DAGBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN. No. 65. VRIJDAG 17 MAART 1911. 8e JAARGANG Kwakzalverij en Bijgeloof. BUITENLAND. DE EEMLANDER. BI o o i <1 r e «1 a c t e u r R. O. R IJ HK S S. Abonnementsprijs: Per jaarf 4.Franco per post id. fö.60. Per 3 maanden id. 11.Franco pur post id. f 1.40. Afzonderlijke nummers f 0.05. Bureau: HLEIÜK HliU Telei. Inter»'. 18». Prijs der Advertentiën Van 1 tot 5 regels f 0.40. Voor iederen regel meer f 0.08. Buiten het Kanton Amersfoort per regel f 0.10. (By abonnement belangrijke korting). Tot plaatsing van advert, en reel, van buiten tiet kanton Amersfoort in dit blad is „uitsluitend" gerechtigd het Alg. Binnen-en Buiteulaudseh Advert.- bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr. 71.78 Amsterdam De Duitsche Rijksdag behandelt een ontwerp, dat men ook tot zekere hoogte als een zedelijkheids wet kan beschouwen. Het is gericht tegen de kwakzalverij. Onge twijfeld is het onzedelijk de menschon voor waardelooze, geheimzinnige drankjes en poeiers veel meer geld te laten betalen het tienvoudige meermalen, dan zij den „uitvinder" gekost hebben. Waarbij dan nog komt, dat men door de geloovige menschen genezingen voor te spiegelen door middel van alle geneeskracht mis sende en soms schadelijke mengsels hen weerhoudt tijdig den arts te roepen. Het gebeurt, dat men hem en zijne wetenschap aanvalt en spottend van "officieole weten schap" spreekt. Nu, als bij de discussie over onze zede- lykheidswetten, waarvan wij veel genoegen kunnen beloven, rijst in Duitschland de vraag, hoe ver mcu kan eu moet gaan. Kun en moet men b.v. het gezondbidden, de zoogenaamde Christian Science, opne men in het ontwerp Moet men hen die daaraan doen bestraffen met boete of ge vangenis Moet men deo totalisator als onzedelijk brandmerken en verwijderen van de renbaan, tot groote ergernis van hen, die meenen, dat het wedden nood zakelijk is voor de verbetering van het paardenras De Rijksdag heeft het ontwerp in han den gesteld van eene commissie. Natuur lijk. Als men het zonder voorbereiding en onderzoek van min of meer deskundigen aan de orde stelde, zou aan liet geharre war geen einde komen. Nu heeft men aan het werk der commissie zeker houvast, eene leiding, die het Duitsche Parlement als andere niet kan ontberen. De commissie is het niet geheel eens. Er waron een paar leden, die het opnamen voor de Christian Science. Men weet voor- loopig niet wie, daar het rapport eener Kamercommissie geene namen noemt, maar men spreekt van „sommige", of „eenige", of „meerdere" leden. Het is de vraag of men de namen ooit zal vernemen. Dat zal wel het geval zijn als de heeren in den vollen Rijksdag herhalen wat zij in de commissie hebben gezegd; maar het is de vraag of zij het zullen durven do'n, den moed hebbende om voor hunne meening uit te komen. Voor 't overige doen de namen ook weinig tot de zaak. Nu doet zich een eigenaardig geval voor. In de commissie is de opmerking gemaakt, dat men een goede veertig jaren geleden, toen dit onderworp ook ter sprake kwam, het overbodig achtte bepalingen tegen de kwakzalverij te maken. Men meende toen dat by de toenemende ver lichting, het publiek, zoo hoog beschaafd, zich niet zon te buiten gaan aan geheime middelen. Is de wereld sedert 1869 achteruit gegaan? Men zou het byna zeggen. En dat, niettegenstaande het in alle landen altijd door verbeterde onder wijs!.. Wij moesten naar het schynt noodzakelijk zedelijkheidswetten hebben, waaraan men voor veertig jaar niet dacht. En in Duitschlaud schijnt de aanprijzing van geheimmiddelen tegen alle kwalen zoozeer toegenomen to zijn, dat men daar tegen een beroep moet doen op den sterken arm der wet. En in Duitschland en bij ons is men nog „zedelijk" om dat woord te gebruikeu in dit opzicht in ver gelijking van Engeland eu Amerika. Men kan de adverténtiekelommon vau de Engel- sche en Ameiikaausche bladen er op nazien. Zijn de menschen slechter geworden, zoodat eene vaderlijke regeering voor hnnne moraal moet zorg dragen, of bij- gelooviger, waarom het exploiteeren vao hun bijgeloof moet worden beperkt en gestraft? En het verbeterd onderwijs? en do verlichting? En do wassende stroom der