DAGBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN.
No. 51.
WOENSDAG 1 MAART 1911.
8e JAARGANG
Gemeenteraads
verkiezing.
J. van der WAL Kzn.
J. van der WAL Kzn.
J. van der WAL Kzn,
J. van der WAL Kzn.
NABETRACHTING OVER DEN - -
- - GEMEENTERAAD.
BUITENLAND.
DE EEMLANDER.
Hoofdredacteur B. (1. BIJKKKS.
Abonnementsprijs
Per jaar 14.Franco per
post id. 15.60. Per 3 maanden id. 11.Franco per post
id. 1 1.40. Afzonderlijke nummers f 0.05.
Bureau: KLEINE H.lAG 6. Telef. Interc. 188.
Prijs «Ier Advertentiön
Van 1 tot 5 regelB (0.40. Yoor iederen regel meer 10.08.
Buiten het Kanton Amersfoort per regel 10.10. (Bij
abonnement belangrijke korting).
Tot plaatsing van advert, en reel, van buiten het kanton Amersfoort in dit blad is „nitslnitend" gerechtigd het Alg. Binnen, en- Ëultenlandsch Advert.- bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr. 7b. 78 Amsterdam
De toeleg van de Roomsch-Katholioken
en een handje vol zoogenaamde vrijzinni
gen is dus mislukt!
Trouw aan de vrijzinnige beginselen,
hebben de Kiezers in District III de zogo
weten te behalen voor hun candidaat on
de heer
heeft in district I bijna een honderdtal stem
men meer op zich vereenigd dan de Heer
Wolterbeek, tuut wien hij nu in herstem
ming komt op Donderdag 2 Haart. Slechts
A stemmen nogen de Heer Van
der Wal zou bij eerste stemming reeds de
meerderheid verkregen hebben. (O, gij
thuisblijvers
Dit geeft ons moed voor de Herstemming.
Wy vreezen niet, dat onze paitijgenooten
ons zullen teleurstellen, maar zijn zeker
dat ze nu in grooter aantal naar de stem
bus zullen trekken (bij de stemming op
21 Februari 11. zyn helaas niet minder dan
ruim 35© kiezers in District I thuisge
bleven) en hopeu en vertrouwen dat de heer
met een verpletterende meerderheid zal
worden gekozen.
Wy hope» dit, opdat daardoor het be
kende ontrouwe clubje „malcontenton",
dat misschien, door de stemming op 21
Februari, nog niet wijzer geworden is,
voor goed hun onverstaudig gedoe zal
worden afgeleerd. Wol ziju enkelen hunner
reeds bekeerd, maar wij vermoeden, dat
de kleine kern, gedreven niet door groot
beginselverschil maar door persoonlijke of
andere redenen, taai genoeg zal zijn om
nog een hopelooze poging aan te wendon
de zaak der Vrijzinnigen in Amersfoort te
blijven tegenwerken.
De zaak der Vrijzinnigen in Amersfoort!
Zoolang velen menschen heugt, heeft in
onze goede stad een overwegend vrijzin
nige, vooruitstrevende geest voorgezeten.
Dat wil niet zeggen dat een bekrompen
anti-clericali8me den boventoon bij die
burgers voerde. Het wil ook niet zeggen,
dat zy wars waren van kerk en godsdienst,
hetgeeu hun dwaas genoeg wel eens door
bekrompen, onnadenkende clerikalen wordt
aangewreven. Bloeien hier c|an niet drie
Vrijzinuige Kerkelijke Gemeenten en een
Protestantenbond Wat het dan wel wil
zeggen ia, dat zy en hun vertegenwoor
digers in den Raad een open oog hadden
en hebben yoqf de aanwending van die
middelen, voor de bevordering van die
instellingen op geestelijk en sociaal gebied,
welke naar hun innige overtuiging er toe
leiden moeten niet alleen de maat
schappelijke maar ook de geestelijks be
langen van Amorsfoorts burgers te be
vorderen.
