DAGBLAD voor AMERSFOORT en OMSTREKEN
No. 89
6e JAAR JANG.
DR. XAVIER.
ZATERDAG 17 APRIL 1909.
Uitgave van dn Naaml. Vennootsehap „DE EEMLANDER".
Vepsehijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
BUITENLAND.
FEUILLETON.
BINNENLAND.
DE EEMLANDER
Hoofdredacteur H>. Gr. RIJKENS.
Abounementsprl j s
Per jaar met geïllustreerd Zondagsblad
Franco per post id.
Per 3 maanden id.
Franco per post id.
Afzonderlijke nummers
f 4.—
- 5.60
- 1.—
- 1.40
- 0.05
Bureau: BREEDESTRAA.T 18.
Telefoon Interc. 62.
Prijs der Advertëutiên
Van 1 tot 5 regelsf 0.40
Voor iederen regel meer- 0.08
Buiten het Kanton Amersfoort per regel!- 0.10
(Bij abonnement belangrijke korting.)
Tot, plaatsing van advcrientiön en reclames van linitcn liet kanton Amersfoort in dit blad is „uitsluitend" gerechtigd bet Algemeen Binnen- en Builcnlandsch Advertentiebureau (I. ALTA, AVarmocsstraat 76—78 te Amsterdam.
DE TOESTAND IN TURKIJE.
De meeat belangwekkende berich
ten over den toestand, komen ditmaal
niet uit Constantinopel, doch uit Sa
lonika
Het schijnt, dat de Jongen-Turken
van plan zijn, om zich daar te ver
zamelen en den strijd met de nieuwe
Regeering te aanvaarden.
De te Saloniki, Adrianopel en in
Macedonië in garnizoen liggende leger
korpsen zouden aan de Jong-Turken
trouw zijn gebleven, en met deze
troepen hoopt men naar Constanti
nopel te kunnen trekken.
Reeds is vanuit Constantinopel een
oorlogsschip naar S&loDiki gedirigeerd,
ten einde de Jong-Turken aldaar in
bedwang te houden.
Indien het werkelijk aan de Jong-
Turken zou gelukken om hun plan ten
uitvoer te brengen, dan zou de burger
oorlog, die tot dusver in Turkije kon
worden vermeden, uitbreken, en dan
zou een interventie van de Mogend
heden in Macedonië en elders niet
meer te vermijden zyn.
Waarschijnlijk zal hier binnen
weinige dagen een beslissing in een of
anderen zin moeten vallen.
De vraag is echter, of de troepen in
de provincie ook dan aan bet Jong-
Turksche Comité trouw zullen blijven,
wanneer men hen tegen hun eigen
kameraden te Constantinopel wil laten
oprukken.
In dit verband, wordt door den
Turkschen correspondent van de Köl-
nische Zeitung een leit in herinnering
gebracht, dat te denken geeft.
Eenigen tijd geleden liepen in de
provinciale garnizoenen geruchten over
den dood van den Sultan, die groote
onrust verwekten. En de troepen te
Adrianopel zonden uit hun midden een
deputatie naar Constantinopel, die
zich met eigen oogen moest overtui
gen, dat de geliefde padisjah leefde.
Daar het nu hoe langer hoe waar
schijnlijker wordt, dat men thans te
doen heeft met een van uit de om
geving van den Sultan geleide bewe
ging, zal bet te bezien staan of de
troepen in de provincie deze beweging
zullen willen bestrijden. Daarbij komt,
Naar het Engelsch van
MAX PEMBERTON.
64)
Esther kon haar eigen hart hooren
kloppen toen zij de pen opnam en dan
weer neerlegde op het onbeschreven
blad. Wat zou zij schrijven Wat zou
ze hun antwoorden Zou zy zeggen
dat haar gemaal op den rechtvaardig
heidszin van zyn landgenooten rekende
Zou zy hem veidedigen of zou ze een
uitdagenden toon aanslaan en bedrei
ging met gelijke munt betalen Zij
zag heel goed in dat het slim was om
haar te dwingen te antwoorden. Zy
begreep dat dit stuk papier als een
bewijsstuk zou kunnen dienen tegen
den man, dien zij wilden veroordeeien.
Zy durfde zich zelf niet te laten gaan
en ze vreesde haar eigen weigering.
Zoodra zy in haar geest een antwoord
had opgemaakt, werd het onmiddellijk
in een net van argumenten verstrikt.
Als ze in Cadi maar een vriend gehad
had, dan had er bericht kunnen ge
stuurd worden naar Parijs, naar de
Fransche regeering. Maar ze wist dat
ze er geen een had. Zy had nog nooit
dat de nieuwe Minister van Oorlog,
Edhem pasja, in den Griekscb—Tnrk-
schen oorlog grooten roem als krijgs
man heeft geoogst en daardoor by
het geheele Turksche leger zeer ge
liefd is.
