"kunst en wetenschappen"
WEERBERICHT.
Thermometerstand
BINNENLAND.
Uit de Pers
STADSNIEUWS.
ALLERLEI.
MEDEDEELINGEN VAN HET
KONINKL. NED. HET. INSTITUUT.
Opgemaakt voorn. 10.50 uur.
Do Bilt, 21 Juli 1910.
Hoogste barometerstand 771.7 m.M. te
Horta laagste 744.7 m.M te Stornoway.
Verwachting tot den avond van 22 Juli
1910. Meest matige tot krachtige W.-lijke
tot Z.W.-Iijke wind.
Gesteldheid van de lucht: Zwaar bewolkt
of betrokken regenbuien.
Temperatuur Dezelfde.
(Barometerstand le AMERSFOORT.
754 m. M.
Vorige stand te 12 uur 758 m. M.
te Amersfoort.
Hoogste gisterenP. 68
Laagste hedennachtF. 54
Hedenmiddag 12 uurF. 62
AMERSFOORTSCHE
BAD-EN ZWEMINRICHTING.
TEMPERATUUR van het water op Donder
dag 20 Juli des 's morgens 7 uur is 65" F.
Een buitenkansje door de
ongevallenwet. Dezer dagen ont
vingen wij zoo schrijft de Risico-Bank
een beslissing van het bestuur der R.
V. B., welke onze aandacht vestigde op
eene lacune der Ongevallenwet 1901, die
slechts zeer zelden aan het licht zal treden,
doch vermoedelijk herhaaldelijk aanleiding
geeft tot ongemotiveerde „buitenkansjes".
Bedoelde lacune schuilt in art. 23 der On
gevallenwet 1911. Volgens dit artikel heeft
hij, die de begrafenis van den door een
ongeval gedooden arbeider heeft bekostigd,
recht op vergoeding dier begrafeniskosten
ten bedrage van een som gelijk aan 30
maal het dagloon van den overledene.
In de meeste gevallen worden deze be
grafeniskosten betaald door één persoon,
die dan de genoemde vergoeding van de
Rijksverzekeringsbank in haar geheel ont
vangt. Het is in dat geval niet noodig te
onderzoeken, hoeveel de betrokkene voor
de begrafenis heeft betaald, want hij krijgt
toch altijd 30 maal het dagloon vergoed.
Zoodoende is er bijna nooit gelegenheid of
aanleiding om na te gaan of de betrokkene
te veel of te weinig ontvangt. In het onder
havige geval was de begrafenis echter be
kostigd voor een deel door het gemeente
bestuur, voor een ander deel door den
werkgever.
Nu hadden ieder dezer dus recht op
een deel der wettelijke vergoeding van 30
maal het dagloon des overledene en we)
in verhonding der door hen betaalde be
dragen. Er moest dus in dat geval worden
onderzocht hoeveel ieder had betaald. En
nu bleek uit dit onderzoek, dat de
gemeente 18 en de werkgever 6 gul
den had bijgedragen. Daarop kregen de
gemeente en de werkgever respectieve
lijk vergoed 18/24 en 6/24 van het be
drag van 30 maal het dagloon, of te wel
de gemeente f 33.43'/i en de werkgever
f 11.141/2 Zoodat beiden een aardig bui
tenkansje hadden. Dergelijke ongemotiveer
de buitenkansjes zouden worden voorkomen,
wanneer werd bepaald dat vergoed wor
den de begrafeniskosten tot een maximum
van 20 maal het dagloon van den overledene.
Ziekteverzekering. Het
wetsontwerp betreffende de Ziekteverzeke
ring is bij de Tweede Kamer ingekomen.
Het geschil te Enschede.
Het comité der uitgesloten ongeorgani
seerde textielarbeiders heeft gisteravond een
openbare vergadering gehouden om te spre
ken over het oprichting van eene steunbe
weging voor de ongeorganiseerde uitgeslo-
teneu.
Op deze vergadering was ook de bur
gerij uitgenoodigd; enkelen waren aanwezig,
alsook de besturen dei organisaties. Deze
deelden mede dat zij alleen bereid waren
moreelen steun te verleenen, aangezien
hunne reglementen niet toelaten ook gel
delijk te steunen.
Het meerendeel der aanwezige burgers
was van gevoelen, dat de ongeorganiseer
den een groote fout hadden begaan door
zich niet by eene vakvereeniging aan te
sluiten.
