WEERBERICHT.
Thermometerstand
Uit de Pers.
STADSNIEUWS.
ALLERLEI.
MEDEDEELINCtEN VAN HET
KONINKL. NED. MET. INSTITUUT.
Opgemaakt voorm 10.50 uur.
De Bilt, 29 Augustus 1910.
Hoogste barometerstand 746.2 m.M. te
Horta laagste 766.8 te Holyhead.
Verwachting tot den avond van 30 Au
gustus 1910. Eerst krimpende en toene
mende daarna ruimende afnemende wind.
Gesteldheid van de lucht: Eerst zwaar
bewolkt, regenbuien met kans op onweer
lator opklarend.
TemperatuurDezelfde.
Barometerstand te AMERSFOOpT.
Barometerstand hedenmiddag te 12 uur
757 m.M.
Vorige stand te 12 uur 756 m.M.
te Amersfoort.
Hoogste gisterenF. 69
Laagste hedonnachtF. 61
Hedenmiddag 12 uurF. 68
AMERSFOORTSCHE
BAD- EN ZWEMINRICHTING.
TEMPERATUUR, van het water op Maan
dag 29 Aug. des morgens 7 uur is 61° F.
doen verloenen, gevolg waren van de
ijverige bemoeiingeu van rnej. WeBtmeyer,
wier geldelijk verplichtingen aan deu heer
Lehmann aan dr. Kuyper bekend waren.
Dat heeft de raad van eer uitdrukkelijk
in het licht gesteld. En daarmee is de
vrijspraak van corruptie op een niet
ingebiachte beschuldiging, voor goed
van de baan, maar daarmee ie tevens ten
volle en scherper dan ooit bevestigd dat
dr. Kuyper als minister zich ten bate van
de kas zjjner politieke partij heeft bediend
van middelen en van personen, die beueden
zijn waardigheid waren en waardoor hg
zich voor heden en in de toekomst onher
stelbaar heeft geblameerd.
Of hem dit beletten zal zijn leidorsrol
bij de hervatting van den arbeid der
Tweede iKamer weer op te nemen is een
andere vraag. Ik voor mij geloof dat hij
zich, niet langer „under the consideration
of the House" gevoelende, van 'tuiteigen
beweging omgehangen boetekleed weder
ontdoen zal en alsof er niets ware gebeurd,
den herderstaf over de rechtsche kudde
opnieuw zal ter hand nemen.
De zaak Kuyper-Westmeijer is afgedaan.
Maar hoe?,Tout est sauvé fors
1' honneur.
Openbare leeszalen.
In verband met het artikel van „De
Maasbode" over regeeringssubBidie aan
openbare leeszalen (zie ons blad van 18
Aug.) ontleenen we het volgende aan „De
Nederl.".
Dezer dagen heeft in de bladen een
bericht de ronde gedaan, volgens hetwelk
de Minister van Binnenlandsche Zaken
voornemens zou zgn aan een tiental
openbare leeszalen in ons land, voldoende
aan de eischen van het Bestuur der
Vereen, voor Openbare Leeszalen, een
subsidie uit te reiken.
„De Maasbode" vindt dit ongeloofelijk
en blijkbaar ook onbegrijpelijk, ja zelfs
een ongerijmdheid.
Immers hoe de anti-revolutiouairen in
beginsel ook over openbare leeszalen
mogen denken, ze weten toch, dat „de
katholioken er vierkant tegenover staan.
En de coalitie eischt, dat met onze be-
ginsolen rekening worde gehouden, wil
een samengaan mogelijk blijven".
Tot onze verbazing vindt do antirevo
lutionaire „Zeeuw" het standpunt van
„De Maasbode" volkomen correct. Het
blad verzekert, waaischijnlijk op gronden
aan een nauwgezet onderzoek ontleend:
„ook vele antirevolutionairen sympathi-
seeren allerminst met het standpunt, dat
door de Vereenigiug voor Openbare Lees
zalen in Nederland wordt ingenomen.
„In geen geval, zegt zij, zonden zij
goedkeuren, dat de z.g. openbare lees
zalen werden gesubsidieerd, en de bij
zondere, waarin een strenge boekencen
suur wordt geoefend, zouden worden
gepasseerd".
