WEERBERICHT.
Thermometerstand
Kerknieuws.
LANDBOUW EN VEETEELT.
STADSNIEUWS.
agenda.
MEDEDEELINGEN VAN HET
KONINKL. NEP. MET. INSTITUUT
Opgemaakt voorm 10.50 uur.
De Bilt, 26 Januari 1911.
Hoogste barometerstand 778.0 m.M. te
Clermont, laagste 729.6 te Bodö.
Verwachting tot den avond van 27 Januari
1911. Matige Westelyke later toenemende
Z.W.-lijke wind.
Gesteldheid van de lucht: Zwaarbewolkt
tot betrokken, waarschijnlijk regenbuien.
Temperatuur: Dezelfde.
(Barometerstand te AMERSFOORT
Barometerstand hedenmiddag te 12 uur
771 m.M.
Vorige stand te 12 uur 770 m.M.
te Amersfoort.
Hoogste gisterenF. 49
Laagste hedennachtF. 40
Hedenmiddag 12 nurF. 52
1839 onderteekenden, geen instructies ont
vingen, om de quaestic der versterking van
Vlissingen officieel bij die mogendheden
ter sprake to breugen.
Uit Weenen wordt door Reuter gemeld:
Verschillende bladen bespreken de ver-
sterkings-quaestie en zetton uiteen, dat het
hier geldt de verbetering van bestaande
versterkingen, wat uitsluitend Nederland
aangaat.
Do Berlijnschc correspondent van het
Hbld. seint:
De hoogleeraar in bet Staatsrecht aan
de Universiteit te Weenen Bematzik, deelde
aan de „Neue Freie Prcsse" mede: Aan
het recht van Nederland, om Vlissingon
te versterken, kan niemand twijfelen. Het
argument, dat deze versteiking de nuetra-
liteit van den Scheldemond zou schenden,
is onbegrijpelijk, omdat de Scheldemond
niet neutraal is. De Schelde is alleen
neutraal voor zoover deze rivier door België
loopt, en België neutraal is. Vóór de
monding echter is do Schelde roeds Hol-
landsch gebied, en van daar af is zij niot
neutraal omdat Nederland niet neutraal is.
Het tweede argument, dat tegen de
versterking te berde gebracht wordt, is
dat Nederland eventueel con door België
geroepen oorlogsvloot den toegang kan
weigeren. Niemand kan echter ontkennen,
dat Nederland dit recht heeft.
Ja, Nederland heeft zelfs den plicht,
ingeval van oorlog iedere vloot den toe
gang te weigeren, zoolang het zelf neu
traal wil blijven. Het veroorloven van de
doorvaart van eon oorlogsvloot door zyn
gebied, en dit is de Scheldemond
zou een ernstige schending zyn van de
nuetraliteits-plichten.
De Parijsche correspondent van het
Berl. Tageblatt 6prcekt het telegram tegen,
gisteren uit Weenen aan de Nat. Zeitung
geseind. Deze correspondent vestigt er nog
eens de aandacht op, dat de sleutel van
de beweging in de Vlissingsche aangele
genheid niet te zoeken is in Parijs, doch
in Londen.
Aan de Times wordt uit Brussel bericht,
dat de Belgische minister van buitcnland-
sche zaken heeft verzocht voorloopig nog
geen datum vast te stellen voor de behan
deling der interpellatie van den afgevaar-
dige Franck over do versterking van Vlis
singen.
De Studenten-staking geëindigd.
In een vergadering van zestig tandheel
kundige studenten te Utrecht werd een
motie aangenomen waarin zij antwoord
hopen te krijgen op de door hen ingediende
grieven en op den ernst van het conflict
wijzen, maar toch besluiten de lessen weor
te volgen.
Doop geweigerd.
Men schrijft aan de N. R. Ct.:
Veenendaal heeft thans ook zijn kerke
lijke quaestie. De heer G. J. Van do
Bovenkamp (Raadslid) en zijn echtgenoote
zijn geen lidmaat der Ned. Herv. Kerk,
doch wel als zoodanig gedoopt. Zij gingen
vroegor naar geen kerk en hun eerste vijf
kinderen werden indertijd b(j de Ned. Herv.
Gemeente gedoopt. Nadat ds. Visser alhier
in de Christ. Geref. Kerk is opgetreden, gaan
genoemde echtelieden aldaar ter kerke.