democratie? Leven wij in eene periode van geestelijke besmetting als somtijds is voorgekomen? Waarschynlijk hebben de wetgevers van voor veertig jaar gemeend geene maat regelen te moeten nemen, omdat zij eeoe hooge verwachting hadden van het onder wijs en de verlichting. Zij waren misschieu meer idealistischer gestemd dun hunne opvolgers: Het is een feit, dat het bijgeloof in alle vormen bestaat en tiert onder ons. Het schijnt bijna onuitroeibaar. Do inensch heeft eene behoefte om te gelooveu. Als hy geen redelijk geloof heeft, als het hem is ontzonken door welke oorzaken dan ook, gelooft hy het onredelijke. In onze immers zeer boschaafde steden hebben wij, en uiet alleen in de achterbuurten, waar zij niet uitsluitend hunne clientele viuden onder min beschaafdon, kaartlegsters en zieue- ressen; mannen 6chijneu miuder geschikt voor het vak tegenwoordig, hoewel zy liet vroeger druk beoefenden. In de commissie van den Duitschen Rijksdag is gesproken van eenen arts, die een weinig te laat geroe pen bij eeneu patiënt, wion men iutusschen had willen genezen met tooverformuliereD. Hij leett in een centrum van beschaving en daar neemt men nog soms zijn toevlucht tot geheimzinnigheden die men bij negei'6 en Eskimo's belacht. Nu heeft de regeering gemeend te moeten doen wat men door de verlichting en wat daarby behoort tot nu toe uiet heeft verkregen. De wet, hardhandig en plomp, moet hier tot zede lijkheid dwingen en daar het bijgeloof uitroeien. Het is bekend hoe scherp in Duitschland de wet wordt toegepast. Men zal dus uiterlijk waarneembare uitingen en verschijnselen bestraffen en dan zeggen, dat men heeft gedaan wat men kon. Haar dat is niet veel. Eeoe wet is spoedig genoeg in elkaar geslagen; dat ziet men dikwijls onze wetgeving aan. Maar de zeden wijzigen, dat eischt tijd en geduld en eene zorgvuldige waarneming van den volksgeest. Rusland en China. De Rjetsj verneemt uit Charbin, dat gewapende Chineesche troepen binnen het gebied van de Russische spoorwegconcossie, op verschillende punten worden geconcen treerd. Groote hoeveelheden patronen en geweren zijn naar Zizakar en Aigoen gezonden, waar de samentrekking van groote troepenafdeelingen wordt voorbereid. In Charbin wordt hardnekkig verzekerd, dat een botsing tusschen Rusland en China niet kan uitblijven. China -ziet in de Russische eischen geen andere bedoeling, dan Mongolië te annexeeren. De Chineesche minister van koloniën heeft in een geheime circulaire de autoriteiten bevel gegeven de Mongolen onder de wapenen te roepen. China versterkt zijn troepenmacht in Mandsjocrije. Men verwacht weldra botsin gen tusschen Chineesche en Russisohe troepen aan de grens. De Nowoje Wremya merkt naar aanlei ding hiervan op: De jongste Russische nota is gisteren in China ontvangen. Wij staan aaD den voor avond van liet afbreken der diplomatieke betrekkingen. Het blad deelt dan verder mede, in een telegram uit Moekden, dat 110 ton buskruit, 42 kisten cavalerie-gewe- ron en 70 kisten infanterie goweren in Noord-Mandsjoerije voor de Chineesche gar nizoenen zijn aangekomen. Op den spoorweg Peking—Moekden worden dagelijks talrijke transporten geschut en aminunutie ver voerd. Ondanks alle officieele ontkenningen wordt door de Chiueezen in Moekden do strijd als ouvermijdelijk beschouwd. Uit Charbin wordt naar Moskou geseind, dat in de meeste plaatsen de Chineezen wei geren zaken af te sluiteu met de Russen. In de Mongoolsche en Mandsjocrijsche dorpen wordt een krachtige agitatie tegen Rusland ondernomen. De Chineesche troepen wor- deu inderhaast gewapend en saamgetrokken aan de Russische grens. De regeeriug en de krijgsraad te Peking hebben besloten, iedere bemoeiing van Rusland met de binnenlandsche aangele genheden van China cathegorisch af te wyzen. De Chineesche generale staf is bezig het gebied van de Sungari op te nemen. Frankrijk. De Fransoho Ministers schijnen, op staatskosten, het er vrij goed van te hebben genomen tot dusvorre. Een presidentieel besluit zou althans dat doen vermoeden. President Fallières toch heeft, op aan sporing van den Minister van Financiën een decreet onderteekend, betreffende de huishouding van de Ministers en onder- Ministers; en