niet slechts in naam als de meerderheid der Italianen, maar ook inderdaad aan de stemming deel. Men kon onmogelyk zeggen, daar j zy zich vroeger onthielden, hoe sterk zy zouden zijn en welk eon invloed liuDne deelneming zou uitoefenen op de samenstelling van het parlement. Daarom werd de tegenpartij gewaar schuwd tegen mogelijke verrassingen. Maar voor de kiezers van Rome giog die waarschuwing verlorenhet is q trouwens gebleken, dat de katholieke stemmen weinig of geenen invloed hebben gehad en van een „clericaal gevaar," waarmede op de aanplakbil jetten nog al werd geschermd, geen sprake kan zijn. De heer Giolitti zal dat wel gewe ten bobben. Hy heeft, wat te verwachten was, eene aanzienlijke meerderheid ver kregen. Of lieverde regeering heeft de aanzienlijke meerderheid die zij in de Kamer had, behouden. In zooverre is alles in orde. Maar de kalmte waarvan de berichten, was toch zeer betrekkelijk. In Zuid-Italië maakt men van de verkiezingsperiode gebruik om de oude veeten uit te vechten. Iedere stad, ieder dorp is verdeeld in twee of drie kampen. De politiek heeft met die verdeeling wei nig te makenplaatselijke quaesties, persoonlijke grieven, kleine en groote ruzies hebben den grootsten invloed. En men heeft de camorralZoo zou loopen en ergens weg zou kruipen, als de een of ander een toespraak tegen mij hield. Je moet hen ver zoeken het niet te doen, zelfs niet te Cadi." Hij lachte en bediende haar van vruchteD. Toen ze. klaar waren met ontbijten, ging hij even weg om zijn bedienden te waarschuwen, zoodat Est her een oogenblik alleen bleef staan in den gang van het station. Zij wist welk voorgevoel er haar toe bracht, om zich in eens om te keeren of waar om zij zich bewust was van de tegen woordigheid van iemand, die haar niet vriendschappelijk gezind was. Toen ze zich omkeerde, merkte zy, dat er iemand naast haar stond, herkende zy het kleurige gewaad en den witten burnous van den oosterling en zag dat het Yussuf was, de bediende van dr. Xavier. Een oogenblik lang voelde zy dat zijne schitterende, doordringende zwarte oogen haar onheilspellend aan keken. Vervolgens verdween hij even geheimzinnig als hjj gekomen was, zon der iets te zeggen, en bijna, voordat het goed tot haar doorgedrongen was, hoezeer zjjne tegenwoordigheid haar had doen schrikken. Toen Arthur weer bij haar kwam was zy nog op gewonden en geagiteerd en het was moeielijk voor haar om hem precies te vertellen wat er gebeurd was. Wordt vervolgd.

Historische kranten - Archief Eemland

De Eemlander | 1909 | | pagina 1