DAGBLAD voor AMERSFOORT en OMSTREKEN.
feuilleton.
"binnenland.
No. 88
YRIJDaG 16 APRIL 1909.
6e JAARGANG.
Uitgave van de Naaml. Venaoetseiiap „DE EEMLANDER".
Versehijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
HALF BLAD.
"buitenland.
DR. XAVIER.
STADSNIEUWS.
Uit de Omgeving.
EEMLANDER
Hoofdredacteur R. G. RIJKEHS.
Abonnementsprijs
Per jaar met geïllustreerd Zondagsblad
Franco per post id.
Per 3 maanden id.
Franco per post. id.
Afzonderlijke nummers
f 4.—
- 5.60
- 1.—
- 1.40
- 0.05
Bureau: BREEDESTRAA.T 18.
Telefoon Interc. 62.
Prijs der Ad verten tién
Van 1 tot 5 regels
Voor iederen regel meer
Buiten het Kanton Amersfoort per regel]
(Bij abonnement belangrijke korting.)
f 0.40
- 0.08
- 0.10
Tot plaatsing van aiivortcntiiin en reclames van
liet kanton Amersfoort in dit blad is ..uitsluitend" gerechtigd liet Algemeen Kinnen- en Biiitenlandsch Advertentiebureau D. Y. ALTA, Warmoesstraat 76—78 to Amsterdam.
DE REVOLUTIE IN TURKIJE.
Hoewel de Kamer eene commissie
beeft benoemd om eene verklaring op
to stellen, ten einde de bevolking
gerust te stellen, en de minister van
L'innenlandsche Zaken telegrammen
i aar alle oorden zendt met hetzelfde
doel, is het toch nog niet pluis in
Turkije.
Immers het Jong-Turksche Comité,
aarvan de hoofdzetel te Saloniki is
'vestigd, weigert de nieuwe Regeering
i erkennen, en bereidt een hardnek-
1 'gen tegenstand voor.
Op een gehouden groote openbare
1 ieenkomst is instemming met de
juding van het comité betuigd. En
uit heel Macedonië zijn telegrammen
verzonden, waarby verzet wordt aan-
geteekend tegen de gepleegde daad
van geweld. Verscheidene duizenden
vi ijwilligers zijn aangeworven.
Te Konstantinopel zijn gisteren
avond om zes uur benden matrozen,
infanteristen en mariniers, na beslag
op rijtuigen gelegd te hebben, naar
Ji'diz gegaan, ten einde verzet aan te
icokenen tegen de benoeming van een
minister van marine ad interim.
Het voorbijtrekken van dio benden
veroorzaakte onrust in eenige wijken
dor stad.
Dat zal wel waar zijn.
Verbeeld u, die troep maakt wen-
sclien kenbaar o.a. overplaatsing van
de officieren met wie zij niet tevreden
zijn. Ed de Sultan die nota bene nog
v. el vastberaden wordt genoemd, deze
angstige man. beval alle noodzakelijke
maatregelen daartoe te nemen, indien
men ten minste over een voldoend
aantal officieren beschikte om hen te
vervangen over wie de troepen onte-
■\icden zijn.
De militaire attaché bp het Turksche
gezantschap te Weenen, Hakki bey,
is ook niet overtuigd, dat men kan
preken van een ondergang van het
Jong-Turksche régime. Hu heeft tegen-
or een medewerker van de Neue
i'ioie Presse zich in dien geest uit
gelaten.
Naar het Engelsch van
MAX PEMBERTON.
63)
Esther wist het niet. Zjj werd niet
wijzer door den aanblik van die druk
ke straten en die zenuwachtige ge
zichten. De soldaat naast haar zat er
zwijgend en stokstijf bij. Het mooie
zonnige weer dreef den spot met de
hartstochten die aller gemoed in be
roering brachten.
Het rijtuig reed snel voort alsof de
koetsier bang was om herkend te wor
den. Toen zjj op het plein voor het
jialeis waren aangekomen, merkte
Esther voor het eerst, dat het doel
van hun tocht niet de kamer was, die
zij pas verlaten had. Zij brachten haar
l aar den zuidelijken vleugel, naar een
oud gedeelte van het paleis dat „de
gevangenis" genoemd werd iets
wat zij trouwens niet wist. Dikke rau-
cu en vensters met schietgaten er in
vorrieden den ouderdom van dat ge-
l ouw. Het was vijfhonderd jaar gele
don de woning der vorsten van Cadi
geweest en in de dagen van het Spaan-
soho bijgeloof had meer dan een be-
Hij beschouwde het als vanzelf
sprekend, dat het Jong-Turksche co
mité nu met medewerkiug van de
garnizoenen van Adrianopel en Salo
niki, die zonder twijfel te vertrouwen
en geheel op de hand hunner officieren
zijn, zullen trachten de muitende sol
daten te Constantinopel, die nu door
onderofficieren worden gecomman
deerd, ten onder te brengen, wat dan
natuurlijk, zoo meende Hakki Bey,
wel niet zonder wapengeweld zou
zijn te bewerkstelligen.
