DAGBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN. No, 231. DINSDAG 4 OCTOBER 1910. 7e JAARGANG BUITENLAND. BINNENLAND. ■tureiiu: KLKISK Telef. Interr. 18». Hootilredactenr R. O. ItUHKH S. Abounementsprijs: Per jaarf 4.Franco per post id. f 5.60. Per 3 maanden id. f 1.Franco per post id. [1.40. Afzonderlijke nummers f0.05. Tot plaatsing van advert, en reel, van buiten het kanton Amersfoort in dit blad is „uitsluitend" gerechtigd het Alg. Binnen-en BuitenUndsch Advert.- bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr. 76-78 Amsterdam Prijs der Advertentiën: Van 1 tot 5 regels f 0.40. Voor iedercn regel meer f 0.08. E.iii-n het Kanton Amersloort per regel fO.10. (Bij abonnement belangrijke korting). DE TURKSCII-FRANSCHE LEENING. Er is in de laatste dagen heel wat ge schreven over deTurksch-Franscheleeniog. De voorstelling in de pers hiervan gegeveu, kwam ongeveer hierop neer, dat de onderhandelingen tusschen do Fransche Regeering en de vertegenwoordigers van de Fransche geldmarkt eencrzijds en de Turk8che Regeering anderzijds, zouden zijn afgebroken of op het punt stonden afgebroken te worden doordien Turkije zich in de armen had geworpen van het drievoudig verbond. En als bewijs daarvan moest dienen het plotseling door de Matin in de wereld gestrooide bericht, dat er een verbond was gesloten tusschen Rumenië en Turkije, waarbij Rumenië zich verbond om bij een eventueelen oorlog tusschen Bulgarije en Turkije, zich aan de zijde van laatstgenoemd Rijk te scharen. Wan neer men nu weet, dat Rumenië zoo onge veer beschouwd wordt als een filiaal van het drievoudig verbond op den Balkan, dan begrijpt men welke conclusion de Matin uit haar bericht wilde hebben getrokken. Toen kwam echter de Turksche minister Dsjavid bey, die in een intervieuw veel ophelderde, wat tot dusver raadselachtig was geweest. Bij do onderhandelingen over do Turksche leening ging het over de vraag of de „Banque Ottomane", die zooals men weet, ten behoeve der Turksche 9chuldeischers in het buitenland het beheer voert over sommige Turksche belastingen, en die thans ook bij de nieuwe leening zou worden betrokken, of deze „Banq'ue Ottomane" voortaan zou worden belast met de geheele administratie van de inkomsten en uitgaven van het Ottomaansche Rijk. Want dit laatste schjjnt de voorwaarde te zijn geweest, welke men van Fransche zijde had gesteld, voor het verschaffen van het geld voor de leening. Deze verklaring van den Minister wekte in de Fransche pers veel ontstemming; maar een kategorische tegenspraak volgde niet. Men mag dus veilig de verklaringen van -Dsjavid bey beschouwen als ten naasten bij overeenkomende met de waarheid. Maar dan blijkt ook tevens, welk een eigenaardige rol de Matin weer heeft ge speeld met haar berichten over het Roe- mcenschTurksche verbond, om het even of dit verbond bestaat of niet. Dat de tegenwoordige Turksche Regee riug niet kon ingaan op voorwaarden, die het laatste restje der fiuancieele autonomie van 't Ottomaansche Rijk zouden doen verdwijnen, is te begrijpen. Onmiddellijk na de afzetting van Abdoel Hamid was het duidelijk, dat Turkije zich voortaan niet meer de vernederingen zou laten welgevallen, die tot dusver mogelijk waren geweest. Het beheer van de Turksche douane inkomsten door een buitenlandsche instel ling als de „Banque Ottemane", zooals dit tot dusver plaats heeft, beteekent niets minder dan een curatorium over een ge deeltelijk in staat van faillissement ver hoerend land. Evenzoo kan het Turksche volk de consulaire rechtspraak voor vreem delingen niet anders gevoelen, dan als een aantasten van zijn recht op zelfbestuur. Het sprak dus wel vanzelf, dat voortaan alle pogingen van do opeenvolgende Turk sche Ministeiies er op gericht zouden zijn, om deze beide smaadheden zoo spoedig mogelijk te doen ophouden. Eu in plaats met deze zeer verklaarbare nationale wenschen rekening to houden, weten de Fransche financiers niets beters te doen dan bij de eerste de beste ge legenheid zoo grof mogelijk tegen deze wenschen in te gaan. En wat de Turken hier wel het on