woensdag 19 october 1910.
DAGBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN.
jjsnok
buitenland!
binnenland!
Uit de Pers
No. 244,
7e JAARGANG.
LANDER.
lloolilreilacteur R. O. R IJ K E Sf 8.
Bureau: ULGINE iUiAO 6. Telef. Interc. 183.
Abonnementsprijs:
Prijs tier Advertentiën:
Per jaarf 4.Franco per
Van 1 tot 5 regels f 0.40. Voor iedoron regel meer f 0.08.
post id. f5.60. Per 3 maanden id. f 1.Franco per post
Buiien hot Kanton Amersfoort per regel f0.10. (By
id. f 1.40. Afzonderlijke nummers f 0.05.
abonnement belangryko korting).
Tot plaatsing- van advert, en reel, van buiten het kanton Amersfoort in dit blad is „uitslniteud" gerechtigd het Alg. Binnen- 011 Buitenlandsch Advert.- bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr. 78-78 Amsterdam
VREEMDE KLOOSTERS.
In onze waarschuwing tegen het zich
vestigen van vreemde kloosterorden in
ons land hebben wij onverwacht een
bondgenoot gekregen in het R. K. blad
de Limburger Koerier.
Deze toch schrijft, naar aanleiding
?an opmerkingen over deze quaestie
gemaakt door de Nieuwe Ct., 0. a. het
volgende
„Duitschlauds Cultuurkamp eu Frank-
rijk's Kloosterwetten hebben de stichting
van reeds menig ou-Nederlandsch klooster
op Nederlandschen bodem veroorzaakt. In
dien de revolutie in Portugal, straks de
kerkvervolging in Spanje of het anti-cleri-
calisme in Italië een groot deel hunner
religieuse slachtoffers wederom naar Neder
land mochten zenden, zou dit inderdaad tot
verhoudingen kunnen leiden, die ons voor de
Katholieke bevolking van Nederland minder
wenschelijk kunnen toeschijnen.
Niet, dat daaruit eonig gevaar voor het
Nederlandsch karakter onzer zuidelijke pro
vinciën zou voortspruiten, maar omdat het
tot economische verhoudingen aanleiding
zou kunnen geven, die in breede Katholieke
volkskringen geeu onverdeelde waardeeriug
zouden vinden, en anderzijds omdat het
anti-papisme benoorden de Maas allicht
gelegenheid zou vinden de kloostervrees,
die onder onze rechtzinnige Protestanlsche
landgenooten nog niet uitgestorven is, aan
te jagen op een wijze, die mogelijk zou
kunnen leiden tot een reactie tegen de
kerkelijke vrijheid, welke de Katholieke
Nederlanders thans genieten".
Wij wensehen alleen op te komen
tegen de uitdrukking „anti-papisme".
Men heeft hier hoegenaamd niets tegen
een geloovig roomsch-katholiek. Daar
zijn evengoed brave menschen onder
als ouder protestanten, joden, enz. en
het is dan ook niet te doen om te
di ij ven naar „eene reactie tegen de
kerkelijke vrijheid, welke de katholieke
Nederlanders thans genieten".
Dan zouden we al zeer slechte gees
telijke nakomelingen zijn van een Thor-
becke, aan wien de roomachen in ons
land in de eerste plaats hun godsdienst
vrijheid hebben te danken.
Maar wel zijn we anti elericaal. Dat
woord had de Limb. Koer. moeten ge
bruiken.
Intusschen doet het ons genoegen,
dat ook het roomsche blad een invasie
van vreemde kloosterorden niet ge-
wenscht acht, al verschillen dan ook
onze motieven voor die minder wen-
schelijkheid behalve de economische
met die van de Limb. Koèr.
DE SPOORWEGSTAKING GEËINDIGD
Het stakingscomité heeft gisternacht,
besloten den arbeid op alle lijnen ter her
vatten, in verband met de publicatie van
het manifest der spoorwegmaatschappijen,
dat alle werklieden die Dinsdagmorgen den
arbeid niet hervat hebben, zullen ontslagen
zyn.
De voorzitter van den Ministerraad
deelde aan de Ministeis mede, dat de
stakingsbeweging geëindigd is. Met het
nemen van maatregelen zal worden voort
gegaan ten einde toezicht op de Spoor
wegen uit te oefenen en oventueele daden
van sabotage te voorkomen.
DUITSCHLAND.
Onder de tranibeambten te Bremen is
een staking uitgebroken. Het tramverkeer
staat geheel stil.
"Voor de remises der tramlijnen kwam
liet gisteravond tot ernstige ongeregeld
heden. De daar verzamelde menigte van
meer dan duizend personen moest herhaal
delijk met de blanke sabel worden terug
gedreven, daar zij de agenten met fleescheu
en steenen wierp. Ook van uit de huizen
werd naar de politie geworpen. De onlusten
duurden tot in den nacht. Er hadden vele
arrestaties plaats. Tal van personen, waar
onder ook agenten, werden gewond.
