<Êr5!M§
DAGBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN.
No, 278.MAANDAG 27 NOVEMBER 191Q. 7e JAARGANG
BUITENLAND.
BINNENLAND.
DEEEMLANDER.
Hoofdredacteur R. O. RIJKEK8.
Bureau: KLflINil 6. Telef. latere. 18».
Abonnementsprijs:
Prijs der Advertentiën:
Per jaarf 4.Franco per
Van 1 tot 5 regels f 0.40. Voor iederen regel meer f 0.08.
post id. 15.60. Per 3 maanden id. f 1.Franco per post
Buiten het Kauton Amersfoort per regel f 0.10. tBjj
id. f 1.40. Afzonderlijke nummers f 0.05.
abonnement belangrijke korting).
Tot plaatsing van advert, en reel, van buiten het kantoc Amersfoort in dit blad is „uitsluitend" gerechtigd het Alg. Biuncu-eu Baltenlaudseh Adrert.-bureau D, Y. ALTA, WarmoesBtr. 76-78 Amsterdam
De bedevoeringen van
Keizer Wilhelm.
In don Rijksdag was Zaterdag de inter
pellatie der sociaal democraten over dc
laatste redevoeringen des Keizers aan de
orde.
De sociaal-democratische afgevaardigde
Ledebour zei „Wij verlangen wettelyke
maatregelen om er voor te waken dat do
Keizer zyn persoonlijke opvattingen om
trent zyn staatsrechterlijke positie in toe
passing brengt door eigenmachtig ingrepen
in de politiek des lands. Duitschland's eer
en veiligheid zouden daardoor in gevaar
worden gebracht. Ook Prins Biilow noemde
zulk een optreden des Keizers een ongeluk.
„Als de Keizer slechts in oorlogstoerus
tingen het middel ziet om den vrede te
verzekeren, dan ib hij in strijd met de
pogingen zijner eigen regeering, die, te
zamen met andere regeeringen, te 's Gra-
venhage heeft getracht een vrede tot stand
te brengen, die gegrond is op gemeenschap
pelijk overleg en wederzijdsch goed be
grijpen. Een socialistische inrichting der
maatschappij is slechts mogelijk in repu-
blikeinscho vormei:. Ook Dui scbland volgt
den weg van vooruitgang. Wij zullen den
stryd tot het laatst toe volk. uden, ook al
was do wereld vol duivels".
De Rijkskanselier wees er op, dat Lcde-
boer zich naraeus zijn partij duidelijk voor
het ropublikanisino had uitgespreken. Dat
gebeurde nooit zoo helder in 't openbaar.
De vooropstelling is, dat de Keizer in
strijd heeft gehandeld met de verklaringen,
die hij November 1908 door den Rijkskan
selier Von Bülow in den Rijksdag liet
afleggen; deze vooropstelling is valsch. De
Koningsberger redevoering van den Keizer
houdt geen absolutistische met de consti
tutie onvereenigbare meeniugen in, maar
wel een sterke nadruklegging op het
monarchistische princiep, dat een grondslag
vormt van het Pruisische staatsrecht. Daar
aan wa6 verbonden de uitdrukking van
diep religieusc overtuigingen. De Pruisische
Koningen ontvingen het koningschap niet
van het volk, maar door bijna voorbeelde
loozen arbeid. De Hohenzollern-heei sellers
werdeo daarbij ondersteund door de vol
harding en de degelijkheid van de bevol
king, Zoo ontstonden het Pruisische volk
en de Pruisische staat op grondslag van
deze ontwikkeling.
De Pruisische constitutie kent het begrip
volkssouvereiniteit niet. De persoonlijke
onverantwoordelijkheid van den Kouing en
de zelfstandigheid en oorspronkelijkheid
van het monarchale recht zijn de grond
gedachten van ons staatsrecht.
Gebruikte de Koning in do oud-Prui6ischo
kroningsstad de traditioneel geheiligde
formule: by Gods genade, en beriep hij
zich in tegenstelling met de meeningen van
den dag op zijn geweten als den richtsnoer
zijner handelingen, dan geschiedt dit in
het bewustzijn van aen geheelen omvang
zijner rechten en plichten (Instemming
rechts).
In deze opvatting over de positie van
den Keizer en Koning bevind ik mij op
constitutioneelen grondslag en ik zal dezen
verdedigen, getrouw blijvende aan de op
mij rustende verantwoordelijkheid, die ik
alleen door myn ambt en mijn politieke
overtuiging laat bepalen. (Levendige bijval)
Sprekers van het Centrum, nationaaj
liberalen, rijkspartij en conservatieven,
kouden in de rede geen belijdenis voor
het absolutisme nog schennis van de grond
wet ontdekkon.