aangenaamst moest treffan de Fransche Regeering heeft de Fransche bankiers zoo ver mogelijk in dezen gesteund. Dit zal, ook al komt de leening ten slotte nog tot stand, er stellig niet toe bijdragen, om in Turkije de sympathie voor Frankrijk te doen vermeerderen. DE ZWARTE ZONDAG. De telegrammen, die tot heden zijn ingekomen over de clericale manifestaties, welke Zondag in Spanje hebben plaats gehad, wijzen er op, dat de „Zwarte Zon dag" waarschijnlijk boter is afgeloopon dan door sommigen werd gevreesd. Alleen te Madrid, Saragossa en Yalencia schijnen botsingen te hebben plaats gehad met anti-clericale minifestanten; maar ook daar schijnt alles met een sisser afgoloopen te zijn. Do clericalen te Alcira hebben van de mauifestatie afgezien, daar men slechts een geringe deelneming verwachtte. Te Merida werd eveneens de clericale manifestatio afbesteld, onder voorwendsel, dat het comité den weg, waarlaugs de stoet volgens het voorschrift der overheid moest trekken, niet geschikt vond. Te Zamoro is de manifestatie afgestuit op groote oneenigheid tusschen de clerica len en de Jaïmisten. Beide groepen geven elkander met groole heftigheid de schuld der mislukking Te Huesca was voor do mauifes.atie een koortsachtigo propaganda gemaakt. De clericale families hadden haar dienstperso neel medegedeeld, dat het ontslagen zou worden, wanneer het niet aan den optocht deelnam. Het comité op deze plaats ontving ook groote geldsommen. De liberalen en radicalen bereidden aldaar echter groote tegenmanifestatiën voor, evenals te Castellone. Maar gelukkig is alles vrij rustig ge bleven. Een aanmoediging voor Canalejas, als hij die nog noodig had, om voort te gaan. FRANKRIJK. De Duitsche vlieger, kapitein Engelhard!, die van Trier naar Metz wilde vliegen heeft bij ongeluk de Fransche grens over gevlogen en is bij Pont a Mousson, nabij Nancy, neergedaald. Hij was Metz voor bijgegaan, had de stad wel opgemerkt, maar gedacht dat hij pas bij Diedenhofen was. De Duitsche vlieger is door de Fransche burgers en autoriteiten met de grootste hoffelijkheid ontvangen, ofschoon hij Duitsch militair is. Hij is door den eigenaar van het landgoed, waar hij landde, opgenomen, heeft daar gedineerd en ge slapen, terwijl zijn machine goed verzorgd en opgeborgen was. Men zal zich herinneren, dat eenigen tijd geleden enkele Duitsche bladen de Fransche vliegers Aubruu en Leblanc ge dreigd hebben, hen met geweerschoten neer te knallen, in geval zij boven Duitsch gebied kwamen. De Franschen hebben nu door hun beleefdheid jegens dezen Duitscben ndringer hun buren een niet onaardig lesje in internationale hoffelijkheid gegeven, en 't is te begrijpen dat thans de Fransche bladen de Duitsche dreigementen in her innering brengen. Fraukrijk's houding wordt evenwel, dunkt ons, niet mooier gemaakt wanneer men, zooals b.v. de president der nationale lachtvaartvereeniging in het Jour nal de Paris, doet gaat snoeven op Frauk rijk's traditioueele edelmoedigheid, die thans weer eens schitterend gebleken zou zijn. 't Geen niet wegneemt, dat, naar de algo- rueene overtuiging aan beide zijden der Vogezen, eeu Fransche vlieger, die bij toeval in Duitschlaud neerkwam, heel wat onvriendelijker zou bejegend zijn. Toen Engelhaiélt den volgenden dag wilde opstijgen cm terug te vliegen, kwam er een douane-ambtenaar op hem af en vroeg 11? francs en 14 centimes als in voerrecht. Wanneer hij aan de grens, in Duitschland terugkeerende, zijn machine of haar restes toonde, zou men hem de som teruggeven. DUITSCHLAND. Te Görlitz is met de uitsluiting der metaalarbeiders reeds een aanvang ge maakt. Een der grootste fabrieken heeft Zater dag 120 arbeiders ontslagen de andere fabrieken hebben haar arbeiders met in gang van 8 Uctober uitgesloten Te Darmstadt is een groote optocht door 2000 motaal-arbeiders gehouden, om sym pathie te betuigen met de stakende werf- ai beiders. De manifestanten begaven zich toen naar hun vergaderlokaal, waar besloten werd om toen de door de patroons voorgenomen uitsluiting van 60 pCt. der metaalarbeiders tot uitvoering kwam, deze