PORTUGAL.
Vijf arrestaties hebben plaats gehad op
beschuldiging medeplichtig te zijn aan den
moord op admiraal Candido de Reis.
In een brief aan den minister van Justi
tie deelt de Patriarch van Lissabon, bis
schop Ant. Mendes Bello, mede, dat hij
instemming betuigt met de afkondiging der
Republiek.
President Braga heeft op den ver
jaardag van Ferrer's dood aan de zijde
van Spaansche republikeinen de herden
kingsplechtigheid te Lissabon bijgewoond.
Daar bij deze gelegenheid scherpe aanval
len gericht werden tegen den monarchalen
regeeringsvorm van Spanje, heeft dit feit
in Madrid grooto ontstemming teweeg
gebracht.
Naar de correspondent van het Ber
liner Tageblatt verneemt, zijn de terug
roeping van den nuntius te Lissabon en
een protest van den Paus tegen do kerk
politiek der republiek spoedig te verwach
ten. Belichten, dat deze terugroeping reeds
zou hebben plaats gehad, zijn echter voor
barig. De clericale Corriere d'Italia con
stateert uitdrukkelijk dat de nuntius Tonti
tot dusver geen formeele opdracht van hot
Yaticaan ontving. Het blad weet het plot
seling vertrek van den nuntius Blechts te
verklaren door aan te nemen, dat óf de
Portugeesche regecring hem heeft uitgezet
óf hijzelf heeft ingezien dat zijn positie
onhoudbaar was.
PERZIE.
Er komen weer ongunstige berichten uit
Perzië.
De hoofdstad is vol soldaten aldus
een telegram van het Petersburgsche tele-
graafagentschap die uit Mazandera ge-
vlucht zijn. Twee Emirs vervolgen elkaar,
en de achter volgde vlucht naar Teheran,
waar gisting is. Op druk bezochte verga
deringen wordt ontevredenheid met de
regeering uitgesproken.
Naar aanleiding hiervan is belangwekkend
een bericht van de Times, dat de Bi itsche
regeering die van Perzië heeft gedreigd
met ingrijpende maatregelen, die Engeland
bij zekere betreurenswaardige mogelijk
heden zou nemen, en waarmee een einde
zou komen aan de politiek der nict-inmen-
ging. Rusland zou Engeland's voorbeeld
volgen en het resultaat zou zijn een wer
kelijke verdeeling van het land.
Engeland motiveert zijn houding, door
te wijzen op de schade die het lijdt aan
zijn handel ten gevolge van den onzekeren
toestand in Perzië.
ELECTRISCHE CENTRALE.
Do Gemeenteraad van Zwolle heeft een
voorstel, om aan B. en W. een crediet
van f 6000 te verleenon ter verdere voor
bereiding van do clcctrische centrale zonder
bespreking aangenomen.
ALGEMEEN KIESRECHT.
Zondag vergaderde to Amsterdam, onder
voorzitterschap van mr. P. J. Troelstra,
het comité van actie, door het partijbestuur
der S. D. A. P. benoemd voor de leiding
van het volkspetitiounemeut in zake alge
meen kiesrecht. Besloten werd als inzet
van de actie op 6 November a.s. in een
14 tal plaatsen, verspreid over alle provin
cies van ons land, een openbare vergade
ring te beleggen, waar een politieke- en
vakverceniging88preker namens het comité
zullen optreden, ter uiteenzetting van de
boteekenis van het petitionnement! eu ter
ontvouwing van het plan van actie.
Do 14 boveubedoelde plaatsen zijn:
Amsterdam, Alkmaar, Den Haag, Rotter
dam, Middelburg, Den Bosch, Maastricht,
Arnhem, Utrecht, Zwolle, Hengeloo, Assen,
Groningen en Leeuwarden.
Het comité bestaat uit de heeren: tr.r.
P. J. Toelstra. voorzitter. J. Oudegeest.
P. Voogd, J. F Ankersmit, J. G. van
Kuykhof, mej. Hel. Ankersmit en H. J.
Hegeraat, secretaris.
VAKSCHOOL
VOOR KLEEDERMAKERS.
Te Amsterdam is ^officieel geopend de
Vakschool voor Kleedermakers, gevestigd
Wolvenstraat 12. In het schoollokaal
kwamen daartoe loeraaren, leerlingen be
nevens het bestuur van de Vereeniging tot
bevordering van hel Vakonderwijs in het
kleedermakers- cn naaisterbedrijf bijeen.
De voorzitter dezer Vereeniging, de heer
J. M. van Meegeren, hield de openingsrede.
Hij bracht daarin in de eerste plaats dank
aan de Regeering en het gemeentebestuur
voor de verleende subsidies
Ook de inspecteur van het M. Ode
lieer II. J. de Groot, voerde het woord.