Toen nu de heer Van de Bovenkamp ver
leden week zijn tweeling weer by de
Ned. Herv. Gemeente wilde laten doopen,
weigerde ds. De Bruin, predikant bij die
gemeente, die kinderen tot den doop toe
te laten tenzij de heer v. d. B. de belofte
aflegde, voortaan in de Ned. Herv. Kerk
ter kerke te zullen gnan. Die belofte wilde
de betrokkene echter niet afleggen. En nu
zal het classicaal bestuur te Wijk-bij-
Duurstede moeten uitmaken of een predi
kant van de Ned, Herv. Kerk in zoo'n
geval den doop mag weigeren.
De feestdag- of Maandagziekte bij
PAARDEN.
Het Nederl. Landbouwweekblad van 20
Januari vertelt een geval van uw flink paard
van een vrachtrijder, dat, den dag na de
Kerstdagen, na twee dagon rust en goed
voer te hebben genoten, onderwog plotse-
l'eg onder (hevige pijnen ineenzakte en
ondanks zorgvuldige behandeling bezweek.
Het paard leed aan haemaglobinaemie of
zooals men het wel noomt de feestdag- of
Maandagziekte. Want dan komt de ziekte
wel meer voor. Als paarden dan twee
dagen in rust in een bedompten stal staan,
hoopen zich in het lichaam de spysvertee-
ring6- en stofwisselingsproducten op. By
het weer gaan werken, door de koude en
inspanning heeft een eigenaardige veran
dering in bloed en spieren plaats, die
bovengenoemd gevolg heeft.
De ziekte komt het meest voor bij
zware, sterke werkpaarden, vooral op
stallen van tramwagens en maatschappijen,
bierbrouwerijen, sleepersen enz. Er zyn
paarden die er zoo gevoelig voor zyn dat
zij jaar op jaar na feestdagen weer worden
aangetast. Want niet altijd sterft het paard-
patient.
Als de ziekte begint, is het het beste,
het lijdende paard zoo spoedig mogelijk in
de eerste do beste stal te zetten en dade
lijk een veearts te halen Want iedere
inspanning verergert de kwaal. Mocht het
dier reeds ineengestort zijn, dan is het
raadzaam, het op een voewagen te laden
en zoo spoedig mogelijk in een warme
stal te brengen; in ieder geval moet men
niet trachten, door zweepslagon het dier
weer op te krijgen.
Om de ziekte te voorkomen is het het
besle, de dieren op rustdagen wat minder
voer te geven en ze zoo mogelyk eenige
bewegiug te geven ook. Daarbij is het
geraden de stal nu en dan flink te luchten.
Nationaliteit en Sciioolopvokding.
De afd. Amersfoort van het Ned. Ond.
Gen. hiold gisteravond een vergadering in
de Sociëteit Vereeniging, waarin als spre
ker optrad Dr. J. H. Gunning Wzn.,
districts-schoolopziener te Amsterdam.
Daar de voorzitter, de heer G. A. L.
Spelberg, door ziekte verhinderd was,
opende de heer A. Veen de vergadering
en heette in het bijzonder welkom den
arrondisseuients schoolopziener on de leden
der schoolcommissie.
Dr. Gunning, hierna het woord verkrij
gende, wees er op, dat hij wenschte te
spreken over de roeping der school. Spr.
behoort tot degenen, die meencn, dat het
primaire opvoedingsinstituut niet is de
school maar het huisgezin. Hij heeft dat
wel eens heel scherp gezegd en daarom
do beschuldiging gekregen, dat hij in de
school geen opvoedingsinstituut zag. Dat
is echter geheel mis. De school is van
groot gewicht voor de opvoeding, maar
van ander soort dan het gezin. Wanneor
wc ondcrwys beschouwen in den engeren
zin als karaktervorming, moeten we ieder
mensch het recht daarop toekennen, dat
hij ontvangt om zich zelfs wil, om een goed
mensch te worden. Maar hij moet later iu
de maatschappij komen en ook daarvoor
worden opgeleid. Het huisgezin nu heeft tot
taak de opvoeding in engeren zin en de
school is de opleiding voor do maatschap
pij. Daar is echter geen absolute tegen
stelling, alles loopt in elkaar, maar toch
heeft het zijn nut de grenzen niet uit te
wisschen, maar nu en dan wat aan te
dikken. Opvoeding in het gezin maakt
den mensch in zedelijken zin, de school
maakt een bruikbaar mensch.
't Eerste ziet op het idividu voor de
maatschappij bestemd, 't tweede op de
maatschappij waarvoor het individu bestemd
is. Het gezin individualiseert, d. w. z.
tracht alle gaven van het kind tot ont
wikkeling te brengen om zich zelfs wil;
de maatschappij doet dat ook, maar opdat
het kind daarin later zijn plaats nuttig zal
bekleeden.
