WEERBERICHT.
BINNENLAND.
STADSNIEUWS.
Thermometerstand
MEDEDEELINGEN VAN HET
KONINKL. NEP. MET. INSTITUUT.
Opgemaakt voorm 10.50 unr.
De Bilt, 22 Maart 1911.
Hoogste barometerstand 770.9 m.M. te
Riga, laagste 754.1 te Scilly.
"Verwachting tot den avond van 23 M. art
1911. Zwakke wind uit Oostelijke richtingen.
Gesteldheid van de lucht: Gedeeltelijk
mogelijk omweersverschijnsolen.
Temperatuur: Warmer.
Barometerstand te AMERSFOORT
763 m.M.
Vorige stand te 12 uur 761 m.M.
te Amersfoort.
Hoogste gisterenF. 60
Laagste hedennachtF. 34
Hedenmiddag 12 uurF. 60
kaansche Senaat tot dusverre heeft betoond
om een arbitrage-traotaat goed to keurep
en wol uit vrees, dat aan zgn consiitutio
neel prerogatief in zake verdragen getornd
zou worden.
De Senaat heeft nl. tot dusverre als
voorwaarde voor zgn goedkeuring van
scheidsrechterlijke verdragen steeds den
eisch gesteld, dat deze bepalingen moesten
bevatten voor speciale verdragen omtrent
iedere quaestio, waarover de Senaat zou
moeten beslissen wauneer zich een geschil
voordeed, daar de wet den Senaat niet
toelaat zijne constitutioneele bevoegdheid
in deze over te dragen aan het Uitvoerend
Bewind.
De president hoopt echter den Senaat
te kunnen overtuigon, dat de verdragen
zoo opgemaakt zouden kunnen worden,
dat genoemd regeering6lichaam er geen
bezwaar tegen behoeft te hebben.
Rusland,
Stolypin, de minister-president, gaat heen.
De eigenlgKe oorzaak van zijn aftreden
kennen wij Diet en zullen wij wel nooit
kennen ook, aangezien deze ongetwijfeld
samenhangt met Stolypin's positie aan het
hof, die reeds lang zoo ongunstig is geweest,
dat men keer op keer het aftreden van
den minister-president en dieDs vervanging
door Kokoftsef heeft voorspeld.
De directe aanleiding tot Stolypin's val
schijn', evenwel de volgende te wezen:
Stolypin heeft in den rgksraad verdedigd,
dat in de westelijke Zemstwo's Dationale
(dat wil zeggen Poolsche) gemeentebesturen
moeten worden ingevoerd, en bij voegde
daarbij, dat de Tsaar zelfs zulks wenschte.
Een der leden van den rijksraad moet
daarop een audiëntie bij den Tsaar aan
gevraagd en verkregen hebben, en daarop
van den Tsaar hebben vernomen, dat deze
geenszins verlangde dat de Poolsche ge
meentebesturen zouden worden ingevoerd;
de beeren konden uerhalve vóór of tegen
het ontwerp van Stolypin stemmen zooals
zg verlangden. Zij stemden er tegen,
althans de meerderheid van den rijksraad
deed dat, en 't is geen wonder, dat de
premier, dio aldus in den steek gelaten is
door zijn souverein, niet langer aanblgft.
Stolypin's opvolger is Kokoftsef, minister
van financiën. Hij blijft die portefeuille
behouden, maar wordt daarnaast president
van don ministerraad In Stolypin's plaats
zal waarschijnlijk Makarof, indertjjd onder
staatssecretaris aan binnenlandsche zakon,
dit departement overnemen. Men beschouwt
de wijzigingen in het Kabinet als een be
langrijke zwenking naar rechts.
Tweede kamer.
Gisteren werden voortgezet de beraad
slagingen over de Arbeidswet.
Dn veenderij is al geheel onder de wet
gebracht in gevolge 's ministers belofte
het daartoe strekkend socialistisch amende
ment over te nemen. Nu is het eigenaar
dige, dat de afgevaardigden uit de veen-
streek, de heeren Roessingh en Pollema,
met den heer Lieftinck, die overname te
verregaand achtten, zulks ofschoon de eerste
der drie wel een amendement had inge
diend om voor kinderen beneden 13 jaar
het werk in een veenderij te verbieden.
Hij wilde du6 vrouwen en jeugdige perso
nen vrij laten. Maar de Kamer apprecieerde
de argumenten niet en het zware veende-
rijwerk is nu tot arbeid in den zin dei-
wet verklaard: een voorstel-Lieftinck om
het andcis in te richten, werd met 39
tegen 19 stemmen verworpen.
