UIT DE PERS.
Uit de Omgeving.
WEERBERICHT.
Thermometerstand
STADSNIEUWS.
Kerk en Schoolnieuws.
Ingezonden.
MEDEDEELINGEN VAN HET
KONINKL. NED. MET. INSTITUUT.
(Opgemaakt voorm. 10.50 uur.)
De Bildt, 27 Maart 1909.
Hoogste barometerstand 762.3 m.M.
te Corunalaagste 748.7 m.M. te
Kopenhagen.
Verwachting tot den avond van 28
Maart 1909.
WindEerst Westelijke afnemende,
daarna Z.W-.lyke toenemende wind.
Gesteldheid van de luchtEerst
lichtbewolkt daarna toenemende be
wolking met kans op regen.
TemperatuurIets zachter.
Barometerstand te AMERSFOORT.
Barometerstand hedenmiddag te 12
uur 760 m.M.
Vorige stand te 12 uur 744 m.M.
te Amersfoort.
Hoogste gisterenF. 45
Laagste hedennacht F. 35
Hedenmiddag 12 uur F. 48
wordt gekeerd het groote euvel dat
het onderwijs ondervindt, ten gevolge
'van 't loopwerk, melk rondbrengen,
broodbezorgen, enz., in de ochtenduren,
waardoor kinderen, die nog de scholen
■bezoeken, bij den aanvang van het
onderwijs niet alleen zelf niet meer
in staat zijn dit onderwijs te volgen,
I maar ook den geregeiden gang van 't
onderwijs voor de anderen in gevaar
brengen,
dat dit euvel niet mag onderschat
worden, daar 't, vooral in de groote
steden, niet zelden voorkomt, dat
schoolgaande kinderen bij den aanvang
van 't onderwijs reeds een werkdag
van 2, 3, 4 uren achter den rug heb
ben, voor die kinderen op zichzelf
reeds een volledige dagtaak, terwijl
daar nog bij komt, dat zij ook den
noodigen slaap, voor 't kind zoo dub
bel noodzakelijk, hebben gemist, zoo
dat zij zijn voor den onderwijzer een
last en voor het onderwijs een belem
mering, en zelf moeten missen, waarop
toch ieder kind recht heeft, de ge
legenheid tot voldoend lager onder
wijs,
redenen, waarom adressant, onder
overlegging van een exemplaar der
.Enquête, ingesteld door de afdeeling
Amsterdam van den Bond van Neder-
landsche Onderwijzers", verzoekt het
Ontwerp Besluit alsnog zoodanig te
wijzigen, dat door kinderen beneden
de veertien jaren geen loopwerk of
andere arbeid mag verricht worden.
Vanwege van Chr. vereeniging
voor Voorbereidend Universitair on
derwijs wordt I September te Apel
doorn een gymnasium opgericht.
Middenstandstentoon
stelling. Het bestuur van den
Middenstandsbond vergaderde gisteren
te Amsterdam.
In deze vergadering constateerde de
voorzitter met voldoening, dat de
tentoonstellingsplannen van den Bond
alom met belangstelling zijn ontvan
gen, en dat van verschillende zijden
krachtdadige medewerking en steun
worden ondervonden. Reeds zijn be
langrijke inzendingen toegezegd, zoo
dat reeds thans kan worden gecon
stateerd, dat de tentoonstelling een
waar succes voor de middenstands
organisatie hier ter stede zal blijken
te zijn
Het verheugde den voorzitter in
het bijzonder, in deze vergadering
mededeeling te kunnen doen, dat H.
M. de Koningin een tweetal zilveren,
benevens een bronzen medaille ter
beschikking van het bondsbestuur
stelde, ten einde te dienen als onder
scheidingen, die aan inzenders ter
tentoonstelling door de juiy zullen
worden toegekend.
Van H. M. de Koningin-Moeder
mocht het bestuur voor datzelfde doel
een gouden, een zilveren en een bron
zen medaille ontvangen, terwijl Z. K.
H. de Prins der Nederlanden door het
beschikbaar stellen van een zilveren
en een bronzen medaille van zijn be
langstelling in het streven van den
Bond blijk gaf.
Met erkentelijkheid werd ten slotte
nog gememoreerd de medewerking,
welke door ,de afdeeling Handel van
het Ministerie van Landbouw, Nijver
heid en Handel bij voortduring wordt
verleend, en die door het bestuur
wordt op prijs gesteld.
DE A. R. PERS.
Er is opgericht een vereeniging „De
anti-revolutionaire iers", voorzitter
is dr. A. Kuyper hoofdredacteur van
.De Standaard", vice-voorzitter is mr.
