DAGBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN.!
No,,185.
WOENSDAG 10 AUGUSTUS 1910.
7e JAARGANG.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
Ifoofdredactenr R. BIJKENd.
Abonnementsprijs
Per jaar14.Franco per
post id. f5,60. Per 3 maanden id. 11.Franco per post
id. f 1.40. Afzonderlijke nummers 10.05.
Bnreau: KLEINE Ha,Mi 6. Telef. Interc. 183.
Prijs der Advertentiën:
Van 1 tot 5 regels f 0.40. Voor iederen regel meer 1 0.08.
Buiten het Kanton Amersfoort per regel f 0.10. (Bij|
abonnement belangrijke korting).
Tot plaatsing van advert, en reel, van buiten het kanton Amersfoort in dit blad is uitsluitend" gerechtigd hel Alg. Binnen-en Buitenlandsch Advert.- bureau D, Y. ALTA, Warmoesstr.|76- 78 Amstordam
DE KOSTEN VAN BESCHERMING.
De bekende Beiersche hoogleeraar
Lujo Brentano heeft een werkje samen
gesteld, waarin de nadeelen van de
Duitsche graanrechten duidelijk in het
licht worden gesteld.
Hij berekent daarin, dat een arbeider
13.1 dag per jaar moet werken enkel
om 't recht van 5.5 mark op te bren
gen voorts dat een familie van zes
personen in Gelderland votjr 21 mark
evenveel kan koopen al» in het Duit
sche Ruhrgebied voor 28 Mark.
De loonen zijn hooger in Duitschland,
mede ten gevolge van de door de graan
rechten duurder geworden levensbe
hoeften, maar daar het leven der Duit
sche arbeiders zooveel meer kost, gaan
alle voordeelen van 't hoogere loon
verloren. Prof. Brentano wijst daar
bij op het bekende feit, dat arbei
ders in de Duitsche grensgebieden zoo
veel mogelijk in Nederland wonen, dat
zelfs Duitsche fabrikanten daar arbei
derswoningen, laten zetten, met name
te Glanerbrug, welk dorp daaraan zijn
opkomst heeft te danken.
Wijl het leven in Duitschland zooveel
duurder, is, vertelt de schrijver verder
heeft de Nedorlandsche Staatsspoorweg
Maatschappij zich genoodzaakt gezien
de salarissen van haar ambtenaren en
beambten te Emmerik met 10 percent
te verhoogen met een minimum-ver
hooging eerst van vijftig, later van hon
derd gulden.
Zijn conclusie is dezeDe graanrech
ten hebben de prijzen der levensbe
hoeften doen stijgen daarom hebben
de werklieden hoogere loonen moeten
vragen. De salarissen der ambtenaren
moesten ook verhoogd worden. Dienten
gevolge stegen de staatsuitgaven. Dus
werden nieuwe belastingen noodig.
Daaruit wordt weer een drang naar
loonverhooging geborenenzoovoort.
Spanje en het Vaticaan.
Men zou zich vergissen indien men meen
de, dat het tegenwoordige conflict tusschen
de Spansche Reg. en den Heiligen Stoel
het eerste is van dien aard.
Alleen reeds in de negentiende eeuw
kon men een aantal van zulke twisten
vermeld vinden.
Zoo werd ongeveer honderd jaar geleden
door de Cortes de Inquisitie afgeschaft.
Het desbetreffend decreet moeBt driemaal
in alle kerken van het Koninkrijk worden
Maar de toenmalige nuntius, Don Pedro
Grauna, protesteerde heftig, en werd daarbij
ondersteund door heel de Spaansche gees
telijkheid. Men verklaarde dat door de
afschaffing der Inquisitie, de Kerk in haar
dienaren was beleedigd, dat haar voor
rechten waren aangetast en haar leer werd
bestreden.
De Regeering liet den nuntius haar
bevreemding te kennen geven over zijn
optreden.
De nuntius antwoordde met een nieuw
protest, en nu gaf de Rogeering hem zijn
afsoheid.
Het tweede conflict deed zich voor tijdens
dn constitutiorieele periode der Regeering
van Ferdinand VII in 1820, toen de
„heilige Alliantie" dc absolute monarchie
in Spanje trachtte te herstellen. Ook ditmaal
toonde het Yaticaan zich onverzoenlijk,
zoodat de Spaansche Regeering dep nuntius
ten tweede male zjjn afscheid gaf. Op 23
Januari werd den Cortes door de Regeering
hiervan mededeeling gedaan.
Na den dood van Ferdinand in 1833
weigerde de Curie Isabella II te erkennen.
Dientengevolge begonnen de pauselijke
bullen, waarbij de bisschoppen in 9panje
werden benoemd, alleen met de woorden
„ex benignitate Sedis Apostolicae", zonder
dat daarbij tevens de toestemming der
Koningin werd vcrmold. Een nieuw conflict
volgde en de nuntius werd weer naar
Rome teruggestuurd. De Paus steunde
hierop met alle macht de Carlisten, en
eerst toen Pius IX tot Paus was gekozen,
volgde de erkenning van Koningin Isabella.