Daarna kwam aaD de orde een voorstel
Schaper om de beschermingsbcpalingen,
die do Regeering tot personen van 17
jaar wil uitbreiden, tot 18 jaar te doen
gelden. Het amendement was uiterst sym
pathiek: waar een leeftijdsgrens altijd iets
willekeurigs heeft is het gelijk ook
door den heer Borgesius met klem van
redenen in 't licht werd gesteld beter
een leeftijd te bepalen die alhans waar
borgen van vollen wasdom biedt. De
Kamer heeft na slappe bestrijding des
ministers, die vooral gematigdheid aanbeval,
het voorstel verworpen met 42 tegen 30
stemmen; (rechts tegeu links behalve de
vrij-liberalen); maar zij koos om de wet
te vorbeteren een middenweg, door den
heer Aalberse aan de hand gedaan: zonder
stemming werd aanvaard, dat de minister
bij algomeenen maatregel voorwaarden kan
stellen voor den arbeid van personen tot
18 jaar.
De bepaling dat een kind beneden
dertien jaar geen arbeid dat is dan
arbeid in don zin dor wet: voornamelijk
in fabrieken, werkplaatsen en in de veen
derij; uiag verrichten heeft een drietal
amendementen in 't loven geroepen,
waarover langdurig van gedachten werd
gewisseld, zoowel in de dag- als in de
avondzitting.
Er was in de eerste plaats een amen
dement van eeuige Unie-liberalen en vrij
zinnig-democraten om ook kinderarbeid in
den landbouw te verbioden. Het werd
vooral met verwijzing naar de misbruiken
in het landbouwbedrijf voorkomend, door
den heer Teenstra verdedigd, die kinder
arbeid ook in 't geheel niet noodzakelijk
achtte. Daartegen kwamen op de heeren
Tydeman en De Wijckerslooth, die vooral
zich beriepen op de praktijk van het
landleven, waar arbeid vaak met spel gelijk
staat eD overigens betoogden, dat hot
amendement verre de perken dezer wets-
voordracht overschreed en tal van nood
wendige voorzieningen verwaarloosde.
Maar de minister bracht de krachtigste
argumenten er tegen in 't debat, door met
nadruk te verzekeren, dat men aan zijn
Departement reeds bezig i3 met het ver
zamelen van materiaal voor een arbeidswet,
speciaal op den landbouw toepasselijk,
waarin wel degelijk de kinderarbeid, die
in de Kamer door niemand in bescherming
is genomen, zal worden geregeld. De
indiening daarvan kan binnen ecnige maan
den te gemoet gezien worden.
Het tweede amendement was van de
socialisten afkomstig. Zij wilden het verbod
van kinderarbeid opvoeren tot het veer
tiende jaar; vooral onr daarmee een basis
te leggen voor de uitbreiding van den
leerplicht tot dien leeftijd. iDtusschen, hoe
uitDeinend het denkbeeld dat hen beheersch-
te ook is en hoezeer de minister zelf
erkende, diep onder den indruk te zijn
gekomen van de uitstekende resultaten,
welke hij in Zwitserland van den school-
gang tot 14 jarigen leeftijd had waargeno
menzoolang de uitgebreide leerplicht
er niet is, zou een voorschrift gelijk de
heer Ter Laan verdedigde, tot ongeriofen
ernstige moeilijkheden in de practijk leiden,
bet zou bovendien tal van kinderen voors
hands op straat sturen en daar dan leeg-
loopen.
Ofschoon er zelfs ter rechterzijde eigen
lijk geen woord werd gezegd tegen uit
breiding van den leerplicht, integendeel de
vroegere tegenkanting, wel scheen te
hebben plaats gemaakt vooringenomenheid,
werd er van dien kant toch op gewezen,
dat een opvoering van den leerplichtigen
leeftijd tot 14 jaren liet Rijk 31/,, de
gemeenten l'/a en bet bijzonder onderwijs
millioen zou kosten, De minister vulde
die mededeeling nog aan door té Verkla
ren, dat ons onderwijsstelsel noch practisch
noch theoretisch reeds is ingericht op zulk
een maatregel.
Ook ditmaal had de heer Aalberse
gepoogd een tusschen voorstel te vinden:
Hg wilde kinderen van dertien tot veer
tien jaren wel laten arbeiden, doch niet
langer dan 6 uren per dag en ze aldus
stempelen tot hetgeen meD in Engeland
noemt de half timers. Maar juist in Enge
land de minister herinnerde er aan,
bestaat een algemeene afkeer van het
half-time instituut. Anderzijds houdt men
in Duitschland streng vast aan de sechs
stunden der Gewerbeordnung; zoodat een
beslissing in deze moeilijk te vellen valt.
Hier, zeide hij, is alweer het onderwijs
niet geoutilleerd op de deelueming van
half-timers en dat zou toch in de eerste
plaats dienen te geschieden.
Het amendement der vrgz. democraten
(kinderarbeidsverbod ook in den landbouw)
werd ingetrokken, omdat de voorstellere
wel begrepen, dat het geen kans had.
Het amendement om het arbeidsverbod
tot 14 jaren op te voeren, is verworpen
met 32 legen 20 stemmen, rechts behalve
do heeren De Geer en Van Lennep tegen
links behalve do heeren Tydeman en Van
Foree8t.
