WEERBERICHT.
Tkermometerstand
BINNENLAND.
STATEN-GENERAAL.
UIT DE PERS.
STADSNIEUWS.
MIDÏDEELINGEN VAN HET
KONINIL. NED. MET. INSTITUUT.
(Opgemaakt voorm. 10.50 uur.)
De Bildt, 6 April 1909.
Hoogste barometerstand 776.4 m.H.
te Skudenaes laagste 760.3 m.M. te
Seydisfjord
Verwachting tot den avond van 7
April 1909.
Wind: Zwakke tot matige Ooste
lijke tot N.O.-l(jke wind.
Gesteldheid van de luchtHelder
tot lichtbewolkt, droog weer.
TemperatuurLichte nachtvorst,
overdag dezelfde.
Barometerstand te AMERSFOORT.
Barometerstand hedenmiddag te 12
uur 772 m.M.
Vorige stand te 12 uur 773 m.M.
te Amersfoort.
Hoogste gisterenF. 54
Laagste hedennacht F. 32
Hedenmiddag 12 uur F. 57
hervorming der Rijksfinanciën. Is die
tot stand gebracht, dan kan het bloc
gaan liggen en in vrede sterven."
wj Het radicale Berliner Tageblatt
V „Als vorst Von Bülow beweert, dat
de toekomst behoort aan het denk
beeld van een conservatief-vooruit-
strevend combinatie, hecht h(j zelf te
veel waarde aan de macht van de
- inspiratie, die hij eens in moeilijke
dagen had."
r En de conservatieve Kreuzzeitung
.Het idéé van het blok is verzwakt
"V'door een psychologische ziekte, die
vorst Von Bülow niet opgemerkt
heeft. De liberalen zijn bereid om met
de socialisten de wet op de successie
rechten goed te keuren om de con
servatieven er uit te werken, Zoo
staat het met het bloc. Het denkbeeld
van een conservatief-liberale actie
heeft ten eenenmale fiasco gemaakt.
SERVIË.
Naar het Berliner Tageblatt uit
Weenen vernam, is het Vrijdag 1.1.
tot een ernstig conflict gekomen tus-
schen den es-Kroonprins George van
Servië en Minister Pasjitsj.
Pasjits zou den ex-Kroonprins ver
weten hebben, waarom hij niet dadelijk
na zijn abdicatie zooals hij hem, Pas
jitsj en ook den Russischen gezant
had beloofd het land te zullen ver
laten, daar zijn opname in het Rus
sische leger reeds verzekerd was.
Prins George zou daarop hebbeu ge
antwoord Ik verlaat Servië nu in
geen geval. Ik zie, dat de radicale
partij plan heeft mjjn vader ten val
te brengen, mij bet land uit te zetten
en met mijn armen jongen broeder
Alexander, hetzelfde intrigesspel voort
te zetten, dat gij, mijnheer Pasjitsj
en uw aanhang, nu reeds zoolang
spelen. Ik verklaar nogmaals, dat ik
binneu enkele dagen naar Nisj zal
verhuizeu en daar zal trachten de
ontevredenheid tegen de radicaleregime
nog meer te doen aanwakkeren, om
ten minste aan de radicale macht
hebbers en aan deze armzalige Skoept-
sjlna te toonen, dat het officierskorps
in Servië nog de beste beschermer
der nationale belangen is.
Pasjitsj moet zich hierna geheel ter
nedergeslagen naai den Koning hebben
begeven en dezen hebben medegedeeld,
dat z.i. deze houding van den ex-
Kroonprin» een groot gevaar voor de
binnenlandsche rust van het land
beduidt.
RUSLAND.
De Petersburgsche Rossia publiceert
een officieus artikel over de inmenging
van Duitschland in het Oostenryksch-
Ru8sisehe geschil. Het blad zegt, dat
de Duitsche verklaring (vriendschap
pelijke raadgeving) de juiste is, maar
voegt er aan toe, dat Rusland toegaf,
omdat de Duitsche ambassadeur ver
klaarde, dat ingeval Rusland de be
middeling van Duitschland niet kon
aanvaarden de regeering te Berlijn
haar bondgenoot de keus zou laten
van de middelen, die de omstandig
heden konden eischen.
