WEERBERICHT.
Tliermometerstand
BINNENLAND.
STADSNIEUWS.
MEDEDEELINGEN VAN HET
KONINKL. NED. MET. INSTITUUT.
Opgemaakt voorm. 10.50 uur.
De Bildt, 4 Mei 1910.
Hoogste barometerstand 775.8 m.M. to
Horta, laagste 746.7 m.M. te Dunrossness.
Verwachting tot den avond van 5 Mei 1910.
Meest matige N.-Wlijke tot W.-lijke wind.
Gesteldheid van de luchtZwaarbewolkt,
waarschijnlijk nog regenbuien.
Temporaiuur: Zachter.
Barometerstand te AMERSFOORT.
Barometerstand hedenmiddag te 12 uur
758 m M.
Vorige stand to 12 uur 768 m.M.
te Amersfoort.
Hoogste gis torenF. 53
Laagste hedennachtF. 31
Hedenmiddag 12 uurF. 46
zich op het goederenstation aau
ernstige vergrijpen schuldig.
Zij vernielden de buffetten en be
legerden dragonders, die in een goe
derenloods waren ondergebracht. De
dragonders gingen eindelijk tot den
aanval over, de stakers wierpen met
wagens barrikaden op en gooiden de
soldaten met steenen.
Eerst toen er versterking aanrukte,
konden de militairen meester van den
toestand worden.
Op de vlucht vernielden de stakers
alles, wat onder hun bereik viel. Zij
beheerschen nog de straten, houden
de trams aan en bewerken, dat alle
winkels gesloteD worden.
TCJRKIJE.
Een Rechtbank te Berlijn heeft den
eisch door de Porte en Abdoel Hamid
gericht tot de Deutsche Bank betref
fende het uitkeeren van het vermogen
van laatstgenoemde afgewezen. Er
werd aangenomen, dat op Abdoel Ha-
raid dwang was uitgeoefend. Men ver
wacht, dat de Porte in hooger beroep
zal gaan.
De Kuyper-enquête. Naar
wij vernemen, zal binnen enkele da
gen Troelstra's memorie van antwoord
op het afdeelingsverslag over zijn
enquête-voorstel in zake Dr. Kuyper
bij de Tweede Kamer worden inge
diend. Men verwacht, dat het voor
stel dan een der eerste punten van
behandeling voor de Kamer zal zijn
na haar weder-bijeenkomen in de
volgende week.
Wijziging der Arbeids
wet. Ingediend is een wetsontwerp
tot wijziging der Arbeidswet, nood
zakelijk geworden wegens toetreding
tot de conventie in September ly06
te Bern gesloten betreffende bet ver
bod van nachtarbeid van vrouwen in
de industrie.
Intusschen zijn niet alleen wijzi
gingen aangebracht die een noodzake
lijk uitvloeisel van de Berner con
ventie zijn, maar daaraan zijn voor
stellen verbonden, die uit anderen
hoofde noodig zijn gebleken. In aan
sluiting bij de bepalingen der conventie
bepaalt het wetsontwerp dan dat door
vrouwen in fabrieken en werkplaatsen
als regel niet tusschen 's avonds 7
uur en 's morgens 6 uur mag worden
gewerkt en dat ingeval voor som
mige bedrijven of op grond van toe
gestaan overwerk voor sommige on
dernemingen van dien regel mag
worden afgeweken, toch by den ar
beid van vrouwen in fabrieken en
werkplaatsen zal moeten worden in
acht genomen, dat tusschen elke twee
achtereenvolgende werkdagen een rust
tijd van ten minste 11 achtereenvo -
gende uren moet liggen, waarin steeds
de tijd tusschen 10 uur 's avonds en
5 uur 's morgens moet zijn begrepen.
