DAGBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN.
No. 290.
MAANDAG 12 DECEMBER 1910.
7e JAARGANG.
DE EEMBODE EN DE
VRIJMETSELARIJ.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
Hoofdredacteur R. O. KIJ liENS.
Bureau: KLKINE HaA« 6. Telet. Interc. 183.
Abonnementsprijs
Prijs der Adyertentiën
Per jaarf 4.-. Franco per
Van 1 tot 5 regels f 0.40. Voor iederen regel meer f 0.08.
post id. f 5.60. Per 3 maanden id. f 1.Franco per post
Buiten het Kanton Amorsfoort per regel f 0.10. (Bij
id. f 1.40. Afzonderlijke nummers f 0.05.
abonnement belangrijke korting).
Tot plaatsing van advert, en reel, van buiten het kanton Amersfoort in dit blad is „uitsluitend" gerechtigd het Alg. Binnen-eu Buitenlandsch Advert.- bureau D, Y. ALTA, Warmoesstr. 76-78 Amsterdam
In de Eembode zijn de artikelen over
de Vrijmetselarij ten einde anonieme
ingezonden scheldstukken van den eersten
den besten X zijn natuurlijk beneden onze
aandacht en men moet verbaasd staan
over de onwetendheid of driestheid waarmee
de redactie haar publiek wil inlichten.
Terwijl ieder beschaafd mensch tegenwoordig
het doel der orde kent, men al de zoo
genaamde „geheimen" voor enkele stuivers
uit boeken kan vernemen, worden in de
Eembode nog eens als versch opgediend
alle fantastische en kwaadwillige verhalen,
in vroeger eeuwen door de priesterschap
verzonnen.
De schrijver had waarlijk beter gedaan
met de pauselijke bibliotheek eens te
raadplegen; daar weet men precies wat de
vrijmetselarij is, wat ze wil, wat hare zoo
genaamde geheimen zijn, enz. Dan had
hij niet zijn toevlucht behoeven te nemen
tot dubbeltjes sensatie-litteratuur.
Hoe onzinnig do artikelen der Eembode
zijn, kan alleen reeds hieruit blijken, dat
de vrijmetselaars daarin zeer vriendelijk
worden aangeduid als aanstichters tot
koningsmoord.
Als men even wil bedenken, dat prins
Frcderik der Nederlanden gedurende vijf
enzestig jaar Grootmeester Nationaal der
Orde iu Nederland is geweest, dat prins
Alexander, broeder van onze Koningin,
dezen als zoodanig is opgevolgd, dat ver
schillende vorsten in Europa tot de orde
behooren of behoorden, of daarvan Groot
meesters zijn of waren, dan zal men hot
onzinnige van die bewering spoedig inzien.
Koning Oscar II van Zweden schreef:
„Ik ben reeds ruim 50 jaren vrijmetselaar
en ik moet verklaren, dat deze vereeniging
hooger in mijne schatting staat dan elke
andere vereeniging. Ik heb de vrijmetselarij
en alles wat daarmede in verband staat,
hartelijk lief".
En Ernst II, Hertog van Saksen-Coburg
Gotha sprak de volgende woorden: „De
vorsten zijn geboren vrijmetselaars, want
hun plichteu zijn niets meer en niets minder
dan mafonm'eke".
De vrijmetselaar trouwens eerbiedigt
juist in het hoofd van den Staat, onver
schillig welke de regeeringsvorm zij, het
verheven karakter van den vertegenwoor
diger van het hoogste gezag.
Verder heet het, dat de vrijmetselaren
het op de verwoesting van den godsdienst
toeleggen. In' de eerste plaats zij opge
merkt, dat de vrijmetselarij niets wil ver
woesten en in de allereerste plaats den
godsdienst niet. Maar, wat velen voor
„godsdienst" aan den man zoeken te brengen,
is in het oog van anderen slechts bijgeloof,
slechts onderwerping aan clericaal despo
tisme.
Godsdienst vraagt de vrijwillige erken
ning van religieuse waarheden; het cleri-
calisme eischt onderwerping, ook van den
niet-overtuigde, wil beïnvloeding van de
staatsorganen door kerkelijke leerstellingen.
Eerlijke godsdieustige overtuiging dwingt
tot eerbied; het machtsverlangen van den
clericaal maakt een krachtig „halt" noodig.
Maar de vrijmetselarij als zoodanig be
moeit zich met dit „halt" toeroepen niet.
Uit den aard der zaak zijn de vrijmet
selaren min of meer vrijzinnive beginselen
toegedaan hoewel de Loge ook anti-
revolutionnaire en roomscbe leden telt
en gruwen zijn van de tyrannie.
En in do eerste plaats van de tyrannie
des geestcs, aan welke tyrauuie de room-
sche clerus zich schuldig maakt.