Rusland moest dus eenerzyds reke
ning houden met de zekerheid van een
gewapend conflict tusschen Oostenrijk
en Servië en alle gevolgen, die daar
uit zouden voortvloeien en anderzijds
met de vervanging eener methode om
den gezamenlijken wil van Europa uit
te drukken door een andere methode.
De Times merkt hierbij op, dat den
aaid van de betreffende gevolgen in
aanmerking genomen, de bewering van
een Duitsch ultimatum geenszins over
dreven genoemd kan worden.
PERZIË.
De Paiijsche Liberé heeft uit Peters
burg het volgende bericht ontvangen
De ongunstige berichten uit Perzië
houden het Russische Ministerie van
Buitenlandsche Zaken den laatsten
tyd voortdurend bezig.
Het schijnt wel, dat de ernst van
de crisis in het Perzische Rjjk mili
taire interventie zal noodig maken.
Anderzyds wenscht Rusland naar het
voorbeeld van Engeland het diplo
matiek karakter van zijn actie te
bewaren.
Volgens dezer dagen-te Petersburg
ontvangen berichten, heeft de Sjah
van Duitschland een belangrijke finae-
cieelen steun ontvangen in ruil voor
eenige, slechts vaag aangeduide con
cessies. Dit geld zou bestemd zijn om
de liberale beweging in Perzië te be
strijden. Het is wel merkwaardig te
zien, dat Rusland te Teheran liberaler
optreedt dan Duitschland en dat het
tracht de absolute macht van den
Sjah te breken, daar een catastrophe
anders niet zou uitblijven.
In ieder geval blijft de Russische Re
geering voortgaan in volkomen over
eenstemming te handelen met de
Britsche Regeering.
TWEEDE KAMER.
Wij hebben het verslag der debatten
in de Tweede Kamer over bet wets
ontwerp ter subsidieeriug van bizon-
dere Hoogere Burgerscholen uitgesteld
tot het geheel was te overzien.
Er was op dit oogenblik geen school
strijd meer. Direct deed dus de over
tuiging, dat er geen staatsgelden
moesten worden uitgegeven voor bizon
der onderwijs, zicb niet gelden. Het
werd dan ook een indirecte school
strijd. Van de rechterzijde had men
alle vertrouwen in de bizondere scholen,
wilde men niet al te veel waarborgen
voor de deugdelijkheid van het onder
wijs, wilde men een vergaande vrij
heid, niet .alleen in de wijze waarop
het H. B. S. onderwijs zou worden
voorgediend, maar ook in de keuze
der te doceeren vakken, in de geheele
inrichting der school. Links zag men
zoodoende deze scholen worden tot
Hoogere Burgerscholen, die alleen in
naam H. B. S. zouden zijn en stelde
men dus zyn medewerking bij het
aannemen van die wet afhankelijk van
het geven van meer deugdelijke waar
borgen, dat die bizondere H. B. S.
inderdaad Hoogere Burgerscholen zou
den zijn.
Had minister Heemskerk zich nu
in zyn aloude voorzichtigheid gehouden
dan zouden wy een vrij onnoodig
debat gemist hebben. Zoodra de
minister dan gemerkt had, dat men
links niet van zins was om tevreden
te zijn met de geringe waarborgen
voor heusch H. B. S.-onderwijs, welke
de minister voorstelde, zou hij water
in zijn wijn hebben kunnen doen en
het goede amendement Ter Laan, dat
goedkeuring van het leerplan voor
schreef, aanvaard hebben. Doch in een
aanval van zeer onverwachte onvoor
zichtigheid, had minister Heemskerk
zich zeer beslist uitgelaten over dat
amendement en daar zat hij nu in
de klem. Want de linkerzijde wist
hier van geen toegeven en de
linkerzijde heeft de meerderheid.