Nadat echter kapelaan De Bouter me
dedeelde, hoewel ook hij niet veel gevoel
de voor ongeorganiseerdeu, geen bezwaar
te hebben om mede te werken tot het wel
slagen dezer steunbeweging, verklaarde
zich daartoe ook bereid de heeren dr. A
van der Horst, arts; Justus Weijl, fabrikant,
G. B. Holst, lid der Provinciale Staten, cu
J. Winkels, lid van de Gemeenteraad.
Besloten werd nog eenigen notabelen
ingezetenen te verzoeken hun naam aan
deze steunbeweging te geven.
Financieele verhouding
r ij k-? e m e e u t e. Ter kennis van de ge
meentebesturen is gebracht een circulaire
van den Minister van Financiën, waarin
deze meedeelt, dat ook door hem noodza
kelijk wordt geacht bij de berekening van
het bedrag der uitkcering aan de gemeen
te^ over het jaar 1910 ingevolge de wet
van 24 Mei 1897, als het cijfer der bevol
king op 1 Januari jl. aan te nemen, dat
hetwelk wordt aangewezen door do uit
komsten der laatstelijk plaats gehad heb
bende volkstelling, evenals in 1900 ge
schiedde.
Baantjes-jagerij.
De Nederlander schrijft
Herhaaldelijk hooren wij Kamerleden
klagen over de bijkans stelselmatige wijze,
waarop zij door belanghebbende worden
aangezocht om eene door hen gewenschte
benoeming te bevorderen. Niet alleen do
directe belanghebbenden, van wie dit
zeer wel te begrijpen is, daar ieder meent
steeds „een kruiwagen" noodig te hebben
en de Kamerleden de kruiwagens zijn die
't dichtst bij de deur staan maar ook
de gemeenteleden doen zulks, vooral bij
benoemingen van burgemeesters. Dat deze
heeren de regeering zelve op hunne ge
meentebelangen opmerkzaam maken, is
hun niet euvel te duiden en heeft in vele
gevallen zijn nut. Maar iets geheel anders
wordt het, indien men „zijn afgevaardigde"
daarbij in den arm neemt. Dan wordt het
meer en meer een partijzaak en komt het
belang der gemeente niet meer tot zijn
recht. Frankrijk leert ons hoe, onder in
vloed der revolutionnaire beginselen, dat
kwaad reeds is ingekankerd, en de Député,
omjïin „de gunst en klandizie" te blijven,
de dienaar werdt van zyn kiezers. Als wij
„de Revolutie" niet alleen met de lippen,
maar ook met de daad willen bestrijden,
behooren wij ons zorgvuldig te wachten
van het overnemen dier verkeerde praktijk,
die ook bij ons kankerachtige gezwellen
zou knnnen doen ontstaan.
Land en Volk voegt er by:
De waarschuwing is volkomen van pas.
Of zij zal baten is een andere vraag. De hier
bedoelde revolutionnaire actie woekert on
der de anti-revolutionnairen niet het minst.
Wat duivel, waarvoor bestaat er anders
ook een coalitie
De Zeppelin-stmlie-expeditie.
"Wij maakten reeds melding van oen
voor-expeditie, die naar Spitsbergen vertrok
om o.m. de voorwaarden van een expeditie
per luchtschip naar de Pool te bestudeeren.
De „Mainz", het schip waarmee de leder,
der expeditie afgereisd zijn, had o.a. aan
boord prins Heinrich van Pruisen, den
protector der onderneming, en graaf Zep
pelin zelf. Leider der expeditie is de kapi
tein-luitenant ter zee Hiliners.
Naast het bovengenoemde doel zal men
echter ook wetenschappelijke onderzoekin
gen verrichten, die met een eventueelen
pooltocht per luchtschip niet in verband
staan. Een aantal geleerden is dan ook aan
boord van de „Mainz" mede naar het Noor
den gegaan. Het zyn graaf Zeppelin en de
luchtkapitein Lau, die alleen verschillende
mogelijkheden betreffende de luchtvaart
zullen nagaan, zoo het onderzoek van de
atmosferische toestanden, de vraag van de
mogelijke uitvoering van een verankering
van luchtschepen op de poolreis en het
uitzien naar een plaats, geschikt voor den
bouw van een hal voor de berging van
een luchtschip.
In het gebied van het eeuwige ijs zal
men met een kleine, in 't bijzonder daar
toe uitgeruste Noorweegsche stoomboot
„Phoenix" doordringen Wij hebben reeds
gemeld, dat de „Mainz" gezamelijk met
dit schip uit Tromsoe vertrokken is.
