DAGBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN.
Het voordeeligst voor het huishouden
is het 10 pCt. dividend van ons brood,
Dreadnoughts,
~~~BU1TENLANÖ
7e JAARGANG.
in geld uitgekeerd f 10 f 25 per gezin.
H oo 1 «I r e d a c t c u r R. RIJKKKK.
Abonnementsprijs:
Per jaarf 4.Franco pet-
post id. fö.60. Per 3 maauden id. f 1.Franco per post
id. f 1.40. Afzonderlijke nummers f 0.05.
Kiirenu: ULKIKK H.tklt Telet. Iiiterc. 18!t.
Prijs der Advertentiën
Van 1 tot 5 regels f 0.40. Voor iederen regel meer f 0.08.
Buiten het Kanton Amersfoort per regel f 0.10. (By
abonnement belangrijke kortiog).
Tot plaatsing vanadvert. en reel, van buiten het kanton Amersfoort in dit blad is uitsluitend" gerechtigd het Alg. Binnen- en Buitenlandsch Advert.- bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr. 7S. 78 Amsterdam
Men weet, dat „Dreadnought" de uaam
is van een Engelsch pantserschip van een
nieuw, groot, zwaarbewapend type. Even
als men in Engeland bij de steeds elkaar
opvolgendo nieuwe oorlogschipstypen ge
daan hooft, heeft men het soort schip ge
noemd naar den naam van het eerste schip
van dit type.
En zoodra Engelaud dit nieuwe type ge
bouwd had, zijn de andere mogendheden
gevolgd.
Waarom men van de klassegenooten van
de Dreadnought zooveel meer gehooid
heeft dan van vroegere dergelijke nieuwe
scheepseoorten
In do eerste plaats waarschijnlijk, omdat
het laatste pantserschip wat meer verschil
opleverde met zijn voorganger dan deze
voorganger met diens voorganger.
Doch vooral zal het wel zijn, omdat de
mededinging in het zich ten oorlog-voor
bereiden hoe langer lios scherper wordt.
Wanneer men de steeds grootor wordende
bedragen voor de marincuitgaven nagaat,
staat men versteld over dat crescendo, dat
er nog gebracht is tegenover een fortissimo,
dat geen crescendo meer scheen toe te
lateu. Het wordt werkelijk erger dan aller
ergst en men staart met ontzetting op dio
reuzeusommen die voortdurend verwerkt
worden in dozen improductiefsten van alle
wedstrijden, den wapeningswedstrijd.
Want men is nog volstrekt niet aan een
einde. Er is ook een nieuw type kruiBer,
de Invincible, dat op zich zelf eveneens
een geduchte en geweldig dure her
vorming tegenover een vroegei kruisertype
vertegenwoordigt. En welhaast alle deskun
digen voorspellen nu al een nieuw type,
dat tegelijk kruiser en pantserschip zal zijn,
dat eenerzijds vlug zal loopen als een
Invincible en daarvoor alle kolen zal kun
nen bergen, en anderzijds zwaarbewapend
en zwaar gepantserd als de beste der ver
beterde Dreadnoughts zal zijn een reuzen-
schip dor toekomst, dat natuurlijk nog
weer veel, veel meer zal kosten dan de
veelgeroemde Dreadnoughts. En dan zien
weer andere deskundigen in het verschiet
een tijd, waarin alle Dreadnoughts, Inviu-
cibles en pantserkruisers der toekomst
oud-ijzer zullen zijn geworden als de mi
croben der marine de onderzeeërs
zoo ver zullen zijn, dat zij zullen beslissen
over het zyu of uiet-zijn der reusachtige
scheopsgevaarton.
Reeds heeft men vroeger uit Duitsch-
land dergelijke stemmen gehoord, die be
toogden, dat het bouwen van groote schepen
het gevolg alleen was van de lust tot ver
toon, tot groot doen, tot parade. De hooge
officiereu der aiarine en niet m de
laatste plaats de allerhoogsten zouden
uit een decoratief oogpunt de groote schepen
voortrekken al waren zij ook in hun halt
overtuigd, dat de kleine torpedoboot, de
kleine onderzeeër, goedkooper en beter
wapen was. En nu hoorden wij onlaDgs uit
Frankrijk de beschuldiging, dat de hooge
marine autoriteiten het rapport over de
resultaten van zekere manoeuvres ter zee
opzettelijk hebben gewijzigd, om niet al te
zeer te doen uitkomen hoezeer de weinig
decoratieve onderzeeër een geweldig wapen
was tegen die trotsche zeekasteelen. Het
is dus een treurig, maar haast ook een
eenigszins lachwekkend verschijnsel, diu
toenemende concurrentie op wapeningsge-
bied. En die concurrentie wordt er erger
op, naarmate men gelijk nu gedaan
wordt zoo nauwkeurig de verschillende
typen met elkaar vergelijkt. Dat men daar
bij nog niet een volstrekte nauwkeurigheid
bereikt heeft, bewijst wel het feit, dat er
maar hoelemaal geen overeenstemming te
verkrijgen is over do vraag, hoever b.v.
