DAGBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN.
No. 2.
DINSDAG 3 JANUARI 1911.
8e JAARGANG
BIJ HET CHRISTELIJK ONDERWIJS.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
DE EEMLANDER
Hoofdredacteur K. <J. RIJHENS.
m
Bureau: KI.EINE HAifl 6. Telef. (ntere. ISS.
Abonnementsprijs
Per jaarf 4.Franco per
post id. f5,60. Per 3 maanden id. f 1.Franco per post
id. f 1.40. Afzonderlijke nummers f 0.05.
Prijs der Adverlentil'u
Van 1 tot 5 rogels f 0.40. Voor iederen regel meer f 0.08.
Buiten het Kanton Amersfoort per regel f 0.10. (Bij
abounemcot belangrijke kortiDg).
Tot plaatsing van advert, en reel, van buiten het kanton Amersfoort in dit blad is „uitsluitend" gerechtigd het Alg. Binnen- en Buitenlandsch Advert.- bureau D. Y. ALTA,$ Warmoesstr. 7'>- 78 Amsterdam
Voor eenigeo tijd hebben wij melding
gemaakt van het oordeel van den heer
Fabius over de hoofdeobenoemingen bij
het bijzondor onderwijs. Wat deze autoriteit
in onderwijszaken schreef over de benoe
ming van „inferieure" personen, is in
geen enkel opzicht weerlegd geworden
Integendeel, christelijkeschoolbiaden hebben
de waarheid zijner critiek gestaafd. Zoo
vermeldde „De School met den Bijbel"
in zijn nummer van 13 Dec. j.l., hoe hvt
noe niet zoo lang geleden toeging bij de
bonoeming van een christelijk schoolhoofd.
Voor de vacanto plaats hadden zich 13
sollicitanten aangemeld, die even zooveel
sollicitatiebrieven hadden geschreven.
„Op een vergadering van kerkvoogden
en notabelon. werden gelezen de schoone
epistels. Nu konden de heeren uit het
schrift heel wat zien. En daar is ook veel
uit te lezen. Maar zij waren experts bij
uitnemendheid. De eene brief was keurig
begonnen, ntaar het slot was minder fraai.
En klonk het niet aan 't eind van de
tafel: die moeten wc niet, hij is niet stand
vastig
Lazen de heeren niet uit het schrift van
den eene hoogmoed, uit dat van den ander,
dat hij een achterdochtig mensch was
Spraken ze bij een derde niet van onop
rechtheid Zoo ziet men, dat men voor
zichtig moet zijn. Geen onnoodige krullen,
geen buitengewoon mooi schrift dus voort
aan in sollicitatiebrieven. Schrijf niet achter
over, schrijf, zooals ge zijn moet: natuurlijk,
oprecht."
De moderne „schriftgeleerden kozeu
eindelijk een vijftal candidaten uit. Infor
maties werden niet noodig geacht. De
vijf gelukkigen moesten een tweede proef
afleggen, die het christelijke schoolblad
aldus beschrijft:
„En 't vijftal kwam en tippelde ter
echole. 't Was negen uur en om half
twaalf zou de proefles afgeloopen zijn Et-
zou worden gebeden, uit den Bijbel verteld
on gerekend.
Elk half uur een ander voor de klas en
ioder begon met gebed.
't Gebed behoorde bij de proef, evenals
de vei telling en de rekenles. Daartoe acht
ten de heeren het gebod niet te heilig.
Het zou de proef zjjn op de som. Ver
moedelijk hadden zij niet uit het schrift
kunnen lezen, wie voor hun school het
zwaarst in de leer was. Het gebed zou de
thormometor zijn.
Wie gruwt niet van zoo'n proef, wie
wenschte niet dat deze vivisectie niet ware
het werk van een predikant, van commis
sieleden eener school met den Bijbel!"
Na deze vertooning kwam de derde
proef:
„In 't galmen van psalmen en 't lezen
der schrift, zou het tweede deel van 't
vergelijkend examen bestaan. En ze togen
tempelwaarts, met ernstig gelaat en één
voor één stonden ze op om uit Gods heilig
woord een dierbaar stuk te lezen.
En aller ziel en zang smolt luidkeels
zich ineen en hoort de Psalmen van
Datheen. Pardon, zoo was het niet, elk
las een hoofdstuk uit den Bijbel en
galmde in 't weinig gevulde kerkgebouw
zijn psalm.
Toen waren de heeren tevreden. Ze
wisten genoeg. Informatiën behooren tot
den nieuweren tijd; inlichtingen bij het
schooltoezicht, wie dacht er daar aan!
