DAGBLAD VOOR AMERSFOORT' EN OMSTREKEN.
Schadevergoeding.
No. 168.
DONDERDAG 21 JULI 1910.
7e JAARGANG.
BUITENLAND.
Hoofdredacteur R. RI.I HENS.
Abonnementsprijs
Per jaarf 4.Franco per
post id. f5,60. Per 3 maanden id. f 1.Franco per post
id. f 1.40. Afzonderlijke nummers f 0.05.
m
IflUU'illUllA 'iu uimiui-iijii-J—
Bureau: KLKINI1 Ha Mi 6. Telel. Interr. 183.
Prijs tier Advertentiün:
Van 1 tot 5 regels f 0.40. Voor iederan regel meer f 0.08.
Buiten het Kanton Amersfoort per regel f 0.10. (Bij
abonnement belangrijke korting).
Tot plaatsing van advert, en reel, van buiten het kanton Amersfoort iu dit blad is „uitsluitend" gerechtigd liet Alg. Binnen-en Buiten landsch Advert.- bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr. 7b* 78
Amsterdam
De publieke opinie is ten opzichte wat
rechtens is ten aanzien tan schadevergoe
ding bij een onrechtmatige daad, heel vaak
op een dwaalspoor.
En stellig zal men weinigen overtuigd
vinden van de waarheid, dat in zekere ge
vallen ook nalatigheid, bijvoorbeeld in het
beantwoorden van een brief, een veroor
deeling tot schadevergoeding kan met zich
brengen.
Een interessant geval, dat voor leeken
op dit gebied een ander licht kan werpen,
behandelde dezer dagen het Duitsche
Reichsgericht.
Iemand had een ander om inlichtingen
gevraagd. De ander had niet geantwoord.
En het Reichsgericht vond dat in zoo'n
geval wel degelijk aanleiding kon zijn tot
veroordeeling tot schadevergoeding.
Nu willen wij allerminst zeggen, dat in
ons land precieB hetzelfde zou gebeuren.
Wij willen oob positief recht er buiten
laten en liever het geval eenigsziDs uit
voeriger meedeelen. Men kan dan heel
gemakkelijk analogieën bedenken van het
Duitsche feit.
De zaak was deze.
A. was B. geld schuldig. A. kon niet
betalen. B. dreigde. Toen kwam A. met
oen geschreven borgtocht van een goede
vriend C.
B. vertrouwde de zaak niet geheel en
schreef aan C. of hij zoo vriendelyk zou
willen zijn even te bevestigen, dat hij die
borgstellmg geteekend had.
C. dacht er niet aan. Hij gooide den
brief in de prullecnand en zeide waarschijn
lijk bij zich zelfik zal wel oppassen. Ik
zou B. een brief van mij in banden geven 1
Dank je wel. Ik houd mij erbuiten. De
zaak lijkt mij niet in orde. Want ik heb
zoo'n borgstelling niet geteekend. Maar ik
wil A niet in de gevangenis b'engej. En
dus basta.
B. kreeg dus geen antwoord. Waarschijn
lijk trok hij daaru-t de gevolgtrekking, dat
C dus wel borg was gebleven Hij ging
dus voort met A cred'et te verletnen, mot
dit gevolg, dat hij ten slotte 3000 mark
schade leed. Want de handteekening onder
de borgtocht bleek inderdaad vcrvalscht
"Voor vergoeding van die schade nu sprak
hij C in rechten aan, redeneerend „Gij,
„C. wist, dat die schriftelijke bovgstelling
„valsch was. Gij waar. dus verplicht ge
dweest mij te waarschuwen. Gij hebt dat
„niet gedaan. Door uw toedoen dwalend,
„heb ik dus schade geleden. En die schade
„moet gij mij vergoeden".
B. sprak C. dus in rechten aan. De rech
ters, die te vergelijken zijn met die van onze
arrondissements rechtbanken en van onze ho
ven wezen B'6 eisch van de hand. Doch bij het
opperste gerechtshof vond B. medegevoel.
Hadden de eerste instanties geen rechterlijke
verplichting willen erkennen tot beantwoor
ding van den informatie-vragenden brief,
de hoogste rechter vond in het niet ant
woorden strijd met de goede zeden, waar
door de gedaagde den plicht kreeg tot
schadevergoeding.
Er was h>er wel niet een rechtelijke
verplichting tot schrijven, doch de gedaagde
had toch ook niet gehandeld naar de voor
schriften, welke rechtschapen menschen in
zulke gevallen pleegden te volgen. Het
was niet mogelijk hier algemeene regelen
te geven. Elk geval moet in dit verband
op zichzelf genomen worden en met alle
speciale oms'mdighcden moet rekening
worden gehouden. Maar deze omstandig
heden kunnen toch zoo zijn, dat een z n ijgen
als in dit geval moet worden beschouwd
als in strijd met de goede zeden.