van nu af aan zullen dezen alle onkosteu voor personeel, rijtuigen en automobielen, voor vorsieriog hunnor ambte lijke woningen, voor kuu recepties, feest- maleu, muziek, kleeren enz., uit hun eigen porteuiouuaie moeten bekostigen. Ook de belastingen en de salarisson van de bij hen inwonende bedienden. Wijst dit besluit reeds op een bedenke- lijken omvang van misbruiken, nog op vallender is, de vermaning in het besluit van den president yervat, waarbij den heeren vooral op het hart gedrukt wordt, bij het verlaten van de, hen van staats wege, ten gebruike afgestane wouingen, wel zoo vriendelijk te zyn, meubelen van waarde alsook kunstvoorwerpen niet mede te netneD. Voortaan zullen de uit hun ambt scheidende Ministers daarom ver antwoordelijk worden gesteld en zullen zij bij in gobreke blyven, rekenschap moeten afleggen. Ons dunkt, dat in hot licht van dit presidentieel besluit gezien, de ambts woningen waarin de 244 Ministers door de derde republiek versleten, gehuisvest geweest zijn, er al heel versleten moeten uitzien. Groot Britannie. Het gemeentebestuur van Birmingham heeft onlangs, ten behoeve van den tram- aanleg, rails in Duitschland gekocht, omdat het daar goedkooper terecht kon dan in Engeland, Dat heeft in zekere krin gen in Engetand groote onstemming gewekt. Merkwaardig is het daarby vooral, dat jnist die aankoop van buitenlandsche rails waardoor de belastingschuldigen wel iets goedkooper uil zijn, maar waar door dan toch ook arbeidsloon en winst in veel hoogoro inato naar het buitenland gaan juist geschiedde door Birmingham, het protectionistische bolwerk van den grooten Chamberlain. De protectionisten zwijgen dan ook maar liever over dezo zaak. Maar de heer Mac Veagh heeft hun gisteren in het Lagerhuis met eenige bate- lijko opmerkingen, een onaangenaam oogeublik bozorgd. Hij stelde den heer Burns een vraag in verband met dien aankoop van rails in Duitschland, waarop de minister antwoord de, dat hij mot de gemeentelykc aangele genheid van Birmingham niets te maken had. Mag ik, zoo vroeg toen do heer Mac Veagh verder, den right hon. gentleman vragen of hem bekend is, dat de leer van het koopen op de goedkoopste) markt door de belastingbetalers van Birmingham wordt beschouwd als afkeurenswaardig Cobdenis- me, en of hij reden heeft te gelooven, dat de belastingbetalers van Birmingham dit opgeven van de Tariefliervoriniugsbeginse- len goedkeuren? Minister Burns antwoordde, dat het een gelukweusch waard was, dat een groote en bloeiende stad als Birmingham de bekrompen leer der protectie had opgege ven, en tot de leerstellingen van den vrijhandel was teruggekeerd. Luid gelach en toejuichingou der ministcrieelcn volg den op deze woorden. De oppositie bleef zwijgen. Noorwegen. Het Noorweegsche Storting zal een vrouwelijk mede-lid in zijn midden zien verschijuon. De vertegenwoordiger van het derde district vau Christiania, generaal Bratlie, voorzitter van bet Storting, kan gedurende eenigen tijd zijn mandaat niet uitoefenen. Dientengevolge zal het plaats vervangend lid, mej. Anna Rogstad, onder wijzeres aan de volkschool, den zetel van Bratlie, gedurende diens afwezigheid Portugal. Het staatsblad heeft den tekst openbaar gemaakt van de nieuwe kieswet. De ver kiezingen zullen geheim zijn, direct en vrijwillig. In de districten Lissabon en Porto zal worden toegepast het stelsel van evenredige vertegenwoordiging (stelsel d'Hondt). In de overige districten zal men stommen op lijsten van drie namen voor de verkiezing van vier afgevaardigden. Elk koloniaal district zal een vertegen woordiger afvaardigen. De kieswet wekt volgens den correspon dent van de Frankfurter Zeitung, over het algemeeu weinig geestdrift, daar de regeling feitelijk weinig nieuws brengt. Het orgaan van den minister Costa verklaart met klem, dat de verkiezingsveldtocht eerst behoort aan te vangen na de afkondiging van de scheidingswet. Het blad Montanha te Porto verwijt minister Almeida in heftige be woordingen, dat hij door de kieswet de republikeiusche beginselen geweld heeft aangedaan, om zich de stommen van een aantal afgevaardigden te vorzekereu.

Historische kranten - Archief Eemland

De Eemlander | 1911 | | pagina 1