De onderwijzer heeft tegenover ieder
kind de verplichting te zijn een goed
opvoeder, maar die verplichting heeft hij
niot minder tegenover do maatschappij.
Die maatschappij is een bepaald gegevene,
geen abstract ding, maar een historisch
gewordeno. Dat was ook de grootste fout
van Rousseau, dat hij de maatschappij
wilde vormen voor zijn Emil en niet om
gekeerd. De onderwijzers nu hebben
kinderen op te voeden voor een moderne
maatschappij en wel in de eerste plaats
voor do Nederlandsche. Tusschen school
en maatschappij ligt nog de natie. Spr.
wil nu betoogen, dat de taak der school
is aan de opvoeding een nationaal karakter
te geven.
Wat is nationale opvoeding? Wil een
opvoeding eenige kans van slagen hebben,
dan moeten we karakterkennis bezitten.
De onderwijzer staat in zijn klas echter
tegenover een verzameling van inaividuën.
Maar toch moet hjj van ieder zijner leer
lingen karakterstudie maken. Dat is niet
gemakkelijk, althans niet karakterstudie
die profijt heeft voor de opvoeding. Ook
is er veel tijd voor noodig en vaak niet
mogelijk in de 6 schooljaren. Bovendien
zou het klassikaal onderwys by stork door
trekken onmogelijk worden. We hebben
eebtor ook een globale en voorloopige
karakterkennis noodig. En dat ia de eerste
reden, waarom de opvoeding nationaal
moet zijn, want onze kinderen zijn Ne-
derlandertjes, die in het globaal dat en
dat karakter vertoonen, en die wo derhalve
zoo en zoo moeten behandelen. Daarbij
komt nog, dat vele gezinnen weinig het
nationaal karakter vertoonen, waarom de
oisch, dat de opvoeding nationaal moet
zijn niot komt tot hot gezin. Maar waar
een groep samenkomt wordt het anders.
Een groot misverstand zou het nu zijn
de stelling zoo op te vatten, dat do
school vooral moet opvoeden t o t Neder
landers. Dat is ook waar, maar ligt niet
in de praemisse, daarin ligt uitsluitend,
dat de kinderen moeten worden opgevoed
a 1 s Nedorlanders. Spr. wil niet prediken
een chauvinistische opvoeding, hij is niet
gediend van opvoeding in chauvinisme en
van lessen in nationaliteitsgevoel, zooals
het Fransche kind krijgt. Evenmin wil hij
hot stellen van de school in dienst van
den staat, zooals in Duitschland, waar de
school eenvoudig besohouwd wordt als een
staatsorgaan en waar de kinderen opgroeieu
in den geest van de regeering. Zulke
dingen willen er by ons gelukkig niet in
on daarom staat de bekende kwestie der
neutraliteit geheel buiten het onderwerp.
De tweede reden, waarom de opvoeding
nationaal moet wezen is deze, dat geen
plant recht gedijt dan in eigen bodem en
dus ook van zuiver individualistisch stand
punt beschouwd, moet de eisch van na
tionale opvoeding worden aangeheven.
Immers men moet de plant tot zoo vol
ledig mogelijken wasdom brengen en als
regel kan ze dat slechts in eigen bodera.
Spr. zet de beteekonis ran een en ander
voor de school uiteen.
Opvoeding iB omgang van mensch tot
mensch. De opvoedende kracht zit niet in
den inhoud van het onderwys, een der
grootste dwalingen van de Herbortiaansche
methode, maar in de wijze waarop het
gegeven wordt.
De school heeft een kolosale macht ton
opzichte van het aanleeren en afleeren van
deugden, gewoonten en gebreken, maar
ook een kolossale verantwoording. Wordt
dat nu algemeen erkend en toegepast?
Spr. heeft een hoogen dunk van de Ned.
onderwijzers, hy heeft voor hen groot
respect, vooral om de grootc toewijding
voor hun vaak ondankbare taak en grooten
eerbied voor hetgeen zo voor de kinderen
overhebben. Maar van een levendig besef,
dat zij aan tie natie verantwoording schuldig
zyn, vau wat zij van de toekomstige natie
maken, daar heeft Spr. al heel weinig van
bespeurd. Niet gemerkt heeft hij, dat hun
dat in de ziel grijpt, in de Ned. paedago-
giek wordt er nergens een hoofdstuk aan
gewyd. En toch is het geen onbelangrijke
zaak. Het gaat er om of do nationale
kracht zal versterkt worden of verslappen.
