WEERBERICHT.
Thermometerstand
BINNENLAND.
UIT DE PERS.
STADSNIEUWS.
MEÜEDEELINGEN VAN HET
EONINKL. NED. MET. INSTITUUT.
Opgemaakt voorm. 10.50 uur.
De Bildt, 3 Mei 1910.
Hoogste barometerstand 776.1 in.M. te
Horta, laagste 752.0 m.M. te Seydisljord.
Verwachting tot den avond van 4 Mei 1910.
Meest matige Westelijke wind.
Gesteldheid van de lucht: Betrokken tot
zwaarbewolkt, regen.
TemperatuurDezelfde.
Barometerstand te AMERSFOORT.
Barometerstand hedenmiddag te 12 uur
768 m M.
Vorige stand te 12 uur 764 m.M.
te Amersfoort.
Hoogste gisterenF. 55
Laagste hedennachtF. 34
Hedenmiddag 12 uurF. 50
wel uit Londeu, Brussel, Parijs, Ma
drid, Lissabon als Weenec, zijn de
berichten ook voor de andere steden
zeer geruststellend. Te Marseille ech
ter kw ,m het tot ongeregeldheden,
die de arrestatie van burger Tvetot,
een bekend revolutionnair leider, ver
oorzaakte.
DUITSCHLAND,
Het Pruisische Heerenhuis beeft
het kiesrecbtontwerp in tweede lezing
aangenomen met 140 tegen 94 stem
men, nadat eerst op voorstel van het
lid Vou Schorlemer, opper-president
van de Riin-provincie een wijziging
in het ontwerp was gebracht, zooals
die reeds door de nationaal-liberalen
in het Huis van Afgevaardigden werd
verlangd.
Deze wijzing betreft de indeeling
der belastingbetalers in de kies
districten, die thans van dien aard
wordt, dat meer dan tot dusver de
gezeten middenstand, waaruit de na
tionaal-liberalen hoofdzakelijk bun aan
hang recruteeren, invloed kan oefeDen
in de hooge kiesrecbtklassen.
De Duitsche bladen bevatten een
mededeeiing betreffende Elzas-Lot-
hariDgen, die in het Ryksland zelf
nogal eenige consternatie wekt.
Een aantal bondsstaten zouden in
den bondsraad hebben geprotesteerd
tegeQ het plan om Elzas-Lotharingen
autonomie te geven, omdat in het
betreffende wetsontwerp, dat thans
gereed gemaakt wordt, aan Pruisen
een grooter aantal stemmen in den
hond-raad wordt gegeven, als ver
goeding voor de stemmen, die de
nieuwe Bondsstaat Elzas-LothariDgen
zal kry'gen.
De verdere beraadslaging over het
wetsontwerp zou daarom voor on-
bepaaldeu tijd zijn uitgesteld.
GROOT-BRITANNIË.
Het Parlement is op 't oogenblik
met vacantie naar huis en eenige Mi
nisters gingen voor hun genoegen op
reis. Het is dus zeer stil in het poli
tieke kamp.
De liberale Daily ChroDicle komt
echter aan het slot van een artikel,
waarin het instemt met hen, die de
Kroon buiten den strijd der partijen
wil houden, weer met het denkbeeld
voor den dag in plaats van een nieuwe
algemeene verkiezing een referendum
uit te schrijven over de beperking
van het veto-recht der Lords,
De laatste verkiezing in Zuid-Edin-
burg, zegt het blad, heeft bewezen,
dat de stemming in het land geheel
dezelfde is gebleven. Waarom dan een
algemeene verkiezing, waartegen 670
argumenten spreken (Zooals men
weet, telt het Lagerhuis 670 leden).
Het puDt van geschil is immers niet
veranderd.
Dit referendum, tot nog toe aan het
Engelsche constitutioneele recht on
bekend, is in den laatsten tijd meer
malen door den linkervleugel der mi-
nisterieelen voorgestaan. Nu wordt het
ook verdedigd uit den rechtervleugel
Lord Courtney breekt er een lans voor
in de Times.
Indien men tot deze oplossing be
sluiten mocht, zou er natuurlijk na
overeenkomst tusschen de beide groote
paitjjen, een daa<op betrekking heb
bende wet tot stand gebracht moeten
worden.
TURKIJE.
Hoe de Turksche troepen er op het
oogenblik in Albanië voorstaan, is
met geen mogelijkheid uit te maken.
De Reutertelegrammen uit Konstan-
tinopel zijn zeer optimist maar Zon
dag werd uit Uskub aan de Frank
furter Zeitung geseind, dat bij Kats-
janik nog gevochten werd. Hetzelfde
blad verneemt, dat alle telegraphische
verbindingen afgesneden zijn, dat de
verliezen aan beide zijden groot -ijn
en dat de opstandelingen een gedeelte
der troepen terugsloegen eu zelfs ge
weren en kanon neu buitmaakten.
Verder wordt van groote gewonden
transporten gewaagd.
Men zal voorloopig goed doen niet
te veel geloof te hechten aan opti
mistische telegrammen.
