DAGBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN. No. 173. WOENSDAG 27 JUL! 1910. 7e JAARGANG. BUITENLAND. BINNENLAND. DE EEMLANDER. Hoolilredactcnr K. U. K IJ K K Si 8. Abonnementsprijs: Per jaarf 4.Franco per post id. f5.60. Per 3 maanden id. f 1.Franco per post id. f 1.40. Afzonderlijke nummers f 0.05. Bnrean: KUEINE H Telet. Intere. 183. Prijs der Ad verten tien: Van 1 tot 5 regels f 0.40. Voor icderen regel meer f 0.08. Buiten het Kanton Amersfoort per regel f 0.10. (Bij abonnement belangrijke korting). Tot plaatsing vanadvert. en reel, van bniteu het kanton Amersfoort in dit blad is „uitsluitend" gerechtigd het Alg. Binnen- en Bnitonlandseh Advert.- bureau D. Y. 'ALTA, Warmoesstr. 74- 78 Amsterdam Ongeletterden in Frankrijk. Onder de jongelieden die verleden jaar in Frankrijk opkwamen, waren er, volgens de militaire statistieken, 14,225 die niet konden lezen en schrijven. „Meer dan veertien duizend ongeletter den in één enkele lichting. Gelukkig", zegt do Temps, „dat volgens de wet het lager onderwijs in Frankrijk verplicht is. Men vraagt zich af, hoe groot het cijfer wel zou wezen, als er geen leerplicht be stond. Het behoeft geen betoog, dat alle burgers die allereerste kundigheden moeten bezitten in een land waar de volks-souve- reiniteit heerscht. Wat is een souverein die niet kan lezen of schrijvenf Alle republi keinen hebben medegewerkt aan het stichten of vordedigen vau onze onderwijs- wetgeving en die is op zichzelve uitmun tend, maar het is niet te ontkennen dat de wet niet gehoorzaamd wordt. Dat is een schandaal, waaraan ten spoe digste een einde moet komen, als men niet wil dat het democratisch regteringstelsel belachelijk wordt. Vele ouders, vooral ten plattenlande, laten huune kiuderen, ondanks de wet, niet ter 6chool gaan. Het zou goed zijn, zwaardere boeten op te leggen om die streng te handhaven. Men zou voorts iederen ongeletterde knnDen straffen met verlenging van diensttijd. Ook kon het zijn nut hebben, onderzoek te doen naar de namen der onderwijzers die de ongeletterde miliciens hadden moeten leeren en die zich zoo slecht kweten van hun taak. Zij kon den dan een berisping of een slechte aan- teekening op hun dossier krijgen. FRANKRIJK. De uitslag der verkiezingen tot vernieu wing van de helft der Generale Raden in Frankrijk, is dat de linkerpartijen versterkt zijn ten koste van de conservatieven en de progressisten. Op verscheidene plaatsen gaf de verkie zing aanleiding tot ongeregeldheden. Te Collioure (Zuid-Frankrijk) o.a. kwam net tot een gevecht ttisschcn de aanhangers van twee radicaal-socialistische' candidaten. De kiezers wilden de stombussen in de lucht laten vliegen en do troepen moesten tusschenbeide komen, om de verzegelde stembussen naar de kazerne in veiligheid te brengen. Te Angers, waar de nationalist Monpro fit in herstemming komt, gaf de weigering van den burgemeester om den uitslag der stemming bekend te maken aanleiding tot heftige tooneelen- Do ministers Briand, Pichon en Cochéry zijn herkozen. De nationalist Combes werd slechts met een kleine meerderheid van stemmen herkozen. DUITSCHLAND. De Badensche socialisten gaan velen partijgenooten nieuwen aanstoot geven. Aan de deputatie der Badensche kamer, die in September den Groothertog en de Groothertogin geluk zal gaan wenschen met hun 25-jarige echtverbintenis, zullen ook twee sociaal-democratische kamerleden deelnemen. Wilhelm Kolb verdedigt de houding der Badensche socialisten, die in het geheele land instemming vindt. Hij bestrijdt de meening, dat sociaal-democratie en het koningschap onder alle omstandigheden twee tegenstrijdige begrippen zouden zijn, en hij geeft zijn Noordduitschen vrienden den raad, zich hot schoolmeesteren af te wennen en liever de politieke vraagstukken eens goed te bestudeeren, in welke kunst zij het tot nog toe niet ver gobracht hebben. Te Berlijn zal komende week een vergadering van overheidspersonen en vak mannen gehouden worden, ooi te overwegen, op welke wjjze de regeering het verkeer van luchtschepen moet regelen. BELGIE. Een inwoner van Luxemburg, zekere Breisch, had in de Luxemburgsche afdee- ling van de Brussolsche tentoonstelling een aantal door