A. de Jong, hoofdredacteur van de
„Rotterdammer".
„Na broederlijke discussie" —schrijft
„De Standaard" van eergisterenavond
werden de ontworpen statuten
goedgekeurd en tot oprichting del'
Vereeniging besloten.
De discussie is wel eens minder
broederlijk geweest, zegt „Het Vader
land."
Het was 18 Dec. 1907, toen dezelfde
mr. De Jong in een hoofdartikel van
haast 8 kolommen, onder den ver-
schrikkelijken titel ,De dood der nnti-
revolutionnaire partij", hartige woor
den schreef over het hoofdorgaan der
antirevolutiounaire partij en haar
leider. „De Rotterdammer* herinnerde
toen het was in de dagen, dat het
blad nog met mannenmoed prof. Fabius
steunde tegen het doel van „De Stan
daard" „prof. Fabius zal dood"
dat zjj om de bekende Standaard
tactiek van publieke discussie met
deze collega moest afzien, wees
er verder op, dat deze tactiek
al zoovele gemoederen had vergald
en zooveel christelijke broederzin be
dorven, waarschuwde den Standaard
redacteur, dat deze niet het recht
had een blad („De Rotterdammer)
buiten de antirev. partij te laten
stellen, zoolang dat blad aangesloten
is b(j het centraal-comité en dit comité
dien band niet heeft afgesneden en
dan ging het als volgt in „De Rotter
dammer verder
„Toch is het optreden van „De
Standaard" verderfelijk voor he t karak
ter van alle redacties van antirevo-
lutionnaire bladen. Zjj moeten, óf hun
karakter vervalscheu en voortdurend
naspreken wat „De Standaard" voor
zegt, óf als redactie van een vrjj blad,
dienende geen Roomschen clerus tus-
schen God en de consciëntie, zich eigen
lijk in den ban zien gedaan door „De
Standaard" als zij zelfs een stuk van
een professor aan de Vrjje Universiteit
plaatsen, dat „De Standaard niet aan
staat."
DE MAANDAG IN DE ONGEVAL
LEN-STATISTIEK.
De Wegwjjzer schrijft
Meermalen gaven we reeds cjjfers
over het hooge aantal ongevallen op
Maandag in vergelijking met die op
andere dagen. Het volgende staatje,
door Der Abstinent ontleend aan het
Jahresbericht der Baugewerkkasse
für den Bezirk Zürich filr 1906, is
een merkwaardige aanvulling er van.
Van het gemiddelde aantal onge
vallen per week had het volgende
procent plaats op
ieder der andere
Jaar. Maandag weekdagen
1900 22 14—17
1901 23 14—79
1902 21 15-17
1903 21 15-18 °/0
1904 25 9—18
1905 22 15—17
1906 21 14—18
1900-1906 21.1 15.6
Daar het hier niet een arbeidsklasse
betreft, die met machinalen arbeid te
doen heeft, kan het hoogere aantal
op Maandag niet geschoven worden
op rekening van de gevaren verbonden
aan het aanzetten der machines.
Zondags-dronk Maandag-ongeval I
INWIJDING SPORTTERREIN.
„BIRKHOVEN".
De militaire sportvereeniging en
vereeniging tot bevordering der paar
denfokkerij in Nederland maakt het
volgende bekend omtrent de wed
strijden te Amersfoort 26 en 28 April.
Met het oog op den langdurigen en
strengen winter zjjn de wedstrijden
uitgesteld tot 26 en 28 April, de
regeling daarvan wordt nu als volgt:
Nationale Military.
26 April. Des morgens 8 uur start
voor den afstandsrit van 40 K.M.
Aankomst op het sportterrein Birk-
hoven alwaar stalling beschikbaar is.
Des namiddags 2 uur het afleggen
van het steeple parcours van 4000 H.
op het sportterein Birkhoven.
27 April. Rustdag benevens terrein-
rit onder leiding van luitenant-kolonel
Piepers.
28 April. Des morgens 8 uur dres-
suurproeven voor de Nationale Military
in de binnen- of buitenmenage der
rijschool.
Des namiddagsInwijding van het
sportterrein „Birkhoven".
I. 1.30 uur of zooveel later als het
aantal deelnemers zal meebrengen.
Hindemisparcours voor de Nationale
Military
Prijzen Nationale Military
le. f 150.— en verguld zilveren
medaille met inscriptie; „Kampioen
schap Officiersdienstpaarden Neder
land 1909" benevens een kunstvoor
werp aangeboden door de Amers-
foortsche dames.
2e f 100.-, met zilveren medaille
en kunstvoorwerp aangeboden door
de Maatschappij Birkhoven.
