DAGBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN.
No. 45.
WOENSDAG 22 FEBRUARI 1911.
8e JAARGANG.
Na den Slag.
BUITENLAND^
BINNENLAND.
DE EEMLANDER.
Hoofdredacteur R. O. HIJ KR NS
Abonnementsprijs
Per jaarf 4.Franco per
post id. f5.60. Per 3 maanden id. f 1.Franco per post
id. f 1.40. Afzonderlijke nummers f 0.05.
Bureau: KLGIÜIG Htlfl Telef. luiere. 18.3.
Prijs der Advertentién:
Van 1 tot 5 regelB f 0.40. Voor iederen regel meer f 0.08.
Bniten het Kanton Amersfoort per regel f 0.10. (Bij
abonnement belangrijke korting).
Tot plaatsing van advert, en reel, van buiten bet kanton Amersfoort in dit blad is .uitsluitend" gerechtigd het Alg. Binnen-en Buiten landsch Advert.-bureau D, Y. ALTA, Warmoesstr. 76-78 Amsterdam
De Gemeenteraadsverkiezing van gisteren
heeft voor de vrijzinnigen een zeer gunstig
verloop gehad.
In district III is het niot eens tot een
herstemming gekomen, maar heeft de
candidaat van „Gemeentebelang" terstond
do vo)8trekto meerderheid gekregen.
Dat klinkt heel anders, dan vrat we in
een strooibiljet ten gunste van den heer
v. Heioma lazon, dat „vele vrijziooigen"
liet bedrijf van doze kiesvereeniging „reeds
moede" waren.
Als wy daarenboven zien, dat in district I
de candidaat van „Gemeentebelang" een
honderdtal stemmen meer kreeg, dan de can
didaat van do roomsch katholieken, anti-re-
volntionuaireu cn de protesteerende vrijzinni
gen saam, dan kan men eona zien hoe ge
ring in aantal degeneu zijn, die het drijven
van de kiesvereeniging „reeds moede"
lieeten te zijn.
Gelukkig hebben de vrijzinnigen in het
algemeen zich dun ook niot vao de vrijs
laten brengen, maar hebben zij getoond
te begrijpen, waar het ditmaal om ging en
nog gaat; bobben zij het gevaar, dat ligt in
verbrokkeling van stemmen, begrepen.
Maar al zyn do cijfers voor do vrij
zinnigen in I ook zeer gunstig, dit mag
iiimnand zorgeloos doen zijn. Want dan
kan er opnieuw gevaar dreigen.
In nog grooter getalo dan gisteren, ver
wachten wij Donderdag '2 Maart de werkeljjk
vrijzinnigen aan de stembus, opdat onze
beginselen de zege mogen behalen.
Uit Portuqai,.
Zoo heel rooskleurig schijnt, ondanks de
zeer optimistische verklariDgen, welke de
Portugeesche Minister van Buitenlandeche
Zaken wekelijks aan de pers verstrekt, dc
algemeene toestand niet te eijn.
Eerst de relletjes te Oporto, welke al
een onaangenamon indruk gemaakt hadden
en nu weer de herhaalde arrestaties, over
plaatsingen van militairen en veibanningen.
Zeer de aandacht trekt de verbanning
van de twee oud-Ministers José Azevedo
en Joao Coutinho, waarvan Reuter giste
ren met oen enkel woord molding gemaakt
heeft.
Bij d6ze gelegenheid werd nog eeD
derde bekende persoonlijkheid uit het land
gezet, nl. de journalist Alvare Chagas.
Wel heet het, ;dat deze maatregelen het
werk zijn van de radicale meerderheid in
het Kabinet, waartegenovor de gematigde
leden Braga, Machado en d'Almeida vrij
wel machteloos staan, maar ten slotte is
de Regeering in haar geheel aansprakelijk
voor dergelijke maatregelen, wolko toch
al heel weinig in overeenstemming zijn
met de liberale opvatttngen, welke hot
republikeinsche régime te huldigen heette
en van wie verwacht kon worden, dat zij
haar tegenstanders met andere dan deze
gewelddadige middelen zou bestrijden.
José Azevedo do Castello Branca was
Minister van Buitenlaudsche Zaken in het
laatste Kabinet van Koning Manuel, aan
het hoofd waarvan de „Rogeneradore"
Teixeira de Souza de leider waB. Sedert
de revolutie leefde Azevedo teruggetrokken
op zijn landgoed aan de Douro en eerst
voor kort trad hij weder in het openbare
loven door een brief te richten aan den
tegenwoordigen Mmister van Binnenland-
sche Zaken, waarin hij protesteerde togen
de mouarchi8tenvervolgiog.
Azevedo verklaarde io dien brief, dat
hij wel niet tot de Republiek was tocgo-
treden, maar evenmin iets tegen haar had
ondernomen.
Wanneer de Republiek de monarchisten
vervolgt, oordeelt hij, dan toont zij daar
mede, dat zij bevreesd is en vrees is oen
slechte raadgeefster.