Eén ding staat echter vast. Indien
de troepen in de provincie eendrachtig
tegen Constantinopel op willen ruk
ken, dan zullen zy hoogstwaarschijn
lijk de overwinning behalen, want zij
overtreffen het garnizoen van Constan
tinopel dat trouwens op het oogen-
blik geen officieren heeft niet
alleen in aantal, maar ook in gehalte.
VENEZUELA.
Een gisteren uit New-Toik ontvan
gen telegram uit Colon (Panama),
het eindpunt van de Fransche stoom
vaartlijn, meldt, dat mevrouw Castro
niet van boord is gegaan. Dat zal wel
beteekenen, dat zij naar Europa terug
vaart.
FRANKRIJK.
Alle beambten aan bet hoofdtele-
graatkantoor te Parijs verklaaideu
zich in een eergisterenavond gehouden
vergadering voor een verandering van
de algemeene vereeniging van post-,
telegraaf- en telephoonbeambten in een
bepaalde vakvereeniging. Van de in
voering var, een zoogenoemd beamb-
tenstatuut willen zij niets weten.
De openbare onderwijzers moeten
besloten hobben zich eveneens tegen
een eventueel beambtenstatuut te
verzetten.
De minister-president Clemenceau
heeft aan de verschillende prefecten
een schrijven gericht, waarin hij ver
zoekt, dat hem opgaven zullen worden
gedaan omtrent de „camelots du roy"
in de verschillende departementen en
tevens dat de prefecten op hen voort
durend toezicht zullen houden.
In de toelichting wijst de minister
er op, dat deze camelots feitelijk op
treden als anarchisten en dat zy zich
dan ook zeer terecht witte anarchis
ten noemen. Zij schijnen in den staat
van opwinding, waarin zij vaak ver-
keeren, in staat tot de ergste gewel-
dadighedeu en daarom acht de minis
ter het wenschelijk, dat zy op dezelfde
wijze als de anarchisten worden be
handeld.
zoo absoluut alleen gestaan
De pen gleed uit haar vingers en zy
besloot, niets te antwoorden. Toen ko-
IodbI Varez op het vastgestelde tijdstip
terugkwam, merkte hij dat haar be
sluit onwrikbaar vast stond. Hy had
dat niet verwacht, want hij had, even
als, zoovele anderen, gedacht, dat zij
een avonturierster was, die zich zelve
wel zou laten omkoopen.
„Ik vrees dat u me niet begrijpt
mevrouw," zei hy, „de hertog wacht
op uw antwoord." Zy stond op, ver
zamelde al haar moed en wees naar
het papier.
„Daar is het kolonel.
Hij maakte haar geen verwijt;zijn
verbazing beheerschte hem geheel en
al en hy vouwde het papier langzaam
en pyn zend op.
„Mevrouw," vroeg hij eindelijk,
„is u er van bewust, wat dit be-
teekent
„Ik ben er me volmaakt van be
wust."
„U weet dus dat ik het doodvon
nis van uw echtgenoot in myn hand
heb
Zy vertrok geen spier.
„Dat weet ik," zei ze kalm.
Hy deed een stap vooruit en stak
zijn hand uit.
„Ik groet een dappere vrouw," zei
hij. Zij zei niets. Haar lippen trilden,
haar oogen stonden wijd open en
GROOT BRITANNIË.
Om den nog steeds in Engeland
heerschenden Dreadnought-angst een
weinig te kalmeereü, heeft Winston
Churchill aan Rilchie, den voorzitter
van de liberale partij, een brief ge
schreven, waarin hij er den nadruk
op legt, dat het niet aangaat de sterkte
van de vloten alleen naar het aantal
Dreadnoughts af te meten. Engeland
beschikt over dubbel zooveel ervaren
matrozen als eenige andere mogend
heid, over 40 eerste klas linieschepen
(Dreadnoughts niet medegerekeud)
tegen de 20 van Duitschland, over 35
eerste-kias gepantserde kruisers tegen
de 8 van Duitschland. De Engelsche
linieschepen zyn met 650 kanonnen
gewapend, tegen de 381 kanonnen van
Duitschland, enz. In 1912 zal Engeland
nog grooter overwicht hebben, want
tegenover de 13 Duitsche Dreadnoughts
zullen 16 Engelsche staan, en indien
Duitschland er 17 mocht bouwen, zal
Engeland er voor 20 zorgen. Draed-
noughts, die de koloniën schenken,
zyn hier nog niet eens in begrepen.
De admiraliteit kan dan ook be
wijzen, dat de Engelsche vloot nu en
in 1912 sterker is dan die van de
twee sterkste zeemogendheden, als
men de Vereenigde Staten, met welke
geen botsing denkbaar is, buiten be
schouwing laat.
