DAGBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN.
No, 304.
DONDERDAG 29 DECEMBER 1910.
7e JAARGA
VRIJHANDEL EN INDUSTRIE.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
DE EEMLANDER.
Hoot <1 redacteur R. O. RIJ KR 91 S.
Bureau: KLEINE Ha4G O. Telet. Interc. 183.
Abonnementsprijs:
Prijs der Advertentiën:
Per jaarf 4.Franco per
post id. fö.60. Per 3 maanden id. f 1.Franco per post
id. f 1.40. Afzonderlijke nummers f 0..05.
Van 1 tot 5 regels f 0.40. Voor iederen regel meer f 0.08.
Buiten het Kanton Amersfoort per regel f 0.10. (Bij
abonnement belangrijke korting).
Tot plaatsing van advert, en reel, van buiten het kantor. Amersfoort in dit blad is „uitsluitend" gerechtigd het Alg. Binnen-en Buitenlandsch Advert.-bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr. 76-7b Amsterdam
De dappere strijdster voor het behoud
van ons vrijhandelsstelscl, de vereeniging
„Hei Yrijo Ruilverkeer", zet in een juist
verschenen vlugschrift duidelijk uiteen, hoe
ouze bloeiende margarine-industrie haar
succes goeddeels dankt aan ons handels
stelsel. Nederlaud i6 voor heel de wereld
de groote exporteur vau margarine. Geen
enkel laud voert een hoeveelheid van be-
teckenis uit. Alleen Frankrijk exporteert
ongeveer 2 millioen K.Geen bagatel in
vergelijking van de millioenen kilo's, die
onze fabrikanten op de buitenlandsche markt
brengen.
De bederfelijkheid van het product
noodzaakt toi spoedigen en veelvuldigen
omzet. Dat maakt de winst op de trans
actie zeer gering. Voor den margarine-
fabrikant 19 daarom in de eerste plaats
eisch dat elke factor, die ongunstig kan
inwerken op den productieprijs, wordt weg
genomen. In ons land is de invoer van
alle grondstoffen vrij. Op de oliën, be-
noodigd voor de fabricatie, staat een in
voerrecht vau f 0.55 per 100 kilo, dat is
ongeveer 1ll/2 procent der waarde. In
vele Europcesche landen (behalve Engeland
zijn daarentegen de grondstoffen óf protec
tionistisch, óf fiscaal belast. De groote
protectionistisch» mogendheden, Oostenrijk,
Zwitserland en Frankrijk, gingen zelfs in
latere jaren nog tot verhooging der invoer
rechten op grondstoffen over. 't Gevolg
was, dat de stelling dei vrijhandelaren
werd bewezen: de binnenlandsche voort
brenger van de benoodigde grondstof ver
hoogde zijn prijs ongeveer met het invoer
recht, dat de Staat hief. Voor den fabrikant
peteek^nde dat, de onmogelijkheid op de
wereldmarkt mede te dingen. Duitschland
bewijst die waarheid. De Duitsche fabri
kanten voeren een onbeduidende hoeveel
heid uit.
Hoe de hooge rechten verlammend
werken op de industrie, bewijst genoemd
vlugschrift door de volgende feiten.
Vóór 1888 waren Hamburg en Bremen
Dog niet aangesloten bij het Tolverbond
De Nederlandsche fabrikanten zetten in die
Oude Hansasteden hun product af. Toch
was er vlak bij Hamburg, in Altona, de
grootste margarinefabriek van Duitschland.
Hoe kwam het, dat zij, spijt zoo belaugrijk
minder transportkosten en de mogelijkheid
steeds vertch te leveren, niet kon concur-
reeren met de Hollanders? Omdat ze lag
op Pruisisch gebied en de invoerrechten
op de grondstoffen haar de mededinging
op de buitenlandsche markt onmogelijk
maakten En wat bleek in het beschermend
gebied zelve? De Duitschc fabrikanten, die
door het hooge recht, van f 18 per 100
kilo tegen buitenlandsche concurrentie
werden beschermd, waren, wat de hoeda
nigheid van hun product betreft, zoozeer
bij de Hollanders ten achteren geraakt, dat
het dezen, die op het Duit9che gebied de
concurrentie aanbonden, gelukte een zeer
belangrijk deel der Duitsche markt te
veroveren.
Een protectionist zal misschien dadelijk
uitroepen: men moet anders doen. Laat de
grondstoffen vrij en hef een hoog recht op
den invoer van margarine en de zaak is
gezond. Die protectionistische illusie zal in
rook vervliegen, al9 men op België let.
Daar heeft men dat heerlijk ideaal van den
protectionist: vrijdom van grondstoffen en
£0 fr, rechten op 100, kilo margarine.
Doch behalve oliën, heeft de margarine-
industrie groote hoeveelheden melk noodig.