onmiddellijk te beantwoorden met een staking der overige 40 piocent. De Yorwarts publiceert eeu oproep aan de partijgenooten, waarin de verwach ting wordt uitgesproken, dat binnenkort, en wel spoediger dan men verwacht, de Rijks dag zal worden onthouden. „Tot dusver nam men aan, dat de ver kiezingen in den herfst van 1911 zouden plaats vinden. Wij hebben echter goede redenen om te gelooveu, dat zij veel vroe ger gehouden zullen worden. De groote wetsontwerpen (hervorming der Rijksverzekeringswetgeving, herziening van het strafprocesrecht) zullon vermoede lijk toch wel niet in hot eind der zitting tot eeu einde gebracht worden. Zij vormen dus geen beletsel voor een spoedige ont binding en nieuwo verkiezing van den Rijksdag. Voor deze ontbinding echter pleit een groot aantal argumenten uit de binnen- cn buitenlandsche politiek van het Rijk, die hel voor de regeerders wenschelijk maken, zoo gauw mogelijk een nieuwen Rijksdag te bezitten, die in een vyfjarige werkzaamheid hun wenschen ten opzichte van millitaire marine- en belastingwetten, benevens van tol- en handelsverdragen kan bevredigen." Hierop volgt dan de eigenlijke oproep aan de genosson om zich vooral niet te laten overrompelen en alles in het werk te stellen opdat de sociaal-democratie uit den nieuwen verkiezingsstrijd zegevierend te voorschijn kome. GROOT BR1TANNIE. De groote uitsluiting in het Eugelsche katoenbedrijf is, zooals wy gister reeds in 't kort meldden niettegenstaande alle po gingen tot voorkoming, ten slotte toch ge komen. In ongeveer 700 fabrieken ligt het werk stil en circa 15Q,000 arbeiders zijn uit hun brood. In Oldham alleen ziju er 50,000 werklieden uitgesloten en in Bolton 30,000. Natuurlijk lijden niet alleen de katoenspinuors nadeel, maar heel do handel en industrie, vooral kleine winkeliers e.d. in de plaatsen die van het katoonbedriif leven. Hoop op verzoening bestaat vooreerst nog niet. Geen der partijen is geneigd om ook maar iets toe te geven. De sluiting der fabriekon is zonder ongeregeldheden ge schied, maar do geest onder de mannen is bittor. Zo hebben al kwade tijden achter den rug en de uitsluiting is de genadeslag. Van verschillende kanten wordt geïnsinueerd dat de patroons uitgesloten hebben, omdat zij behoefte gevoelden do markt van voor raad te ontdoen, ten einde den weg to banen voor betere zaken Natuurlijk wordt dit stellig tegengesprokenmen wijst er op dat or in den herfst over 't geheel veel te doen is in den katoenhandel en dat de patroons in dien tijd niet voor hun genoegen overgaan tot uitsluiting. De van spionage beschuldigde Duit sche officier Helm is op borgstelling vrij gelaten. TURKIJE. De Turksche regeering heeft het gebruik van vreemde, in dit geval Grieksche, staats- hoorigen als leerkrachten aan de scholen onder het Patriarchaat staande, aldus aan alle Grieksche scholen in Turkije, verboden. In de streken bij de Grieksche grens werden de leeraars, die Grieksche staats burgers zijn, over de grens gezet. Aan de Turksche scholen zullen voortaan slechts Ottomaansche onderdanen leskunnen geven, wat den Grieken nog harder zal vallen dan den Bulgaren en Serviërs, vau wie men theoretisch reeds hetzelde verlangd hoeft, om het binnenkort ook practisch door te HET AANNEMEN VAN BOUW- WERKEN. Bekend is, dat de heer H. Siegers, aan- nemer van 's Rijks Munt te Utrecht, dit werk in den steek heeft gelaten en daarna failliet verklaard is. De Aannemer, het orgaan van den Nederlandschen Aannemersbond, heeft deze zaak reeds in baar nummer van 30 Maart 1909 behandeld. De redactie wees er toen op, dat het aantal aannemers bij drukte in het bouwvak steeds aangroeit; „dat hot cijfer van den laagsten inschrij ver daalt ver beneden den kostprijs, ver beneden do som, noodig voor een behoorlijke uitvoering, en telkens blijkt, dat deze in schrijvers minder goed op de hoogte zijn. Waar die pseudo aannemers vandaan komen Voor een deel uit den eigenbouw, een tak van het bouwbedrijf, die knap aau het verdorren is, die, door een modern Bouw-

Historische kranten - Archief Eemland

De Eemlander | 1910 | | pagina 1