Donkere Schaduwen
DAGBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN.
No. 139.
VRIJDAG 17 JUNI 1910.
7e JAARGANG
13Ü1TE1NLANP.
FEUILLETON.
DE EEULANDEB
Hoofdredacteur B. Gr. RIJKENS.
i®
Bureau BREEDESTRAAT 18. Telefoon Interc. 62.
ABONNEMENTSPRIJS
Per jaar met geïllustreerd Zondagsblad f4.Franco per
post id. f6.60. Per 3 maanden id. f 1.Franco per post
id. fl.40. Afzonderlijke nummers f0.05.
PRIJS DER ADVERTENTIEN
Van 1 tot 6 regels f0.40. Voor icderen regel meer f 0.08.
Buiton het Kanton Amersfoort per regel f0.10. (Bij
abonnement belangryko korting.)
Tot plaatsing van advertentiën en reclames van buiten het kanton Amersfoort in dit blad is „uitsluitend" gerechtigd het Algemeen Binnen- en Buitenlandsch Advertentiebureau D.Y. ALTA,Warmoesstraat 76-78 te Amsterdam.
DE TOESTAND IN HET OOSTEN.
Het begint er bedenkelijk uit te
zien in het Oosten. „Onweerachtig"
zou men met den nieuwsten term der
meteorologische berichten kunnen zeg
gen. In Griekenland spreekt men dood
kalm naar het schijnt van eenen oor
log met Turkije. Van den vorigen
oorlog moet men toch nog minder
aangename herinneringen hebben over
gehouden. Maar in Griekenland ver
geet men spoedig. De groote straat
politici te Athene verzekeren den
vreemdeling, dat als het er op aan
komt de Hellenen onoverwinnelijk
zijn. Zij zullen het beproeven met den
„kleinen oorlog". Zy zullen als iu
Macedonië benden vormen en altijd
de Turken het leven lastig maken,
zoolang dat deze de zaak moede wor
den. Men voegt er bjj dat de reis van
den koning naar Londen een buiten
gewoon resultaat heeft gehad. De
Engelsche financiers zouden geneigd
zjjn Griekenland het geld te leenen,
dat het behoeft om oorlog te voeren.
Nu is dat buitengewoon onwaarschijn
lijk. De Engelsche en Fransche kapi
talisten, want ook Parijs zou in de
zaak betrokken zijn, zullen zeker geen
geld geven eer het gevaar van eenen
oorlog tegen Turkije is geweken.
En terwjl de niet geheel raszuivere
nazaten der strijders van Marathon
zich opwinden, komen ook de Turken
meer en meer in bewegiDg. Men heeft
zich gehaast den opstand in AlbaDië
te dempen. De Albaneezen zullen ook
genoodzaakt zijn hun aandeel te
leveren in de jaarlijksche lichting voor
het leger. De oorlog in Albanië heeft
minder gekost dan men had verwacht
en gevreesd en het zelfgevoel van den
Turkschen soldaat versterkt.
Naar het Duitsch
DOOR
PAUL HENKES.
9)
Er is een eenigszins zure lucht
in het glas, en tegen de wanden
schijnen kleine vezeltjes te zitten. Het
glas is met een doek uitgeveegd.
Hjj keek er scherper in.
Als ik my niet vergis, dan zijn
op den bodem nog de sporen van een
minerale substantie I
Rechter Alberti had met groote aan
dacht naar zyn uitweidingen geluis
terd. Nu keek hy ook onderzoekend
in het glas.
Ik geloof, dat u inderdaad gelijk
heeft, zei hjj toen. Een chemisch
onderzoek zal het overige aan het
licht moeten brengen.
Hy overhandigde den commissaris
het glas met de waarschuwing, het
zorgvuldig te bewaren.
Dus, in geen geval heeft de
De stemming die in Turkije tegen
over de Grieken heerscht, blijkt het
sterkst uit het boycotten der Griek-
sche waren, waarvan telkens de tele
grammen spreken. De Turkscbe auto
riteiten trachten daartegen te ageereu,
maar hun pogingen zyn niet altijd
gelukkig en het resultaat is in ieder
geval zeer gering. In de Turksche
Kamer is zelfs het plan geopperd om
van de regeering de uitwijzing van
a'le Grieken in het ryk teverlingen.