Het was een gek geval. En het
werd volstrekt niet beter, doordat een
amendement-Van Ascli van Wjjk nog
minder waarborgen vroeg voor het
bizoDder openbaar onderwijs dan de
minister wenschte te vragen.
Men probeerde het beproefde kunstje
van overvragen (in casu beter: onder
vragen). Men hoopte, dat de beide
extreme amendementen Ter Laan en
Van Asch van Wyck tegen elkaar
zouden worden weggeschrapt.
De linkerzijde wilde er niet aan.
Waarborgen wilde en zou ze hebben.
Doch het ministerie laten duikelen
over zoo'n ondergeschikte vraag
geen haar op een vrijzinnig hoofd dat
er aan dacht.
Toen kwam de heer Bos als redder
uit den nood. Hjj zeidehet gevaar
is dat de subsidie automatisch ge
geven wordt ook aan schynhoogere
burgerscholen. Schrijf dus voor, dat
de regeering onder zekere omstandig
heden subsidie kan verleenen, dan
laat gij de mogelijkheid open, dat zij
het niet doet als de school niet goed is.
De reddingsplank werd aangenomen
door den beer Van Wijnbergen, niet
zonder vertoon van nog vry wat be
zwaren en niet zonder dat de anti-
revolutionnairen plechtig tegenstem
den of zij dat ook zouden gedaan
hebben als zy niet geweten hadden
dat vele katholieken met de linker
zijde mee zouden stemmen bd dus de
toch al bestaande meerenheid voor
dit amendement vaste1' zouden maken
Toen dit amendement was aange
nomen werd het amendement-Ter
Laaa, dat goedkeuring van het leer
plan vroeg wat in den grond vrij
wel hetzelfde was verworpen en
daarna deelden ook de twee andere
amendementen van dezen afgevaardig
de hetzelfde lot.
Over die kwestie wacht ons na het
reces nog een heele strijd. Voorloopig
is het nu afgehandelde deel aange
nomen, waarbij de wet niet onbelang-
ryk verbeterd is door het amende
ment-Van Wijnbergen. Want nu zijn
er waarborgen tegen schijnvertooniu-
gen op H. B. S. gebied.
Staatscommissie Mid
denstand. Gisteren vergaderde in
pleno de Staatscommissie voor den
Middenstand in het Gebouw van de
Directie van den Landbouw.
Met algemeene stemmen werd aan
genomen een ontwerp-wet op de ver
vroegde winkelsluiting.
Dit ontwerp zal met een memorie
van toelichting en verscheidene be
langrijke bijlagen aan de Koningin
worden aangeboden met verzoek om
publicatie.
Daarna was aan de orde een rap
port van de tweede sub-commissie in
zake bestrijding van vertraagde be
taling van rekeningen door heffing
van moratoire interessen.
Dit rapport werd goedgekeurd en
besloten dienovereenkomstig een wets
wijziging met toelichting te formu-
leeren en aan de Regeering injte zenden.
De heer Kleine te Maastricht
heeft een .aanklacht ingediend bij den
officier van justitie te Maastricht, te
gen den heer jhr. mr. Ch. J. M. Ruys
de Beerenbrouck, wegens diens in
gezonden stukken in „Het Vader
land", waarin hij drie Maastrichtsche
gemeenteraadsleden beschuldigde, zich
in die hoedanigheid bemoeid te hebben
met een strafzaak, ten einde aan 't
licht komen van de waarheid tegen
te gaan.
Thans is het Kon. besluit af
gekondigd, waarbij de nieuwe soldij-
wet voor militairen beneden den rang
van officier is geregeld.
De wet heeft terugwerkende kracht
vanaf 1 October 1908, zoodat eerst
daags door onderofficiers en vrijwil
ligers beneden dien iang, een aardig
spaarpotje kan worden in ontvangst
genomen.
