Donkere Schaduwen DAGBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN. No. 13L DONDERDAG 23 JUNI 1910. 7e JAARGANG BUITENLAND. FEUILLETON. 7 "7 EEMLANDEB Hoofdredacteur R. 8. RIJKENS. Bureau BREEDESTRAAT 18. Telefoon Interc. 62. ABONNEMENTSPRIJS PRIJS DER ADVERTENTIEN Per jaar met geïllustreerd Zondagsblad f 4.—. Franco per post id. f5.60. Per 3 maanden id. f 1.Franco per post id. f 1.40. Afzonderlijke nummers fO.C5. rtgSÊ f I Yau 1 tot 5 regels f0.40. Voor iederen regel Buiten het Kanton Amersfoort per regel abonnement belangrijke korting.) meer f 0.08. f0.10. (By Tol plaatsing van advertentiën en reclames van buiten het kanton Amersfoort in dit blad is „uitsluitend" gerechtigd het Algomeon Binnen- en Buitenlandsch Advertentiebureau D. Y. ALTA,Warmoesstraat 76 78 te Amsterdam. EEN BELANGRIJKE STRIJD. Zoo is ook in Spanje eindelijk eenige beweging waar ie nemen om bet staatsleven te ontrukken aan den ver- lammenden invloed der geestelijken. Men is doende de leden der r. katho lieke orden te onderwerpen aan de belastingen, persoonlijke zoowel als bedrijfsbelasting. Bjj de onderhande lingen met het Vaticaan, die 'en wijziging van het concordaat beoogen, is het doel der regeering het monni kenwezen te beperken. Tegen al deze aanvallen op haar overheerschende en bij uitstek bevoorrechte positie, weert de geestelijkheid zich natuurlijk met kracht. De monniken en nonnen wei geren mede te werken aan de uit voering der belastingheffing, het Va ticaan rekt de onderhandelingen met de Spaansche reg9ering om zoo ten minste tijd te winnen. Op deze wjjze tracht men het proces op alle moge lijke wijze tegen te houden. Spanje, het vaderland van den stich ter der Jezuïeten-orde, van de meest vrome en strenge pausen, heeft zoo het voorbeeld van andere landen ge volgd en de eerste aarzelende stappen gezet op den weg, waarop het alleen een gezond en krachtig volksleven herwinnen kan. Op deze wijze zal het, langzaam misschien, den loomen slaap van zich afschudden, waarin het tot innerlijke en uiterlijke machteloosheid was vervallen. De opweKking van het nationale bewustzljo en het bren gen vau welvaart ouder een volk, welks leven oveiwoekerd is van de organisatie eener op haar machtigen, maar verdoovenden invloed naijverige kerk, kan niet anders dan samengaan met het op zij zetten dier privileges. Deze zjjn juist de hinderpalen voor Naar het Duitsch DOOR PAUL HENKES. 14) Niet dat ik weet, zei hij na even te hebben nagedacht. Wel was het een verschrikkelijk onweer, als u dat be doelt, mijnheer de rechter Ik houd niet van zulk weer, ik kan niet tegen het weerlichten I Daarom stak ik mijn hoofd Oüder de dekens en ben geluk kig zoo ingeslapen. Alberti keek hem half geërgerd, half lachend aan. Heef u anders niets gemerkt, mijnheer Schimmel? Het mannetje schudde beslist met het hoofd. Niet gezond zal ik zijn, als ik nog iets gehoord heb I Maar wat is er toch aan de hand, wat is er eigenlijk gebeurd, mijnheer de rechter? Maar de rechter was met zijn onder geschikten al verder gegaan. Zij gin- een leven, dat alle opbouwende krach ten vry wil laten ontplooien, en zy moeten vallen, vroeg of laat, het is een onweerstaanbare kracht, die er achter zit. Het volk, dat er zich uiet door liet drijven, zou aan een wissen ondergang zyn blootgesteld. Intusschen, de strijd zal niet ge makkelijk zjjn. Het centrale comité van katholieke actie, dat zeer veel vertakkingen heeft in al de bisdommen, heeft volgens een telegram aan de Matin" een protest uitgebracht tegen de laatste anti-clericale maatregelen, door de regeering getroffen, en heeft dit pro test Maandag j.l. aan den