De Porte zal aan dien eisch niet kun
nen voldoen en men spiak van eene
ministerieele crisis voor het geval
dat de Kamer het besluit zou nemen,
dat men haar voorstellen wilde.
Onder deze omstandigheden heeft
het comité voor Vrijheid en Eenheid
gemeend de bevolkiog te moeten aan
manen tot geduld en te waarschuwen
legen overijling. De Turksche regee
ring zegt het comité, zal zijnen plicht
doen en nooit toestemmen in de an
nexatie an Kreta door Griekenland 1
Het comité, zelf zal op zijn tyd de
noodige maatregelen nemen.
Maar men is nu eenmaal opgewon
den te Konstantinopel. Men herkeot
de Turken niet. Zij zijn anders zoo
idolent, zy maken liefst geen drukte.
Maar op het oogenblik geven zij de
van nature opgewonden Grieken wei
nig toe. Een te Konstantinopel ge
pleegde moord, waarvan de redacteur
van een oppositieblad het slachtoffer
werd, heeft de agitatie nog doen toe
nemen. In de Aziatische provinciën,
waar het centraal gezag zich minder
krachtig kan doen gelden, worden op
vele plaatsen de Grieken mishandeld.
En vele Turken zijn van meening,
dat als straks het overwinnende leger
uit Albanië terugkeert het onmiddel
lijk naar Thessalië moet worden ge
zonden. Ten minste naar de Griek-
scbe grens, om gereed te zijn bij een
mogelyken oorlog.
De toestand zou dan bedenkelijk,
zou direct gevaarlijk zijn, indien niet
de mogendheden zooveel belang had-
deD by de handhaving van den vrede
in het Oosten. Het is te hopen, dat
zij de Grieken maar ook de Turken
rede zullen doen verstaan. Ongelukkig
hebben zij veel tijd noodig voor hunne
geleerde overleggingen en besprekin
gen en er kan ieder oogenblik iets
gebeuren, dat alle overleggingen en
de schoonste diplomatieke nota's te
schande maakt.
DE PAUS EN DE PROTESTANTEN,
De bekende medewerker van de Fi
garo, Julien de Narfon, geeft verslag
van het onderhoud dat hij over de
encycliek-beweging heeft gehad met
abbé Gaffre, een Fransch geestelijke,
die zich juist te Rome op de hoogte
had kunnen stellen van do meening
welke men op het Vaticaan te dier
zake is toegedaan.
Op het Vaticaan schreef men de
beweging toe aan drie oorzaken een
geloofsoorzaak, een politieke oorzaak
en een pangermanistische oorzaak.
De eerste oorzaak vloeide voort uit
jaloerschheid van Protestantsche zyde
over de groote vorderingen, die het
Katholicisme in de laatste jaren in
Duitschland had gemaakt.
De politieke oorzaak was te zoeken
in de begeerte der Duitsche conser
vatieven, om zich hun verbond met
het Centrum te doen vergeven door
het orthodoxe deel huDner kiezers.
De pangermanistische oorzaak ein
delijk, werd verklaard door het stre
ven der Duitschers, om 't Fransche
protectoraat in den Levant te vervan
gen door een Duitsch protectoraat. En
om den Paus die, ondanks alle
oneenigbeid tusscben het Vaticaan en
de Fransche Republiek nog al tyd niet
overledene tijd gehad, het glas zelf
uit te vegen zei hy nog eens tot
den arts.
Dat is totaal onmogelijk. Ik be
roep my in dit opzicht op hetgeen onze
eerste autoriteiten er van zeggen.
De rechter van instructie knikte
peinzend voor zich heen.
Wij staan voor een volslagen
raadsel, zei hij toen tot den nader
bij komenden commissaris van poli
tie. Er is geen spoor van uiterlijk
geweld te zien. Heeft u verder ook
niets bijzonders opgemerkt, mijnheer
Grosser
Deze schudde met het hoofd.
Een zoo duister geval is mij in
mijn practijk nooit meer voorgeko
men. Wij moeten met een uiterst ge
raffineerd misdadiger te doen heb
ben en bovendien met iemand, die in
dit huis ongehinderd in- en uit kon
gaan.
De rechter van instructie wendde
zich plotseling tot den dienaar.
Is u in staat uw alibi te bewij
zen vroeg hij opeens.
Een vlammende blos kleurde het
gelaat van den man. Bittere boleedi-
ging teekende zich in zijn oogen af.