Wanneer de tegenwoordige Regeering
billijk en loyaal wil handeleu, dan moet
zij daarvoor zorgen, dat de verkiezingen
onafhankelijk plaats hebben, opdat or een
nationale vergadering kome, waarin allo
politieke meeningen ziju vertegenwoordigd,
zoodat de nieuwe grondwet inderdaad oen
nationaal werk zij en niet een daad van
geweld ten voordeele van de overwinnaars
van 4 October. Het is absurd to gelooveu,
dat geheel vrye en ona'hankelijke verkie
zingen een monarchistische meerderheid
zouden kunnen opleveren, maar zelfs,
wanneer dit het geval ware, betcekende
dit nog niet noodzakelijkerwijze, dat een
verleden moet terugkomeo, dat in vuil eu
stank is ton onder gegaan. En is niet ook
de derde Fransche republiek gevestigd door
een nationale vergadering, welke voor het
grootste gedeelte monarchistisch gezind was?
De jonge Portugeesche Republiek heeft
Blechts iets te vreozen vau haar eigen fouten
en exoessen, van haar toegevendheid aan
heethoofden, en aan lieden, die begeerig zyn
naar hooge posities.
Tenslotte vermaant Azevedo de Regeering
om niet mot geweld oen republikeinsche
meerderheid te willen vormen, maar de
grondstellingen, van het republikeinsche
régime in waarheid toe te pasBcn.
Ik zelf, schrijft Azevedo zoti mij candi
daat kunnen stellen, maar ik zal dat niet
doen voor mijn eigon rust en die mijner
familie.
Het schijnt dat dit schrijven mede
aanleiding ia geweest tot Azevedo's
verbanning. Voorts heet het, dat hij met
Coutinho, die Minister van Marine was in
het progessistische Kabinet-Beirao eu tevens
vleugeladjudant van Koning Manuel,
geheimo samenkomsten heeft gehad met
monarchistisch gezinde opperofficieren.
In hoeverre deze laatste beschuldiging
juist is, kau natuurlijk niet worden nago-
gaan, maar Azovodo'e brief bevat wunrlyk
niets, wat een zóó barschen maatregel als
een verbauning kan rechtvaardigen.
Frankrijk.
De Fransche regeering gaat de Wester-
staatsspoorweg hervormen. Het was tyd,
want er gebeurde ongeveer eeu ongeluk in
de week. Er komen nu drie onderdirec
teuren in plaats van 12 en voorts een
uieuwe directeur. Dan worden er tal van
hervormingen ingevoerd in de administratie,
de dienstregeling, onzoovoorts. Du wegen,
het materieel en de veligheidsdienst zullen
verbeterd worden, eu tot op dien tyd
vallen er enkele treinen uit en wordt de
snelheid verminderd,
Duitschland.
De Duitschen bladen deelcn een en
ander mede over den kolonialen ambtenaar
Kerner, die in een aanval van „tropen
kolder" tweo collega's heeft doodgeschoten.
Kerner maakte reeds op de koloniale school
den indruk van zwakzinnig te zyn en
men had zeker beter gedaan met hem
niet naar de tropen te sturen. In Kame
roen was hij vaak het mikpunt van de
scherts zijner collega's. Hij wer.i dan
driftig en dat verhoogde den lachlust nog.
Eens in Hamburg (toen hij daar op de
koloniale school wns) viel hij flauw, door
dat hij eeu kalf slachten zag on een unde
ren keer vluchtte hy uit eeu stal, omdat
eeu vastgebonden koe aan haar touw begon
to rukken. Met zijn geriDge hoovoelhoid
verstand kostte het hom de grootsto moeite,
door ziju examen to komen, en dat heeft
zijn zenuwstelsel blykbaar volkomen ge
sloopt.
Griekenland.
Minister Veuizclos in Griekenland heeft
wel een meerderheid in de nieuw verkozen
Kamer, maar zoo meegaand als een lam
i- die meerderheid toch allerminst. Zij
heeft het den minister nogal heel lastig
gemaakt, toen hij van de Kamer eischte
dat er wat meer spoed zou gemaakt
worden inot het werk. Men verweet hem
toeu meteen dat hij dictator wilde worden.
„Als ik dat gewild had", antwoordde de
premier, „dan was ik al lang dictator,
want de Millitairc Bond hoeft mij indertijd
de dictatuur aangeboden, maar ik heb het
geweigerd". Dat maakte indruk Veuizclos
stelde eon termijn voorde werkzaamheden
der Kamer, ten einde wat spoed te maken
en kreeg ten slotte een votum vau ver
trouwen met 207 tegen 7 stemmeu.
TWEEDE KAMER.
Bestrijding der zedeloosheid.
De Christelijke Rcgearing, aldus schrijft
het Yaderland", heeft een harer parade
paarden in de politieke arena binnenge
voerd: het wetsontwerp tot bestrijding dei-
zedeloosheid. Eo al wat rechts is in den
lande zal het Kabinet prijzen om deze
etalage van uiterlijke moraliteit en laken
hen, die het wagen een woord kwauds er
van te zeggen.