Zoo oordeelde het Duitsche opperste ge
rechtshof. Eu al kan men daaruit niet af-
lijden, dat het ook zoo bij ons zou gaan,
wij vleien ons toch met de gedachte dat
wij enkele lezers iets nieuws hebben mede
gedeeld door te vertellen wat in Duitsch-
land recht is op dit gebied.
FRANKRIJK.
De „Matin" maakt melding van een ge
vaarlijke industrie in Zuid Frankrijk.
Eenige fabrikanten maken daar van lom
pen en gebruikte verbandstoffen dekens,
welke tegen lagen prijs op het platteland
aan den man worden gebracht.
Voordat tot de bewerking wordt over
gegaan, worden de, voornamelijk uit Duitsch-
land, aangevoerde balon, zoogenaamd ge
desinfecteerd, nadat vrouwen en kinderen
de compressen, watten enz. hebben uit
gezocht en gerangschikt! De douane- en
de gezondheidsdiensten verzekeren, dat zij
niet het recht hebbeu aan de grens deze
colli's aan te houden, zooals een pak onze
delijke boeken. Eveumin schijnt met moge
lijk den patroons te verbieden, vrouwen
en kinderen met dit afschuwelijke werk te
belasten. Het blad driDgt aan op krachtige
bestrijding vau dezen handel.
DUITSCHLAND.
Onder den titel „een misverstand" pu'oli-
ceert„de Frankf. Ztg. het merkwaardige
verhaal van een legerkorps in Saksen dat
twee commandeercnde geueraals heeft; een
die werkelijk commandeert, en een die
toekijkt en afwacht totdat de plaats voor
hem vrijkomt. Dit misverstand is ontstaan
door een mcdedeeling van den commandant
van bet Xlle legerkorps, die gezegd liad
in een kring vo.n vrienden, dat hij wel
rust zou willen nemen. Dit gezegde was
oveigebracht naar „hoogste" en „aller
hoogste" instanties, met het gevolg, dat
een div.sic-generaal uit Leipzig tot com-
mandeerend generaal van bet Nile leger
korps werd benoemd. Het bleek echter,
dat de commandant van dat korps nog
volstrekt geen plan had om heen te geen,
en dat de koning van Saksen hem daartoe
ook niet wilde noodzaken. Doch de opvol
ger was benoemd, en wenschte natuurlijk
ambt er. salaris als commandeerend generaal
te ontvauven. Om er eeD mouw aan te
passen is de nieuwbakken commandeeiende
generaal zonder commando voorloopig a
la suite gevoerd, en te Dresden geplaatst.
De Frankf. Ztg. wjjst er op, dat niet
de beide geueraals hier slachtoffers zijn
van bet misverstand, maar de belasting
betalers, die nu de kosteu van twee com
mandanten voor één legerkorps op de
begrooting vinden. De andere vacatures,
door die beneming ontstaan, moesten ook
worden aangevuld van divisie commandant
naar beneden, zoodat er feitelijk een gene
raal meer is dan de organisatie toestaat.
Het blad verwacht, dat deze zonderlinge
wijze om met de belastingen om te springen
in don Rijksdag zal worden ter sprake
gebracht. Het is al erg genoeg, zegt het
blad, dat hot legerbestuur jaarlijks zooveel
officieren en generaals kan pensionneeren
n! het wenscht; de wetgevende macht
moet maatregelen nemen om te zorgen,
dat niet tweemaal dezelfde uitgave wordt
gedaan voor één commando over een legcr-
kotps, al is het ook tengevolge van een
misverstand.
SPANJE.
De arbeidersorganisaties hebden besloten
voorloopig niet over te gaan tot afkondi
ging van algemeene staking. Zij zullen
daarmede wachten lot zij het oogenblik
gunstig en de maatregel noodzakelijk
achten.
De regeering weigert in te gaan op het
verzoek van sommige patroons te Bilbao
om de grondwettelijke waarborgen te schor
sen Zij houdt troepen gereed met het
oog op eventualiteiten, maar denkt er niet
over maatregelen te treffen, zoolang orde
en rust blijven heerschcn.
OOSTEN RIJK-HONGARIJE.
Juist nu men bezig [is den vroegeren
aartshertog Johonn Salvator dood te ver
klaren, ten einde zijn erfenis in ontvangst
te kunnen nomen, publiceert de „Dornière
Heure" van Brussel een interview met den
heer Lecointc, vroeger commandant van de
Belgica, thans wetenschappelijk directeur
van het observatorium te Uccie, die be
weert Jan Orth, alias Aartshertog Johann-
Salvator, ongeveer 10 jaar geleden ontmoet
te hebben.
Toen de heer Lecointe het portret van
Orth zag, zeide hij, dat is de man met
wien ik gedurende den winter van 1889
eeuige dagen in de Andes heb doorge
bracht. Ik herkende hem aan zijn blik.
Hoc kwaamt ge, vroeg de medewerker
van de Dernière Heüro, met dien onbe
kende in aanraking.