Tot vaststelling van de lnchtstroomingen
voert de expeditie een ballon captif mee
van 500 Ms. inhoud en tot vulling daarvan
ook 1500 M3 waterstof in flesschen. Op
de brug boven het achterdek van de
„Mainz" is een soort windas aangebracht
om behulpzaam te zijn bij het opstijgen
van den ballon. Buiten dezen laatsten zijn
er uog eou aantal kleinere ballons van 2
M:;. inhoud eveneens tot onderzoek van de
luchtetrooraingon.
Yerder zal worden nagegaan of werke
lijk, zooals men tot nog toe aanneemt, de
draadloozo telegrafie op hooge breedte
onderhevig is aan atmosferische storingen,
en zal in opdracht van den Norddeutschen
Loyd kartographische arbeid worden ver
richt in enkele baaien van Spitsbergen, die
zich voor een bezoek van stoombooten met
plezierreizigers eigenen. Het schip zelf is
zooveel mogelijk voor deze wetenschappe
lijke onderzoekingen ingericht.
Over den duur der expeditie is nog niets
bepaald. De „Mainz" echter zal over een
maand of twee terugkeeren.
In de derde algemeene bijeenkomst van
den Ned. Gymnasiasten Bond, Diusdag te
Groningen gehouden, is tot 2e secretaresse
gekozen mej. Agathe M. Beumée, alhier.
De Amersf. schietvereeniging „Prins
Hendrik" staat op het nationaal1 schiet-
concours te Enschede No. 5 in den korps
wedstrijd buks.
Op 1 en 2 Sept. zal in de omstreken
van Amersfoort een oefening plaats hebben
van personeel van den geneeskundigen
dienst der landmacht. De leiding van het
tactische gedeelte wordt opgedragen aan
kolonel Spieringhs, commandant van het
5e legiment infanterie. De leiding van de
eigenlijke manoeuvre voor het geneeskundig
personeel is in handen van den dirigeerende
off. van gez. le kl. A. Butner, terwijl als
ehef van den geneeskundigen dienst zal
optreden de dirigeerende off. v. gez. 2e
kl. dr. D. M. Pronk, te Leiden.
AMERSF. KUNSTKRING.
Zoo we reeds meedeelden houdt de
Amersf. Kunstkring een permanente expo
sitie in hotel Reichmann, dio in 't begin
dezer maand geopend is, terwijl ieder be
langstellende er vrijelijk een kijkje mag
nemen. Evenals de vorige tentoonstelling,
waar alleen werk van leden was geëxpo
seerd, kunnen we ook deze voor een bezoek
aanbevelen. Yan de leden sieren enkele
stukken de wanden, terwijl door verschil
lende schilders buiten den kring, degelijk
werk is gezonden.
De heer van Herwaarden geeft mooi in
kleur een fraai schilderstuk „Birkhoven",
terwijl een ander kringlid, de heer Fyn-
vaudraat, een laantje op Birkhoven bijzon
der goed heeft uitgevoerd. Aangeuaam doet
aan „Vroege morgen" van den heer van
Vloten, dat treft door groote stemmigheid
van kleur, terwijl de heer v. Brussel in
oen uitstekende pastel, „de Hooglaudsche
weg" blijk geeft van fijn weik. Ook de
twee krijtteekoningen van den heer Fr.
van Rupprech geven bewijs van artistiek
kunnen. We noemen slechts deze namen
ook de stukken der andere leden mogen
echter niet minder aanspraak makeu op
veler belangstellmg, daar ongetwijfeld in
de meeste evenveel goeds te vinden ts.
Bijzonder wordt echter de aandacht
ditmaal gevraagd voor het werk der met-
leden, het meeste fraai in lijn en kleur,
forsch van opvattiug en in goede uitvoering.
Zoo o. a. de stukken van Jos. Hoevenaar
en A. II. Koniug. die getuigen van fijnen
zio, en van Bern. A. v. Boek, Agn. Gijs-
wijt, M O. Lapidoth e. a., die werk zonden,
dat spreekt van de meer dan gewone ca
paciteiten dezer schilders.
Vermelden we ten slotte, dat twee fraaie
stukken in brons van August Falise mede
geëxposeerd zijn.
Men verzoekt ons mode te deelen,
dat hedenavond, by gunstig weer (daar
ziet het nog al naar uitl) alhier een Mara
thon wedstrijd zal worden gehouden. De
start heeft plaats om half acht bij het
militair hospitaal, de finish is in Café Otte.