„De Zeeuw" neemt dus het standpunt
in dat het roomsche beginsel van de
censuur voortreffelijker is dan het pro-
testantsche van het vrije onderzoek. Mij
kunnen ons daarin niet vinden. Natuurlijk
mag men den eisch stellen dat tegenover
Rijkssubsidie voor dergelijke instellingen
waarborgen worden geschonken dat de
openbare orde en de goede zeden er
niet door worden geschaad. Maar als aan
die voorwaarden is voldaan, zien wij niet
in, waarom de Regecring niet een voor
stel zou mogen doen om aan opeubare
boekerijen steun te verleenen. Zij vormen
een complement op het onderwijs, dat
in allerlei vorm door de Regeering wordt
gesteund.
Het politieke dreigement van „De
Maasbode" is bovendien al zeer onbe
hoorlijk. Coaliseerende partijen moeten
soms speciale wenschen laten glippen.
Dat is niet zoo héél erg als men 't wel
eons wil voorstellen. Het bewaart althans
voor uitersten. En evenmin als de pro-
testant8che groepen der coalitie terstond
met dreigementen hebben gewerkt, toon
minister Kolkman do Staatsloterij in de
Kamer verdedigde, evenmin behoort „De
Maasbode" dit thans te doen ten opzichte
der openbare leeszalen.
De roomschen zullen niet worden ge
dwongen om vóór te stemmen, maar de
andere rechtsche groepen zullen, ver
trouwen wij, 't zich evenmin in tegen
gestelden zin laten doen.
Het Bestuur der Oranje-vereeniging ver
zoekt ons er nogmaals de aandacht op te
vestigen, dat de voetbalwedstrijd en de
ringrijderij zullen plaats hebben op „Birk-
hoven", terwijl het bloemencorso opgesteld
wordt in de Hendrik van Viandenstraat en
een tocht door de stad maakt.
Bij Kon. besluit van 17 dezer is
overgeplaatst
lo. in zijn rang bij het wapen der in
fanterie van het leger in Nederlandsch-
Indië, de tweede luitenant H. A. Luppes,
van het 5de regiment infanterie
2o. in zijn rang en ouderdom van rang
bij het leger hier te lande en wel bij het
2de regiment infanterie, de tweede luite
nant der infanterie G. P. van Hecking
Colenbrander, van het leger in Neder-
landsch-Indië.
Zaterdag slaagde te Arnhem voor
het examen hoofdacte de heer II. J. Baai
man, onderwijzer aan do R. K. school aan
de Breedestraat alhier.
Gisteren maakte het kinderzangkoor
„Do kleine stem" een uitstapje naar Zeist.
Met den trein van 9.19 vertrokken, bracht
het jonge volkje een aangenaam dagje door
in de fraaie omstreken van Zeist en keerde
om 6 uur met den trein weder terug.
In de Amersfoort6che Bad- en Zwem
inrichting werd het diploma voor geoefend
zwemmer uitgereikt aau Jhr J. C. E. W.
van Styrum en aan de jongohcercu A. M.
Koorevaar en M. Gacuiers.
De heer H. Smit, lid der A. Z
P. C. behaalde op den nationalen zwemwed
strijd gisteren te Gouda gehouden een
derden prijs op 80 M. buikzwemmen tijd
1 minuut 10l/s seconde en een 3en prijs
400 M.; tijd 7 minuten 54 seconden.
Programma van het concert, Woensdag-
avond in Amicitia te geven door de muziek
vau het le Regiment Huzaren, kapelmees
ter de heer W. H. Scholtens.
1. Im Zigeunerlage, marsch, Oscheit
2. Ouverture „Berlin wie es weint und
lacht" A. Conradi3. Künstlerlebeu, wals
Joh. StrauBs. 4. Birds of the forest, polka
voor 2 pistons, S. Mayr. 5. Fantaisie, Joh
van Dam, 6. Ouverture Militaire, Zwickler.
7. Mondnacht auf der Alster, wals, Oscar
Frita6. 8. Rondez-vous, gavotte, Allettor,
9. Die Mühle im Schwarzwald, Eilenberg.
10. Berlin bei Nacht, musikalische Buin-
melfahrt, Lincke.
Vrijdagmiddag had een hu/aar van
het le regiment huzaren te Amersfoort,
gedetacheerd in het kamp bij Laren, het
ongeluk aan den Schuttersweg, te Hilversum,
van zijn paard te vallen. In bewusteloozen
toestand werd hg opgenomen en binnen
gedragen bij den heer Van L., aan de
Albertus Perkstraat Dr. Van Hoogen-
huijze, die spoedig ter plaatse was, ver
leende de eerste geneeskundige hulp. De
huzaar was aan het hoofd en de handen
verwond. Na verbonden te zijn, werd hij
per wagen naar het kamp vervoerd
(Tel.)
Polowedstrijd.