Bij Koninklijk Besl. is, met in
gang van 1 Juni, benoemd tot pre
sident der arrondissements-rechtbank
te Utrecht, mr. C. O. Segers, thans
president der arrondissements-recht
bank te Breda.
Naar de Limb. Koerier verneemt,
hebben de verschillende colleges van
regenten over de strafgevangenissen,
benevens de rechtbanken,desgevraagd
adviezen doen toekomen aan het de
partement van Justitie omtrent ge
detineerden, die eventueel bij gelegen
heid van de blijde gebeurtenis in ons
Vorstenhuis voor algebeele of gedeel
telijke vermindering van den straftijd
in aanmerking zouden komen.
De adviezen moesten vóór 1 April
het departement van Justitie hebben
bereikt.
Het schijnt de wensch van H. M.
de Koningin te zijn, dat vele ge
vangenen geheel of gedeeltelijk zullen
worden begenadigd.
Tarieven reizigersver-
voer. Aan de Kamers van Koop
handel is door den Minister van Wa
terstaat toegezonden een overzicht
van de door de Maatschappij tot Expl.
v. S.S. en de H. IJ. S. M. ingezonden
voorstellen betreffende eene herziening
van de tarieven voor het vervoer van
reizigers over de lijnen dier maat
schappijen, met inbegrip van die der
N.C.S. Mij.
De Minister vraagt daarover de op
merkingen der Kamers en verder
welke zij aannemelijker achten, de
voorgestelde of de geldende tarieven.
De voorstellen strekken tot het
verkrijgen van meerdere uniformiteit
en eenvoud. De beginselen, waarnaar
de maatschappijen de nieuwe tarieven
opgesteld wenschen te hebb m zijn de
volgende
a. Afschaffing van de retourkaar-
ten althans van de bestaande met
langen geldigheidsduurwel zijn de
maatschappijen voornemens de tegen
woordige 1- of 2-daagsche retourkaar-
ten voor buurtverkeer te behouden
en daaraan zelfs eenige uitbreiding
te geven
b. berekening van de enkele reis-
pryzen, zoowel op hoofd- als op de
lolaalspoorwegen tegen een kilorae-
trieken eenheidsprijs over eiken af
stand van 3.25 cent in de eerste
klasse, 2.45 cent in de tweede klasse
en 1.625 cent in de derde klasse.
De by de S.S. geldende kilometer
boekjes zullen blijven bestaan (be
houdens eenige aanvullingen) en door
de H.IJ.S.M. overgenomen worden. De
boekjes zullen op de lynen van beide
maatschappijen geldig zijn. Als maxi
mum-afstand voor een reis op kilome
terboekjes zal 200 K.M. aangenomen
worden, zoodat voor een langere reis
slechts 200 K.M. op een kilometer
boekje zal worden afgeschreven. Ter
aanvulling zullen voor beide maat
schappijen kilometerboekjes worden
uitgegeven tegen den prijs van f 12,
f9 en f 6 voor de 3 klassen, voor 400
K.M. n.l. twee coupons op elk waar
van een reis van 200 K.M. of meer
kan worden afgelegd.
Voor deze boekjes, niet op naam
gesteld, behoeft geen waarborgsom
gestort of voorafgaande schriftelijke
aanvraag gedaan te worden. De gel
digheidsduur is 6 maanden. Ook het
buurtverkeer zal aanmerkelijk uitge
breid worden. De S.S. zal zicb daarbij
hoofdzakelijk richten naar de thaDS
geldende tarieven der H.IJ.S.M., zoo
dat dan geen enkele reis-reiskaarten
meer in buurtverkeer worden uitge
geven, doch alleen retourkaarten geldig
ep gewone- en locaal-spoorwegen.
Ook de abonnement., tarieven zullen
eene ingrijpende wijziging ondergaan
De groepenkaarten (w.o. kaarten voor
alle lijnen) zullen opgeheven worden
en in plaats daarvan gemeenschappe
lijke abonnementskaarten verkrijgbaar
gesteld worden, geldig op alle lijnen
van S.S., N.C.S. en H.IJ.S.M.
