DAGBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN.
Het voordeeligst voor het huishouden
is het 10 pCt. dividend van ons brood,
No, 164.
7e JAARGANG.
BUITENLAND.
BINNENLAND
in geld uitgekeerd f 10 f 25 per gezin.
llooldrediictcnr K. HI.IKIKXS.
Abonnementsprijs:
Per jaarf 4.Franco per
post id. f5,60. Per 3 maanden id. f 1.Franco per post
id. f 1.40. Afzonderlijke nummers f0.05.
Kuremi: lilLKINF, 1U4« 6. Telcf. Interc. 18».
Prijs der Advertentiën:
Yan 1 tot 5 regels 10.40. Voor ioderen regel meer f 0.08.
Buiten het Kanton Amersfoort per regel f 0.10. iBij
abonnement belangrijke korting).
Tot plaatsing vanadvert. en reel, van buiten het kanton Amersfoort in dit blad is „uitsluitend" gerechtigd hel Alg. Binnen- en Buitonlandsch Advert.- bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr. 71- 78 Amsterdam
Een nieuw schandaal.
De Fran8chc politieke wereld heeft de
aandacht opnieuw op zich gevestigd door
een schandaal.
In Parijs heeft men, twee jaar geleden,
een jongen bankier Rochette opgepakt,
die geweldige groote zaken deed, welke
naar men zeide allesbehalve soliede waren.
Hij had de spaarpenningen van kleine lie
den voor zijn speculaties gebruikt, allerlei
valsche voorspiegelingen gedaan, de waarde
der aandeelen inet listige manoeuvres op
gedreven om to kunnen speculeeren in éóu
woord, de heer Rochette was er net de
man naar om uu eens door den rechter te
zachtzinnig te worden aangepakt.
Overal verteldo men dus van „geheime
invloeden te z(jn gunste." Aan zijn schuld twij
felde zoowat niemand en dappere afgevaar
digden kwamen op de tribune der kamer
met ruige üaudeu op hun breedo borsten
slaan, opdat de regeeriug en de magistra
tuur enz. enz. toch vooral niet laakbare
zwakheid tegenover dezen booswicht aan
den dag zou leggen.
Een gewoon schandaal dus. Doch toeu
men dacht dat het uit was, begon het eerst
recht. Men vond allerlei verdachte dingen.
In de eerste plaats waren de zakeu van
Rochette niet zoo mal. Allerlei deskundi
gen kwamen verklareu, dat zij eigenlijk
goed wnreu, héél goed. Voor de spaarpen
ningen der armen bleek nooit werkelijk
gevaar te zijn geweest Dan was er geld
in kas. Een vennootschap, die failliet moest
gaan, had tien inillioen aan pretenties. Ro
chette zelf had niets kwaads gedaan.
Men moest Rochette loslaten.
Daar scheen het lawaai weer te begin-
non. Dus toch laakbare zwakheid.
Intusschen Rochetle had nu eenmaal
de vrijwel tegennatuurlijke neigiug om eer
lijk maar rijk te willen zijn en bleet vol
houden.
En zie, daar komt uu ineens, na twee
jaar, de groote scène. Rochette is onschul
dig vervolgd. Eu wel op instigatie van
invloedrijke heereu, die zijn concurrentie èu
als geldbelegger èn als producent vreesdeu
en bovendien wel een duitje wilden ver
dienen bij den val van du aandeelen zjjner
maatschappijen, die het natuurlijk gevolg
zou wezen van zijn gevangenneming.
Het is ecu toeleg, zóó afschuwelijk ge
meen, zóó beneden elke critiek, dat wij
zelfs de atmospheer der Franscho politiek
voor te rein hielden dan dat zulke boeven
stukkeu er konden worden opgevoerd.
En tóch er is niet meer aan te twij
felen. Het naadje van de kous weet nog
niemand. Hoever het opzet bij die gemeene
intrige is gegaan, wie de hoofdaanleggers,
wie de medeschuldigen zijn, kan nog niet
worden uitgemaakt. Of het waar is, dat
men zelfs Clemenceau in deze zaak gehaald
heeft, kan nog niet worden uitgemaakt. Of
de politie met de justitie heeft samenge
zworen om een aanklager te vinden en
Rochette dan maar dadelijk in de doos te
zetten, is nog niet uitgemaakt. Wel intus
schen blijkt, dat de Fransche parketten
een wonderlijke methode hebben van ver
volgen (in zaken als deze vervolgen zij
alleen op klachte), dat er rechters zijn, die in
zulke zaken zacht gezegd wat licht
zinnig optieden en dat Rochette het slacht
offer is geworden van manoeuvres, die wel
haast onovertrefbaar gemeen zijn, in zoover
als een volmaakt onschuldig, kundig en
werkzaam man en de kloino beleggers do
dupe zijn geworden van booswichten, die
het voorstolden als waren zij juist de ver
dedigers van de belangen dier kleine luiden.