Ik had, luidde kei antwoord, terugkee-
lorido van een Zuid Poolexpeditie, de Bel
gica te Santa Cruz voiiaïen, met de bedoe
ling te Boulogne weer aan boord te gaan
Ik kwam 's avonds aan den oever van het
Argent'jnscho meer. Ik werd daar ontvan
gen door een grooten troep honden, die
mij bij een in de nabijheid gelegen tent
brachten. Daar op 400 a 500 K. M. van
de bewoonde wereld woonde iu volkomen
afzondering een man, die Pran3ch, EngeLch.
Russisch en Duitsch sprak en naar mij
voorkwam van hooge gebooite was Hij
leefde daar blijkbaar ettelijke jaren.
Hij jaagde voel en kon z:ch, doordat er
wild in overvloed was, gemakkelijk voeden.
Ik bracht eerst 8, daarna nog 3 dagen bij
hem door en ik heb in het „Bulletin ge-
ogrsphique" in een artikel getiteld „Voyage
en Patagonië Van het geval melding ge
maakt.
In een door 3000 personen bezochte
feestelijke bijeenkomst te Praag, ter her
denking van den Tsjechischeu hervormer
IIuss, heeft de afgevaardigde professor Masa-
ryk, een der Tsjechische leiders, een rede
voering gehouden, waai'.n bij er op wees
tioDuitschland op andere wijze dan Oos
tenrijk op de Borromaeus-encycliek geant
woord had. Hij wraakte de uuingen van
den Paus, die de harvormers ketters had
genoemd en verklaarde, dat alleen een
onbeschaafd mcn6ch de Tsj mhische hervor
mers Huss en Comenius voor ketters en
vereerders van de buik kon houden. Het
Tsjechische volk moest, zoo besloot de
redenaar onder grooten byval, het Katho
licisme in zich overwinnen en zich gees
telijk en psychisch van Rome losmaken.
ITALIË.
Het is iu den gemeenteraad van Rome
Maandagavond heftig toegegaan.
De socialist Ferrari begon met een pro
test, nameDS zijne partij, tegen de hulde
die burgemeester Nathan, wiens administra
tief beleid hjj roemde, aan den Tsaar heeft
gebracht.
Daarna kwam de socialist Storlini er tegen
op, dat de rijke Prins Odoscalohi, die een
groot gedeelte van 't jaar buiten Rome
doorbrengt, zich vrjjflpin van belasting wist
te verschaffen. Hij voer heftig uit over die
onrechtvaardigheid en noemde do Romeiu-
sche prinsen „bloedzuigers en vijanden des
volks".
Prins Torlouia verdedigde de prinsen
met evenveel vuur als Sterliui hen aanviel.
Maar ten slotte maakte de burgemeester,
onder vroolijke instemmingsbetuigingeu van
de raadsleden en de publieke tribune, een
einde aan den woordenstrijd, door do twee
tegenstanders bij den arm te grjjpen en
hunne handen in elkander te leggen.
TURKIJE.
Gisteren is te Constantinopel weder een
volksvertegenwoordiger, het kamerlid Riza-
noer, in hechtenis genomen als mede
plichtig aaD de. onlangs ontdekte samen
zwering.
Volgens een gerucht is onder de velen
die in hechtenis werden genomen iu ver
band met de pas ontdekte samenzwering,
ook Prins Achmed, zoon van den gewezen
Sultan Abdul Hauiid.
MONTENEGRO.
Wij hebben reeds medegedeeld, dat Mon
tenegro, bij gelegenheid van het 50-jarig
regeeringsjubileuui van vorst Nikita tot
een koninkrijk zal worden verheven en dat
deze JJontenegiijusche vorst zich, evenals
Ferdinand van Bulgarije en Peter van Ser
vië deden, de koningskroon zal opzetten.
Dit bericht werd aanvankelijk in Italië met
groote instemming opgenomen, wijl daar
door de vader van koning Elena een ver
hooging op de. titiila tuil I-ladder der vorste
lijke personeo zou ondergaan. Maar sedert
blijkt daarover groote ontstemïning be-
giutute heerschen in Servië. Koning Peter
kan niet verdragen, schijnt het, dat zijn
schoonvader ook koning wordt.
En verschillende Servische en Italiaan-
sche bladen zien er een gevaar in, dat
Oostenrijk het plan van Nikita van Monte
negro zoo vriendelijk steunt; zij vertrou
wen dat zaakje niet, en zoeken een adder
tje in het gras. Waarschijnlijk vermoeden
zij, dat Oostenrijk belang er bij beeft, om
onvrede te stoken tusscheu schoonvader en
schoonzoon, den vorst van Montenegro en
koning van Servië.
Waaruit blijkt dat de verheffing van
deD vorst van Montenegro, die door alle
mogendheden is goedgekeurd, bij de Bal
kan-vorsten niet op dezelfde eenstemmig
heid bogen kan.
RUSLAND.
De cholera-epidemie in Petersburg breidt
zich snel uit. Het aantal sterfgevallen is
in verhouding tot het aantal patiënten zeer
hoog. Eergisteren bedroog hot aantal
dooden 29.