hein vervaardigde kleioodiön uitgestald. Deze werden in den nacht van 23 Juli gestolen. De lieer Breisch gaf de waarde van deze gestolen kostbaarheden op 14.000 frs. aan. Nauwelijks was het bericht van den diefstal in de bladen ver schenen, of de heer Broisch ontving het volgende schrijven van do Belgische douane: „Daar uwe kleinodiën tolvrij in België zyn ingevoerd in de veronderstelling dat zij na de sluiting der tentoonstelling weder zouden worden uitgevoerd deze veronderstelling echter te niet is gedaan door den diefstal, daar de kostbaarheden nu in België zullen blijven, wordt u verzocht de voor de voor werpen verschuldigde invoorrechten on middellijk te voldoen". Do heer Breisch moet hierop hebben geantwoord, dat hij de ve:plichting tot het betalen van het invoerrecht op den dief overdoeg. Misschien slaagt de douano er in dezen te ontdekken, daar de politie zich om het geval blijkbaar weinig bekommert. SPANJE. De berichten omtrent den toestand van den Spaanscheu oud-minister Maura luiden gunstig. De wond aan 't been is eenigszins pijnlijk; maar na een paar dagen rust zal die ook weldra zoo goed als genezen zijn. De revolver, waarmede Posa den moord aanslag pleegde, was oud en slecht, en men gelooft, dat Maura aan die omstandigheid het behoud van zijn leven heeft te danken. De vader en de broeder van Posa, die ook in hechtenis werden genomen, zijn weldra weder vrijgelaten, omdat er geen bewijs is voor huune medeplichtigheid. Posa heeft gezegd, geheel uit eigeu aan drift te hebben gehandeld. Hij heeft geen medeplichtigen en behoort niet tot een geheime vereeniging of bond. Gedurende zijn eerste verhoor deed hij een poging tot zelfmoord door zich met een schaar, die op tafel lag, een steek in de keel toe te brengen. OUSTENRIJK-HONGARIJE. De „Matin" heeft prinses Louise van België over Johanu Orth geïnterviewd. De prinses gelooft niet aan den dood van den aartshertog. Zij heeft de vasto overtuiging, dat hij ergens verborgen leeft. Aan wien zou hij zijn bestaan meededen. In zijn land hield hij maar van éen wezen: kroonpiins Rudolf. Nadat deze zelfmoord had begaan, bleef er voor Johann Orth geen vriend meer over in Oostenrijk. Toen de correspondent vragend „zelfmoord" her haalde, zei de prinsos: „Het woord ontviel mij. Wil het vergeten als 't u belieft". De prinses vertelde verder: De aarts hertog was van het hof door al zijn ideeën en gevoelens gescheiden. Hij heeft er wel eens over gedacht, don troon van Boelgarije te verwerven. Do huidige czaar Fordinand, mijn zwager, diondo toentertijd onder zijn commando. Toon de Boelgaren Ferdinand kozen logde de aartshertog zich daarbij neer, doch ik geloof, dat een diepe wonde overbleef. Den laatsten keer zag ik hem in Luxemburg bij kroonprins Rudolf. Wij waren met z'n vijven mijn zuster, Rudolf, de prins van Koburg, ik en Johann Sal- vator. Hij had het pamflet, waarin hij het leger scherp critiseerde bij zich. De keizer had hein het commando reeds ontnomen, doch hij weigerde om nieuwo gunst te vragen. „Geen gonade", zei hij, toen de kroonprins meende, dat alles nog wel te recht zou komen. Vervolgens sprak hij over zijn toekomstplannen. „Daar hier geen plaats is voor prinsen met gedachten zal ik zien of de wereld nog ruimte heeft voor mannen van de daad". Hij droomde van reizen, ontdekkingen en studie. Vrij wilde hij leven en denken. Rudolf hoorde hem droevig aan, omdat hij wist een vriend te zullen verliezen. Na het eten speelde Jo hann Salvator zijn lievelingslied, toon liep hij op mij en Stefanie toe en vroeg„Zul len wij elkaar terugzien Wij hehben hem nooit weer gezien. Uit Weenen worde aan de Frankfur ter Zeitung gemeld: De bekende Jezuïetenpater, graaf Galen, deelde gistereuochtend na de mis in de Stefanuskerk onder de kerkbezoekers het jongste nummer van het Booifaciusblad uit, dat een woordelijke vertaling van de Bor- romaeu6-encycliek bevat. Iu hetzelfde num mer bevindt zich ook onder den titel: „Aan hunne vruchten zult gij hen kennen", een artikel over de encycliek, waarin de Protestanten zeer heftig worden aangeval len De eucycliek, zoo wordt betoogd, is een waar oordeel over de Hervormers en hun tijd Do. Protestantsche Bond wordt van