De roomsche mag er geen vrijheid van
geweten op nahouden.
Paus Pius IX vaardigde den 8 Decem
ber 1864 de encycliek Syllabus errorum
uit, die de volslagen verslaving van den
menschelijken geest wil. In deze encycliek
staat o.a.:
„De vrijheid van geweten, en de
vrijheid van godsdienstige vercering,
die als ieders ïecht erkend zouden
kunnen worden, worden als een zielvcr-
dervende en onzinnige meening ver
oordeeld".
Schiijven, zooals men denkt, mag men
ook niet. Nog dezer dagen lazen we in de
Limburger Koerier een sommatie aan de
roomsch-katholieke kerkelijke overheid om
tegen de Maasbode eens op te treden en
„in het belang der katholieke zaak, aau
die eigendunkelijke verketteringsmethode
van een tot canonnick vonnissen niet be
voegde nu op doorslaande wijze eens een
einde te maken".
Lezen wat men zelf wil. mag men al
evenmin. Nog onlangs is hier ter stede
in een vereenigiug door den geestelijken
adviseur gewaarschuwd geen neutrale
bladen te lezen. Uit vrees natuurlijk; want
het lezen van niet-roomsche lectuur zou
den minder ontwikkelde aan het denken
kunnen brengen en dau was het vermoe
delijk uit met de macht van den clerus.
Van zulk een tyrannie is ieder vrij man,
ieder ontwikkeld mensch een vijand en
als zoodanig zijn vrijmetselaren en clericalen
elkanders tegenvoeters.
Maar dat is heel iets anders dan de
beschuldiging van iets tegen den godsdienst
te oudernemen.
Vernietigers van de R. K. kerk zijn zij
al evenmin. Hot ligt niet in den aard van
hun werkkring en, gesteld een oogenblik
dat dit zoo ware, dan zouden zij in de
tegenwoordige tijden gerust vacantie kunnen
nemen, want niemand die dit werk zekerder
verricht dan de tegenwoordige paus.
Men leze maar eens de encycliek tegen
het modernisme.
Waarom toch, vraagt men zichzelf onwil
keurig af, moet het doel dor vrijmetselaars
steeds weer bij onontwikkelden verdacht
worden gemaakt, terwijl toch ieder, die er
belang in stelt, kan lezen de statuten der
orde, die vermelden dat:
„Zij bedoelt de bevordering van de
veelzijdige, harmonische ontwikkeling der
menschheid, te beginnen bij het individu.
Zij leert als eerste raenschenplicht toe
wijding, zoo noodig zelfopoffering aan het
welzijn dor gemeenschap. Zg zoekt op,
wat de mcnschen en volken verbindt en
tracht weg te nemen, wat do geesten en
gemoederen verdeelt. Zij streeft naar de
toepassing van deze beginselen in het
maatschappelijk leven en verleent rnede-
werkiug en steun overal, waar men op
denzelfden grondslag het welzijn van de
maatschappij poogt te bevorderen."
Wie zulk een schoon doel verdacht
tracht te maken veroordeelt zichzelf.
Turkije
De Osmannische Lloyd verneemt uit
Jerusalem, dat de Droezen, dio reeds sedert
vier maanden in openlijken opstand tegen
do Turksche regeering zij, Bteeds stout
moediger beginnen op te treden. Zoo heb
ben zg Woensdag, om den dood van hun
Sjeik, die door de troepen van Sami Pasja
geëxecuteerd werd, te wreken, een beduï-
nendorp overvallen en de geheelc Turksche
bezetting ervan, benevens meer dan honderd
Arabische christenen, uitgemoord.
Een telegram uit Damas meldt, dat een
troep bereden Droezen het station van
Katrane op de lijn vau Hedsjez, ongeveer
130 kilometer ten zuiden van Deera, hebben
aangevallen. Zij maakten zich van het
station meesteren vernielden de spoorbanen.
Zeven bataljons van het derde legerkorps
zijn naar Yemen vertrokken. Nog acht
andere benevens verscheidene bataljons van
het eerste korps, zullen volgen, terwijl ook
de divisie die te Tzebizonde staat, naar het
terrein der vijandelijkheden zal worden
gezonden. Officieele telegrammen noemen
den toestand in het noorden van Yemen
ernstig. Er staan niet minder dan 25.000
opstandelingen in het veld, onder bevel
van den Iman Yabia.
Eon later bericht meldt, dat een deel
der Christen bevolking, der ambtenaren en
van het garnizoen van Kevoc is vermoord
geworden door 50.000 plunderende Bedouï-
uen en Droezen, die bovendien den trein
naar Medina deden ontsporen.
Spanje.