Voor de uniformiteit in de gewone
trajectkaarten zal S. S. de thans door
de H. IJ. S. M. gevolgde manier over
nemen, waardoor de prys iets zal
worden verhoogd.
Voor de werkmanskaarten zal ieder
zijn eigen systeem behouden.
Het ligt verder in de bedoeling
om de vele speciale tarieven af te
schaffen.
Behouden zullen blijven de gezel
schapsbiljetten (voor ten minste 20
personen voor reizen heen en terug)
waarbij 25 °/o reductie op tweemaal
den gewonen enkelen reisprys wordt
toegestaan.
De tarieven voor school- en wees
kinderen de tarieven voor landver
huizers, worden aldus gewijzigd dat
per K.M. 1.25 cent wordt betaald.
Vervallen zullen dus bij de S.S. in
hoofdzaak
de vacantiekaarten. (Intusschen zyn
de maatschappijen voornemens om
telken jare voor het zomerseizoen na
te gaan of en zoo ja welke maat
regelen zij ter bevordering van het
reizigersverkeer zullen nemen
de tienrittenboekjes tusschen Am
sterdam Dordrecht, Amsterdam
's Hage en Amsterdam Rotterdam
de collectieve biljetten voor 10 per
sonen
de speciale tarieven voor leerlingen
van ambachtsscholen, industrie- en
huishoudscholen, voor onderwijzers tot
het bezoeken van cursussen tot oplei
ding voor het hoofdonderwijzers
examen en voor de land- of tuin
bouwacte.
Bij de H. IJ. S. M. zullen o.a. ver
vallen
het tarief voor goedkoops uitstapjes
in de zomermaanden, dat voor 10
ritten, voor driedaagscbe retourkaar
ten en voor wielrijderskaarten.
Wat de beide maatschappen betreft
de 10 rittenboekjes, de speciale retour-
kaarten voor markttreinen, het speci
aal tarief voor weerbaarheids- en
scherpschutterskorpsen.
Deze wijzigingen zijn onderworpen
aan het oordeel dei' Regeering, die
hierover, zooals boven gezegd bet
oordeel der Kamers van Koophandel
vraagt.
Wel ligt het in de bedoeling om,
waar noodig aan het publiek de ge
legenheid te geven zich by vertrek
van een plaatsbewijs voor de terug
reis te voorzien, mits deze denzelfden
dag wordt afgelegd.
DE TOON IN DE RECHTZAAL.
De wyze van behandeling van de
bekende Papendrechtsche zaak voor
het Gerechtshof te 's Hertogenbosch
schijnt heel wat te wenschen te heb
ben overgelaten.
Twee bladen, die stellig niet het
woord „klassenjustitie" in hun kolom
men zullen verdedigen, laten zich alles
behalve loffelijk over deze behande
ling uit. Het Handelsblad spreekt zelfs
van „poldersjongenspeil" en schrijft
Ons komt het voor, dat het geheele
geding by wijlen in bedenkelijke mate
naderde tot het peil der minderwaar
dige eigenschappen van de getuigen
en klagershet polderjongenspeil.
De strafrechter heeft bovenal een
taak van beschaving te vervullen en
tegenover het vele brutale, onmensch-
waardige, dat zij aan den dag brengt,
moet de strafrechtspleging juist ten
ailen tijde het toonbeeld van onpartij
digheid en waardigheid hooghouden
tegenover het geheele volk.