Staatscommissie-Grond
wetsherziening. Gisterenmid
dag 3£ uur heelt de Staatscommissie
voor de Grondwetsherziening onder
voorzitterschap van Minister Heems
kerk in de Trèveszaal te 's-Graven-
hage haar eerste bijeenkomst gehou
den. De voorzitter beeft de bijeen
komst met een kort woord geopend.
Omtrent het in deze bijeenkomst
verhandelde kunnen geen bijzonder
heden worden meeg deeld.
Naar verluidt, is aan de leden der
Staatscommissie geheimhouding op
gelegd omtrent de besprekingen dei-
commissie.
Deze eerste vergadering, waarin bet
reglement van orde der commissie
vermoedelijk een onderwerp van be
handeling heeft uitgemaakt, werd te
half 6 gesloten.
Vrouwelijke Ryksamb-
tenaren en onderwijzeres
sen. Door den Minister van Binnen-
landsche Zaken is aan de Tweede
Kamer aangeboden een wetsontwerp
tot regeling van de positie van vrou
welijke Rijksambtenaren en onderwij
zeressen by bet openbaar lager onder
wijs, die in het huwelijk treden.
Artikel 1 luidt„Vrouwelijke Rijks
ambtenaren, die in het huwelijk tre
den, worden met ingang van den dag
van haar huwelijk eervol uit 's lands
dienst ontslagen.
„Indien zij minder dan tien jaien
hebben gediend in betiekkingen als
bedoeld in het laatste lid van art. 3
der burgerlijke pensioenwet en geen
recht op pensioen hunnen doen gel
den, worden haar de ingehouden bij
dragen voor eigen pensioen terugbe
taald.. Het bepaalde by art. 17, derde
lid, dier wet is, voor het geval van
herplaatsing, alsdan toepasselijk."
Artikel 2 bepaalt: „De regel in het
eerste lid van art. 1 gesteld, lijdt
uitzonderiog.
a.^ wanneer de vrouw den 45-jarigen
heet't vervuld b. wanneer de ambte
lijke werkzaamheden kunnen worden
verricht in de echtelijke woning of
in een localiteit, welke binnenshuis
gemeenschap heeft met die woniog
c. wanneer dit door Ons, uit hoofdg
van de omstandigheid, dat het ambt
als een bijbetrekking kan worden
waargenomen, by met redenen om
kleed, in de Staatscourant te plaat
sen besluit wordt bepaald.
Een besluit als sub c. kan zoowel
voor een speciaal geval als voor een
bepaalde categorie van ambten wordeD
genomen."
Voorts worden een aantal wijzi
gingen in de Lager Onderwijswet
voorgesteld, om de gemeentebesturen
te nopen een zelfde gedragslijn tegen-
over hun onderwijzeressen te volgen
als de Staat tegenover zijn vrouwe
lijke ambtenaren.
Voor de onderwijzeres wordt voor
gesteld een uitzondering te maken
a. wanneer zy den 45-jarigen leef
tijd bereikt heeft, en b. „wanneer dit
door den Gemeenteraad, onder Onze
goedkeuring, uit hoofde van de om
standigheid, dat een onderwijzers van
bijstand minder dan 10 uren per week
onderwijs beeft te geven, wordt be
paald".
De wet treedt in werking op den
dag barer afkondiging, aldus bepaalt
art. 4. Zij behoeft niet te worden
toegepast ten aanzien van in dienst
zijnde ambtenaressen of onderwijze
ressen, die binnen drie maanden na
haar inwerking treden een huwelijk
aangaan.
Minister Nelissen. De
Nieuwe Courant schrijft, dat het thans
wel als hoogste waarschijnlijkheid
mag worden aangenomen, dat de heer
Nelissen als minister van Justitie zal
bedanken.
PROTECTIE.
In bet Vrijzinnig Weekbl. voor de
Veluwe behandelt mr. Th. H. de
Meester de belastingpolitiek van bet
kabinet. Omtrent de protectieplannen
zegt hy daarin o.a.