Een goed pretectionist eischt bescherming
van alle takken van bedrijf. Hij moet het
dus toejuichen, dat België deu vee-invoer
zeer bemoeilijkt. Eeuzijdig toch mag men
niet zijn, de veeboer heeft evengoed recht
op hooge veeprijzen door bescherming als
de industrieel. De Belgische wetgever heeft
er ook zoo over gedacht. Hij heeft bereikt,
dat de productie van melk zoo klein is
gebleven, dat van uitvoer van margarine
uit België geen sprake kan zijn.
En dan zij nog vermeld, dat bij het
schoone protectio-ideaal, dat België op
margarinegebied heeft verwezenlijkt
meer dan 90% van de geheele margarine-
productie in België in handen is van de
Hollanders.
Maar Engeland dan, vraagt de voor
stander van hoogo rechten. Oogenschijnlijk
is dit een sterk wapen. Doch ook slechts
schijnbaar. Dat in dat land de margarine
industrie niet tot ontwikkeling kwam, vond
eenvoudig zijn oorzaak in de te geringe
melkproductie, waardoor de melkprijzen
zeer hoog bleven en zich zelf tot 50%
bo\en de Nederlandsche handhaafden. Dit
sloot een ernstige mededinging der Eu-
gelsche industrie uit, zoodat dc Nederlan
ders zich van hei afzetgebied in Groot-
Brittanje gemakkelijk konden meester
maken.
Denemarken, dat in zoovele opzichten
op zuivelgebied ons land, Holland evenaart,
heeft door een averechtsch stelsel van be
scherming den uitvoer vau margarine zeer
belemmerd. Onredelijke voorschriften, zoo
als het verbod van kleuren der margarine,
hebben den export teruggehouden.
Nederland is in allo opzichten wijzer
geweest. In geen enkel opzicht heeft het de
margarine-industrie ecnige belemmering in
den weg gelegd en juist daardoor is het,
gegeven de zaakkennis en de energie der
fabrikanten, het centrum geworden van
dezen hoogst belangrijken tak van nijver
heid
Chineesche hervormingen.
Chioa ligt in het oosten, in het verre
oosten elk oogenblik wordt dat door
ons, westerlingen, bemerkt aan den eigen-
aardigen gang van zaken in de Chineesche
politiek. Yan een vaste gedragslijn is
nooit sprake, ze wordt althans, indieu ze
al mocht bestaan, nooit openbaar. Nieuwe
maatregelen worden aangeprezen, maar
komen in tientallen van jaren niet tot
stand; alles blijft slepende lotdat, geheel
onverwachts en onvoorbereid, een ingrij
pende hervorming plotseling verwezenlijkt is.
Zoo zyn de hervormingspartijen in China
al tientallen van jaren aan het werk, en
vooral sedert een jaar of vijftien, na den
ongelukkigen afloop van den oorlog tegen
Japan. Nu en dan schijnt 't, alsof de mo
derne denkbeelden snel bun intree zullen
doen in het Rijk van het Midden men
denke aan de hervormingsbevliegingen van
den vorigen Keizer; aan de plannen, toe
geschreven aan Joean-sji kai maar
daarna hoort men er niets meer van en
met enkele uitzonderingen blijft alles bij
het oude. "Wel tienmaal verluidde, dat de
mode der haar-staarten afgeschaft zou
worden, maar uóg loopt geen fat6oenlyk
Chinees zonder staart. Zoo gaat 't met alles.
Intusschcn blyft hot visten en woelen.
Voor den vorm zijn er ook reeds belang
rijke wijzigingen gebracht in het bestuurs-
stelsel en de administratie eu men weet,
dat zelfs een nationale vergadering zitting
houdt. Yan een parlement en van verant
woordelijke ministers is men echter nog
ver of. 't Gevolg vau al die maatregelen
op 't papier en van de nooit verwezenlijkte
goede voornemens is echter, dat de voor-
uitstrevenden io do nationale vergadering
aandringen en heftiger optreden.
Eenign dagen geleden hernieuwde de
vergadering een reeds vroeger ingediend
adres aan den tr-oo, waarbij de vervanging
van deu Grooten Raad door een Ministerie
gevraagd, of liever geëischt werd. Maar
nog werd er door de vergadering over dit
adres beraadslaagd, toen er reeds van
regeeringswege een dreigend edict ver
scheen o. a. behelzende dat de afgevaar
digden uit Moekden (die bijzonder brutaal
geweest moeten zijn) door de politie naar
huis teruggebracht zouden worden. Meteen
liep het gerucht dut 2000 oian troepen
naar Pao-ting en Tientsin gezonden waren,
omdat de studenten er oproerig werden.
Toch was dc houding van de nationale
vergadering niet zonder invloed gebleven.
Want achteraf blijkt, dat prins Tsiing een
verzoek om outslag had ingediend dat
echter niet werd aangenomen en Zondag
verscheen een keizerlijk besluit, aan bet
„coustitutioneele bureau gelastende, spoe
dig oen groudwettelijk program mat bepa
lingen voor een verantwoordelijk ministerie
bij den troon in te dienen.
Of het er ditmaal van komen zal?