Haar, helaas! de Vrijzinnigen waren
tot voor korten t'y'd slecht geoiganiseerd;
wel was er steeds oon (zy 't een kleine)
vrijzinnige meerderheid in den Raad, maar
dit was bij dat gebrek aau organisatie wel
licht meer geluk dan wijsheid.
In dit opzicht nu beloven wij betere
tyden. Nooit zjjn de vrijzinnigen in Amers
foort beter georganiseerd geweest dan thans
(al moeten wij in één adem er by voegen
dat 't nog beter kan). Terwijl vroeger
vaak lauwheid of kleinzielige verdeeld
heid heersebte onder hen, die de kop
stukken der partij hadden kunnen en moe
ten zijn is thans een periodo van eenheid
en kracht aangebroken.
De V r ij z i n n i g e n (het bekende
kleine clubje uitgezonderd) staan thans
schouder aan schouder. Hun organisatie
wekt den naijver op van andere partijen.
Zij voelen thans, nu Amersfoort een over
gang doorleeft tot een periode van grooter
bloei op maatschappelijk en geestelijk ge
bied, dat al wat zich vryzinuig noemt, zede
lijk verplicht is mede te werken, daértoe,
dat die vooruitgang niet zal belommerd
worden door de engere banden van het cle-
rikalisme. Zij zijn thans bij deze herstem
ming volkomen bewust van de waarheid
der woorden onlangB hier na Professor
Eerdman's leerrijke rede geuit: „er staan
(in Amersfoort thans moer dau ooit te
voren) geestelijke belangen op het spel".
Geestelijke en maatschappelijke!
W(j behoeven met het oog op onze aan
beveling bij de herstemming voor onzen
candidaat, den Heer
hierover niet verder uit te weiden na al
hetgeen in onze vorige artikelen in dezo
Verkiezingscampagne is gezegd. Genoeg
zij 't U te herinneren, dat, zoo de Vrij
zinnigen in den Raad hun meerderheid in
een minderheid zouden zien omgezet, onze
Openbare School, dat bolwerk van breed
opgevatte volksontwikkeling, in de niet
verre toekomst gevaar zal loopen, zooals
die op andere plaatsen helaas reeds een
gevoelige knak door de clerikalen is toe
gebracht (denk aan Veenendaal!) Dat zou
dus ook willen zeggenduurder Onderwijs.
Hoet nu deze onze heilige zaak verzwakt
worden, ja misschien verloren gaan door
de overwinning van den candidaat der
Roomsch-Katholieken,den Heer Wolterbeeb,
een overwinning die verkregen zou zijn
met behulp van de Anti-Revolutionairen?
Immers peen!
Wel, helpt ons dan dit verhoedon door
onzen candidaat don Heer
te steunen met Uw stem op a.s. Donderdag
2 Maart tusschen 8 en 5 uur en stemt
liefst voor 2 uur.
Het Bestuur der Kiesvereeniging
„GEMEENTEBELANG".
Wat gisteren in den Gemeenteraad is ge.
schied, is weer een droevig staaltje van
coalitie geknoei. Thans hebben de christe
lijk-historischen voor de roouischen de
kastanjes uit het vuur mogen halen.
Aan do orde was de benoeming vau een
gemeentegeneesheer. Aan de beurt van
aftreden was de heer Jorissen, die tevens
direoteur is van het Elisabeth-ziekcuhuis.
Zooals men zich zal herinnereu, is over
die combinatie, anderhalf jaar goledenheel
wat te doen geweest.
De zaak kwam op een voor den hoer
Jorissen zeer gunstig tijdstip op nieuw aan
de orde, want de rechterzijde heeft tijde
lijk do meerderheid en de verknochtheid
van de christelijk historischen aan do rooui
schen is innig.
Maar toch was er list noodig. De heer
Joris-en mocht natuurlijk zelf niet .mee
stemmen in deze quaestie. De Raad stond
dus: 7 recht6 tegenover 7 liuks. De stem
men zouden dus staken over ieder voorstel
dat werd gedaan en aangezien de Raad
voltallig was, zou dus een voorstel, wau-
neer de stemmen staakten, terstond ver
worpeu zijD en zoude men daaroter niet
iu de volgende vergadering nog eens
behoeven te stemmen.