De bladen te Constantino iel bevat
ten slechts spaarzaam commentaren
over den toestand. Sommige drukken
echter hun tevredenheid over de Ka
binetsverandering uit, anderen zijn
zeer bezorgd en raadden aan tot in
getogenheid en kalmte.
De muiters hebben eergisteren een
prospectielijst opgesteld, waarop do
namen van een honderdtal hooge mili
taire en civiele autoriteiten voorkomen,
o.a. die van Hussein Hilmi, den vorigen
grootvizier, wiens uitlevering en te
rechtstelling door den kogel zjj eischen.
VENEZUELA.
De groote buitenlandsche handels
buizen vertrouwen blijkbaar den toe
stand van Venezuela niet erg. Er is
order gegeven aan de agenten in
Venezuela den invoer tot het hoogst
noodige te beperken. Als gevolg daar
van werd van 25 Februari tot 8 Maart
aan het douane-kantoor te La Gnaira
aan invoerrechten ontvangen 309.803
Bolivares, tegen 491.073 Bolfvares in
1908 gedurende hetzelfde tjjdvak.
In diezelfde 14 dagen werd dit jaar
uitgevoerd voor een waarde van
502.067 Bol. tegen 1.081.909 Bol. ver
leden jaar.
Vooral de koffie maakt een leeljjke
crisis door. Vooreerst, wat de hoeveel
heid betref!werden dit jaar van 25
Febr. tot 5 Maart slechts 4.529 zakken
uitgevoerd tegen 9.009 zakken in 1908
gedurende dezelfde 14 dagen. Wij spre
ken alleen van La Guaira. Daarenboven
de qualiteit van den laatsten oogst is
inferieur, waardoor de concurrentie
met de koffie van Centraal Amerika
en Mexico zeer moeiljjk wordt. Kra.'h-
tens de Pure food Law werden in Ame
rika verschillende* inferieure soorten
reeds geweigerd. De prjjzen zijn 4 5
schuldigdetu schen die sombere muren
den laatsten adem uitgeblazen. In dat
gedeelte van het gebouw, op de eerste
verdieping had men een vertrek voor
Esther in gereedheid gebracht, zoo som
ber en kaal, dat een cel de gevange
nisschap niet welsprekender had kun
nen uitdrukken. De vochtige muren
konden op geen ander ornament bogen
dan roestige zwaarden en wapenrustin
gen.
Een klein venster uitgezonderd, dat
op het plein voor het stadhuis uitzag,
waren de vensters niets dan schiet
gaten in dikke zware muren. Op een
reusachtige vuurplaat brandde een
houtvuur, dat veel rook verspreidde.
Het rook er vochtig en duf. Naast
een tafel, die een keuken eer zou heb
ben aangedaan, stond een eenzame
stoel. De zonnestralen, die op de kou
de steonen vielen, verlichtten hoekjes,
waar het stof der eeuwen lag opge
hoopt. Het karakter van die kamer
was niet aan twjjfel onderhevig, het
was een gevangenis, zelf3 kolonel Varez
gaf dat toe.
„Het spijt den hertog, mjjn meester,
heel erg dat de ministerraad u geen
betere huisvesting heeft toegestaan,
mevrouw. Zjjn invloed is niet in staat
geweest om verandering te brengen
in het besluit. Ik wil u niet verhe
len, dat u die gestrengheid dankt aan
uw betrekking tot de Fransche re-
Boliv. per quintal verlaagd, terwjjl er
zeer groote kans bestaat, dat het invoer
recht in Amerika met 4 doll. ct. ver
hoogd zal worden.
NOORWEGEN.
Het congres van Noordsche socia
listen heeft zich onledig gehouden met
de vraag of het te pas komt, dat
socialistische Storthing-afgevaardigden
op Hoffeesten verschenen. Eenige
socialistische afgevaardigden als Johan-
sen en Saba hadden nl. gehoor ge
geven aan een uitnoodiging van Koning
Haakon en waren op een feest in het
Koninklijk Paleis te Chiistiania aan
wezig geweest. Dit had scherpe critiek
uitgelokt en na langdurige en heftige
debatten, werd met groote meerder
heid besloten allen sociaal-democraten
te verbieden aan het Hof te komen.
Al wie het waagt dit gebod to over
treden zal onvoorwaardelijk uit de
partij worden gezet.
Niettegenstaande een levendig pro
test van de jonge socialisten werd het
voorstel van de Kamerfractie om het
loon (sic) van Koning op 67.200 galden j
vast te stellen goedgekeurd.