Minister president Canal jas opgezonden. Het comité beweert, dat de regeering niet het recht had de uitlegging van artikel 11 der constitutie van 1876 te wijzigen, welk artikel nu geheel anders wordt verklaard, dan gedurende een kwart eeuw is geschied. Het protest houdt zich ook bezig met de plannen, die men het mini sterie met betrekking tot het onderwijs toeschrijft. „De regeering wil, dat uit de school alle dogmatisme wordt geweerd. Wij veronderstellen dat hij door de anar chistische met Christelyke leerstellin gen dooreen te mengen, deze niet zal weren, maar w(j vreezen voora' dat hij op de lag re scholen het neutrale, godsdienstlooze onderwijs zal invoeren, dat dus atheïstisch, vijandig aan den staatsgodsdienst en ,an de bestaande wetten is, wat in strijd zou zijn met do meeningen van de zeer groote meerderheid van het Spaansche volk." Verder over de congregaties spre kende, zegt het document, dat hun aantal minder groot is dan in België, in Engeland en in Duitschland, en voegt er bij, dat zy zelfs in de Ver- eenigde Staten een groote vrijheid ge- gen de trap op, die naar de eerste verdieping leidde. Dadelijk daarop klonk boven de schrille klank van de deurbel. De kleine man was beneden blijven staan. Met vreemd loerenden, daarby ook zeer getroffen blik keek hij den rechter van instructie en diens gevolg na. Toen slofte hij weer naar zijn wo ning, terug, maar liet de deur van de voorkamer met een reet openstaan. IV. Herhaaldelijk moest de rechter aan de bel voor het bovenhuis tiekken, al vorens hem werd opengedaan. Een breedgeschouderde man van hooge gestalte verscheen in de omlijs ting der deur. Hij zou een reus van kracht en gezondheid genoemd heb ben kunnen worden als zyn blauwe oogen vol uitdrukkiog niet zoo diep iü de kassen gelegen hadden en zijn ge laat niet het stempel had gedragen van veel verdriet en zorgen. Met verbaasden blik keek de man bl„kbaar de eigenaar zelf van den naam Karl Beck, die op het metalen plaatje stond, dat aan de deur van de voorkamer was vastgemaakt nu eens naar de hem volkomen onbeken de, in 't zwart gekleede heeren, dan nieten. Het schrijven eindigt met het verzoek de genomen maatregelen on middellijk te staken. Het is vooral kardinaal Aguirre, primaat van Spanje, die hier zooals men weet, achter zit. De democratische bladen zetten van hun kant den anti-clericalen .eldtocbt voort. De „Pais" van Maandagmorgen zegt, dat het tegenwoordige concordaat, dat van 1851 dateert, van nul en geeuer waarde is, ten eerste omdat koningin Isabella, die het onderteeken- de, geen rekening hield met de con stitutie van 1845, toen nog van kracht. Deze eischte een bijzondere wet, die niet is afgekondigd. En vervolgens omdat het door Rome niet is geëer biedigd, wat betreft de beperking van bet aantal religieuse orden en de op heffing van enkele bisdommen. HET KRETA-VRAAGSTUK. De „Petit Parisien" schrijft over het Kreta-vraagstuk Frankrijk heeft de voorstellen van Engeland en Rus land betreffende de voorloopige rege ling van het Kreta-vraagstuk wel aan genomen, maar zal zyn bemoeiingen om een definitieve regeling derkwés- tie te verkrijgen, krachtig voortzetten. Bovendien noemt het de tegemoet koming der Kretenser regeering aan de laatste nota der beschermende mogendheden illusoir, want de Mo- haramedaansche afgevaardigden zou den wel weer in de Kretenser Kamer worden toegelaten, maar deze zou zich onmiddellijk daarna weer ontbin den. Daarmee nam de Kretenser re geering met de eene hand, wat zij met de andere gaf. Een ernstiger feit nog is echter, dat er volgens deze mededeeling vun de „Petit Parisien" geen volmaakte overeenstemming