Hij wees er op hoe van overheidswege,
overal, waar het particulier initiatief streeft
naar vakonderwijs, de oprichting en instand
houding van vakscholen wordt gemakkelijk
gemaakt.
TWEEDE KAMER.
In de Kamer werd gisteren de reorga
nisatie van de militaire muziekkorpseu ter
sprake gebracht.
De minister wildo ze iu den tegenwoor-
digeu vorm behouden, alleen met vervan
ging van het subsidiestelsel door bezoldi-
diging. Kost f 39 000 meer per jaar. Dat
vond de heer Duymaer te veel.
Men kou do groote militaire muziek
korpsen best afschaffen eu vervangen door
fanfarekorpsen, waarvoor de trommelslagers
en hoornblazers waren te gebruiken. Bo
vendien zoudeu iu 's Ministers stelsel de
militaire korpsen veelal voor burgerlijke
doelen blyveu dienen, Zondagsuitvoeringen
hebben te geven cn dan daarvoor, als ze
bezoldigd worden, kunnen worden gecom
mandeerd. De heer Duymaer was er dus
vlak tegen.
Steun kreeg de Minister van niemand.
Ook de heer Marchant had liever eenvou
dige fanfarekorpsen. En ook bij had er op
tegen dat de muzikanten voor Zondags
diensten zouden kunnen worden gecom
mandeerd. Waarbij hij tevens wees op de
„onwaardige concurrentie" tusschen mili
taire en bnrgorlijko muziekkorpsen, iets
wat de heer Ter Laan toeschreef aan do
karige inkomsten van de eersten, weshalve
hij meor geld voor de bezoldiging wenschte.
Do Minister had op dit laatste een niet
zoo heel sterk antwoord: Als de Kamer
meer wil geven, is 't mij goed, maar ik
acht mij niet verantwoord, meer te vragen.
Ten aanzien van don Zondagsdienst er
kende de Minister, dat de muzikanten daar
toe zouden kunnen worden gecommandeerd.
Vrijstelling geven, zou., zoo meende hy,
bezwaarlijk gaan. 't Muziekkorps van de
grenadiers en jagers b.v. trekt jaarlijks
f 18,000 van particulieren, grootendeels van
do uitvoeringen in de Teut in 't Bosch.
En met een onvolledig muziekkorps zou
het bestuur van de Witte zeker niet zoo
licht genoegen nemen. Zulke bijverdiensten
zijn, ook bij de nieuwo regeling, nu een
maal niet to missen, al zou de „onwaardige
concurrentie" nu wel ophouden. Misschien
zou men, bij het aannemen van nieuwe
leden van een muziekkorps, hun vooraf
kunnen vragen of zij bereid waren tot
Zondagsdienst en heD, bij ontkennend
antwoord, niet aannemen, of anders over
wegen of men invallers voor den Zondag
aan kon stellen.
Wat de fanfarecorpson aan ging, deze
zouden, als men ze goed wilde hebben,
heel wat kosten. De minister meende
dien weg niet uit te moeten gaan. Maar
toen hij uit de replieken merkte dat de
stemming vóór de fanfarecorpsen veeleer
sterker was geworden, verklaarde hy zich
bereid om een geleidelijke conversie te
overwegen. Dat verzwakte zijne positie
beduidend.
De heer Marchant stelde een motie voor,
waabrij de Kamer zich uitspreekt voor
reorganisatie der militaire muziekkorpsen
iu fanfare-korpen op den ceuvoudigsten voet.
De motie werd aangenomen met 39
tegen 23 stemmen. De heer Marchant
had vooraf to kennen gegeven dat hij iets
gevoelde voor een uitzondering, althans
voorloopig, voor het zoo verdienstelijk
muziekkorps der grenadiers, maar het
principe dieut te zijn: hervorming in de
richting van fanfarekorpsen.
STAATSSUBSIDIE VOOR OPEN
BARE LEESZALEN
In het Kath. Sociaal Wbld Wbld. een
uitvoerig artikel van het R.-K. Tweede
Kamerlid mr. Aalberse over deze aange
legenheid.
Schr. herinnert, dat in 1908 door den
hoor Van Vuuren in de Tweede Kamer
een ameudement voorgesteld werd, om
den post te schrappen. Het werd met
slechts een stem meerderheid verworpen.
De geheele rechterzijde stemde vóór het
amendement.
„Kort daarop viel 't ministorio-De Mees-
ter.
„Het Kabinet-Heemskerk trad op, en de
nieuwe Minister van Biuuenlandsche Zaken
keerdo de subsidie Diet uit.
„Op de begrooting voor 1910 kwam do
post niet voor, maar de Minister zeide een
onderzoek toe.
„Tot rerbazing, of laten mij 't maar
zeggen: tot ergenis van velen heeft de
Minister thans echter termen kunen vinden,
om op de ontwerp-begrootiug voor 1911
een post van f 10.000 uit te trekken voor