Ilct wetsontwerp bevat goeds, het houdt
gevaarlijks in; het is veeleor ostentatief
dan fundamenteel en de cenige quaestic,
die ziclt er bij voordoet, ia deze: mag het
doelmatig heeten
Rechtsvorming is in de eerste plaats een
vraag van doelmatigheid; zedelijkheid een
begrip van beginselen. Het recht heeft zijn
normen te ontleenen aan de moraliteit,
maar het kan die niet vervangen noch
stellen: het registreert moreelo regelen.
Welke? Het practisch inzicht des wetge
vers heeft hier te beslissen, een algemeene
leer valt daartoe oiet aan de hand te doen.
Juist deswege is de grootst mogelijke
voorzichtigheid geboden. Verbodsbepalin
gen zijn gemakkelijk te stellen, maar zij
verplaatsen het kwaad zeer dikwijls en
stichten nog vaker meer euvel dan zij
pogen te bestrijden. Zij zijn licht over.
bodig, licht worken zij niets uit.
Strafrechtpolitiek, ziedaar de naam, dien
men geeft aan de wotonschap, die do
ondervinding met en do consequenties van
de verschillende soorten van strafbepalingen
verzamelt en classeort.
Nu heeft het exhibitionistisch Christen
dom de strafrechtpolitiek vrijwel overboord
geworpen. Kon het anders? Zoo men het
volk wijd on zijd verkondigt, dat mon nu
oena mot de legislatieve machine de zede
lijkheid zal schaven en polysten, dan moet
men iets doeu, ook al verzet zich daar
tegen het gezond verstand. Dan moet men
in 's hemels naam maar normen stellen,
sancties ontwerpen, die op den oppervlak
kigeo lezer grootscheu indruk maken, maar
diewat voor een strafbepaling altoos het
schadelijkst is—onpractisch zyn.
Zoo is er dan ook in dit wetsontwerp veol
kaf ondet het koron geraakt eo betreedt
de Christelyke wetgever een weg, die ver
moedelijk niet tot het dool zal voeren.
De heer Van Hamel hooft het eenvoudig
en overduidelijk gezegd: „Met richtingen of
algemeone levensbeschouwingen hangt de
regeling dezer materie niet samen. Het gaat
moer om appreciaties Groote gematigdheid
blijft iutusschen noodwendig. Het is niet de
vraag of men moralitor iets afkeurt, maar
wel of meu het in de strafwet mag ver
bieden!"
Wij treffen op het gebied van dit ontwerp,
zoo ging do spreker voort, de excessen eener
levenskracht, van een hartstocht, door God
of de nutuur aan ieder ingeboren, met een
levenselement, dat het voortbestaan der we
reld verzekert. En die excessen hebben in
de eerste plaats de kerk, de school, het
huisgezin te beBtrijdoD, niet de wet,
die alleen de inbreuk op de openbare orde
treft Gaat de wet verder, dan zal do
politie gaan jacht maken op uitspattingen
tot zetlemisdryvon verheven en dan zal
zij de rust in de gezinnen verstoren,
menschen, die geheel andors gezondigd
hebben dan gewono misdadigers, werpen
in de gevaugenis, of prijs geven aan
chantage. Do grondgedachte van een
wetsontwerp dient dan ook alleen te zyn,
dat, met vrijlating van het individueele
sexueele leven, de exploitatie van anderer
leven uit winstbejag wordt tegengegaan.
Men vrage niet, -gelijk de hoogleeraar
Simons het in bet W. v. h. R. noemde,
wat de strafwet kan, doch wat zij mag en
moet.
Met deze boodige beschouwing kunnen
wij ons geheel vereenigen; zij is juridisoh
zedelijk, politisch uitnemend en dient des
wege de doelmatigheid vao het recht.
Het spreekt van zelf, dat het ontwerp,
waar het aan die beschouwiog beantwoordt,
ook bij de linkerzijde steun zal vinden.
Maar waar het verro daarover heen gaat,
zal het een krachtige bestryding vinden,
die reeds tot haar iccht kwam in de beide
redevoeringen, waarmede do algemoeue
beraadslagingen begOHuen; van de hoeren
Hugenholtz on Treub, do eerste sprekende
namens zyn fractie, de ander geheel voor
zich zelf. Een groot deel van 's heeren
Hugenholtz' redo was gewijd aou de con
sequenties van hot door de rechterzijde
voorgestane zedelijkheidsrccht: de ver
plaatsing eu de verergering van misstanden,
zooals bv. reeds dr. Kuyper's Drankwet
ze in het leven riep.
Hij wees voorts op de inconsequenties
in het wetsontwerp, dat het spel wil treffen
cn nochtans een regeling biedt voor het
woddon op do courso»! Wilt gij de mora-