Ten slotte werd in de vergadering
medegedeeld, dat het aantal partijleden
gedurende de laatste drie jaar van
16.000 tot 28.000 is gestegen.
Subsidie aan Middel
bare scholen. Door hot hoofdbe
stuur van „Volksonderwijs" is, in
verband met de behandeling van het
wetsvoorstel tot wijziging en aan
vulling van de Wet tot regeling van
het Middelbaar Onderwijs in de Tweede
Kamer, een adres aan de Tweede
Kamer toegezonden, waarin het te
kennen geeft,
dat het met belangstelling heeft
kennis genomen van het amendement,
door het lid der Tweede Kamer, dr.
Roessingh, op art. 45bis 8 van het
Wetsvoorstel ingediend,
dat dit amendement heoogende
Bijzondere H. B. Scholen, die van
Rgkswege subsidie genieten, toegan
kelijk te maken voor alle kinderen,
die voor dat onderwijs in de termen
vallen voor de ingezetenen van
geering. Men zal u op dat punt straks
ondervragen, maar tot zoo lang heb
ik last u hier als een gevangene te
beschouwen."
Hjj ging op zjj om haar naar bin
nen te laten in een sobere cel, die zij
een oogenblik doodverbaasd bekeek.
Misschien gaf zij au fond aan deze
openlijke oorlogsverklaring den voor
keur boven de niet gemeende beleefd
heden van den vorigen dag. Nu kende
zij tenminste haar positie door en
door en daar haar geest haar niet in
den steek liet, had ze wel kunnen
lachen om de dwaasheid haar voor
een handlangster van Frankrijk te
houden.
„Uw ministerraad is zeer beschei
den," antwoordde zij. „Het doet mij
genoegen te zien dat ik zoo'n belang
rijk personage ben. Als deze voorba
rige aanklacht wat meer uitgewerkt
is, dan zal ik bereid zijn om mij te
verdedigen. Ik moet werkelijk een
bijzonder knappe vrouw zijnHij
boog met een ernstig gezicht, want
niemand had kolonel Varez nog ooit
zien glimlachen. Hij riep een soldaat
die op oen trap stond te wachten en
gelastte hem om papier en pen te
brengen.
„Ik ben maar een dienaar, mevrouw,
sta me dus toe alle discussies te ver
mijden. De hertog verwacht uw ant
woord in een quaestie, die meer spoed
gemeenten, waar geen openbare H.
B. Scholen bestaan, in een behoefte
voorziet, te meer, daar de toekenning
van subsidie aan Bijzondere H. B.
Scholen de oprichting van Openbare
zal tegenhouden.
dat het bestuur mede kennis ge
nomen heeft van een amendement
van meer beperkte strekking, ingediend
door de heeren De Beaufort, Tydeman
en Verhey, dat zich bepaalt tot het
openstellen van de gesubsidieerde
Hoogere Burgerscholen voor alle leer
lingen iu gemeenten, waar geen Open
bare H. B. Scholen gevestigd zijn,
zonder dat daarbij do bepaling van
kracht is, dat de onderwijzers zich
onthouden van iets te leeren, te doen
of toe te laten, wat strijdig is met
den eerbied, verschuldigd aan de gods
dienstige begrippen van andersden
kenden,
redenen, waarom het de Kamer
eerbiedig verzoekt, het amendement
van dr. Roessingh aan te nemen en,
zoo daartegen onoverkomelijke be
zwaren mochten bestaan, een bepaling,
als door de heeren De Beaufort c. s.
is voorgesteld, in de Wet op te nemen.
M (j. tot Nut van 't A. 1-
geraeeu. Van af de opening van het
centraal bureau van advies voor eigen
studie tot op 1 April j.l. kwamen 37
aanvragen om advies in betreffende
de opleiding per correspondentie of de
middelen tot studie in de volgende
vakken boekhouden 8, handelscorres
pondentie Hollandsch 1, Engelsch 1,
Duitscb 4, Zweedsch 1, posterijen en
telegraphie 3, werktuigkunde 1, schei
kunde 1, journalistiek 1, politiewezen
1, staatsinrichting 1, gemeente-admi
nistratie 4, gastabricage 1, bouwkunde
4, technische vakken 2, bontvak J,
waterbouwkunde 1, handels-aardrijks-
kunde en handelsgeschiedenis 1.
Waarschuwing. De minis
ter van buitenlandsche zaken brengt
in de Stct. ter algemeens kennis, dat
de Daara van zekeren „Professor"
Keith Harvey te Londen, die op groote
schaal middelen tegen doofneid adver
teert in de Nederiandsche bladen, niet
voorkomt in de lijst der personen die
in Groot Britannië en Ierland bevoegd
zijn de geneeskunst uit te oefeuen.