3e. f 50.met bronzen medaille.
Bij minder dan 7 deelnemers ver
valt de 3de prijs.
Bij minder dan 5 deelnemers ver
valt de 2de prijs,
luleggeld f 2.50.
II. 2.30 n.m. concour» éenspannen,
toebehoorende aan landbouwers wier
uitsluitend bedrijf landbouwer is, ge
spannen voor een tilbury of sjees.
Ie prijs f 75.—2de f 25.—, 3de
f 10.4de f 5.Inleggeld f 2.30.
III. 3 uur Concours voor het best-
gaande rijpaard voor rijkspaarden en
eigen paarden toebehoorende aan en
gereden door officieren of particulieren
[leden of donateurs],
le Prjjs f75. benevens een kunst
voorwerp aangeboden door den voor
zitter der Maatschappij Birkhoven.
2de prijs f 50 en zilveren medaille,
3e prjjs f "20 en bronzen medaille.
De voorkeuring van dit nummer
des morgens na afloop der dressuur-
proeven Nationale Military.
Inleggeld f 2.50.
IV. 3.30 uur. Concours d' adresse
voor eigen paarden en rijkspaarden
die nog nooit een len prijs in een
spring- of jachtconcours gewonnen
hebben en voor paarden bereden door
ruiters die nog nooit een len prjjs in
een spring- of jachtconcours gewonnen
hebben.
Prijzen le f 75 benevens een kunst
voorwerp aangeboden door deAmers-
foortsche Jachtvereeniging. 2e f30.
en zilveren medaille, 3e f 20 en bron
zen medaille. Inleggeld f2.50.
V. Springconcours om surprises.
Voor Juniores, kinderen voor aan
deelhouders Sportterrein Birkhoven,
van leden van de Militaire sportver
eeniging of van leden der Vereeniging
tot Bevordering der Paardenfokkerij
in Nederland. Maximum leeftijd 17
jaar. Inleg vrjj.
Inschrijvers die hunne inschrijving
gestand doen, doch geen prjjs winnen,
ontvangen hun inleggeld terug.
Inschrijvingen sluiten Donderdag
22 April des avonds 12 uur bij deu
Secretaris, Arnhem, Eusebiusbuiten-
singel 11.
Voor stalling zich te wenden tot
den heer J. H. van Reede, Luitenant
Veld-Art. te Amersfoort.
De vereeniging „Amersfoortsche
Industrie- en Huishoudschool" houdt
op Dinsdag 30 Maart, een algemeene
ledenvergadering in het schoolgebouw.
De agenda vermeldtJaarverslag
Verslag van de commissie, belast met
het nazien der rekening en verant
woording over 1908Mededeelingen.
Aan den Raad onzer gemeente
is het volgende adres verzonden
„Geeft met verschuldigden eerbied
te kennen, de[afdeeling Amersfoort en
Omstreken van den „Bond van Neder-
landsche Onderwijzers", (goedgekeurd
bij Koninklijk Besluit van 22 Maart
1890, no. 128);
dat zjj kennis genomen heeft van
de door den heer van Kalken in de
raadszitting van 9 Maart j.l. ingediende
motie inzake
het verleenen van ontslag aan on
derwijzeressen, die in het huweijjk
treden,
dat adressante Uw College, beleefd
verzoekt deze motie of mogelijke
voorstellen, van gelijke strekking, niet
aan te nemen, en wel om de volgende
redenen, nader in bijgaande Memorie
toegelicht
le a. omdat het aannemen van
bovenbedoelde motie, aanleiding geeft
tot het verleenen van ontslag in een
geval, dat door de Wet niet als reden
voor ontslag wordt aangegeven,
b. dat het daarom in zulk een ge
val onbillijk en onrechtvaardig is,
ambtenaren te ontslaan, alleen op
vermoeden van latere ongeschiktheid
of mogeljjk plichtsverzuim, geval
len waarin de Wet wel zou voor
zien
2e a. omdat het niet in het belang
is van het onderwijs, wanneer een
groep onderwijskrachten, waarbij zeer
goede kunnen zijn, uit de school wordt
geweerd, temeer
b. omdat in het algemeen mag wor
den aangenomen, dat de gehuwde
vrouw, vooral wanneer zjj moeder is
geworden, stjjgt in waarde voor de
school."
Het adies gaat vergezeld van een
uitvoerige memorie van toelichting.
In een tuin aan den Heiligen-
bergerweg alhier is in de afgeloopen
week reeds een meikever gevangen.
Dat is bjjzonder vroeg; moge het een
lentebode zijn.