In hoever echter waar is, dat kamerleden
deze intrige hebben opgezet, dat de
regeering medeplichtig is, dat die zelfs een
strooman zou hebben doen opzoeken om
een klacht in te dienen, die dan aanleiding
voor vervolging en arrestatie zou zijn, in
hoever dit alles en nog veel meer, dat ge
ïnsinueerd wordt, juist is zal de com
missie van enquête hebben uit te maken,
die de kamer thans heeft benoemd.
Maar in elk geval blijkt uit deze gebeur
tenis als symptoom toch weer wel, wolk»
invloeden zich in de Fransche politiek doen
gelden.
FRANKRIJK.
We hebben onlangs melding gemaakt
van het ou'ustbaren aantal dienstplichtige
Fransche jongemannen, die zich aan hun
dienstplicht onttrekken. Iu 1907 was het
aantal 4905, in 1908 11.7S2 en in 1909:
17 258. De Matin heeft een voorloopig
onderzoek ingesteld en deelt thans mede
dat het toenemen van het aantal ongehoor-
zamen drieërlei oorzaak beeft
le. het veldwinuen van het anti-mili-
tarisme in vele streken
2e. de amnestie, die de Kamers telkens
verleeneu aan personen, die de verplich
tingen van den dienst niet nagekomen zijn
3e. de al te groote bereidwilligheid,
waarmee verschillende hooggeplaatste amb
tenaren in Frankrijk een vrijgeleidebrief
verleenen aau de ougehoorzameu, die bui
tenslands zijn en voor hun zaken in Frank
rijk terug wensohen te keeren. De Matin
acht het niet alleen betreurenswaardig, dat
dergelijke vrijgeleidebrieven bestaan, maar
laakt de gemakkelijdheid, waarmee zo uit
gereikt worden. Aan den minister van oor
log en aan de regecring maant het blad,
om twee der oorzaken amnestie en vrij
geleidebrief, op te heffen.
ITALIË.
Volgens den Romeischeii berichtgever
der Kölnische Zeitung heerscht in de krin
gen var. hel Vatikaau groote verbittering
tegen den Pauselijken staatssecretaris, Kar
dinaal Merry del Val, dien men beschuldigt,
door zijn onberadenheid de beweging over
de Borromeus-encycliek en de qnaestie met
Spanje te hebben veroorzaakt.
De positie van den staatssecretaris, die
in hooge gunst staat bij den Puus, wordt
echter als onwankelbaar beschouwd.
Pius X blijft vast overtuigd, dat zijn
staatssecretaris een man van buitengewone
bekwaamheden en staatsmanstalent is. en
dat het alleen nijd en afgunst is, als men
aanmerkingen maakt op Merry del Val's
beleid. Nog onlangs heeft hij een paar
i ii,zienlijke kardinalen, dio eonigeu twijfel
;i au het doeltreffende van de politiek van
don staatssecretaris uitten, den mond ge
snoerd.
TURKIJE.
In Turkije nemen, naar bericht wordt
de tegenstanders van de Jong Turken, de
thans overheerschcnde partij, inet den dag
toe. De Scneich ui Islam is afgetreden, na
een onderhoud inet den Sultan, waarin hij
ernstige grieven uitte tegen de Jong-Tur
ken, aan welker politiek bij de bloedige
gevechten in Mucedonië, het aanhoudend
gevaar van een oorlog met Griekenland
over Kreta en de bij velen heerschonde
ontevredenheid weet. En overal schijnt
men zich, in 't geheim of in 't openbaar
toe te rusten tot bestrijden van de Joug-
Turken. De liberalen, de democratische cu
de volkspartij hebben zich uu tot dat dool
aaneengesloten.
To sSkutari zijn verscheidene Turksche
vrouwen in hechtenis genomen, die leden
wierven voor een geheimen bond togpn hel
Jong Turksche comité, alsook vijf geeste
lijken, die zich openlijk verzetten tegen
den nieuwen Scheicli ut Islam De redac
teur van het blad Neologos zal voor eon
krijgsraad terechtstaan wegens zijn oprui
ende artikelen.
De onlangs ontdekte geheime bond moet
veel wijder vertakt wezen dnn eerst werd
vermoed. Onder de leden moeten twintig
volksvertegenwoordigers zijn.
Het gephotofifraferde stuk.