Vacantiekaarten. Met
zekerheid kan „Reizen en trekken,"
het orgaan van de Nederlandsche Reis-
vereeniging, mededeelen, dat dit jaar
door de Maatschappij tot Exploitatie
van Staatsspoorwegen wederom vacan
tiekaarten zullen worden uitgegeven,
en wel tegen dezelfde prijzen als
vorig jaar.
Jaarwedden Gemeente-
Ambtenaren. Onder de Gemeente
ambtenaren heeft groote teleurstelling
gewekt, dat de Regeering by de in
diening van bet wetsontwerp tot her
ziening van het plaatselijk belasting
stelsel niet tegelijk heeft overgenomen
het denkbeeld van de Staatscommissie
voor de gemeente-financien, om de
Rijksbijdrage in de jaarwedden der
staarden hem strak aan. Eerst nadat
hij haar verlaten had, zonk zy ter
neer en barstte zij uit in hartstoch
telijk snikken.
XX.
Om zeven uur bracht kolonel Varen
haar boodschap over aan den minis
terraad en om acht uur kwam de
schildwacht haar cel biunen met brood
en koffie. Dat bezoek was haar niet
onaangenaam en ze was zeer dank
baar voor het voedsel, dat hij haar
bracht. Zy voelde zich slap en koud
en toen de eerste uitbarsting van
verdriet voorbij was, was zij een heel
uur stil blijven zitten, onbewust
van haar omgeving en de beteekenis
er van.
„Het brood is leelijk, maar de koffie
is goed, mevrouw," zei de jonge man.
„Ik zal eens met den kok spreken en
maken dat u morgen wat beters hebt.
Mijn moeder Quanart zal weldra hier
zijn en die zai het wel wat beter
maken.
Uw slaapkamer is aan het eind
van het kleine trapje. Als u graag
wilt weten, wat er op het stadhuis
gebeurt, dan behoeft u maar uit uw
venster te kijken. Ze zeggen dat de
prins er ook komt dat verhoede
God
Hy was een opgewekt prater. Of
schoon hij wel iets afwist van d6
Burgemeesters en Secretarissen te
verhoogen. Ook was in belanghebbende
kringen bekend, dat verschillende ad
ministratieve vereenigingen en door
de Regeering om advies gevraagde
gemeenten hadden aanbevolen, om de
Rijksbijdrage ook uit te strekken tot
de gemeente-ontvangers en de secre
tarie en ODtvangers-ambtenaren.Vooral
de jaarwedden van de ambtenaren ter
gemeente-secretarie zjjn over het al
gemeen nog altijd bedroevend laag.
Zeer velen genieten nog niet genoeg,
om loonkiezer te zjjn, of in den hoof-
delyken omslag te worden aangeslagen,
laat staan dus, om In hun alleerste
levensbehoeften te voorzien.
Zoolang het Rijk niet in deze wed
den bijdraagt, is echter van de ge
meenteraad weinig verbetering te ver
wachten. Belanghebbenden hopen nu
zeer, dat de Staten-Generaal alsnog
verhoogingeu en toekenning van ge
noemde bijdragen zullen weten te be
werken.
Middendstand-crediet-
banken. Naar wij vernemen 13 de
belangstelling voor Tiet op 14 en 15
Juli in het Paleis voor Volksvlijt te
Amsterdam te houden Middenstands
congres bijzonder groot, zoowel in
kringen van den middenstand als
daarbuiten.
Om te voldoen aan het verzoek van
velen deelt het bestuur van den
Middenstandsbon dat de be
raadslagingen op md congres be
halve door de afgevat ligden der ver
schillende middenstandsorganisaties
ook bijgewoond kunnen worden door
hen, die als lid-begunstiger van den
Middenstandsbond toetreden, en daar
voor een minimum bedrag van f 10
per jaar bijdragen. De begunstigers
ontvangen na hun aanmelding alle
drukwerken door den Bond uit te
geven, zooals het wekelijks verschij
nend officieel orgaan, alle praeadviezen
van het congres en bet daarna uit te
geven stenografisch verslag van de
verhandelingen van het congres.
Wy voegen hier nog aan toe, dat
behalve de reeds in druk verschenen
preadviezen van de heeren Van der
Maesen en Nederhoed, nog praead
viezen in bewerking zijn van de
heeren M. H. G. Th Fiedeldy Dop, lid
omstandigheden, waaronder een Engel
sche dame gevangen gehouden werd
in het paleis, wendde by onwetend
heid voor en ging voort met babbelen
alsof het een feestdag was, aan
welks genoegen by niet zou kunnen
deelnemen.
„U hebt er waarschijnlijk niet aan
gedacht, mevrouw, anders zou het
geen nieuws voor u zijn," zei hij.