Gistcreumiddag had de 3e polowedslrijd
der A. Z. P. C. plaats. Het publiek dat
dezen keer in grootere getale opgekomen
was, woonde den wedstrijd in spanning bij.
Te ongeveer 3 uur floot de heer L. Pezio
do volgende 7-tallen te water.
Amsterdam: J. Molenaar (doel),
J. B. Knuijf, E. Bromborg (achterj II.
Antoni (midden), W. Hagonzieker, Joh.
M. de Soet, L. K. Antoni (voor).
Amersfoort: K. Beem (doel), H.
de Bruyn, M*. Maassen (achter), H. Munze-
brock (midden), C. Mahler, Ch. Marin,
C. Beem (voor).
Al dadelijk bij het begin begon Amster
dam het Amersfoortsche doel te bestoken
en gaf den doelverdediger handel vol werk
4 harde schoten werden achter elkaar ge
lost, waarvan een onhoudbaar (10).
Nu ech'er waren de Amersfoorters den
eersten schrik te boven en gingen flink aan
het verdedigen. De voorhoede was voor de
rust niet erg op dreef. Stand met de rust
10. Na de rust zetten de Amersfoorters
goed op en weldra zat het eerste doelpunt,
voor dat de Amsterdamsche doelverdediger
begreep wat er gebeurde. Aan het gejuich
en getrappel kwam bijna geen einde. Da
delijk na den uitworp maakt C. Beem weer
met een hard schot het 2de doel, hetgeen
echter terecht, wegens fout tegen de
spelregels ongeldig verklaard werd. Het
duurde echter niet lang of C. Beem schoot
weer met succes op doel, stand 21 voor
Amersfoort. Zoo eindigde deze zeer span
nende wedstrijd. Na afloop kwam het
nummer popduikeu aan de beurt, hetwelk
zeer vaak de lachlust van het publiek op
wekte. Do eer6te prijs werd hierin behaald
door C. Mahler in 24s/'j seconde.
Zondag a.s. zullen hier waarschijnlijk
weer een of twee polowedstrijden te zien
zijn, namelijk een propaganda-wedstrijd
van 2 „IJ" 7-tallen en een wedstrgd van
het „IJ" tegen A. Z. P. C.
Vliegen te Utrecht.
Vrijdag on Zaterdag kon Olieslagers het
talrijk opgekomen publiek niet doen ge
nieten van zijn vliegdemonstraties, maar
gisteren heeft hij de onaangenaamheden
van het lange wachten ruimschoots vergoed.
Zaterdagavond had hij nog plan op te
stijgen. Op het terrein kreeg hij echter
bericht van Maasdijk's ongelukkig einde,
wat er zeker wel toe zal hebben medege
werkt om op den beganen grond te blijven.
Zondag zou hij twee maal vliegen. Om
twaalf uur waren we reeds op het terrein,
maar er stond zooveel wind, dat er voor
eerst geen kans was om op te stijgen.
Eindeljjk ruim half vjjf werden er aan
stallen gemaakt het toestel naar buiten te
brengen. Onder enorme belangstelling
werd alles in gereedheid gebracht en vijf
minuten over vijf snorde de elegante Blériot-
monoplane de lucht in, onder geweldig
gejuch van de vele duizenden, op het
terrein aanwezig. Ondanks een feilen wind,
doorkliefde het vliegtuig de staalblauwe
lucht, grootu cirkels beschrijvend, terwijl
Olieslagers telkens, als hij over het terrein
vloog, vriendelijk met de hand wuifde. De
grootste hoogte, die bereikt werd, was
tusschen de 400 en 500 meter. Olieslagers
vloog over een gedeelte van de stad, ver
genoeg om ook daar duizenden en nog
eens duizenden in verrukking te brengen.
De koene vliegenier, op wien het bericht
van VanMaasdijks dood Zaterdagavondgroo
ten indruk had gemaakt, was zich zelf weer.
Na 50 miDUten 31] 't sec. in de lucht te
zijn geweest, had om 9 miuuten voor zessen
de landing plaats,
Het publiek was dol van enthusiasme,
het verbrak do afsluithekken, sprong over
en in slooten, omringde het vliegtoestel en
droeg „Antwerpsche Jan" onder luid ge-
naar den hangar. Deze dolle ovatie hield
wel een kwartier aan. Drie lauwerkransen
werden Olieslagers omgehangen.
