DAGBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN.
Leo Tolstoï.
No, 275.
DONDERDAG 24 NOVEMBER 1910.
7e JAARGANG.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
DE
LANDER.
Hoofdredacteur It. O. R IJ KK Hf 8.
Abonnementsprijs
Per jaarf 4.Franco per
post id. f5.60. Per 3 maanden id. flFranco per post
id. f 1.40. Afzonderlijke nummers f 0.05.
Bureau: KLEINE Ha.AU 6. Telef. Iutcrc. 183.
Prijs der Advertentiën
Van 1 tot 5 regels f 0.40. Voor iedoron regel meer f 0.08.
Buiten het Kanton Amersfoort per regel f 0.10. (By
abonnement belangrjjko korti ng).
Tot plaatsing van advert, en reel, van bniten het kanton Amersfoort in dit blad is „uitsluitend" gerechtigd hol Alg. Binnen-en Buitenlandseh Advert.- bureau D, Y. ALTA, Warmoesstr. 75-78 Amsterdam
Er is een groot man, een goed mensch
van ons heengegaan.
Het is ons, als we thans een woord aan
Leo Tolstoï wijden, er niel om te doen,
om in weinig regels er naar te streven
dezen grooten Rus in al zijn kracht en in
zijne vele voortreffelijke hoedanigheden te
schilderen, noch om een biografie te geven
van zijn persoon of eeu bibliografie van
zijn talrijke werken. Voor een courant
artikel iB Tolstoï te groot. Litterator en
philosoof, theoloog en socioloog is Tolstoï,
en op elk dezer gebieden telt hij mee in
de eerste rjjen. Het ware grijpen naai
de sterren, zoo men poogde dit alles af
zonderlijk naar waarde te beschryven in
de kolommen van een dagblad, en waar
vindt men den man, die dezen grooten
geest in zijn wonder nadenkt
Wat wy beoogen iB dan ook slechts een
korte herinnering te geven, mede als blijk
van hoogachting ook onzerzijds voor den
man. die in Rusland heeft durven en kunnen
trotsecren, wat niemand daar ongestraft
trotseert: den Tsaar en de Heilige Ortho
doxe Synode; en die dat niet deed
als strever naar de martelaarskroon, noch
uit zucht naar revolutionair bedrijf, maar
louter en alleen uit innerlijken aandrang
tot de waarheid en uit liefde tot het
men8chdom.
Tolstoi's levensloop is in betrekkelijk
weinig woorden te vertellen. Zoon van een
oud adelyk geslacht, genoot hij een zorg
vuldige opvoeding. Hij begaf zich na zyn
studiën in den krijgsdienst en maakte den
bloedigen Krimoorlog mee. Daar reeds
heeft het gezicht van die vreeselijke ellende,
die ook een Flortnce Nightingale haar
zegenryk werk deed opvatten, hem tot
nadenken gebracht over de groote ethische
problemen der menschheid; maar de in
druk was nog niet zoo diep, dat hij er
zich door liet beïnvloeden bij het schrijven
zijner talrijke werken. Tolstoi was letter
kundige, kunstenaar en zijne werkcu ver
breiden zijn roem over geheel Europa. Zijn
romans „Vrede en Oorlog" en „Anna Kare-
nina" gaven hem een naam onder de eersten
der letterkundigen en zijn werken behooren
tot de wereldlitteratuur.
Haar toen Tolstoi als man van 50 jaar
reeds op die hoogste sport stond, toen er
aan zyue maatschappelijke positie niets
scheen te outbroken en hij op zyu schoon
landgoed een voorbeeldig familieleven
leidde, kwam het keerpunt in zijn leven.
Vragen, die reeds jaren hem bezig hielden,
drongen zich hoe langer hoe meer by hem
op, vragen als: Wie ben ik Waartoeleef
ikf Wat is het doel van het menschelijk
leven? en dergelijke lieten hem niet meer
los en met ernst wierp hij zich op de studie
der theologie en der philosophic, trachtend,
geljjk zoo velen vóór hem, een antwoord
te vinden, dat hem met zich zelf bevredigde.
Dit gaf strijd, inwendig, maar ook naar
builen en het antwoord, dat hij vond,
bracht hem in botsing met veel wat hem
vroeger mot ontzag had vervuld en dat
nog velen Russen heilig is.
Hy had gezwegen, niemand zou het
hem lastig hebben gemaakt. Maar hij kon
niet zwygen en zyn spreken verwekte storm
in het Tsarenrijk, een storm des te heviger
naarmate de man, die hem veroorzaakte,
grooter was- Was hy een onbeduidend
man geweest, men zou hom hebben laten
praten; was hij niet Tolstoi geweest, rijks
graaf en letterkundige van Eu.opeesche
vermaardheid, men had hom naar Siberië
gezonden. Maar juist dat hij graaf Leo
Tolstoi was, dat ergerde vooral wijlen
Pobjedonostzef, want wat men den een-
voudigen burger had durven aandoen, liet
men na tegenover hem. Hij durfdo zijn
Tsaar dingen zeggen als niemand en toch
bleef hy straffeloos. Hij bestreed de Rus
sische priesterschap iu haar verstarde dog
ma's, en geen kerker ontsloot zich voor
hem. Hij werd slechte geëxcommuniceerd
een straf, die hem een eer was. En met
taaie volhardiog bleef hij schrijven en
strijden voor wat hy als waarheid beleed.