Eén uitzondering slechts is op die
regeling toegelaten en wel voor het
speten van haring. De Minister be
toogt, dat door deze bepalingen het
ontwerp aanzienlijk verder gaat dan
de conventie eischt, óók omdat de
voorgestelde regeling mede betrekking
heeft op jeugiige personen van het
mannelyk geslacht. Te dien aanzien
bepaalt het ontwerp, dat de leeftijd
van 16 jaar, waarbij thans de be
scherming ophoudt, verhoogd wordt
tot 17 jaren.
Waar het verbod van nachtarbeid
nauw verband hondt met de beper
king van den arbeidsduur, voegt bet.
ontwerp de voorschriften op deze
punten in één artikel samen. Naast
het verbod van nachtarbeid wordt de
dagelyksche arbeidsduur in fabrieken
en werkplaatsen van jeugdige perso
nen en vrouwen (behoudens in geval
overwerk is toegestaan) beperkt tot
tien uien. Boveudien wordt de ar
beidsduur van gehuwde vrouwen in
fabrieken en werkplaatsen des Zater
dags nog verder beperkt tengevolge
van hot bepaaldelijk voor haar gel
dende verbod om, behoudens wanneer
overwerk is vergend, op dien dag na
's middags 4 uur fabrieksarbeid te
verrichten. Door een overgangsbepa
ling is aan de werkgevers de gelegen
heid gelaten zich behoorlijk op de
iuvoering van den 10-urigen arbeids
dag voor de beschermende personen
en op de bepaling van den arbeid op
Zaterdag van gehuwde vrouwen voor
te bereiden.
Tot het bovenstaande beperkt het
ontwerp zich niet. Het bepaalt verder
dat na iedere 4j uur arbeid in fabrie
ken ot werkplaatsen aan vrouwen en
jeugdige personen tenminste een half
uur i ust moet worden gegeven, ter
wijl, naarmate de arbeidsdag vroeger
dan 6 uur 's avonds eindigt dan wel
te 6 uur of later een onafgebroken
rusttijd van één resp. anderhalf uur
moet worden toegestaan, indien de
arbeidsdag langer dan 6 uur duurt.
Behalve de vorenbedoelde wijzigin
gen bevat het ontwerp ten aanzien
van de overige artikelen der Arbeids
wet nog verschillende wijzigingen van
meer ingrijpenden of meer principieelen
aard. Zoo wordt een verbod van be-
dryfsarbeid opgenomen voor kinderen
beneden 13 jaar en voor kinderen,
wier leerverplichting nog niet is af-
geloopen.
Intusschen wordt ten aanzien van
dit verbod bepaald, dat 1 et strafbaar
karakter aan het te werk stellen van
niet-leerplichtige twaalfjarigen wordt
ontnomen, wanneer deze kinderen tot
leegloopen gedoemd zouden zjjo.
De werkgever zal eventueel hebben
aan te toouen, dat zijn handelwijze
in casu niet strafbaar was en niet
omgekeerd het O. M. zal moeten be
wijzen, dat de atrafopheffende omstan
digheid in het bijzonder geval niet
aanwezig was.
De geldende wet bleek voorts niet
zonder bezwaar ten aanzien van de
formuleering van d strafbare over
treding en de aansprakelijkheid voor
zoodanige overtreding. Daarom wordt
voorgesteld van stelsel te veranderen
door voorop te stellen, dat het ver
richten van bepaalden arbeid of van
arbeid op bepaalde uren of dagen on
geoorloofd zal zijn en door dan in het
algemeen aan bet bedrijfshoofd en zijn
toezichthoudend personeel, voor zooveel
het door hem met de zorg voor de
naleving van de wet is belast, de ver
plichting op te leggen om te zorgen,
dat het bij en krachtens de wet be
paalde in zijn onderneming wordt na
gekomen. Deze ruime aansprakelijk
stelling eischt echter billijkheidshalve
als tegenwicht de bevoegdheid om
zich in geval van eene plaats gehad
hebbende overtreding van schuld vrij
te pleiten. Daarom" bepaalt het ont
werp, dat de werkgever en zijn op
zichters geacht woiden aan hun ver
plichting te hebben voldaan, indien
door hen de noodige instructies zijn
gegeven, de noodige middelen zijn ver
schaft en het redelijkerwijs te vorde
ren toezicht is gehouden om het ver
richten van den verboden arbeid te
voorkomen en in het algemeen het
naleven van de wettelijke bepaliDgen
te verzekeren.