Duitschland,
In een oproep aan alle Duitschers vor-
zoekt de Kraus-Vereenigiog te Munchen
om bijdragen voor een fonds tot onder-
steuuing van de slachtoffers van den mo?
demistenced. Zoo wordt gezegd:
„De Duitsche Katholieke geestelijkheid
staat op 't oogenblik tegenover een groote
ramp. Men dwingt haar tot een eed, die
inet het geweten van ieder, van vooroor-
doelen vrij mensch strijdt en die tegen
een ontwikkeling van de beschaving der
geloovigo Katholieken gericht is.
„Wel hebben vele geestelijken reeds
den eed afgelegd; voor velen bracht hij
dan ook geen moeilijkheden. Maar op een
kleine schaar oiag men rekenen, die vast
besloten is, liever alleo tegenspoed te
dulden, dan zich met een gelofte te belas
ten, waartegen het geweten in opstand
komt. Anderen kunnen nog op het laatste
oogenblik voor doffo onderwerping bewaard
blijven, wanneer zy vernemen, dat zij niet
alleen staan, maar dat hun een behulpzame
haud geboden wordt
„Helpt ons een fonds te scheppen, dat
ons voor heden en toekomst in staat stelt
dergelijkeo geestelijken of candidaat-
gecstelijken door studiebeurzen en geleende
bedragen nieuwe beroepen en bestaanswijzen
te ontsluiten, en ten slotte inrichtingen tot
het verschaffen van onderkomen in 't leven
ie roepen. Ieder, ook het geringste bedrag
is welkom. Men zende de bedragen aan het
met dit doel opgerichte „Separatkonto der
Krausgesellschaft e. V." bij de Beiersche
handelsbank te Miinchen, Maffelstrasse 5.
Verantwoording van de binnengekomen
geldsommen zal worden gedaan in het
tijdschrift: „Das neue Jahrhnndert"."
Onderteekend is de oproep door don
ondervoorzitter der vereemgiüg, Land-
gerichtsrat Gustav Ziegler uit Kempten,
en door nog twee leden uit het bestuur.
Ondersteund wordt de oproep door een
groot aantal personen van Daarn, o- w. dr.
Ludwig Ganghofer uit MiiDchen, prof.
dr. Walter Goetz uit Tiibingen, denhoofd-
bibliothckarÏ8 dr. Karl Geiger, prof. dr.
Fried, Nippold uit Oberursel, den hulpgees
telijke Oskar Geyer uit Miinchen, den
schilder Hans Diez, den schryver Leopold
Katscher, e. a.
Portugal.
De Portugeesche Staatscourant bevat
twee regeenngsbesluiten, waarbij do wet
op het burgerlijk huwelijk en die op do
erkenning van natuurlijke kinderen wor
den afgekondigd.
Italië.
Naar aanleiding van de toenemende beroe
ring onder de spoorwegarbeiders had een
conferentie plaats tusachen Luzzatti en
den Minister van Publieke Werken. Het
referendum bleek relatief onvoldoende
[let voorstel der Regeering had 90.000 ad
haesiebctuigingOD ontvangen. De spoorweg
arbeiders verklaarden eenstemmig, dat zi
tot de uiterste middelen zouden overgaa
wanneer hun eischen werden afgewezer.
Turkije.
De oncenigheid in de comitépartij neemt
met den dag toe. Een deel der Jong-
Turksche afgevaardigden, waaronder zij
die zich onlangs by de motie van vertrou
wen in de regeering van stemming ont
hielden, verlangt een onderzoek van het
geval Risa Nuri en een interpellatie over
de onderdrukking van het blad Jeune Turc;
een ander deel steunt het Kabinet. De
grootvizier dreigt weer met zijn demissie.
Door het conflict tusschen den Jong-Turk
Ismet en den Minister van Binnenlandsche
Zaken Talaat Bey onlangs in de Kamer,
ia deze verdeeldheid nog verscherpt. Wan
neer Ismet, zooals Talaat verlangt, door de
comitéparty wordt uitgestooten, zullen 20
afgevaardigden, voor 't meerendeel Alba-
neezen, hem volgen.
Het comité besloot Dinsdag in principo
tot een wijziging van het ministerie, zonder
evenwel details vast te stellen. Een be
denkelijk verschijnsel is het, dat weer
officieren zich in de politiek gaan mengen,
hetgeen op groote ontevredenheid onder
het leger ovor het comité wijst. Naar
verluidt zijn uit Monastir en uit Saloniki
verschillende officieren met een geheime
opdracht in Constantinopel aangekomen.
De Papendrkchtsche Zaak.
De N. Rott. Ct. deelt mede, dat de
Orde van Advocaten te Rotterdam in haar
dezer dagen gehouden jaarvergadering aan
haar Raad van Toezicht en Discipline
heeft opgedragen aan rar. W. Dicke, te
Dordrecht, een sympathiebetuiging te doen
toekomen, naar aanleiding van diens optre
den in de Papendrechtsche zaak.
Electrische centrale in Gelderland
en Overi.tshl.
Te Zutphen is eene vergadering gehou
den van het centraal comité voor electrici-