De spreker van de vooruitstrevende volks
party' achtte de rede feitelyk in strijd met
de constitutie.
Practisch resultaat leverde het debat
niet op, jten minste in den Rijksdag niet.
Frankrijk
Eenige afgevaardigden van de Kamer-
groep tot vordediging van de belangen der
spoorwegbeambten hobben bij den minister
president de wedor aanstelling verdedigd
van het bij de laatste spoorwegstaking ont
slagen personeel.
Briand antwoord le, dat van een alge-
meene wederaanstelling, die met een
amnestie gelijk stond, geeu sprake kon zijn.
Toch zou de regeering bij de spoorweg
maatschappijen van voorspraak dienen, om
te bereiken, dat de weder-aanstelling der
ontslagenen mot de grootst mogelijke
incnscheljjkheid en zachtheid onderzocht
zou worden. Maar di ze tusschenkoinst
werd der regeering in elk geval zeer
moeilijk gemaakt door de nog bijna dage
lijks voorkomende sabotage, terwijl boveu-
dien enkele beambten zeer slecht van wil
bleken te zjju.
Groot Britannie.
Wederom is do kans verkeken op een
spoedige bijlegging van het geschil in do
mijnbouwdistricten van Zuid-Wales.
Vrijdag j.l. werd n 1. to Cardiff een
vergadering gehouden van vertegenwoor
digers van den mijnwerkersboud en het
stakingscomité van de Aberdare eu de
Rhomlda Vallei, waar de leiders van den
Boud de stakers trachten over te halen
den weg der verzoening in te slaan; hunne
raadgevingen weiden echter in den wiod
geslagen.
Er bestaat nu groot gevaar, dat de
staking zich zal uitbreiden over het gcheele
mijugebied.
DuitSCHLand.
Volgens de Deutsche Tageszeituug, zal
de Pruisische regeoring in de bres spnngeu
voor die geestelijken, speciaal de bij het
onderwijs werkzame, die mochten weigeren
den anti modernisten-eed af te leggen.
Spanje.
De Spaan8chc Senaat heeft een welsont-
werp onder handen, dat de neutraliteit in
het openbaar onderwys ten opzichte van
godsdienstige zaken invoert. Gelijk te ver
wachten vale, zijn de prelaten sterk tegen
dii ontwerp gekant. De bisschop van Ma
drid zeide, dal alle cultuurstatcn behalve
Fraukrjjk het godsdienstig onderwijs hadden
bybehouden en dat alle misdaad en
onzedelijkheid die men in Frankrijk kon
waarnemen, sinds de invoering van het
godsdienstloos onderwijs hadden toegeno
men. Dc Minister van Onderwijs verklaarde,
dat de regeering noch sectarisch, noch
jacobijnsch was eu slechts naar een liberale
regeling streefde. De school behoorde neu
traal te zijn in dien zin, dat er geen reli
gieuse dwang op hot onderwys werd uit
geoefend.
Belqie.
Te Bergen (Henegouwen) hebben, vol
gens een bericht uit Brussel aan het „Berl.
Tageblatt", de rechters het werk neder-
gelegd. Zy zjjn n.l. ontstemd, omdat zy
eiken dag zitting bebbeu en bovendien nu
eens civiele zaken dan weder strafzaken te
berechten krijgen. Door die overmaat van
arbeid achion zy zich al te zeer bezwaard
en daarom hadden zij den minister van
Justitie verzocht een hulpkamer in te stellen.
Dit verzoek werd echter niet ingewilligd.
Vrjjdag zou een zitting plaats hebben.
Aan de rechterstafei zat alleen de piesi-
dent, alle rechters echter hadden schrifte
lijk medegedeeld, dat zij den arbeid niet
zouden hervatton, voordat hun dienst beter
geregeld is
Rusland.
In de Rijksdoema werd Zaterdag het
voorstel der sociaal democraten en cadetten,
het wetsontwerp betreffende de afschaffing
van de doodstraf in de eerstvolgende ver
gadering aan de orde te stellen, na een
stormachtige beraadslaging met 161 stem
men van het centrum eu de rechterzijde
tegen 131 stemmen der oppositie verworpen
Te Kif ff bad een ambtenaar bij de
intendance, Lintsjeffski, zich van kant ge
maakt waarop een onderzoek werd inge
steld in het onder zyn beheer staande
magazijn.
By dit onderzoek bleek, dat Lintsjeffski
onder bet uingazyn een grootc geheime
bewaarplaats had aangelegd, waarin hij
voor Yeracheideno honderdduizenden aan
gestolen zaken verborgen had.