Geloopen wordt: Hoovelakerweg, Tweede
steeg, Hamersveld, Heiligenbergerweg.
In de Amersf. zweminrichting werd
gediplomeerd, mej. C. C, Schreuder die
met goed gevolg de proef heeft afgelegd.
De Kamer van Koophandel en Fa
brieken houdt Zaterdagavond 8 uur oen
buitengewone openbare vergadering ten
Raadhuize. Deze vergaderiug is uitgeschre
ven ter herdenking van het feit, dat de
heer J. Ger. Kleber gedurende 25 jaar
Voorzitter der Kamer is geweest.
Noodlottige ontploffing. Ten
gevolge van een noodlottige ontploffing die
Maandag plaats had bij het aauleggen der
nieuwe Apolische Aquaducten te Magenzana
nabij Napels, werden vier werklieden
gedood en twee zwaar gewond. Men was
bezig met het verwyderen van rotsblokken
door middel van dynamietpatronen.
Een ploeg werklieden, die gedurende
den morgen ter plaatse arbeidde, had ver
geten een der dynamietpatronen, die reeds
onder een rotsblok gelegd was, te laten
ontploffen. Des middags kwam een nieuwe
ploeg van zes werklieden, die niet konden
vermoeden, hoever het opruimingswerk
gevorderd was.
Men begon met het verwijderen van het
blok, waaronder des morgens de patroon
was gelegd. De eerste houweelslag, die
gedaan werd, had een vreeselijke ontplof
fing tengevolge Vier werklieden werden
letterlijk in stukken gescheurd, terwijl do
beide anderen waaischijnlijk hun wonden
niet zullen overleven.
Opgewonden gemoedoren.
In den tuin van het restaurant Kisten-
macher bij Berlijn, zou Zaterdagavond do
eindmatch in een worstelwedstrijd gehouden
worden. Tegen sluitingsuur, half elf, ver
soheen op do kampplaats een politieagent,
die gebood, dat de match zou eindigen
en de tuin ontruimd worden.
Het publiek geraakte daardoor in zulk
een woede, dat hec den agent begon te
bombardeeren met bierpullen en andere
voorwerpen. Men klom op stoelen en
tafels, sloeg de lampen uit, zoodat de gê-
heele tuin donker werd en begon verschrik
kelijk te schreeuwen en te krijschen. Al
wat vernielbaar was, werd vernield. Men
haalde zelfs het ijzeren hek, wat don tuin
omgaf, omver. Een groot aantal politie
agenten was noodig, om het restaurant en
den tuin ontruimd te krijgen. Ook werd
een aantal menschen, niet zonder hevigen
tegenstand, in hechtenis genomen.
Een moord van v y t i e u ja
ren her. De bevolking van Salzburg
verkeert in groote opwinding door het rucht
baar worden eener geheimzinnige moord
zaak.
Vijftien jaren geleden verdween daar
een jong meisje van 17 jaar, dat iedercu
dag melk naar de kazerne bracht, waar
een bataljon infanterie van de landweer
lag, zonder dat men te weten kwam, wat
er van haar geworden was.
Thans heeft een houthakker, Gederbra-
ner geheeten, die nu, in de gevangenis zit
de bekentenis afgelegd, dat hij destijds,
toen hij zijn dienstplicht in de bewuste
kazerne vervulde, met 20 zijner makkers
het meisje gedood had en het lijk vervol
gens begraven.
Een onderofficier had hot jonge meisje
bij zich gelokt en haar, na haar geweld
te hebben aangedaan, op de chambréo
aan zijn manschappen overgeleverd. De
soldaten maakten zich vau de ongelukkige
meester en vergrepen zicb allen op de
schandelijkste wijze aan haar.
Toen zij zagen, dat hun slachtoffer het
bewustzijn had verloren, trachtten zij haar
weer bij te brengen zonder er echter in
te slagen. Door vrees bevangen, verborgen
zy nu het lijk in een matras en begroeven
het den volgenden nacht.
Van de 20 schuldigen heeft men er 12
teruggevonden, die gearresteerd zijn; de
anderen zijn dood. De onderofficier eerste
aanleiding .tot het drama, is thans een zeer
„hooggeacht" ambtenaar.
Besmettel ij keprentbrief
kaarten. Blijkens een mededeeling in
het Rott. Nbld. houdt men aan het Post-