lluilscbland en Engeland nu eindelijk in
de Dreadnoughtrace zijn. Nauwelijks heeft
de Engelsche premier, officieel «present),
cijfers gegeven, of uit Duitschland werden
ze alweer tegengesproken. Asquith zeide,
dat Duitschland iu 1912 al 17 Dreadnoughts
zou hebben, in 1913 zelfs 21 en dan Enge
land slechts 25.
„Niet waar", komt nn hot bericht uit
Duitschland: „in 1912 hebben wij er nog
maar 13 en in 1913 17".
Een toekomst-race dus, waarin de mede
dingers als dollen voorthollen, omdut men
niet kan weten hoever de tegenstander is.
Inderdaad een treurig beeld van de
beschaafde wereld in het jaar 1910: Een
slecht geregelde race in geld uitgeven
voor vernieling8werktuigon. En toch is er
nog wel een lichtzijde. Nu men, als tegen
woordig, eikaars strijdkrachten zoo nauw
keurig niet elkaar vergelijkt, nu men
dezelfde typen nauwkeurig tegenover elkaar
stelt, uu is de kans groot, dat men zich
vergenoegen zal met een getallen-superiori-
teii en «iet zooveel meer behoefte zal
gevoelen om de eenheden ook tegenover
elkaar in werking te stellen. Kan men mot
groote zekerheid den uitslag voorspellen,
dan is een krachtproef minder noodig dan
vroeger, toen dat niet in die mate het ge
val was.
Het is een schrale troost. Doch het is
een troost. En in elk geval beter troost
dan de bespiegelingen van dezen of genen
minister, dat men vrede wil en dat de
wapeningen niet gericht zijn tegen een
bepaalde mogendheid.
FRANKRIJK.
De spoorwegmaunen houden het vuurtje
warm. Zoo hielden eeuige duizenden be
ambten van den Westerspoorweg een mee
ting, waarop, na eenige heftige redevoerin
gen, een motie werd aangenomen, waarby
de aanwezigen de verplichting op zich na
men, in massa aan het stakingsbevel te
gehoorzamen.
Op de arbeidersbeurs te Alais werd
voorgesteld de contributie te verhoogen,
niet om hierdoor op ruimer 6chaal te kunnen
propageereu of stakende makkers te helpen,
maar om voor de arbeiden revolvers te
koopen!
In een andere vergadering te Parijs
maande een lid van het hoofdbestuur der
C. G. T. zijn hoorders uan tot geduld
oefenen. „Men moet het alartnssein weten
af te wachteu, want het is vóór alles nood
zakelijk, dat er eenheid van handeling zij.
Hebt vertrouwen in het syndicaat".
Ton slotte word een motie aangenomen,
waarbij de „cheminots" het stakings-comité
verzoeken zoo spoedig mogelijk de algc-
meene staking te proclameeren en heftiga
bedreigingen geuit worden tegen de zwakke
broeders.
Het vijfde regiment genie heeft bevel
ontvangen zich marschvaardig te houdeu;
een detachement heeft reeds de bewaking
op zich genomen van eon aantal lijnon
rondom Parijs.
DUITSCHLAND.
De Beierscho bieroorlog is uit of
althans zoo good als uit, want op sommige
plaatscu duurt de strijd tusschon brouwers
on bierdrinkers nog voort.
De brouwerijen bobben voor het meeren-
deel de verliooging van den bierprijs kunnen
doordrijven, Alleen de brouwerijen van
minder belang in Opper- en Neder-Beiereu
zijn genoodzaakt geweest, den prys weer
te verlagen.
Op velo plaatsen zijn de brouwers cn
de bierdrinkers tot een schikking gekomen,
namelijk dat zij sterker bier zouden brou
wen, waarvoor het publiek dan wel wat
meer wilde betalen.
De Beiersche biernijverheid heeft groote
schilde geleden door den strijd cn de staat
ook. In het eerste kwartaal van dit jaar
bracht de moutbelastiug 4.77 percent en iu
het tweede 14 percent miudor op.
SPANJE.