De Haagsche correspondent van het Hdib.
sch rijft
Wij raeenen iu staat te zijn, het raadsel
van dan gephoiografeerden Kuypcrbnef op
te lossen. Volgens zeer betrouwbare in
lichtingen die ons gewerdeu, heeft de zaak
zich zóó toegedragen. In een brief aan
den heer Hovy heeft dr. Kuyper een door
hem geformuleerde en eigeuhaudig ge
schreven verklaring ingesloten welke de
heer an Heeckercn zou hebben te teeke
nen en waarin deze beloofde, in 't vervolg
voorgoed over do bekende zaak te zullen
zwijgen. Dit was de „weg ter redding"
waarop dr. Kuypers ingezondca stuk iu
Land en Yolk doelt. Die verklaring (niet
dr. Kuypers brief aan den heer Hovy) is
vervolgens door den heer Hovy ter tceke-
ning gezonden aau clou heer Yan Heeckeren,
doch deze weigerde haar te teekenen en
zond haar den heer Hovy terug na haar
te hebben doen photografeeron en aldus
zijn materiaal tegen dr. Kuyper (dat tocli
reeds, naar wij weten, beduidends genoeg
bevatte) met een merkwaardig document
te hebben vermeerderd.
Het bericht van Land en Volk was dus
volkomen juist, mits men voor „brief" maar
„verklaring" las. De wijze echter waarop
dr. Kuyper bedoeld bericht gisteren scheen
tegen te spi eken, werpt wedor eens helder
licht op de kunstige manier waarop hij
soms waarheid spreekt.
De Encycliek. De N. Rott. Ct.
schrijft
„Bij informatie aan hot departement van
Buitenland8che Zaken i9 ons gebleken, da»,
van de Pauselijke mededeeling, welke mgr.
Gualtieri gemachtigd was aan onzen Minis
ter van Buitoulandsche Zaken to doen,
niet een „note verbale" is achtergelaten
gelijk uit een, later in uen nacht door ons ont-
vangon, telegram van Reuter zou afgeleid
moeten worden. Mgr. Gualtieri heeft zijn
opdracht uitsluitend moudoling vervuld,
maar het departement van Buitenlandsche
Zaken heeft alle zekerheid, dat de Pauselijke
verklaring, die in de Staatscourant heeft
gestaan, tekstueel klopt mot wat de zaak
gelastigde heeft gezegd.
„Aangezien deze inlichting onvoorwaar
delijk aanvaard kan worden, moet dus óf
de inlichting vnn de Osservatore Romano,
het officicuse orgaan van het Vaticaan,
onjuist zijn, óf mgr. Gualtieri zich op
eenigszins zonderlinge wijze van zijn op
dracht gekweten hebben."
Gesignaleerd. In het „Politie
blad" wordt gesignaleerd mr. W. C. J.
A-. van Everdingen, ambtenaar ter alge-
tneeno secretarie te Buitenzorg in Nod.-Indië,
thans voortvluchtig. Tegen hein is door de
Arr. Rechtbank te 's Gravenhage, bij be-
aohikkikg van lo Mei 1910, rechtsingang
verleend met last tot instructie en met
bevel van gevangeneming, terzake vau art.
3*21, 323, 57 Wetboek van Strafrecht.
De officier van justitie te 's Gravenhage
verzoekt aanhouding, bericht en transsport
naar het Huis vaa Bewaring aldaar.
Het Kr u pp rapport. Allerlei
vermoedens zijn geuit vaak in den vorm
van verzekeringen uit goede bron e. d.
over dcc inhoud van het Krupprapport, de
geheimhouding daarvan, en de belangwek
kende redenen, die hiervoor golden.
Wij moeten dien welingelichten een
illusie ontnemen.
De zaak is uiterst eenvoudig deze, dat
na de bespreking van het rapport in de
geheime zitting der Kamer de openbaar
making zou zijn gevolgd, daar er niets ge
heim te houden valt, maar op voorstel van
een der leden (naar wij meenen, van mr.
Drucker) word besloten, het stuk naar den
eisch der parlementaire wellevendheid, éérst
ter kennis van den minister van Oorlog te
brengen, waarna de Kamer dan nader de
openbaarmaking zal doen plaats hebben.
(Hgscho Crt.)
H e t f a i 11 i s s e m c n t-T i 1 a n u 9.
Omtrent het faillissement der kassiersfirma
C. H. Tilanns en Zoon, te Tiel, wordt nog
beschuit en koek, daar zij worden vervaardigd van prima en zuivere grondstoffen. Ons brood is niet kleverig maar flink doorbak
ken door onze speciale ovens, waardoor het veel lichter verteerbaar on voedzamer is Reeds in Januari 1910 is. over 1909
Flinke depothouders gevraagd ook voor nabijgelegen plaatsen. Vraag een dividend'oookje met vermolding dezer courant, aan
de Afdeeling Broodfabriek van Meursing's Machinale Fabrieken van Gebak, Amorsfoort,