schaamtelooze proselietenmakerij beticht. De Protestanten hebben ten gunste van Luther de geschiedenis vervalscht. Wat de Paus over de Hervorming gezegd heeft, is geschiedkundig waar. Voor het eerstvolgend nummer van het blad wordt ecu vervolg toegezegd. Bij een der hoofduitgangen deelde graaf Galen zelf het blad uit; bij andere dcureu werd het gedaan door mannen die iu de andere haud bussen hielden. Het Krupp-rapport. De Haag- sche correspondent van de „Leeuw. Ct." schrijft: Aangaande den inhoud van het Krupp- rapport, waarvan de publicatie zeker is, heb ik het een en ander vernomen, wat beslist de meening versterkt, dat er in de aanduiding van een zeker monopolie niet de minste overdrijving schuilt. De uitkomsten van het onderzoek voeren tot de conclusie, dnt, alhoewel niet heeft kuunen blijken van zekere handelingen, waardoor aan hot geldelijk belang des lands opzettelijk en direct zou zijn te kort ge daan, de enquête toch de overtuiging heeft gevestigd, dat bij voortduring werd nage laten, wat de schatkist kon ten goede ko- meu. Bij het omstandig onderzoek konden uitvoerige gegevens worden bijeengebracht, welke als voornaamste conclusie een cumu latie van grieven opleveren, aangaande de manier, waarop, direct of indirect, de mede dinging van Schneider en Ehrhardt, als zwaarste mededingers van do firma Krupp, don pas werd afgesneden. Gedurende dat onderzoek kon evenmin eenige voldoende grond worden aangevoerd om te rechtvaardigen het feit, dat men steeds weigerachtig is gebleven, om in te gaan op het verzoek van Schneider, die om alle denkbeeldige bevoorrechting te niet te doen, openbare proefnemingen verlangde. Zooals trouwens ook in het buitenland gebeurt. Waar de superioriteit van het geschut der concurreerende firma's wat vooral ten aanzien van Schneider het goval moet zijn geweest onbetwistbaar was, moet Krupp dan altijd nog kans hebben gezien om de prijzen van het hoofdmateriaal zoo laag mogelijk te houden. Om zich ten slotte dubbel en dwars op de verwisselstukkcn te dekken. Ten slotte is bij de oefeningen de vechtwaardo van het Krupp-geschut meer malen tegengevallen, beslist inférieur ge bleken aan de eischen, waaraan dat van Schneider en Ehrhardt wèl voldoen. Kern verschuiving, veroorzaakt door spanning- verslapping van den mantel, was een vau de niet zeldzaam voorkomende verschijn selen. Het rapport wijst verder op menig technisch verschil, ten ongnnste van het Krupp-geschut. De commissie moet tevens vau oordeel zijn, dat de belangrijkste geschut-aankoo- pen hier vaak steunen op zoogenaamde technische rapporten, die in den regel hoogst eenzijdig, in hun waarde niet altijd even redig zqn aan de verantwoordelijkheid, welke zij op den minister oveidragen. De zoek geraakte kinde- r e n. Naar men ons mededeelt is de in de voogdij herstelde moeder te Hilversum nog niet in het bezit harer kinderen. In het jongste verhoor der getuigen werd namelijk door een der geestelijken de mede- deeling gedaan dat de kinderen zich zouden bevinden te Borculo. Toen, namens de moeder, daarheen de aanvrage om hare kinderen werd gericht, kwam van de direc tie van het Loo-gesticht aldaar het bescheid dat de kinderen zich daar niet bevonden. De voormelde mededceling schijnt alzoo ietwat lichtvaardig te zijn geweest. Nader onderzo"k evenwel leidde tot de ontdekking, dat, toen de ontzettingszaak aanhangig was (in 1908) als voogden zich iiadden aangeboden, wat de drie jongens betreft, het St. Gudula gesticht te Lochem en wat de twee meisjes aangaat, het St. Aloysiusgesticht te Amsterdam. Een brief van Mr. Levy aan beide ge stichten om de kinderen, te Hilversum aan de moeder terug te geven, bleef onbeant woord. Thans zal, ingevolge de wet, de uitleve ring der kiuderen gerechtelijk afgedwongen worden. Een belangrijke dienst- orile r. De directeur generaal van de Maatschappij tot Expl. van S.S. heeft bp dienstorder aan het personeel doen bekend maken: „dat. tot nadere beschikking aan hen, die instede van gebruik te maken van de bevoegdheid bij art 76 R. D. V. 1907 verleend om wenschen en bezwaren in te dienen langs den hierarchieken weg

Historische kranten - Archief Eemland

De Eemlander | 1910 | | pagina 1