De Kamer is, na het aannemen van het
adres van autwoord op de Troonrede in
de levendige zitting waar de tweo gewozen
premiers Morat en Maura en de tegen
woordige eerste minister Canalejas rede
voeringen hielden en Maura ten slotte het
kabinet Canalejas der. steun der conser
vatieven beloofde, uiteengegaan tot in
October.
Men verwacht, dat do mijnwerkersstakiug
to Bilbao niet lang meer zal duren. De
werklieden van andere vakken betoonden
geen neiging tot een algemeene staking en
de socialisten keuren de 6taking af, hoewel
zij uit solidariteit de werkstakers steunen.
GROOT-BRITANNIE.
De Engelsche Minister van Binneulaud-
sche Zaken, Winston Churchill, heeft in het
Lagerhuis een belangrijke redevoering ge
houden over de hervorming van het gevan
geniswezen. Hij gaf als tweeledig doel van
deze hervorming aan het streven om zooveel
mogelijk menschcu uit de gevangenis te
houden en de ongelukkigen, die wel moe-
ton moeten worden opgesloten op te voeden
voor den terugkeer tot een eerlijk leven.
Zoo acht hij het ougewenscht veroordeelden
in de gevangenis te plaatsen, omdat zijde
opgelegde boeten niet kunnen betalen en
overweegt hij voor deze categorie een stelsel
van voorwaardelijke veroordeeling met gratie
na oen zeker tijdsveiloop.
Verder wenschte do minister voor jeug
dige misdadigers de plaatsing in tuchtscho
len, waar verbetering der opvooding het
hoofddoel moet zijn. Geen jeugdige mis
dadiger, zeide hij, hohoort in de gevangenis
thuis, tenzij zijn misdaad van zeer ernsti-
gen aard is en dan nog moet de plaatsing
niet het karaktor van een bestraffing dragen,
maar moet hot hoofddoel zijn verbetering
en opvoeding. Yrye ordeoefeningen onder
toezicht zullen|hem daarom worden opgelegd.
Het politietoezicht op ontslagen gevan
genen dient afgeschaft, en ecu centraal-
agentschap ingericht, dat in verceniging
met philantropischo vereenigingon voor de
ontslagenen zal zorg dragen.
Jaarlyks zullen een aautal concerten en
lezingen in de gevangenissen gehouden
worden.
Een Engelsche flotille torpedobooten,
die ton Zuiden van Killnarney aan de Iersche
kust kruiste, is ternauwernood aan een
groot gevaar ontsnapt. De schepen kwamen
in een dichten nevel cn toen die wegtrok,
bemerkte men, dat reclit op de rotskust
Garnisy werd aangestuurd. Twee torpedo-
vernielers zaten reeds vast, maar kondeu
door de andere weer vlot worden gemaakt.
Was de nevel ook maar eenige minuten
later opgetrokken, dan zon de geheclo
flotille vergaan zijn
AMERIKA.
De democraat Bryan, die reeds driemaal
candidaat was voor het Presidentschap der
Vereenigde Staten, heeft nu een stap ge
daan die hem naar veler oordeel allekaus
om eenmaal tot "hoofd van den staat ge
kozen te worden beneomt.
Hij heeft zich namelijk bij de afschaffers
aangesloten cn een manifest uitgevaardigd,
waarbij hij de democratische partij aan
spoort hof drankmisbruik te bestryden en
algeheel verbod van sterken drank op haar
program te zetteu.
De matigheidsbeweging heeft in don laat-
8tcn tijd veel veld gewonnen in de Ver
eenigde Staten, maar niet zoover, dat een
der groote partijen het wagen zou, een
inatigheidsman candidaat te stellen.
OOSTENRIJK-HONGARIJE.
De Matin komt in het jongste nummer
deu fraaicu roman van Fredrich Olten, die
Jan Orth, of liever Aartshertog Johan Sal-
vaior zou zijn, wreedelijk verstoren. Twee
ontdekkingsreizigers, de heer Rousson on
de ingenieurs Willenis, die iu 1890 met
oen wetenschappelijke opdracht van de
Franseho Rogeering in Vuurland reisden,
beschuit en koek, daar zij worden vervaardigd van prima en zuivere grondstoffen. Ons brood is niet kleverig maar flink doorbak
ken door onze specialo ovens, waardoor het veel lichter verteerbaar en voedzamer is Reeds in Januari 1910 is. ovor 1909
Flinke dépothouders gevraagd ook voor nabijgelegen plaatsen. Vraag een dividendbookje met vermelding dezer courant, aan
de Afdeeling Broodfabriek van Meursing's Machinale Fabrieken van Qebak, Amersfoort.