Bij nader onderzoek stootte men toeval
lig op een tweede deur, die door een
kunstmatig aangebrachten drukknop te
opeuen was en in een ruimte voerde, waarin
vele duizendon paren soldatenlaarzen waren
verborgen.
IIet rapport dek psychiaters.
De Tel. verneemt, dat het opschorten
van het verschijnen der brochure van prof.
Jelgersma, die een overdruk zou zijn van de
psychiatrische eu neurologische bladen, is
geschied op last van den Minister vau
Justitie.
De hoofdredacteur van dit wetenschap
pelijk tijdschrift, dr. J. v. d. Kolk, te
Oegstgeest, moet van het departement van
Justitie bericht ontvangen bebben, dat de
opname van het rapport in genoemde „Bla
den" ongeoorloofd wordt geacht.
Daardoor kan ook de brochure, die met
oen voorwoord van prof. Jelgersma zou
verschynen, voorloopig niet uitkomen.
Weduwen- en weezenfonds voor mili
tairen en gepens. militairen der
land- en zeemacht.
Wetsontwerpen zijn ingediend lo. tot
wijzigiug en aanvulling van de begrooting
der uitgaven van dit Fonds over 1910 eu
tot regeling van de ontvangsten en uitga
ven van het Foods voor 1911.
De wyzigingsontwerpen betreffen voor
namelijk de aanstelling van twee schrijvers
op jaarloon, aangezien met de diensten
van slechts één ambtenaar niot kan worden
volstaan.
Blijkens de Memorie van Toelichting tot
de w. o. tot regeling van de ontvangsten
en uitgaven van het Fonds voor 1911 zyn
de ontvangsten van dit jaar te zamen, a.
fond» der landmacht op f 251.868, waar
onder f 82.981 aan pensioenbijdragen en
f 150.000 aan subsidie van het Rjjk:
b. voor het foods der zeemacht op
f 179.000. waaronder f 31.423 aan pen
sioenbijdragen en f 85.000 aan subsidie
van het Rijk.
In het verslag van het fonds ovor het
tydvak van 1 Juli 1909 tot eu met 1 Juli
1910 wordt opgemerkt dat op het oogon-
blik het aantal deelgeiechtigden nog niet
met volkomen nauwkeurigheid is te bepalen.
Het kapitaal van het fonds der landmacht
bedraagt thans f 262.000, dat van der
zeemacht f 183.000.
Apothkkksluiting Hilversum.
To Hilversum wordt met 1 Januari
Zondagsstuiting in de apotheken ingevoerd.
Van de zes apotheken zullen 's Zondags
vyf gesloteu wezen. Voorloopig, zoolang
de wet niet gewijzigd is met dit voor
behoud (leneinde niet met de letter van
art. 3 der wet op de uitoefening dor artsenij-
kunst in conflict te komen) dat de locali-
teiteu, eventueel op verzoek, toegankelijk
gesteld zullen worden. Er zal echter geen
bevoegde hulp aanwezig zijn. En er wordt
niets aangenomen, gereedgemaakt ol afge
leverd.
De zesde apotheek, die Btei ds voldoende
aangeduid zal worden, is den geheelen
Zondag open, ook voor handverkoop. Er
zal echter niets aan huis bezorgd worden.
Publiek on medici zullen nog voldoende
voorboreid en voorgelicht weden Een
apart soort Zondagsdienst-copieën zal bij
iedere gereedgemaakte medicijn des Zon
dags worden afgegeven.
Het nieuwe beginsel-program der
S. D. A. P.
De commissie ter beoordeeling van het
beginselprogramma der S. D. A. P. heeft
haar rapport aan het Partijbestuur uitge
bracht.
Het Volk publiceert het in extenso. Wij
ontleeticn er het slot van het ontwerp-
program aan
„Het proletariaat kan den tegenstand
der kapitalistische klasse tegen de over
brenging der bedrijfsmiddelen van particu
lier en maatschappelijk bezit slechts breken
dooi de veroveriug de politieke macht.
Voor dit doel hebben zich over de geheele
wereld de arbeiders, die tot bewustzijn
van hnnne taak in den klassenstrijd zijn
gekomen, georganiseerd.
„De 8. D. A. P. in Nederland slelt zich
ten doel, ook het Nederlandsche proletariaat
te doen deelnemen aan dien internationalen
strijd der arbeidersklasse. Zy streeft naar
eenheid van dcD proletarischen klassenstrijd
en ondersteunt zooveel mogelijk elke eco
nomische of politieke beweging der arbeiders
ter verkryging van betere levensvoorwaar
den zoodanig, dat daardoor hun klasse-
bewustzyn en hunne macht tegenover de
bezittende klasse worden versterkt en de
economische ontwikkeling wordt bespoe
digd".