Zij waren keurmeesters. Hun kinderen
zouden toevertrouwd worden voortaan
aan den man hunner keuze in den vol-
strekten ziu. Om twee uur reeds werd
één uit het vijftal benoemd tot hoofd dei-
school."
Frankrijk.
In de Fransche Kamer is in Februari
1910 het voorstel ingediend tot afschaffing
van den nachtarbeid in de bakkerijen.
Het voorstel werd naar een commissie
verwezen, die nu gunstig rapporteeren zal.
De commissie kwatn tot de volgende
conclusiesHet broqd kan overdag beter
en zuiverder gebakken worden; het tech
nisch zeer achtergebleven bakkersbedrijf
zai door het verbod van don nachtarbeid
zich technisch ontwikkelen en omvormen.
De werknemers zijn éénstemmig in den
eisch van den arbeid overdag en ook de
werkgevess zullen een betere regeling van
den arbeidstijd als een weldaad ondervin
den. De consumenten in het grootste deel
van Frankrijk zouden van de veranderde
arbcidsindeeling niets- gewaar worden,
alleen in zekere wijken van Parijs zou een
verlating in de broodIcveMntie het gevolg
zijn. Daarvoor in do plaats krijgen de
verbruikers echter frisschcr en zuiverder
brood.
Op al deze gronden stelt de commissie
voor, een wet uit te vaardigen, die het
bakken van brood tusschen 9 uur 's avonds
en 5 uur 's morgens verbiedt. De gezamen
lijke bakkerijen, zonder ondei scheid met
betrekking tot haar grootte, moeteu ge
lijkelijk onder de wet vallen.
Duitschland.
In het jaarverslag der Berlijnsche Kamer
van Koophandel betoogt deze met cijfers,
dat de invoering der nieuwe rijks-directe
belastingen, die van liet zwart blauwe blok,
een vcrderfelijken invloed hebben gehad
op het handelsleven, en dat er tal van
kleine luiden door vernietigd zijn.
Een Duitsch blad bevat een artikel
tegen de doodstraf van de hand van nie
mand minder dan Roindcl, gepensionneerd
beul. Deze verzet zich vooral tegen de
doodstraf, zooals die in Duitschland wordt
toegepast, d. w. z. niet in het oponbaar.
Zoodra de terechtstelling niet in het open
baar geschiedt, zegt Rcindel, is het voor
beeld voor de anderen verloren. Het ergst
voor den man, die de straf moet onder
gaan, ziju de minuten, die er aan vooraf
gaan. De man, die ter dood wordt gebracht,
is reeds half dood, voordat de operatie is
geschied.
Toorts vertelde Reindel, dat voor do
beuls de room van de melk is. Vroeger
kregen zij wel 300 mark voor de executie,
tegenwoordig slechts honderd. En dan
komt het nog veel minder dikwijls voor
ook.
Ei zal dit jaar waarschijnlijk veel over
de doodstraf gesproken worden, want de
strafrechthervorming komt aan de orde.
Spanje.
De minis' ers hebben, overwegende dat
het eerste gedeelte van hun program is
afgewerkt, besloten collectief huu ontslag
aan den Koning aan te bieden en hem
dusdoende de quaestie van vertrouwen te
stellen.
Do koning hernieuwde zijn vertrouwen
en gaf den president van den ministerraad
bevoegdheid in het kabinet de wijzigingen
aan te brengen, die hij noodig achtte. De
Koning keurde het politieke program van
Can.ilejas goed.
Tot nieuwe ministers zijn benoemd
Gasset (openbare werken), Castrillo (biu-
nenlandsche zaken) en Salvador (onderwijs).
Rusland.
Het onderzoek over de misbruiken op
den Siberischen spoorweg is afgeloopen.
Het materiaal, dat verkregen werd, boe
zemt ontzag in 90100 klachten over om-
kooping kwamen in bjj senator Glisjtsjinski,
die het onderzoek leidde. Men noemt de
som der verduisterde gelden en do som,
waarvoor omgekocht is, maar liever niet,
omdat het tc erg is. Hooggeplaatste amb
tenaren hebben vaak vrachten vervoerd
zondci papieren en slaken de betaling in
hun zak. Tal van gefingeerde arbeiders
ontvingen salarissen, die natuurlijk inamb-
tcna"rszakkeu terechtkwamen.
Ita lie.
Uit Rome wordt aan do Liberté den
korten inhoud geseind van den brief, dien
de Paus heeft gericht aan de Oosterschc
patriarchen van Alexandrië, Antiochië,
Babylonië en Cilicië.