De volgende week is het weer
druk met vergaderingen. Maandag
avond de jaarvergaderingen van Volks
huisvesting in Ons Huis, en Onder
linge Hulp in de Keizerskroon, Dins
dagavond de jaarvergadering van de
vereeniging Industrie- en Huishoud
school en Woensdagavond de openbare
bijeenkomst in Amicitia van den Bond
voor Vrouwenkiesrecht.
De expositie in Amicitia der Ver
eeniging tot het houden van Kunst
beschouwingen munt uit door veel
heid en verscheidenheid. Naast werk
van stadgenooten en oud-stadgenooten
prijken er ook verschillende stukken
en stukjes van andere schilders. Zoo
a.o een mooi stukje van Th. de Bock
„Veer te Renkum" en eenjfraaie aqua
rel van du Chattel „Waterpartij".
Heel mooi werk van onze stadge
nooten van der Valk, van Weezei
Errens, Mevr. Ujjldert Verkerk en
Van Oosterhoudt is geexposeerd, ter-
wjjl ook stukken van H. J. Wolter
en knappe etsen van D. Harting de
bewondering van de vele belangstel
lenden wekken.
De stadgenooten die deze collectie
bijeenbrachten hebben een goed werk
gedaan, ook anderen te laten genieten
van deze fraaie verzameling.
Ook morgen is de tentoonstelling
geopend. Een bezoek is zeer aan te
raden.
Door de politie is aangehouden
een gesignaleerde, die na betaling van
zijn vijf gulden boete op vrije voeten
is gesteld.
PREDIKBEURTEN.
Op Zondag 28 Maart.
EVANG. LUTH. KERK.
Voorm. 10 uur, Ds. J. L. F. de Meljere.
REMONSTRANTSCHE KERK.
Voorm. 10i uur, Dr. G. J. Heering
te Dordrecht.
DOOPSGEZINDE KRING.
Logegebouw v. Persjjnstraat 1.
Geen dienst.
BARNEVELD. Op de alhier ge
houden weekmarkt waren 210.000
eieren aangevoerd. Men besteedde
f 3.75 h f 4.50 per 100 stuks.
Bij den landbouwer J. v. d. Berg
alhier heeft een brutale diefstal met
inbraak plaats gehad.
Door verbreking van een glasruit
heeft men zich namelijk tot bet zoo
genaamde bakhuis toegang weten te
verschaffen en hieruit een groote
mand, geheel gevuld met eieren, ge
stolen. Zorgvuldig had de landbouwer
de eieren gisterenavond in de mand
gepakt ten oinde deze hedenmorgen
op de markt alhier te verkoopen. Men
kan zich dus de teleurstelling van
den eigenaar voorstellen, toen hij tot
de ontdekking kwam, dat alles ver
dwenen was.
ZEIST. De Vereeniging tot bevor
dering der Paardensport te Zeist zal
op Woensdag 28 Juli een concours-
hippique met springconcours houden.
Mej. F. J. J. Tromp alhier, slaag
de gisteren te Utrecht voor het examen
nuttige handwerken.
BAARN. De libeiale kiesvereeniging
„Baarn" houdt Dinsdag 30 Maart a.s.
des avonds 8 uur baar jaarlljksche
algemeene vergadering in het hotel
„de la Promenade."
Maandagavond vergadert de afd.
Baarn der Nederl. vereeniging tot af
schaffing van alcoholische dranken in
het locaal van „Crescendo." De heer
A. Willem8en zal een voordracht
heuden over „Praatjes bij Plaatjes.'
Die plaatjes zullen lichtbeelden z(jn.
Bovendien zal de gemengde zangver-
eeniging eenige nummers ten gehoore
brengen.
De voorloopig vastgestelde kie
zerslijsten bevatten 1268 namen van
kiezers voor de Tweede Kamer1251
voor de Provinciale Staten en 1163
voor den Gemeenteraad. Er z(jn 138
nieuwe kiezers op de lijsten gebracht
doch er z(jn er ook juist zooveel af
gevoerd.
Met ingang van 1 April a.s.
wordt het bestellers-personeel aan het
postkantoor alhier vermeerderd met
een hoofdbesteller. Ook is zeer ten ge-
gerieve van het publiek het tweede
loket geopend tot des namiddags half
Buiten verantivoordclykheid Jz> Redactie
IS HET WENSCHELIJK AAN
GEHUWDE ONDERWIJZERESSEN
ONTSLAG TE VERLEENEN?
Op bovenstaande vraag, reeds rui
mer gesteld dan de motie-van Kalken
wil gaan, tracht „Een belangstellende"
in De Eemlander van Donderdag jl.
een antwoord te geven. Het wil m(j
voorkomen, dat de tegenstanders van
dusdanig ontslag, door zijn (of haar)
schrijven sterker komen te staan.