De heer Veis Heiju is eeu voorstander
van de combinatie; hij had dus in duiveu-
oprechtheid een motie moeten iudieneu,
om de betrekking van gemeenteneesheer
en directeur van het Elizabeths-ziekenhuis
vereenigbaar te verklaren. Haar dan haddeu
daarover de stemmen gestaakt en was het
dus verworpen.
Daarom zooveel heeft de heer \els
Heijn reeds van coalitiegenooten overgeuo-
monkwam slaugeulist te baat en stelde hij
een motie voor, waarin de beide betrek
kingen ouvereeuigbaar werden verklaard.
Daarover zouden ook de stemmen staken
en deze was dan ook verworpen waut
men zou het schouwspel beloven, dat
de voorsteller tegen zijn eigen motie
stemde en dan was de vereenigbaarheid
uitgesproken.
„Immoreel" noemde de heer Rykens
zulk gedoe en toen de motie dan ook in
behandeling kwam, verlieten hij en de
heeren Gerritsen, Rolandus Hagedoorn en
van Dujnen de naai.
Het spreekt vau zelf, dat de leden van
links even gemakkelijk een motie tot ver
eenigbaarheid hadden kuuncu voorstellen,
die dan, als zijnde van nog verdere strekking,
het eerst in stemming zou zjjn gekomen.
Haar er zyn menschen, die tot het be
reiken van hun doel niet alle middelen
goedkeuren.
Natuurlijk heeft de rechterzijde haar zin
doorgezet eu de heer Kroes vond, dat
inen nog maar meer moest profiteeren en
de beuoeming van den geneesheer urgent
verklaren. Maar daar dorst men toch
niet aan.
Minder noodig ook, de concurrentie van de
Amersfoortsche doktoren is nu van de baan 1
Als dezen er zich aan storen ten minste
en do truc niet doorzien.
Als er ooit nog een aansporing voor de
kiezers noodig was om by gemeenteraads
verkiezingen uit hun oogen te kijken, dan
is die aansporing er nu geweest.
En dat deel van de christelyk-historischon,
dat van eeu samengaan mot Rome nog
niets wil weten, weten nu ook wien zy bij
de herstemming hebben te kiezen. Stellig
uiet iemand die door Rome is candidaat
Er is vroeger reeds gezegd, dat men
de beide betrekkingon niet door één persoon
moest laten vervullen, omdat deze dan in
de verzoeking zou kunnen komen de eene
instelling te bovoordeelen ten koste van
de andere. En de heer Veis Heyn, die
dagelyks het „leid niet in verzoeking"
ouder de oogen moet krygen, smyt by
zoo'n gelegenheid een lastig boek ter
zijde, om den Roomschen coalitiebroeder
te gerieven.
't Is niet verheffend.
In trouwe het spijt ons, dat het do heer
Veis Heyn is geweest, die hier het „vuile
werk" heeft moeten opknappen. Het komt
ons voor, dat deze, als hij te voren goed
de portee had begrepen van het door hem
voorgestelde, hiertoe niet zoo licht zou
ziju overgegaan.
Wel had de heer Jorissen verklaard,
zich buiten de discussies te zullen houden,
doch wie in den Raad het voortdurend
onderhoud gadesloeg tusscheu hem en den
heer Veis Heyn, kon den indruk niet
van zich afzetten, dat hier iemand „ge
bruikt" werd. V. Z. D.
Spanje.
De Diario Universal, welk blad, gelijk
bekend is, met de Regeering in relatie
staat, deelt mede, dat de H. Stoel een
besliste weigering als antwoord op do voor
stellen der Spaansche Regeering, gegeven
geeft. De Curie zal de onderhandelingen
niet hervatten, dan indien de Regeering te
Madrid van te voren toegeeft aan den
eisch van het Vaticaau, te weten, dat alle
zaken van godsdienstigen aard zullen wor
den behandeld in overeenstemming met
den H. Stoel.