Mynheer de rechter, ik ben een
arme, maar een eerlijke man, zei
wil medewerken tot de afschaffing
van het Fransche protectoraat daar
toe te dwingen, tracht men nu door
't lawaai over de encycliek, een soort
van chantage op hem uit te oefenen.
Overigens drukt de gehoele Duitsche
pers met s'echts enkele uitzonderingen,
haar volkomen tevredenheid uit over
hetgeen zij den terugtocht van het
Vaticaan noemt.
Sommige bladen meenen zelfs, dat
zulk een terugtocht der curie zonder
voorbeeld in de geschiedenis is, en de
conservatieve organen haasten zich
de volle eer daarvan aan den Rijks
kanselier te geven.
GROOT-BRITTANNIË.
De beweging voor vrouwenkies
recht heeft met het eergisteren in het
Lagerhuis door den arbeidersafgevaar-
digde Shackleton ingediende wetsont
werp tot verleening van stemrecht
aan vrouwen, die aan zekere eischen
voldoen, een schrede vooruit gedaan
op haar weg. In eerste lezing is het
ontwerp reeds aangenomen, na eenig
protest van den unionist Smith, zon
der dat door hem een stemming werd
aangevraagd.
Het wetsvoorstel bestaat slechts uit
twee paragraphenIedere vrouw, die
een eigen huishouding bezit of 120
gulden huur betaalt kan op de kieze s-
Hjst gebracht worden. De vrouw ver
liest door 't huwelijk het kiesrecht
niet, zoolang «r goen gemeenschap van
goederen is. Kiesgerechtigde mannen,
die zelden stemmen, zooals matrozen,
of ook als soldaten wel eens afwezig
zyn, kunnen het kiesrecht aan hun
vrouwen overdragen.
OOSENRIJK—HONGARIJE.
Eergisteren, toen de Bosnische
landdag geopend is door den „lands
dief" generaal van Waresjanin werd op
hij met van innerlijke opgewonden
heid sidderende stem. Ik was op
recht aan mijn armen meester ge
hecht bovendien was ik heden
nacht in een groot gezelschap, en -
Goed, goed. Ik wilde u niet
krenken, zei nu de rechter. Is er
misschien iemand hier in huis onge
hinderd uit- en ingegaan 1
Niet voor zoover ik weet,
verzekerde de dienaar. Alleen de
arts kwam dagelijks, anders ging mijn
meester met niemand om.
Kwamen er ook nooit bloedver
wanten aan huis?
Mijnheer de baron stond tame
lijk wel alleen behalve freule Dora
had hij alleen nog een neef, baron
Hugo v. Englermaar de laatste is
al sinds langer dan een half jaar niet
meer hier geweest, hij is een over
moedige, jonge man, die met zijn oom
gebrouilleerd is.
Toch moet hier een ongenoode
gast zyn binnengedrongen. Heeft u
dan op iemand eenig vermoeden
De geheele verschrikkelijke ge
beurtenis is voor mij een raadsel
stamelde de dienaar. De fr ule
was de voorzichtigheid zelf; zoodra
het avond werd, moesten op haar be
vel zoowel de huisdeur als de tuin
poort gesloten worden. Gisteravond
ging zij zelf met mij mee tot in de
vestibule en bleef staan, totdat ik van
buiten de deur had gesloten en den
sleutel er uitgenomen. Zij zelf had
eerst in mijn bijzijn di achterdeur
gesloten. De ramen van het sous-
terrein zijn van ijzeren lu.ken voor
zien, het is totaal onmogelijk, dat er
van buiten af iemand in het huis is
binnengedrongen.
Dat zou dus alleen met mede we
ren van de freule gebeurd kunnen
zijn? opperde de rechter van in
structie.
De dienaar schudde ontkennend
met het hoofd.
O neen, dat geloof ik niet,
antwoordde hij. De freule ging met
niemand om. Bovendien, nu zjj ge
heel alleen in huis was, zou zy toch
zeker geen mensch hier toelaten.
Maar het trof u toch ook, dat ge
nu al herhaalde malen tegelijk met
de keukenmeid verlof gekregen hadt.
Wel verwonderde mij dat, be
vestigde de dienaar, maar ik
dacht niet, dat er eenig kwaad bij
was.
(Wordt vervolgd).