Ten slotte voerde de wetgeving in Spanje
op de „goederen in de doode hand" weer
tot een conflict, waardoor in 1855 de
nuntiuB Pachees naar Rome terugkeerde.
Eerst in 1875 werd de nieuwe nuntius
weer te Madrid met grooto praal ontvangen.
FRANKRIJK.
De Temps, die het onlangs plaats gehad
hebbende gevecht tusschen een slager met
twee politieagenten in de straten van Parjjs
uitvoerig bespreekt, komt tot de conclussie,
dat de voornaamste oorzaak van dergelijke
apachen-aanvallen is gelegen in de omstan
digheid dat iedereen de vrijheid heeft zich
een revolver aan te Bchaflen wanneer hij
dat wil. Daarom dringt het blad aan op
een wet, waarbij de verkoop van vuur
wapenen aan beperkende bepalingen onder
worpen wordt.
GRIEKENLAND.
Aan den Temps heeft ministei president
Dragoemis verteld, dat hjj niet den min-
ston lust heeft om eeuwig aan hot bewind
te blijven. Maar hg schijnt al even weinig
lust te hebben om het bestuur neder te
leggen. Naar het blad Empros meldt, heeft
de Koning hem opmerkzaam gemaakt op
den ernst van den binnenlendschen toe
stand en daarbij de vrees uitgesproken, dat
de algemeene opwinding tot erge onlusten
zou leiden. Daarom gaf de Koning den
wensch te kenueo, dat de huidige regeering,
die uit de omwenteling is geboren, zou af
treden, om plaats te maken voor een mi
nisterie uit de partjjen.
De heer Dragoemis antwoordde ontwij
kend op de opmerkingen van de koning.
Later deelde hg het gesprek mede aan den
minister van oorlog Zorbas, die in toorn
ontstak en den raad gaf onmiddellijk af
te treden.
Beweerd wordt, dat de jongere officieren
beletten, dat deze raad werd opgevolgd,
door te dreigen met instelling van een dic
tatuur.
CHINA.
Ziehier oen en ander uit een reisverhaal
van dr. William Edgar Geil, een Amerikaan,
die onlangs van een reis door het Hemelsche
Rijk is weergekeerd.
De reis had ten doel het brengen van
een bezoek aan de hoofdsteden van alle
Chineesche provincies. In Juni 1909 ver
trok de reiziger uit Sjanghai, vanwaar hij
per spoorweg naar Hangtsjau reisde, en
vandaar over zee naar Fóetsjau. Van
Fóetsjau deed hij een uitstapje in een ge
bergte, om daar de honden-aanbidders te
bestudoeren. In Kanton begon hij een
lange reis het land in, en wel naar Tsjung-
toe in Setsjoean. Op dit gedeelte van zijn
tocht kwam hij iu Kwang-ei en Kweits-jau
door streken, waar de inwoners hem ver-
teldon nog nooit een blanke te hebbea
gezien. Hier bezocht hg oorspronkelijke
volksstammen, waaronder één, bjj welken
de vrouwen gedost waren in een kleedij,
welke aan die der mannen van de Schotsche
Hooglanden deed denkeu.
Te Tfljungtoe aangekomen, reisde hij por
boot de Min-ho af en verder de Jangtse
af naar zee. Bij Jotsjau verliet hij de
Jangtse; hij voer het Tsjoeng-ting-meer
over naar Tsjangsja, waar hij juist vóór
het uitbreken van de jongste troebelen
arriveerdo.
Overal waar hij kwam, werd Geil ge-
tioffen door den revolutionnairen geest,
die alom heerschte. Deze is niet zoozeer
tegen de dynastie of tegen de vreemde
lingen gericht, dan wel daartegen, dat in
dezen kritieken tijd een kind op den troon
is geplaatst. Men gelooft, dat China nimmer
behoorlijk zal kupnen worden vernieuwd,
terwijl een kind aan het hoofd staat van
het land. Alle wederwaardigheden, die
China in de laatste tgden had te verduren,
worden gesteld op rekening van het feit,
dat de drie laatste Keizers kinderen waren.
Toch valt er ook een anti-dynastieke be
weging waar te nemon.
Niettemin ziet Geil echter geen enkele
reden voor een opstand in China. Er zijn
reeds zeer gewichtige veranderingen tot
stand gekomen en overal trof hem, dat de
autoriteiten den oprechten wensch koester
den om China te verheffen. Wat er reeds
gedaan is, acht G. wonderbaarlijk.