Wat nu de huisindustrie aangaat,
het is den Munster aanbevelenswaardig
voorgekomen dit onderworp thans te
laten rusten, om het, zoo spoedig de
desbetreffende enquête zal zijn voltooid,
ter hand te nemen. Deze gedragslijn
brengt mede, dat in het thans inge
diend ontwerp de bestaande regeling
voor de huisindustrie zooveel mogelijk
ongewijzigd is overgenomen. Daarom
is ook de bestaande bepaling gehand
haafd, waardoor het hebben van ar
beidskaarten en arbeidslijsten voorde
arbeiders, werkzaam iD de huisindustrie
in het algemeen niet verplicht wordt
gesteld,
Overigens heeft het ontwerp de
bep dingen omtrent deze kaarten en
lijsten niet ongewijzigd gelateD. Wat
de arbeidskaarten betreft, wordt ge
broken met het geldende stelsel, dat
bij het aangaan van iedere nienwe
betrekking eene nieuwe arbeidskaart
eischt. Voorgesteld wordt de arbeids
kaart geldig te doen zijn gedurende
den ganschen tyd, dat voor de be
schermde persoon een zoodanige kaai t
verplicht is. Daai nevens is het wen-
schelijk geacht vooi de gehuwde vrouw,
zoolang z(j in fabrieken of werkplaat
sen arbeid verricht, eene arbeidskaart
te eischen. En eindelijk wordt het
mogelyk gemaakt om voor bepaalde
ondernemingen voor te schrijven, dat
niet slechts de werkgever in het
bezit moet zijn van de arbeidskaar
ten van zijn daarvoor in aanmerking
komend personeel, maar dat ook de
leden van dat personeel een duplicaat
van de hun betreffende kaart by zich
moeten dragen. Aau het controleerend
gezag is overgelaten de beoordeeling,
voor welke onderneming zoodanige
eisch moet worden gesteld.
Ten aanzien van de arbeidslijsten
wordt afgezien van verschilpunten
in de uitwerking eene wijziging
voorgesteld in dier voege, dat een
arbeidslijst in het vervolg zal worden
gevorderd ook voor oudernemingen
van eenigen omvang, waarin geen be
schermde personen werkzaam zyn,
terwijl in ieder geval, waarin een ar
beidslijst moet worden gehouden, deze
betrekking moet hebben op alle in de
fabriek of werkplaats werkende per
sonen. Voorts wordt eene wijziging
voorgedragen in dien zin, dat de in
richting der lijst eene vereenvoudiging
zal ondergaan.
Ten slotte wordt voor de beschermde
personen uitdrukkelijk de bindende
kracht van de arbeidslijst in de wet
vastgelegd en wordt behalve de 1 ijst
het houden van een arbeidsregister
voorgeschreven.
Het ligt in de bedoeling van den
Minister om de bepalingen betreffende
het arbeidsregister zóo toe te passen,
dat de indnstrie daarvan geen over-
bodigen last ondervinde. Een bepaald
model zal niet worden v lorgeschreven,
maar althans voorshands yolstaan
met het doen opmaken en verkrijgbaar
stellen van een model, dat zal kunnen
worden gevolgd. De bevoegdheid wordt
echter in het ontwerp gegeven om,
mocht de proef met deze betrekkelijke
vrijheid van handelen niet slagen, een
dwingend model voor te schrijven, zy
het dan wellicht voor sommige onder
nemingen.
Ten slotte is een nieuw artikel out-
woipen, dat eene erplichting tot het
aangeven van beroepsziekten vestigt.
Tot zoover de algemeene toelichting.
