DAGBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN. I OPRUIMING Het voordeeligst voor het huishouden is het lOpCt. dividend van ons brood, No. 283. ZATERDAG 3 DECEMBER 1910. 7e JAARGANG HET MODERNISME EN HET VATICAAN. m BUITENLAND. in geld uitgekeerd f 10 f 25 per gezin. DE EEMLANDER. Hoofdredacteur K. O. K IJ KK K S. Abonnementsprijs: Per jaarf4.Franco per poat id. f5.60. Per 3 maanden id. fl.-Franco pm-post id. f 1.40. Afzonderlijke nummers f 0.05. Bureau: KI.KINC II.lt« 6. Telef. Interc. 18». Prijs rler Advertentiën Van 1 tot 5 regels f 0.40. Voor iedercn regel meer f 0.08. Iluiten het Kanton Amersfoort per regel f 0.10. (Bjj abonnement bolangryke korting). Tot plaatsing van advert, en reel, van buiten bet kanton Amersfoort in dit blad is „uitsluitend" gerechtigd het Alg. Binnen-en Buiten lundsch Advert.- bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr. 76-78 Amsterdam De Roomsche Curie heeft in den laatsten tijd de modernistische beweging in korten tijd verschillende Blagen trachten toe te brengen. De afzelbaarheid der pastoors werd opnieuw geregeld op een wijze, dat de bisschoppen eigenmachtig beslissen konden. De bewaking van kloosters en scholen, waarover reedB in dc encycliek tegen het modernisme was gehandeld, werd verscherpt. En eindelijk werd voor alle professoren der theologische faculteiten, ja voor alle priesters een eed vastgesteld, die hun meening voor altijd onder het gezag van de pauselijke autoriteit neerdrukt. leder- moet zweeren, niet aan de vrijheid dei- tekstkritiek, niet aan de ontwikkeling van het dogma, niet aan de onbevangenheid van den historicus te zullen gelooven; de in den Bijbel vermelde wonderen niet in allegorischeu zin te verstaan; geen mystiek, pantheïstisch of rationalistisch godsbegrip aan to nemen en nooit modernistische meeningen te huldigen. Voor do regeering van een staat, vooral van een protestantschen staat, was deze wetenschappelijke kuechting en onder drukking van iedere zelfstandige meening bij van staatswege bezoldigde hoogleeraren een bedenkelijk feit. Vandaar dat het gerucht reeds liep, dat de Pruisische re geering zich tegen de aflegging van dien eed verzet had en wy maakten reeds mel ding van een bericht van de Neue Freie PresBe, dat de reis van kardinaal Fischer naar Rome de volgende resultaten had opgeleverd: lo. betreffende de Eerste Com munie zou voorloopïg alles bij het oude blijven, maar langzamerhand zal de leeftijd voor de private communie tot op het tiende jaar wordeu gebracht,"terwijl de plechtige viering der communie ook in de toekomst zal blyven samenvallen met het verlaten van de school; 2o. de anti modernisten-eed zal door de R.-Katbolieke theologie profes soren aan de staatsuniversiteiten niet be hoeven te worden afgelegd; en 3o. de leerlingen der Duitscho seminaria zullen vrijgesteld worden van 't verbod om kranten en tijdschriften te lezen. Over de politiek van den tegenwoordi- gen Paus tegen het modernisme, die duB in Duitschland op verzet schijnt te stooten, heeft één dezer dagen professor Schnitzer, die in 1908 onder Vaticaansche pressie de collegezalen in Miinchen verlaten moest, nog eenige zeer interessante dingen gozegd. Hy sprak te Berlijn over de Borromaeus- encycliek en het modernisme en ving aan met er op te wyzen, dat het R.