Zijn ware naam is Edward Marrhjj
vereischt. Wees zoo goed om het zoo
gauw mogelgk op te schrijven; ik zal
over een half uur terugkomen".
Hij verliet de kamer en de zware
deur ging met een slag dicht, die
door de muren van het zware gebouw,
werd weerkaatst. De soldaat had een
blad papier met pen en inkt op de
tafel neergelegd. Een oogenblik stond
Esther er naar te kijken, niet wetend
wat ze zou schrijven en wat de ge
volgen er van zouden zjjn. Zij had
nog steeds den wintermantel aan,
waarmee ze naar den citadel was ge
gaan. Haar eerste werk was om hem
los te maken en hem over den houten
stoel te hangen, waar de lichtroze
zijden voering een aangeoame variatie
bracht in dat sombere vertrek. Ver
volgens knielde zij neer voor het vuur
en warmde haar verstijfde vingers en
rilde een beetje in die atmosfeer van
vocht en stof. Het feit dat de deuren
eener gevangenis achter haar waren
dicht gevallen, maakte haar minder
van streek dan de gemeene intrige,
die haar tot het werktuig van den
val van haar gemaal zou hebbeQ ge
maakt. Ofschoon zij voorbereid was
geweest op smeekbeden en bedrei
gingen, had een zeker geloof in het
zegevieren der gerechtigheid haar tot
nu toe opgehouden, maar hier, in deze
cel, liet haar hoop haar in den steek en
kon ze niet meer tegen den twijfej
woont in no. 156 Tulse Hill te Lon
den en heeft te zamen met zekeren
Thomas Reece een effectenkantoor
onder de firma Arnold Butler. Be
langhebbenden, die omtrent de be
trouwbaarheid van deze firma inlich
tingen wenschen te bekomen, kunnen
zich daartoe wenden tot de eerste af-
deeling van het Departement van bui
tenlandsche zaken.
De zangvereeniging van de plaat
selijke afdeeling van „Toonkunst" zal
Donderdag 29 April a.s. haar tweede
uitvoering in dit seizoen geven. Zooals
we reeds eerder meedeelden zal wor
den uitgevoerd „Die Legende von der
heiligen Elisabeth", van Franz Liszt.
Solisten zijn mevrouw M. van Dok-
kumSmits (sopraaQ), te Utrecht;
mej. A. Kroon (mezzo-sopraau), te
Hoorn, en de heer W. de Hoog (bary-
ton), te Oosterhout.
Na een lezing van den heer C.
E. van Koetsveld in „Eben Haëzer"
is alhier een Christelijk Historische
kiesvereeniging opgericht.
Een voorloopig comité, bestaande
uit de heeren J. R. van 't Hof, P.
Strienstra en A. Smeitink, werd door
de vergadering aangewezen om tegen
een volgende bijeenkomst eon regle
ment te onderwerpen en mogelijk
voorkomende zaken te behandelen.
Door de politie is tegen een win
kelierprocesverbaal opgemaakt wegens
overtreding der boterwet.
Een tweetal ontvluchte jongens
uit 't gesticht Hoenderlo, die door de
Utrechtsche politie weer waren ge
arresteerd, zijn door de politie in de
richting Apeldoorn verder geleid.
BARNEVELD. Ook onze gemeente
is de dupe geworden van een voor
barig bericht van de gebooite eener
Piinses. Gisterenavond verspreidde
zich namelijk als een loopend vuurtje
het gerucht, dat de winkelier Deijlius,
alhier, die tevens agent van enkele
worstelen. Er zou nu zeker een einde
komen aan haar zoo korten liefdes
droom. Zq zag zich al verstooten door
de wereld om ten eeuwigen dage te
treuren over den man, zonder wien
het leven geen waarde voor haar had.
Toen zij eindelijk opstond was haar
gezicht doodsbleek en waien hare
oogen zoo verblind, dat zij het papier
bijna niet kon vinden. Zij viel in een
stoel neer en bedekte haar gezicht met
hare handen.
Wat zou zij schrijven? Wat moest
zij antwoorden aan den man die haar
zoo kwelde, die haar pas zeven maan
den geleden te Londen ontdekt had
en de oorzaak was van zooveel bitter
leed Als zij maar naast Arthur voor
zjjne rechters kou staan en hun ant
woorden, zooals hg hun antwoordde,
hun oordeel aanhooreu en verdragen,
dan zou zjj niet vreezen. Maar zij wist
dat dat een ijdele wensch was. De
vreeselijke gedachte kwam in haar op
dat het laatste vaarwel misschien al
uitgesproken was. Zij snikte luid, het
ergste geloovend.
De minuten verstreken langzaan in
een stilte, die door niets verbroken
werd, noch door leven van de straat,
noch door eenig geluid in het paleis.
Wordt vervolgd.)