Bij de toelichting van de 'artikelen
worden nog nader de veranderingen
op meer ondergeschikten punten aan
gegeven.
Het bureau van den Burgerlijken
Stand zal op Hemelvaartsdag voor
het publiek geopend zijn des voor
middags 8£- tot 9 uur, uitsluitend tot
het doen \an aangiften van geboorten
of overlijden.
De hiervoor noodige aanvrage moet
geschieden aan het gemeentehuis,
mondeling of schriftelijk, uiterlijk
tusschen 8 en S-J-uur des vóormiddags
van dien dag.
Woensdag 11 Mei a.s. wordt in
de Zwaan een vergadering gehouden
ter bespreking" van de wenschelijkheid
van de oprichting eener afdeeling
Amersfoort e.o. van de Evangelische
Maatschappij in plaats van het be
staande Correspondentschap.
Bij de Dinsdag 3 Mei gehouden
stemming voor 14 leden van het
Kiescollege by de Ned. Hervormde
Gemeente alhier zyn ingeleverd 375
briefjes, waarvan éen blanco. Het
aantal geldige stemmen bedroeg alzoo
374 en de volstrekte meerderheid 188.
Herkozen werden de heerenH. C.
van Dam met 335, R. Cruyff met
332, P. Boks met 326, J. Kraan met
310, H. G. Palm met 297, N. Wolfs
winkel met 2S8, J. N. van Hoogevest
met 276 en A. M. van Bemmel met
230 stemmen gekozen de heeren
M. van Heioma met 315, Mr. C. M.
van Voorst Vader met 313, D. Veis
Heyr. met 296, H. Visscher met 202
en H. M. Brouwer met 191 stemmen.
Herstemming moet plaats hebben
tusschen de heeren G. van Nieuwen-
huizen en G. Zekveld, die ieder 180
stemmen verkregen. Op de heeren A.
E. Blok, C. van Zwol en Joh. van
Veen waien uitgebracht respectievelijk
161, 153 en 144 stemmen, terwijl ver
schillende andere personen 1 tot 3
stemmen verkregen.
De herstemming is bepaald op
Dinsdag 17 Mei a.s.
De onderoff. sociëteit „Eens
gezindheid houdt Zaterdag 14 Mei een
algemeene vergadering in de Arend
o.a. Ier bespreking van de vraag om
trent al of Diet opheffing van de so
ciëteit.
In de maand April van dit jaar
vervoerde de Araersf. tram 9992 passa
giers tegen 9555 in dezelfde maaud
1909. De vervoeropbrengst was
f499.45 tegen f480.15, de dagkilo-
meteropbreDgst f9.25 tegen fS.85. De
totale opbrengst bedroeg over de af-
geloopen maand f 562.37 teg^n f 526.53
in 1909.
Agenda voor de Openbare Ver-
gadeing van den Raad der Gemeente
Amersfoort op Dinsdag 10 Mei 1910
des namiddags halt twee.
1. Benoeming van een onderwijze
res aan de Openbare lagere school le
soort voor Meisjes.
2. Voorstel .an B. en W. tot uit
breiding van het personeel aan de
openbare lagere schooi 2e soort in de
Hellestraat.
3. Benoeming van een onderwijze
res in de nuttige handwerken aan de
openbare lagere school 2e soort in de
Hellestraat.
4. Benoeming van een onderwijze
res in de nuttige handwerken aan de
openbare lagere school 3e soort in de
Beekstraat.
5. Benoeming van een onderwijzeres
in de nuttige handwerken aan de
openbare lagere school 3e soort in de
Beekstraat.
6. Benoeming van een onderwijzeres
in de Duttige handwerken aan de
openbare lagere school 3e soort in de
Koningstraat.
7. Voorstel van B. en W. betref
fende het verleenen van verlof aan de
onderwijzeres Mej. M. B. Eykelboom
(openbare lagere school le soort voor
jongens.)
8. Voorstel van B. en W. tot de-