Duidelijker, dan door dat stuk, kan
toch zeker niet de armoede aan argu
menten b(j de voorstanders worden
gedemonstreerd en z(j, die weifelend
stonden, zullen na lezing er van tot
de conclusie moeten komen, dat een
zoo gewichtige kwestie niet op der
gelijke losse gronden mag worden be
slist. Het zij m(j vergund dit in 't
kort aau te toonen.
De kwestie heeft natuurlijk nïets
te maken met politiek, zegt „Een be
langstellende". Ofschoon dit tot het
punt in kwestie niets toe of af doet,
is het even houtsnijdend, als men
meedeelt dat de heerschende werk
loosheid er ook niets mee te maken
heeft. Is het echter de bedoeling te
reageeren op hetgeen ik schreef in De
Eemlander van Vrijdag 19 Maart.dat
het streven voortkomt uit reactie, dan
meen ik, dat mijn bewering geheel
onweersproken is gebleven. Men moet
trouwens ook wel volslagen vreemde
ling zjjn in de economische geschie
denis der laatste jaren, als men niet
wil toestemmen, dat de strijd bij de
klerikalen zuiver gaat tegen het be
ginsel van de economische onafhanke
lijkheid der vrouw. „Een belangstel
lende" moet maar eens nalezen het
debat in den Amsterdamschen Raad
van jl. Woensdag, en vooral wat daar
is gesproken door prof. Fabius, prof.
Diepenhorst en mr. de Vries. Hij (of
zfj) zal dan de juistheid van mijn be
weren moeten erkennen.
Men kan zich op tweeërlei stand
punt stellen, nl. dat der onderwijzeres
en dat van het onderwijs, zegt „Een
belangstellende" verder.
Zeer zeker kan men dat, maar
men zal dan noodwendig tot een on
zuivere redeneering komen, alleen
reeds hierom, dat deze twee niet te
scheiden zijn. Het belang van de on
derwijzeres is ondergeschikt aan het
belang van de school en wanneer aan
getoond wordt, met deugdelijke be
wijzen, dat de school er onder lijdt,
dan is ontslag aan gehuwde onder
wijzeressen een uitgemaakte zaak.
Maar men ga tot een dergelijken
maatregel niet over, dan op werkelijk
ernstige motieven. En die nu worden
m.i. niet gegeven.
„Een belangstellende" praat van
„blijde verwachting" en komt feite
lijk langs een omweg tot ontslag
wegens zwangerschap. Een goede con-
scientie-susser voor „heiligheid des ge-
zins"-menschen, maar helaas, voor
hem (of haar), een los daar heen ge
worpen bewering zonder zweem van
bewijs. In Amersfoort zijn de voor
beelden te over van ongehuwde on
derwijzeressen), die verlof hebben
gehad, voor ernstige ziekten, die zeker
ook wel, vóór het constateeren er
van, invloed zullen hebben geoefend
op het onderwijs. Moeten die dan
feitelijk ook niet ontslagen? Komt
men, de redeneering van „Een belang
stellende" volgend, niet op een hellend
vlak en consequent doorgetrokken tot
algeheele bestaansonzekerheid van alle
onderwijzers Of heeft het sterke ge
slacht geen zenuwen, die door allerlei
huiselijke en ook andere omstandig
heden worden geschokt? En wat de
liefde voor het zieke kind betreft,
durft hij (of z(j) beweren, dat die bij
den gehuwden man afwezig is? Het
meer verfijnde gevoel der vrouw toe
gekend, mag dan zeker ook als een
gewichtig motief worden aangevoerd
voor baar behoud voor de school, waar
zij, vooral voor de kleintjes, tot een
onmisbaren zegen kan zijn.
De meerdere verdienste door de
vrouw ingebracht zal bovendien mee
werken het gezin economisch sterker
te doen staan, zoodat èn de man, èn
de vrouw veel opgeruimder hun dag
taak zullen vervullen, dan wanneer
het karig loon van den man hun is
toegewezen voor hun levensonderhoud.
Wanneer de afd. Amsterdam, Utrecht
en Amersfoort van het Ned. Ond.
Genootschap de redeneering van „Een
belangstellende" hebben gevolgd, kan
men moeilijk spreken van een na
ernstige overweging genomen beslis
sing. Voor de eer dier afdeelingen
hoop ik, dat ze zich niet zoo losjes
van een ernstige kwestie, als waarom
het hier gaat, hebben afgemaakt.
W. C. OOSTERMAN.