„Het eerste wat ik doe, als ik in een
nieuw huis kom, is uit het raam kij
ken. Men weet nooit wat er kan ge
beuren. Als u nu daar ginds wilt gaan
staan, dan kunt u het zien als de
beste. We zulleo wel opstootjes krij
gen en er zullen wel slagen uitgedeeld
worden. Zij zeggen dat er tweeduizend
soldaten op het plein staan. Ik weet
het niet, ik heb hen niet gesteld.
Maar u kunt het alles zien, mevrouw,
als u om dergelijke dingen geeft."
Esther luisterde verbaasd.
Van uit haar raam zag ze neer op
het plein voor het stadhuis en op de
menschenmenigte, die zich daar al ver
zameld had en zy verbaasde er zich
over dat haar nieuwsgierigheid haar
daar niet heen gedreven had. Ofschoon
het tooneel vry ver verwijderd was,
ontging haar geen enkel onderdeel.
Elk venster, elk dak, eike boom, muur
en fontein droeg het zijne bij tot dien
machtig_m aanblik, die zoo schilder
achtig was en uit zulke heterogene
der Staatscommissie voor den midden
stand, en mr. J. ,E. Korthals Altes,
directeur van het Amsterdamsch Ac
countants-Bureau, welke praeadviezen
eveneens vooraf in druk zullen ver
schijnen en den begunstigers kosteloos
zullen worden toegezonden.
Aanmeldingen om als begunstiger
van den Middenstandsbond te worden
ingeschreven, en als zoodanig het con
gres te kunnen bijwonen, kunnen ge
schieden te Amsterdam aan het adres
van den voorzitter van den Midden
standsbond, den heer J. S. Meuwsen,
Koninginneweg 180, waar men op
s hriftelijk verzoek alle nadere in
lichtingen betreffende het congres kan
verkrijgen.
Naar wy vernemen is door het ge
meentebestuur van Amsterdam be
schikbaar gesteld, om te dienen bij de
uit te reiken bekroningen, een groote
gouden en twee groote zilveren me
dailles.
Rijksmiddelen, Maart was
buitengewoon gunstig, gaf i V 7.510
meer dan Maart van 190S en nierdoor
krijgt het eerste kwartaal van ditjaar
een voorsprong van f 797.57. boven
dat van 1908. Deze vooruitgang is te
merkwaardi -er, omdat Februari nog
ruim 44 ton achterbleef bij dezelfde
maand van bet vorige jaar en de eerste
twee maanden byDa 60 mille bij die
van 1908.
Niettemin mankeert er over dit
eerste kwartaal nog ruim 7 millioen
aan het 3,12 der raming, welke ech
ter een onzuivere maatstaf voor
vergelijking is, omdat bij deze raming
geen rekening wordt gehouden met
de financieele geaardheid der verschil
lende maanden.
De directe belastingen brachten in
Maart f 191,682 meer; de Bedrijfsbe
lasting alleen reeds ongeveer f 103,000,
de Vermogensbelasting f69 000. Bui
tengewoon is ook de stijging van de
invoerrechten, die f118.000 meer op
brachten dan in Maart van het vorige
jaar. Veider stegen de suikeraccijns
met f 147.351, de zegelrechten met
f 122.412, de registratierechten met
rond f 102.000 en de successierechten
met fS2.694.
Opmerkelijk na de invoering van
het verlaagde tarief is ook de
deelen bestond. De kleurschakeering
was een zuidelijk ras waardig. Vlagge
tjes, banieren en kleurige doeken ver
sierden de witte ste6nen der hoogste
gebouwen, be trap van het stadhuis
schitterde in al de kleuren van den
regenboog waartegen de vuurroode
toga's der rechters en de witte unifor
men der garde een schril contrast vorm
den. De menigte zelf zwiepte heen en
weer als een veld van menschelijke
koienhalmen. Korte, doch heftige op
stootjes gaven uiting aan de latente
hartstochten der verschillende partijen.
Politie-agenten waren overal te
zien, vleiend en dreigend, het volk
terugduwend met het plat van hun
sabels.
En allen schenen te wachten op
een figuur, die nog aan het geheel
ontbrak. Esther w st, dat zy op haar
echtgenoot wachtten. Er was niet bij
zonder veel gezond verstand voor
noodig om te begrijpen, dat zy juist
in die kamer was opgesloten om ge
tuige te zijn van Arthur's vernede
ring. Zoo'n laffe handelwijze wektc-
baar rechtmatigen toorn op. Zy be
sloot in het geheel niet te buigen
voor vervolgingen of voor bedreigingen,
keerde het venster den rug toe, ging
aan de tafel zitten, dronk haar koffie,
at het zure brood en deed haar best
om het onheilspellend geschreeuw
niet te hooren. Wordt vervol