Zelfs van bet standpunt der pro-
tectionnisten valt, naar het voorkomt,
bezwaarlijk te ontkennen, dat een
tariefverhooging i»f om der wille van
de bescherming, öf met zuiver fiscale
doeleinden moet worden ondernomen
en dat naarmate het eerstgenoemde
doel (bescherming) beter wordt be
reikt, het laatste (versterking der
schatkist.) minder tot zijn recht moet
komen. De protectionnist toch beoogt
vermindering van den invoer, omdat
hij dezen in het belang acht van den
binnenlandschen producentgelukt
het, den invoer krachtig te vermin
deren, dan zal de opbrengst der in
voerrechten, ook al worden deze naar
een booger tarief geheven, slechts
betrekkelijk weinig stijgen, zelfs be
langrijk dalen, indien het beoogde
doel ten volle werd bereikt. Verder
zullen en daarom was het dan
ook juist te doen de pryzen der
arlikelen. welke de beschermde tak
ken van nijverheid voortbrengen, met
het gedrag van het geheven invoer
recht (in uitzonderingsgevallen wel
licht met iets minder) stijgen, zoodat
de verbruikers, d. w. z. de ingezete
nen van het land, waar de invoer
rechten worden geheven, of aan den
fiscus, of aan den binnenlaDdschen
producent het bedrag van het invoer
recht betalen. Ziehier een der groote
nadeelen van deze heffing. Een der
zorgen van den belastingheffer is
steeds, de kosten vau inning der be
lasting zoo gering mogelijk te doen
zyn van invoerrechten zijn niet alleen
de eigenlijke taxatiekosten betrekke
lijk hoog, maar bovendien betaalt de
natie in haar geheel, behalve de be
lasting voor ingevoerde goederen, nog
bovendien den verhoogden prijs van
betgeen binnenslands vervaardigd
wordt. Hoeveel meer de natie betaalt,
is niet met juistheid te bepalen, maar
dat het zeer belangrijk meer is, ligt
voor de handware bet anders, de
bescherming zou haar doel missen. De
vereeniging „Het Vrije Ruilverkeer"
beeft in baar laatste vlugschrift nog
eens weer overtuigend aangetoond,
I dat in werkelijkheid het invoerrecht,
I en véél méér dan dit, niet door den
buitenlander, maar door de ingezete
nen zel' en wordt betaald. Wat zou
nu den werkman een loonsverhoogiDg
baten, iDdien er tegenover staat een
verhooging der pryzen van hetgeen
hy behoeft om te leven?
Leerryk is ten deze wat geschiedt
te Glanerbrug by Enschede, waar ette
lijke Nederlandsche arbeiders op een
Duitsche fabriek, even over de grens,
werkzaam zyn, doch in Nederland,
waar huishuur en levensmiddelen goed-
kooper zyn, met hunne gezinnen blij
ven wonen.
Het stelsel van protectie is zegt
mr. De M. (men ziet het in Duitsch-
land) als een hellend vlak, waarop de
regeering, nolens volens steeds verder
afglijdt. Na de nijverheid komt de
landbouw om zjjn deel.
In de Vereenigde Staten neemt men
reeds eene kentering waar, die niet
te verwonderen is. Want de gioote
nadeelen der onder het aldaar gevolgde
beschermend stelsel zoo bloeiende
„trusts", waartegen de regeering zoo
vruchteloos optreedt en machteloos
zal blijven, zoolang z j protectionistisch
blijft als nu, doen zich voor de over-
groote massa zóó pijnlijk gevoelen, dat
bare ontevredenheid maar al te ver
klaarbaar is.
Voor Nederland zal het verlaten
van de tot dusver gevolgde handels
politiek by uitstek schadelijk zyn, om
dat ons land klein is eD dientengevolge
de nijverheid in het eigen land een
niet ruim afzetgebied vindt, zoodat
zy, kunstmatig uitgebreid, hare te
ruime productie tegen lage prijzen in
het buitenland zou moeten zien te
plaatsen, en omdat in ons land de
doorvoer- en tusschen handel van
groote beteekenis zijn, voor wie de
vrije handel een levensbelang is.
In de beide Kamers der StateD-
Generaal heeft de rechterzijde een
overgroote meerderheidzy kan dus,
blyven de meer democratisch aange-
legden ook ten deze de leiders volgen,
zooals waarschijnlijk is, protectie-
maatre.elen doorzetten.
Maar de geheele linkerzijde heeft
niettemin met alie kracht zich daar
tegen te verzetten, opdat de verant
woordelijkheid voor die maatregelen
uitsluitend door de rechterzijde worde
gedragen.
Mej. Joha. van Achterberg is
benoemd tot tijdelijk onderwijzeres te
Barneveld.
De heeren M. L. Celosse en W.
H. Kam hebben de benoeming tot lid
van het Nutsbestuur aangenomen.
De heer H. C. van Dam heeft
de benoeming tot lid van het Bestuur
van het Ziekeufonds van het Nut
aangenomen.
ZoDdag a.s. des morgens half elf,
wordt voor den Doopsgezinden Kring
een godsdienstoefening gehouden in
het Logegebouw, waarin als spreker
zal optreden Ds. G. Wuite van Arn
hem.
VOLKS- EN SCHOOLBADEN.
Gisterenavond werd in Ons Huis
eeu vergadering gehouden, onder voor
zitterschap van den heer W. A. v. d.
Bovenkamp, bijeengeroepen door de
Gezondheids-commissie, om eeD aldee-
liug te constitueeren van de Neder
landsche Vereeniging voor Volks- en
Scboolbaden.
De voorzitter heette het niet groot
aantal aanwezigen welkom, waarna
hij aan de orde stelde het constitu
eeren der afdeeling.
De heer P. van Achterbergt)
wees er op, dat de contributies al
geïnd zyn door het Centiaal Bestuur
en wilde gaarne weten of nu nog eens
aan de eventueel op te richten afdee
ling moet worden betaald.
De voorzitter deelt mede, dat
gecontribueerd is als lid der algemeene
i vereeniging, het is hedenavond de
bedoeling een afdeeling Amersfoort te
vormen.
De heer des Tombe leest het