De gemeenteraad van Madrid heeft
besloten een som van 100.000 peseta's
beschikbaar te stellen voor den bouw van
eeu cremotorium op de centrale begraaf
plaats.
Dit is dan het eerste crematorium dat
in Spanje wordt opgericht.
Amerika
Het plan was in 1913 een wereldten
toonstelling te New York te houden. Het
komitee, dat met 't onderzoek van de
kansen van slagen eener dergelijke onder-
nemiug belast was, heeft nu echter ongunstig
gerapporteerd. De tijd tot voorbereidiug
wordt te kort geacht. De geldmiddelen
zullen niet kunnen worden opgebracht.
Deze tentoonstelling zou die van San
Francisco, en ook do misschien nog te
New Orleans te houden tentoonstelling,
schade berokkenen en de verkeersmiddelen
en hotels in New York waren niet in staat
om deu aandrang van vreemdelingen te
kunnen beheerschen.
Ook wee? de commissie er op, dat een
door de tentoonstelling kunstmatig opge
wekte „boom" wel eens door een reactie
zou kunnen worden gevolgd. Ten slotte
zegt de commissie nog, dat aangezien bet
tentoonstellingsplan was opgekomen naar
aanleiding van het denkbeeld eener
waardige viering van het 300-jarig bestaan
van New York en volgens de laatste onder
zoekingen het zeer twijfelachtig is, of
New York wel in 't jaar 1613 is gesticht
geworden, het jaar 1913 als tijdstip van
de driehonderdjarige viering eveneens
dubieus werd.
Een beslissing is op dit rapport nog
niet gevallen, maar men verwacht als vrij
zeker, dat we een wereldtentoonstelling
minder zullen hebben.
Uit New York wordt aan The Daily
Telegraph bericht dat de politie-autoritei-
ten vastbesloten zijn zoolang invallen te
doen in al de wijken in de stad, waar do
meerderheid der bevolking uit buitenlau-
ders bestaat, tot zg de helschc organisatie,
bekend als de „Zwarde Iiand", die
kinderen steelt, kleine kooplieden brand
schat en zich nu en dan aan moorden
schuldig maakt, totaal zal hebben uitgo-
rooid.
Uit een onderzoek, ingesteld door het
Italiaanscho bureau van de New Yorksche
politie moet gebleken zjjn, dat in de
hoofdstad een centraal-bureau van do
Zwarte Hand is gevestigd, dat, wat haar
optreden betreft, groote overeenkomst
vertoont met do Italiaansche Comorra en
dat .vertakkingen heeft in verschillende
groote Amerikaan8cho steden.
Commissie Leoerbezuinioino,
De samenstelling der Commissie van
legerbezuiniging gevolg van de aan
neming der motie-Marchant is naar
men bericht als volgt:
Uit de Eerste Kamer zou zitting heb
ben, behalve de heer 't Hooft, voorzitter,
de heer Vermeulen; uit de Tweede Kamer
de heeren Duymaer van Twist, Marchant,
De Geer, Van Vuuren, Verbey en Ter
Laan. Voorts als financieel-administratieve
specialiteit de heer Lauibrechtsen Van
Ritthem, te Amsterdam, dio dus het eenige
niet parlementaire lid van de commissie
zou zjjn.
Het voornemen is tevens aan de com
missie enkele adviseerende leden toe te
voegen.
Aanvankelijk zou de heer Vliegen aan
gezocht zijn, doch de fractie der S. D. A.
P. stond er zeer terecht op, dat haar lid
de heer Ter Laan, die van de niet mili
taire leden der Kamer stellig het best van
legertoestanden op de hoogte is, zou wor
den opgenomen waartegen in den be
ginne van zekere zijde ernstig bezwaar
bestond.
Dk nota over Kustverdediging.
Sedert enkele dagen is de door de Regee-
ring toegezegde Nota met betrekking tot
het wetsontwerp in zake het 40 millioen-
fonds in behandeling bij het Departement
van Oorlog. Het ontwerp werd samenge
steld door den chef van den Generalen- en
dien van den Marinestaf.
Niet volstaan is met oen kort uittreksel
te geven uit het geheime Rapport van
1904, doch getracht, is volgens de Avp.
aannemelijk te maken dat aan do voor
gestelde voorzieningen behoefte zou be
staan.
Mr. Van Everdingen gearresteerd.
Mr. Van Everdingen, die verlof had
gekregen in verband met een faillissement
zaak te Delft, waarin hij curator was, is
den 13n November te Tandjong Pnok
gearresteerd toen hij per Rumphius aan
kwam. Hij bevindt zich thans in voorloopig
arrest.
Kilometerboekjes.
Naar wij vernemen zal binnenkort van
wege de Staatsspoorweg Maatschappij een
oveizicht verschijnen van de voornaamste
bepalingen der nieuwe reizigcrBtarieven.