-Katholieke volk zoowel anders als verlichter was, dan zijn leiders wei meeneu. Professor Schnit zer zeide verder: „De strijd tegen het mo dernisme is de groote verteerende harts tocht van Pius X. Wie echter gelooft, dat onder een pausschap van Rampolla het modernisme minder vervolgd ware gewor den, die heeft het mis. Men hemelt tegen woordig Leo XIII op ten koste van Pius X. Maar 't is van hetzelfde laken een pak, alleen is het snit e#n weinig anders. Leo XIII, die den geestdriftvollen zanger van het R. Katholicisme, Schell, op den index plaatste, heeft met den modernen tijd nooit gedacht, alleen maar gekoketteerd. Zelfs door R. Katholieken wordt toegegeven, dat zeker het tweede deel van het pontificaat van Leo XIII het verpolitiekon van de K O O T K HALFJAAKLIJK8CHK H van Gegarneerde DAMESHOEDEN en FOURNITUREN |a»£ Tegen uiterst lage prijzen. lp J. W. H. AUF DEM B RI N K E. LANGESTRAAT 48 - AMERSFOORT. kerk gegolden heeft, waartegen ook in de kerk zelf oppositie gekomen is. „Men wenschte in Pius X 'n godsdien- stigen Paus te zien. Nu wilde hij ook een prediker der liefde zijn, maar de omstan digheden waren sterker dan hij. Hij kende de religie slechts als R. Katholicisme en dit slechts als de leer van de Roomsche Curie. Alloa in Christus hernieuwen, dat was zyn leuze, terwijl de hem geboden omvorming was: alles in het pausdom te hernieuwen. „Dat hij van het hoogste ambt in de kerk het politiek gebied niet scheiden kon, daarin ligt de ontroei-CDde tragiek van zijn pontificaat. Dat zyn daden sieeds in het meest scherpt contrast hebben gestaan tot zijn diepste gedachten en bedoelingen, dat is het tragische in hém. Hij is etn Paus, die meer aan politiek doet dan Leo XIII. Alleen is hij er niet zoo bedreven in als deze Allep in Christus vernieuwen is zijn doel, maar alles vernieuwt zich is Thomas van Aquino. „De denkbeelden van alle politiseerende pausen, te zamen gevat, dat is het ultra- montanisme, wel te onderscheiden van het tegenwoordige ultra-montane partijwezen. Het is de middeneeuwsche idee van het pausdom, dat do hoogste macht moet zijn ook in wereldsche zaken. Maar de ultra- montane opvatting van het Christendom is in werkelijkheid do algebeele afval van het Christendom en heeft niets meer gemeen met wat Christus verklaarde: „Mijn rijk is niet van deze wereld." „Pius X vertegenwoordigt het zuivere ultramontanisme. Hoe dieper en vaster hij in de middeneeuwen wortelt, des te scherper moet hij de negatie daarvan, het modernisme, bestryden. „Het modernisme stelt het ethische karakter van het R. Katholicisme op den voorgrond; het wil de democratische con stitutie in de kerk, terwijl de Paus het absolutisme vertegenwoordigt. Richt de Paus dc meest ondoordringbare scheidsmu ren op tusschen belijdenissen, zooiukthet modernisme die omver, terwijl het met d. andere geloovigen in de bevordering van het geluk, de verbetering van do mensch- heid en het zoeken van de waarheid wil samenwerken. Dat is reeds lang gemeengoed van wetenschap en literatuur geworden, wat het modernisme wil. Maar dat het niet Protestanten, maar R. Katholieken waren die de uitsprakeo, dat maakte indruk. „Do Paus moest eigenlijk de kerk van de nadeelen van het ultramontanisme bevrijden, terwijl hij nu alle wondcu aan 't modernisme wijt. Dn volkeren, die het R. Katholicisme uit augst trouw gebleven waren, Italië, Spanje, Portugal, Frankryk, vallen nu bij massa's af en wenden zich tot atheïsme en onverschilligheid. Had de encycliek gelijk, dan moesten de door talrijke monnikenscharen beschermde Ro- maansche volkoren de trouwste kinderen van het R. Katholicisme zijn. De feiten getuigen echter anders". De buitengewoon klare, ook naar den vorm voortreffelijke uitweidingen van pro fessor Schnitzer, vonden zeer veel byval onder het gehoor. Duitschland Do