In Kwangsi was een groote school op
moderne leest gegrondvest, en hg zag hoe
de jongste gouverneur zelf de lessen bij
woonde over internationaal recht. Zijn par
ticuliere secretaris heeft to Cambridge zijn
studiën voltooid en twee zijner secretarissen
dragen geen staart meer. Wat dit zeggen
wil, weet slechts hg, die China kent!
In de afgelegen provincie Kweitsjou liet
de gouverneur een groot blok huizen bouwen
voor een armenhuis, terwq'1 hg ook een
school oprichtte voor de zijdcwormcnteelt.
Toch ziet de reiziger weinig heil voor
China in de toekomst weggelegd, zoolang
daar steeds gevaar bestaat voor eene in
breuk op de onafhankelijkheid van hot
land, gelijk die nu wordt geducht als uit
komst van het Japansch-Russisch verbond.
Daarom acht hij bet een zoo verblijdend
teeken voor China, dat overal waar hij
kwam voorbereidingen werden getroffen
voor de vorming van een groot en mach
tig leger.
AMERIKA.
Er is geschoten op den burgemeester
van New York, den heer Gaynor, aan
boord van de stoomboot „Keizer Wilhem
der Grosse", naar Europa vertrekkende.
De burgemeester, die naar een zieken
huis vervoerd is, leeft nog.
Hg stond blootshoofd op het dek van
de stoomboot en nam afscheid van zgn
vrienden, toen er drie schoten op hem
werden gelost, van welke er twee misten
De man, die den aanslag pleegde, is
een zekere Gallaghan. Toen hem gevraagd
werd waarom hg de daad had bedreven,
antwoordde hg, dat Gaynor hem uit zgn
brood had gestooten.
Staatsponsionneering. Door
het bestuur van den Bond van Staatspen-
sionneoring wordt een adros H. M. de
Koningin gericht, waarin gevraagd wordt
do tot standkoming van een wel door barm
hartigheid en rechtvaardigheid zoo dringend
gevorderd en waarbij het beginBOl gehul
digd wordt niet de zwakken nog zwaarder
te belasten maar hen juist Jvan zorg te
ontheffen door vereende krachten van de
financieel sterkeren in de maatschappij.
Het is met aanhaling dezer woorden o.a.
dat het bestuur van den Bond voor Staats-
pensionneerin? zich gewend heeft tot do
bedienaren van den godsdienst in Nederland
en waarin dezen gevraagd wordt steun te
verleenen tot het doon gelukken dezer
adres-beweging.
Een nieuw weekblad. Met
medio September a.s. zal door de firma
Cohen en Zonen te Amsterdam, worden
uitgegeven een weekblad, gotiteldDe
Nieuwe Amsterdammer, onder redactie van
de heeren dr. J. C. Eringaard en Th. M,
Ketelaar, lid van do Tweede Kamer.
Dit nieuwe Weekblad zal gewijd zijn
aan Staatkunde, Sociale Wetgeving, Vraag
stukken van den dag, Wetenschap, Kunst
en Letteren. Voor éeu of meer van deze
ondordeelen hebben hun medewerking
toegezegd de heeren Ch. E. H. Boisso-
vain, G. Bolkestein, prof. dr. H. Brugmans,
prof dr. D. Van Embden. mr. A. B Gom-
perts, mr. J. N. Van Hall, J. van Hettinga
Tromp, mevr van Italië Van Embden,
prof. dr. Ph. Kohnstamm, mr M, A. H.
L. van Lier, Simon Maris, mr. A. Perel,
KI. de Vries Szn., mr. J. H. van Zanten
en anderen.
Bij elk nummer van het weekblad zal
een plaat worden gevoegd, ontworpen door
Th. Van Doesbutg.
Verdacht ziekte-geval.
Uit IJmuiden meldt men:
Maandagmiddag halftwee is hier aange
komen het stoomschip „Louga", uit St,
Petersburg, hetwelk besmet verklaard is.
De boot voorde de vlag halfstok en de
quarantainevlag.
Bg navraag bleek, dat gedurende de reis
een matroos overleden was onder verdachte
verschijnselen, waarna men hem met alle
hem toebehoerende goederen overboord
had gezet
Het voorloopig geueeskundig onderzoek
heeft het vermoeden versterkt, dat de be
doelde man aan cholera i9 overleden.
Het stoomschip blijft voorloopig in quaran
taine. Inmiddels zal een uitgebreider onder
zoek worden ingesteld door den geneeskun
dige alhier en den inspecteur van het
Geneeskundig Staatstoezicht.
Een later bericht meldt, dat de matroos
werkelgk aan cholera is overleden.
Nederland en China. De
Haagsche Kouter schrijft in de P. G. Ct:
„Het feit dat de Chineesche gezant bg
ons Hof zgn post tijdelijk heeft verlaten
zonder dat evenwel de diplomatieke be
trekkingen met het Hemelsche Rijk ook
maar een oogenblik zijn afgebroken, is