En doen. Want Tolstoi en dit is
zijn groote eer trachtte in praktijk te
brengen, wat hij anderen leerde. Hij deed
daden. Hij gaf zyn goederen aan de
armen, hij leefde als de arme Russische
boeren uit zijn omgeving, hy bracl t in
toepassing, de leer, die hij als socioloog
had gepredikt en waarvan hij als hoeksteen
steeds bleef handhaven de eisch zijn
eveumensch even lief te hebben als zich
zeiven.
Men heeft hem bespot, zijn werk bela
chelijk gemaakt, hem een idealist, een
utopist zelfs genoemd, hem voor zonderling
uitgekreten, hem zelfs voor waanzinnig
gehouden. Maar men is in Rusland niette
min niet opgehouden zijn grooten invloed
te duchten.. En thans, nu do groote man
voor goed is heengegaan, zullen velen
hem gedenken en hem dankbaar zijn voor
het genot, dat zij hebben gesmaakt bij het
lezen zijner werken, en hem zogenen om
wat hij voor Rusland heeft willen zijn.
Ook in West Europa. Ook in Nederlaud
Want hoe ook moge zijn de opinie, die men
heeft omtrent Tolstoi's leer, zijn leven was
een voortdurend streven naar waarheid en
deswege eert hem ieder.
En als, misschien eerst veel later, de
zon der geestelijke vrjjhcid over de
vlaaien van de Wolga zal lichten, dan
heeft Tolstoï voor een groot deel die
tijden meê voorbereid.
Frankrijk
Hoewel de Vorst van Monaco zijn oudert
danen op hun aandringen een groudwe-
verleend heeft, is de toestand in liet vors.
tendoin toch nog lang niet rooskleurig-
Hot grootste deel der bevolking is nog
r.iet tevreden en verlangt dat de vorst alle
Franschen, die door hom op posten in het
bestuur van het vorstendom benoemd zyn,
zal ontslaan. Laatst heeft zich weer eeu
menigte verzameld voor het vorstelijk pa
leis en geroepen: „Dood aan de Franschen!"
Volgens hot Parysche Journal heeft de
Fransche regeering vast besloten om der
gelijke anti-Fransche dryverijen te verhin
deren, wijl zy in de Riv'era geen brand
punt van vijandige gevoelen jegens Frank
rijk wil dulden.
De bekende Fransche schrijver
Jacques Dhur deelt een staaltje omtrent de
behandeling der soldaten van het Fransche
vreemdenlegioen mede, dat, als het waar
is, zeker meer den schandelijk genoemd
mag worden. Gedurende den marsch van
de 3e compagnie van bet ie regiment, van
lort Hassa naar Bergent, die gedaan werd
tu8schen 23 en 25 Juni van uit jaar, en
die gedeeltelijk door de woestijn voerde
begaven den „legionnaire" Wcisrock
plotseling zijne klachten. Hij had, ondanks
het gegevcu bevel, het gelid verlaten om
zyn waterkruik te vullen en was daardoor
genoodzaakt verscheidene étapes to voet
af te leggen terwyl anders altjjd twee
„légionnaires" om beurten een muildier
bestjjgen. Den 26en Juui viel Wcisrock
van vermoeienis neer. De luitenant zond
een onderofficier terug, niet om den
ongelukkige te halen, maar om hem zijn
geweer af te nemen. Weisrock bleef
hulpeloos in de woestijn achter en is
waarschijnlijk doar verscheurende dieren
verslonden.
Le Journal geeft nog de volgende aan
vulling van het treurige verhaal. Nadat
men den jongen soldaat ziek en zonder
levensmiddelen in de woestijn aan zijn lot
had overgelaten, moest zyu verdwijning iu
het stamboek worden verklaard en daar
de officier zyn eigen schanddaad niet bloot
wilde leggen, schreef hij hem eenvoudig
af als deserteur. De kapitein van de com
pagnie, waarbij Weisrock had gediend,
schreef nu aan diens vader, eon Fraosch
veteraanIk heb de eer u mede te deeleu,
dat uw zoon op den derden Juli op het
appél heeft ontbroken en voor don vyand
gedeserteerd is."
De manschappen waren uiterst veront
waardigd over het feit, dat uien den
ongelukkige, niet alleen ten prooi voor de
wilde dieren had iaten liggen, maar hem
ook nog zijn soldateneer ontnam; geen
hunner durfde iets zeggen, uit vroes voor
de zware straffen, die den soldaat van het
legioen bij het geringste vergrijp worden
opgelegd.