Daarom moeten de onderwijzers meer
denken: Hoe kan ik door mijn onderwijs
de volkskracht bevorderen? Do school moet
de deugden, die in het volkskarakter liggen
versterken en de ondeugden bestrijden. De
school behoeft zich niet onledig te houden
met het aankweeken van nationale deugden,
om de eenvoudige reden, dat dat over
bodig is.
Ook zal geen Nederl. deugd door eeni-
gerlei opvoeding gevaar loopen, ze zitten
er stevig ingeheid.
Spr. behandelt eenige nationale deugden
en ondeugden, waartusscben hij nog stelt
de latente deugdeu. Vooral de spreek
woordelijke Nederl. goedhartigheid is een
gevaar voor de opvoeding.
Spr. ziet een meer dan verderfelijk
vleien en ontzien van het kind. Men
kweekt stelselmatig een ras van menschen
die met fluweelen handschoenen moeten
worden aangeraakt. Die lieverigheid open
baart zich in den laatsten tyd tot senti
mentaliteit. Vereenigingen als Pax Huma-
nitate en Dierenbescherming, hoe goed
ook zijn voor ons nationaal karakter niet
bevorderlyk. We hebben noodig jongens
van Jan de Wit, menschen die zich de
kaas niet van het brood laten eten, maar
ook een vrijmoedig gesproken woord van
afkeuring niet opvatten als miskenning.
Een ander geprononceerde deugd is be
daardheid. Een beetje meer geestdrift mag
wel en dat neerhouden van het sentiment
houdt ons volk laag bij den grond. Er is
te veel Hollandsche nuchterheid in onze
scholen. De geest leert er niet spelevaren
en nog minder ryzen naar paleizen uit het
slik dezer aarde.
Spr. behandelt verder nog verschillende
deugden, dan do latente deugden zelfver
trouwen en zolfrespect, die evenmin door
het schoolonderwijs worden aangewakkerd
en ten slotte de ondeugden: langzaamheid,
omslachtigheid, eigenwijsheid en gebrek
aan decorum, die niet of onvoldoende wor
den bestreden.
Eindigende zegt Spr.: De bedoeling was
niet alles als Evangelische wijsheid te
debiteeren. Er bestaat een onbeperkt recht
het geheel met my oneens te zijn. Maar
myn doel was slechts u na aan het hart
te leggen de overdenking de nationale
beteekenis der school en de macht daar
aan gegeven en dat die macht hier betee-
kent verantwoording of de deugden in ons
volk zullen verschrompelen of ontwikkelen
of onze nationale ondeugden zullen voort
gaan en de natie ten ondergaan, dat hangt
voor een groot deel van de school af.
Zondag a.s. zal voor do onderofficieren
van het 5de R. I. (ook gedetacheerden)
door de Onderofficiers Gymnastiek- en
Schermvereeniging E. M. M. A. een scherm-
wedstrijd worden gehouden op Geweer
Sabel en Floret.
Yoor genoemden wedstrijd, welke om
9 uur v.m. aanvangt, is door don Heer
Regiments Commandant de Gymnastiek-
en Schermzaal van het 5do Reg. Inf.
welwillend afgestaan.
By onderhandsche aanbesteding is
aan de gebr. E. J. en C. Ruitenberg op-
gedragen het bouwen van een school
gebouw met onderwijzerswoning te Huis
ter Heide.
Met St. Ct. no. 22 zyn verzonden
afdrukken der Statuten van de „Amersf.
R. K. Spaarbank" te Amersfoort.
De 2de luitenant J. H. Sar, van
het 5de regiment infanterie te Amersfoort
wordt medio Februari te 's Gravenhage
gedetacheerd tot het volgen van een cur
sus in gymnastiek, schermen en zwemmen.
26 Jan. Kiesvereeniging Gemeentebelang
,0ns Huis".
26 Jan. Ver. voor Vrouwenkiesrecht, Hotel
Reichioann.
27 Jan. Speenhoff en de la Mar in Amieitia.
29 Jan. Uitv. Tooneelvereeniging D. I. U.
in de Keizerskroon.
1 Febr. Uitvoering Amersf. Mannenkoor in
Amieitia.
5 Febr. Feestavond van de afd. Amersfoort
v.d. Ned. Vereen, tot afscb. van Alc. dranken
in Amieitia.
6 Febr. Natsavond. Henri Dekking. Ami
eitia.
7 Febr. De Hagespelers in Amieitia
12 Febr. Prof. Boltini (specialiteiten; in de
Keizerskroon.
16 Febr. Propaganda vergadering Nederl.
Protestantenbond. Amieitia
19 Febr. Gezelschap 4e La Mar, in de Kei-
zerskroon.