officieuze Norddeutsche Allgemeine Zeitung waarschuwt naar aanleiding van het onlangs in Marokko overkomene aan een Duitscber, die diende in het F r a n- sclie vreemdelingenlegioen de jonge Duitschers tegen dienstneming in dat korps. Ofschoon aldus het officieuze stuk reeds jureu achtereen er op gewe zen is, welk een treurig lot altijd hem wacht, die zich laat aanwerven voor het vreemdelingenlegioen, toch nemen er nog jaarlyks jonge Duitschers dienst. Laat dat lust tot avonturen of v-ees voor vervolging in het vaderland zijn, dat hen hiertoe drijft, zeker is, dat hun altijd een troostloos lot wacht, want het Fransche vreemdelingen- legioen laat z in soldaten slechts los, als ze op en ziek zijn. Om de dienstneming tegen te gaan, zullen er in de Duitsche leerboeken voor de lagere scholen stukken worden opgenomen uit een boek, dat het treurig lot der legioeusoldateu schildert. Ziedaar een waarschuwing, waarover men in Frankryk niet weinig ontstemd zal De Këlnische Volkszeiting deelt mede uit „de beste broD" vernomen te hebben, dat de positie van den heer v. Jagow, den politie presdent van Berlyn door den loop, die het strafproces van Moabit heeft ge nomen, zeer verzwakt is. Men verwacht met stelligheid, dit hy, zoodra het procea len einde is, zal worden verplaatst. Griekenland. Als verdacht van den treinaanslag op don minister-president Veniselos werd eer gisteren de boer Poelios uit Karditza in hechtenis genomen. Spanje. Een deputatie van Spaansche protestan ten heeft aan den voorzitter van hot con gres een verzoekschrift met honderdduizend onderteekeningen ter h.ind gesteld ter ver krijging van volledige godsdienstvrijheid. Portugal. Donderdag ia de nieuwe republikemsche rood en groene vlag te Lissabon ingewijd. Een buitengewoon talrijke stoet trok van het Raadhuis, waaromheen matrozen, sol daten eu stadenden waren opgesteld, naar de Avenue der Vrijheid waar de monigto voorby de vlag defileerde. Er heer8chte buitengewone geestdrift onder de tallooze menigte, die de straten vulde. Italië. Sigoor Bordi, de chef der Milaanscbe politie, die commissaris van politie is geweest in het district van Rome, waar het Vaticaan ataat en als zoodanig indirect belast was met het toezicht op 's Pausen veiligheid, heeft zijn mémoires uitgegeven en vertelt daarin, hoe de Paus, toen hem hot bericht van de aardbeving in Messiua bereikte, met alle geweld incognito naar Sicilië wilde vertrekken. Met groote moeite hebben de kardinaals den Paus van het plan afgebracht, dat immers groote veran dering had kunnen teweegbrengen in de verhouding van Vaticaan en Quirinaal. Volgens de laatste berichten uit Rome, schijnt de kans op een spoorweg staking weder grooter te worden. De ferrovieri hebben zich niet voldaan verklaard met de regeeringsvoorstellen tot lotsverbetering (minister Sacchi heeft, zooals beschuit en koek, daar zij worden vervaardigd van prima on zuivere grondstoffen. Ons brood is niet kleverig maar flink doorbak ken door onze speciale ovens, waardoor bet veel lichter verteerbaar en voedzamer is Reeds in Januari 1910 is. over 1909 Hen lette op de echte nootzoete tanresmaak van ons „Helkbrood" en „Qezondheidbrood", welke smaak alleen door de beste soorten tarwe kau worden gegeven, alsmede dat ons brood niet Is beschadigd door spoorwegvervoer enz-, alsmede waardoor zijn korsten niet taal. doeh croqnant zijn. Vraag een dividendboekje aan de Afdeeling „Broodfabriek" van Mcursing'e Machinale Fabrieken van Gebak, Amersfoort,

Historische kranten - Archief Eemland

De Eemlander | 1910 | | pagina 1