De berichtgever van Le Journal besluit
zyn verhaal met den eisch, dat or een
streng en onpartijdig onderzoek naar het
gebeurde zal worden ingesteld en dat don
soldaten, die getuigeu van het schandelijk
toonvel zijn geweest, gelegenheid zal worden
gegoven, verklaringeu daaromtrent af te
leggen, zonder dat zij voor de wraak hun
ner superieuren behoeven te vreezen.
Duitschland.
Zonder eenigen luister is de ziitiug van
den ryksdag geopend Na een kort speechje
van den voorzitter is men terstond aan de
dagelijkscho werkzaamheden begonnen en
het eenige vermeldenswaardige van de ver
gadering was de indiening van enkele
socialistische interpellaties: over het duurder
worden van het vleesch en over des Keizers
welbespraaktheid, die in Koningsbergen
weer gebleken is dezen zomer en waardoor
by de belofte, aan Bülow gegeven, ge
schonden heeft. De interpellaties werden
gister behandeld.
Niemand, die met do wa.e animo de
nieuwe zitting aanvangt. Eenstemmig is
men in de overtuiging dat ze al heel vlak
en kalm zal ofloopen. Want ieders ver
wachtingen zijn gespannen op het volgende
jaar, wanneer na afloop dezer zittingen
nieuwe verkiezingen zullen worden ge
houden, die van zulk een beslisseuden
invloed kunnen zijn op don gang der
Duitsche politiek. Dat de sociaal-demo
cratie eeu ontzaglijk aantal zetels zal winnen
by die verkiezingen, niemand die er aan
twijfelt. Ook niet d.it de conservatieven
bloedige verliezen zullen lijden. Maar de
vraag is of do verandering van dien aard
zal zijn, dat de meerderheid van het con-
servatiof-clericale blok zal worden vernietigd.
Zoo zal naar alle waarschijnlijkheid alles
wat er dit jaar in don rijksdag wordt bo-
sprokeu en behandeld staan ondor den
invloed van den naderenden strijd: het
parlementaire jaar zal als bet ware een
voorspel zyn voor den verkiezingsveldtocht-
De regeering dat spreekt vun zelf
moet een poging doen om zich te vrijwaren
tegen een overstelpende linksche moorder-
beid in den nieuwen ryksdag. Nu reeds
blyki wolk middel zij daarvoor uitkiest:
de angst voor hot Roode Spook, waardoor
allo burgerlijke partijen zich zullen moeten
verzamelen onder de vaan dor regeering.
„'t Is altyd het zekerste teekeu van abso
lute radeloosheid aldus de Frankfurter
Zeituug wanneer de heerschendon zich
aan die laatste toevlucht vastklampen. Men
kan echter verwachten dat de kiezers zich
daardoor niet meer laten vangen. Zij zien
eindeljjk in, hoe leeg en onwaar de leus
van vereeniging tegen do revolutie-partyen
is: want wel moeten alle partijen deelnemen
aan die vereeniging van krachten tegen
de sociaal-democratie, maar de vruchten
der politiek vallen, blijkens alle ervaringen,
steeds slechts den reactionnairen in den
sohoot".
Belgis
Het congres van mijnwerkers heeft be
sloten tut een algemeene werkstakiug voor
den tijd van 24 uur, ten einde de pen
sioenwet voor myowerkers te doen aan
nemen.
Groot Britannie.
Ondor bedekking van den dikken mi9t
drongen do suffragettes gisternacht om 2
u. 30 Downingstreet binnen. Zij bombar
deerden do ambtswoning van den minister
president met steenen en andere zware
voorwerpen, en gooiden bijna alle ruiteö
van de lagere verdieping in.
Eenige inhechtenisnemingen werdon ver
richt.
Rusland.
Bij de gister ge..ouden zitting van den
Ryksraad was de geheele rechterzijde, met
uitzondering van 2 bisschoppen, afwezig.
De voorzitter, Akunow, verklaarde dat,
wanneer men de godsdienstige en politieke
geschriften van Tolstoï buiten beschouwing
liet, welke de orthodoxe kerk en de conser
vatieve Russische maatschappij scherp
veroordeelden, niemand zou kunnen be
twisten, dat diens overige werken hem als
diohter wereldberoemd en onsterfelyk had
den gemaakt.
Het komt ons niet toe zoo sprak de
voorzitter verder aan het pas gesloten
graf van Tolstoï den stuf te breken over
Tolstoi's opzettelijke en onopzettelijke
dwalingen. Ik noodig u dus uit door van
uwe zitplaatsen op te staan, de nagedach
tenis van den grooten dichter te ecren.
Hierop stond de vergadering op, behalve
de beide bisschoppen. De zitting werd
voor 5 minuten gestaakt.
Dn Fapkndrechtsche Strafzaak.
Het ïapport der psychiaters, met een
voorwoord van professor Jelgcrsma, zal
niet vóór de uitspraak van het Arnhemsche
Hof in druk vorschynen.