Bedriegen wy ons niet, en vele
ons medegedeelde indrukken van vol
strekt er buitenstaanden hebben dit
bevestigd dan is het jongste Bos
sche strafgeding daarin allerminst ge
slaagd. Zóó critisch is de Nederlander,
ook in zaken van rechtspleging, wel,
dat hem al dat „jijen en jouwen," al
die minachtende en grievende bejegin-
gen van getuigen, niet aanstaan. En
wanneer hij voorts in eene zaak,
waarin juist ook de nauwkeurigheid
der door verschillende hoogere en
lag6re autoriteiten afgelegde verklarin
gen punt van onderzoek is, tegen het
„uitschot" reeds bij voorbaat hoort
verklaren, dat die ambtenaren „te
hoog staan om van onwaarheid be
ticht te worden"dan vraagt men
zich met vreeze af: welke gevoelens
dit „uitschot" wel van de strafzitting
mede naar huis mag hebben genomen.
Het moge er gekomen zijn met wan
trouwen, wrok of onwaarheid in het
hart, zonder iets te hebben ge
leerd of gewonnen gaat het er weer
vandaan. Met nog meer wantrouwen
en nog meer wrok, zonder dat een
enkele straal van bet licht dat van
waardigheid en wijsheid uitgaat, in de
polderjongensbreinen gevallen is.
Zoo schijnt ons het beeld van dit
proces verre van verheffend, buiten
staat ook, de velen in den lande, die
met deze zaak een groot belang ge
moeid voelden, in gemoede te voldoen.
Daarom zal, welke ook de uitspraak
moge zyn, deze laatste behandeling
der Papendrechtsche zaak evenmin be
vrediging vermogen te brengenen
kan men nog niet zeggen, dat dit
netelige geval in den vollen zin des
woords is berecht 1
De kapitein A. S. Doorman van
bet 5e regiment-infanterie, die over
geplaatst is bij het regiment grenadiers
en jagers komt 1 Mei a.s. te 's Gra-
venhage in garnizoen.
De eerstvolgende dienst voor
den Doopsgezinden Kring is op Maan
dag 12 April, 2en Paaschdag. Als
spreker zal dan optreden Ds. E. M.
ten Cate.
De ritmeester-instructeur aan de
ry- en hoefsmidschool, M. Grondhout,
is eervol ontheven uit zyn betrekking
van plaats ver vangend-vorderingscom
missaris in het vorderings-district
Hilversum, en aangewezen als vorde-
rings-commissaris ter vervanging van
den uit deze betrekking eervol ont
heven gepens. kapitein der artillerie,
B. A. Sanders.
Het comité voor vrouwenkies
recht in de Nederlaudsche Hervormde
Kerk beeft de namen bekend gemaakt
van de predikanten, die zich hebben
bereid verklaard om op de classicale
vergadering van 1909 (op 30 Juni a.s.)
een voorstel iü te dienen tot vast
stelling van de kiesbevoegdheid der
vrouwelijke lidmaten. 226 predikanten,
verdeeld over 38 classes, verklaarden
zich bereid. In de classis Amersfoort
verklaarde zich geen enkele predikant
bereid om zulk een voorstel te doen.
By Kon. Besl. is
le. aan P. van der Sluis, zich schrij
vende P. van der Sluys. op zijn ver
zoek, eervol ontslag verleend als
kapitein-commandant van het Ameis-
foortsch vrijwilligerskorps, te Amers
foort, en zijn
2e. benoemd tot tweede-luitenant-
commandant van het Amersfoortsch
vrijwilligerskorps, te Amersfoort, J.
C. Eek, thans tweede-luitenant bij dat
korps, en
tot eerste-luitenant-eommandant met
den personeelen rang van kapitein van
het Utrechtsch vrijwilligerskorps te
Utrecht, P. van der Sluis, voornoemd.
Onder bevel van majoor D. W.
de Jager, zullen de vier achtmaander-
compagniën van de voorjaarsploeg van
het 5e regiment infanterie, van 3 tot
12 Augustus schietoefeningen in het
schietkamp bij Harskamp houden.
Commandanten van deze zooge
naamde Harskamp-compagniën zyn de
kapiteins L. Noest, J. L. van der Moer,
B. Reynvaan en J. C. Wagner.
Naar wy vernemen, zal de troep
op 3 Augustus van hier naar Hars
kamp marcheeren. A. D.