tusschen de mogend- weer naar de drie politie-agenten in uniform. Vergeef mij, begon hy met wel luidende eenigszios onzeker klinken de stem, maar zou hier geeD vergis sing in 't spel zyn Intusschen was Alberti al langs den spreker heen de donkere smalle gang binnengegaan. Is u de kunstslotenmaker Karl Beck vroog by op afgemeten toon. De gevraagde antwoordde bevesti gend. Die ben ik; antwoordde hij ver wonderd. Mag ik naar de reden van uw bezoek vra;en Ik ben de rechter van instructie Alberti en zie mij genoodzaakt eeaige vragen tot u te richten, begon de be- beamte weer. Het is in uw eigen belang noodig, dat ge deze vragen naar waarheid beantwoordt. Een lichte blos steeg op in het ge laat van den aangesprokene. U brengt mij werkelijk in verlegenheid, begon hy, toen op onzekeren toon. Ik weet werkelijk niet, welke omstan digheid u hierheen gebracht heeft. Iu- tusscben ben ik natuurlijk beieid, den mauDen van de wet onvoorwaardelijk te gehoorzamen. Alleen zou ik u wel willen verzoeken, vooral in 't oog te heden aangaande het Kreta-vraagsluk bestaat. PORTUGAL. De Portugeesche republikeinen heb ben hij gelegenheid van de troebelen in de binnenlandscbe politiek een manifest uitgevaardigd waarin zy be- toogen, dat Portugal uiet slecbts ryp is voor de republiek, maar zelfs dat de republikeinscho regeeringsvorm dringend noodzakelijk is. De koning, zeggen ze, beeit zijn diplomatieke on bekwaamheid genoegzaam bewezen, de scheiding tusschen land en konings schap is compleet. GROOT BRITANNIË. De vlieger Cecil Grace heeft een proef genomen, die van belang kan zyn voor het gebruik van vliegtuigen in oorlogstyd. Hy is by Sheerness boven het eskader gaan vliegen en is tot 50 meter boven de scheeps mast- n afgedaald. Daar heeft hy be proefd, of hij met een hand sturend, met do andere voorwerpen op de schepen kon gooien, zóó, dat de kans om te missen geiing was. Het ging vry goed, en als hij een passagier by zich genad had, dan zou deze zonder eenigo moeite b.v. een bom op de schepen hebben kunnen werpen, met bijna volkomen zekerheid van niet te zullen missen. FRANKRIJK. In de Kamer is weer een incident voorgekomen, veroorzaakt door de redevoering van den afgevaardigde Chappedelaine, een nieuw lid der rech terzijde. Deze betoogdo dat veelal het onderwys in Frankrijk eer anti-vader landslievend is, en hij haalde daarbij aan den radicalen afgevaardigde pro fessor Tbalamas (eveneens pas ver kozen) die men zal 't zich herin- houden, dat myn vrouw zeer ziek is... Alberti knikte even met bet hoofd. Maak u daarover niet ongerust gelukkig ben ik in staat in dit geval de algemeene wetten van menschelijk- heid met myn ambtsplichten in over eenstemming te brengen, zei hy ge ruststellend. Misschien wil u ons eerst wel de woning laten zien, ik heb u daarna nog eenige vragen te doen. Beleefd knikte de mechaniciën met het hoofd en liep door de donkere gang naar de kamerdeur, opende haar en noodigde met een handbewe ging de heeren uit binnen te komen. Het was een heel eenvoudige, ja, armoedig ingerichte kamer, die de binnentredenden hier voor zich zagen. Twee vensters en een balcondeur ver lichtten de ruimte, waariu zich bij het binnenkomen twee vrouwen bevonden blijkbaar moeder en dochter. De eerste, oen teere gestalte met bleeke, doorzichtige trekken, lag in bed. Met een verschrikte uitdrukking op h^t gelaat keek zij naar den rech ter, die in gezelschap van den politie commissaris het vertrek binnen kwam. De andere beambten nadden de opdracht gekregen in den gang te blyven wachten. (Wordt vervolgd).

Historische kranten - Archief Eemland

De Eemlander | 1910 | | pagina 1