In „Maison Okhuysen", waar Olieslagers
logeerde, had een receptie plaats. Speeches
werden over en weer gehouden. Teekenend
was het oogenblik, waarop Olieslagers in
uiterst sympathieke bewoordingen den jam
merlijken dood herdacht van zgn armen
collega Tan Maasdijk „Die mg vandaag
heeft zien vliegen", zeide hij, „kan on
mogelijk begrijpen, dat een klein ongeval
een dergelijken ongelukkigen afloop met
zich kan brengen".
Toen de Nagant-auto, van den heer
Landeweer, die Olieslagers naar den trein
bracht heden vliegt hij in Ostende
Maison Okhuysen verliet, drukten verschei
dene dames den vliegenier in vervoering
de hand. Ook aan het statiën was de
ovatie overweldigend.
Uit hot hooge Noorden. De
bekende Noordpoolvaarder Amundsen, be
kend als de ontdekker van do Noordwes
telijke doorvaart, is in Juni op de historische
„Fram" vertrokken, bereid om, zoo noodig,
zeven jaren weg te blgven en met de taak
voor oogeu, eon volledigo studie to maken
van do uitgestrektheid, de diepte euz. van
het geheele Poolbekken. Zijn naam wordt
in verband met de ontdekking van een
nieuw vulkanisch gebied gekoppeld aan
dien vau graaf Zeppelin. Uit Drontheim is
nl. te Londen een telegram ontvangen van
den volgenden inhoud:
„Het schip „King Harold" is uit de
Poolzee teruggekeerd. Het bereikte een
breedte van 80 gr. 10 min. Bjj Spitsbergen
ontmoette het de „Fram" expeditie De
„Fram" heeft een vulkaan en warme bron
nen ontdekt aan de Houtbaai. Het strand
was met lava bedekt.
„Zeppelin (de bekende expeditie met
graaf Zeppelin, Prins Heinrich van Pruisen
en prof. Hergesell) heeft een strook landB
bg de Koningsbaai in beslag genomen. Zg
kreeg den naam Zeppelinshafen."
Er is nog geen datum vastgesteld voor
de luchtvaart in het hooge noorden, waar
schijnlijk echter in den volgenden zomer.
Er zullen twee luchtschepeu worden ge
bruikt. Het eene zal in reserve blgven op
Spitsbergen, het tweede, grootero schip zal
voor tochten worden gebruikt.
De Zeppelin-expeditie is aan boord van
de „Mainz" Woensdagmorgen behouden te
BrunsbQttel, een vooorhaven van Bremen,
teruggekeerd. Prinses Heinrich was met
twee zonen in een automobiel aan do lan
dingsplaats gekomen, om haar gemaal te
verwelkomen.
"Voorheen en thans. Naar aan
leiding van de vooikeur die steeds meer
reizigers in Duitschland aan het reizen in
een derde klas coupé geven, brengt oen
Duitsch blad in herinnering hoe in de eerste
tijden van het spoorwegverkeer iloze voor
keur geheel onbekend was. Hot brengt
iemands bloed aan het koken, als men aan
de gruwelgke behandeling denkt der derde-
klasse reizigers, in de jaren 1840 tot 1845,
schrijft iemand in de „Köln. Ztng." „De
wagens der derde-klas waren geheel zon
der dak, en vele hadden niet eens zitplaatsen.
De afdeelingen in de afzonderlijke wagons
werden eenvoudig door ijzeren stangen ge
vormd. De rook en de vonken van de
machine, vermengd met een onophoudelijken
fijnen vonkenregen, kwelden de reizigers
vreeselijk, zoodat zij dikwijls parapluies
meenamen, om zich te beschutten. Bg slecht
weer kon men moeilgk zeggen, wat onaan
genamer was, de rook of de regen." Men
hadt toen echter een vergoeding, welke de
tegenwoordige tgd niet kent. Het vertrek
signaal werd in die tgden geblazen op een
fluit, waurop de stationsbeauibto blies: „Ik
wilde, ik was een vlinder, in een rozenhof
geboren."
Vliegkosten. Men heeft onlangs
in de advertenties in de bladen gezien, dat
de Wright-vliegmachincfabriek al een ver-
tegenwoordiger in Nederland (in Hilversum)
heeft.
Men kan zoo'n aeroplaan koopen voor
12000gulden, benevens 240 gulden voor het
6tartapparaat. Yoorelke gekochte machine
is de maatschappij bereid één persoon te
leeren vliegen. Anders kost het vliegen
leeren f720.
De maatschappij garandeert een rond
vaart van 20 minuten voor eene machine.
Een aéroplaue voor 5 per
sonen. Men meldt uit New York aan
de „Daily Mail' dat de gebroeders Wright