De Paus maant daariu de Oosterache
kerken aan tot eenheid eu eensgezindheid
in het geloof en spreekt den wensoh uit,
dat deze kerken binnen niet te langen tijd
in den 6choot der Rooaische kerk zullen
terugkecreu. De Paus herinnert aan den
brief van Leo XIII uit het jaar 1S94,
waarin hij zich zoo vaderlijk uitliet over
de Ooatorsche kerken. Tevens zegt de Paus,
dat hef onderscheid in de riten geen be
zwaar behoeft te zjjn voor de aaueensluiting
der kerken tegenover het protestantisme
en rationalisme, die mot den dag veld win
nen en ten slotte verklaart hij, dat de
Roomschc kerk bereid is tot een overeen
komst omtrent punten, die het dogma niet
raken.
Portugal.
De Portugeesche regeering heeft blijk
baar gelijk gehad, toen zij met verontwaar
diging de geruchten tegensprak, die den
toestand in de republiek als uiterst hachelijk
afschilderden en repten van een royalistisch
complot. Want ook de dagbladberichtgevers
seinen thans uit Lissabon, dat dit onwaar
of althans schromelijk overdreven geweest
is, al is het dan juist, dat do regeering
een moeiljjken tijd doormaakt, wegens de
gisting onder de arbeiders.
Ziehier nog iets uit de verklaring, die de
minister van buitenlandsche zaken heeft
afgelegd tegenover de journalisten:
In Portugal lieerscht volstrekte rust. De
financieele toestand verbetert dagelijks. De
tucht iu leger en vloot is onaangetast Aan
de agitatie der geestelijke orden is een einde
gekomen. De verkiezingen zullen in April
plaats vinden.
Voorts bevatte de verklaring datgeen wat
Reuter reeds seinde. Hoogstwaarschijnlijk
stelt de minister den toestand wel wat roos
kleurig voor, want alle brieven uit Lissabon
stemmen daarin overeen, dat, al dreigt or
geen onmiddellijk gevaar, de toekomst van
hot land er nogal donker uitziet.
De correspondent van de New York
Herald b.v. schrijft, dat ook in het leger
wat de regeering moge zeggen de
stemming geenszins gunstig is voor het
republikeinsche bewind. Do soldaten en
matrozen zijn gewonnen voor de revolutio
door tal van schoone beloften en do regeo-
ring is niet bij machte geweest om dio
behoorlijk na te komen. Zoo is het ook
met de werklieden, die gehoopt hadden op
een gouden tijd en bedrogen uitkomen, nu
de loonen niet stijgen en do belastingen
niet lager worden. „Nu is ongeduld wij
halen hier den bovengenoemdon bericht
gever aan de fout van elke revolutie.
De menschen zien uit naar wonderen, en
deze worden zelfs door een republiek niet
gewrocht. Dit ziju de ouvermeidelijke ge
volgen van de plotselinge ineenstorting dot-
republiek, maar daaruit volgt allerminst,
dat zij zullen leiden tot de terugroeping
van Koning Manuel".
Turkije.
Maandag werd in de Tuikschc Kanier
de motie van Loefti Tikfi bey besproken,
waarin deze een onderzoek verlangde in
zake de arrestatie van dokter Riza Noor
en do mishandelingen, waarvan politieke
gevangenen het slachtoffer zijn geworden.
Dokter Moenir, de voornaamste getuige
tegen Riza Noer, zou gefolterd zijn, teneinde
hem eene verklaring te ontrukken. Aan
een zoodanig gekrege i getuigenis kan
moeilijk eenige waarde gehecht worden.
De indiener der motie schilderde vervol
gens in geuren en kleuren de martelingen,
welko de leden van het „Geheim genoot
schap" hebben moeten verduren. Hij
toonde o. a. een met bloed bevlekte stok
en een nagel, die volgens zijne bewering
aan oen gevangene was afgescheurd.
Rmaïl Effendi verklaarde, dat de groot
vizier gedreigd had zijn ontslag te zullen
nemen, indien de Kamer tot eene parlemen
taire enquête besloot.
Hakki pasja logenstrafte deze verklaring
en wees er met nadruk op, dat in Turkije
de pijnbank voor politieke gevangenen niet
bestaat.
De Kamer kon de zaak vrijelijk onder
zoeken, wanneor zij meende zulks te moeten
doen.
De motie werd daarna verworpen, maar
in het algemeen moeten deze debatten eon
zeer pijulijken indruk gemaakt hebben.
Een Protest.
Wij lezen in het Vaderland:
„Van heeren kerkvoogden der Ned.
Hervormde gemeente te Helder ontving ik
het volgende schrijven.
HoogEdelGeslr. Heer,
De Kerkvoogdij der Ned. Hervormde
Gemeente te Helder heeft bij dezen de
eer zich tot u te wenden met beleefd
verzoek namens haar in de Kamer ten
sterkste te protesteeren tegen het beweren
van Z. E. den Minister van Marine,