Het voorstel-Aalberse, om de hali-timers
hier in te voeren, werd na gemengde
stemming verworpen 26 tegen 24 stemmen.
Het artikel zelf is daarna zonder stem
ming aanvaard.
De heer B. H. Peteri, laaraar aan de
H. B. S. alhier, komt voor op de voor
dracht voor de benoeming tot leeraar in
Ned. taal en letterkunde aan H. B. S.
en Gymnasium te Sneek.
Ons Belang. Vereeniging van onder
officieren en militairen geëmployeerden in
den rang van onderofficier, behoorende
tot de Nederland8Che landmacht, zal op
28 en 29 April te Amersfoort haar negende
algemeene vergadering houden.
Als gedelegeerde van de afd. Amers
foort van den Alg. Ned. Geh. Bond voor
het Ainersf. Drankweercoinité is gekozon
de heer H. J. v. d. Hengel.
Industrie- en Huishoudschool.
Gisterenavond hield de vereeniging
Amersfoortsche Industrie- en Huishoud
school" een algemeene ledenvergadering
in het schoolgebouw, onder voorzitterschap
van den heer J. W. Middelburg. Na
opening der vergadering leest de secretaris
de notulen van 31 October 1910, die werden
goedgekeurd.
De commissie tot nazien der rekening
en verantwoording bracht hierna verslag
uit bij monde van mevr. Rolandns Hage-
doorn-Schutte, die adviseerde tot goedkeu
ring der rekening en hulde bracht aan de
Directrice der school en aan den Penning
meester voor de groote accuratesse bij
het gehoudeD beheer aan den dag gelegd.
De rekening werd daarop vastgesteld tot
een bedrag van f 17521.84 in ontvangst en
uitgaaf, met een voordcelig saldo van
f 44.39'.
Hierna las de secretaris het jaarverslag
over 1910, waaraan we het volgende
ontleenen,
Het aantal leden bedroeg op 31 Dec.
217, benevens 2 donateurs. Het aantal
leerlingen voor de vaBte cursussen bleef
nog stijgende, het meest in de afdceliDg
industrie-onderwijs. Door de opheffing van
enkele cursussen en dooi* minder bezoek
van de avond- en verstellessen, bleef hot
aantal bezoeksters beneden dat van bet
voorafgaande jaar.
De school werd in 1910 bezocht door
182 leerlingen, waaronder 20 van elders.
Een derde deel van het aantal leerlingen
betaalt minder dau het minimum bedrag
of bezocht de school kosteloos.
In 1910 werden door de school 5 vak
getuigschriften uitgereikt, nl. 4 voor huis
houdkundige en 1 voor hulp in de huis
houding.
Het internaat der school begon het
nieuwe leerjaar in September 1910 met 5
leerlingen. Drie adspiranten konden niet
aangenomen worden, omdat do opleidings
klasse voor huishoudkundige, waarvoor zg
toelating vroegen, het maximum aantal
leerlingen bevatte.
Van den goeden gang van het onderwijs
in het algemeen kan met voldoening mel
ding worden gemaakt.
Bij een zuinig beheer mag gezegd wor
den, dat de exploitatie der school nog
steeds reden geeft tot tevredenheid; het
Bestuur heeft aan alle financieele verplich
tingen der vereeniging behoorlijk kunnen
voldoen, al betreurt het de omstandigheid
dat de zoo noodige salarisverhooging van
het personeel nog niet haar beslag heeft
kunnen verkrijgen.
Het geschil met Burg. en Weth. is op
voor de Vereeniging bevredigende wijze
beëindigd.
Bet bestuur eindigt zjjn verslag met de
school, die onder de nuttige instellingen
voor Amersfoort en Omstreken zeker mag
worden medegeteld, in de blgvende be
langstelling der leden aan te bevelen
Het jaarverslag wordt met een woord
van dank aan den secretaris goedgekeurd.
Met erkentelijkheid werd nog vermeld
het werk der commissie van jongedames,
die zich in den laatsten tijd verdienstelijk
hebben gemaakt door het werven van
nieuwe loden, in eu buiten de stad, wat
nog steeds door haar wordt voortgezet.
Onder dankbetuiging aan de Kascom-
missie en aan den Secretaris en den
Penningmeester voor het door hen ver
richte werk, alsook aan de leden, die zich
de moeite hadden getroost, naar de Huis
houdschool op te komen, sloot de voor
zitter, en rondvraag, de vergadering.
Volks- en Schoolbaden.
Gisteravond hield de Vereeniging voor
Volks- en Schoolbadon een algemeene
ledenvergadering in de Industrieschool,
onder voorzitterschap van den heer H. J.
Wolter.
Na openiDg der vergadering deed do
voorzitter eenige modedeelingen omtrent
hetgeen door het Bestuur voor de veree
niging gedaan is.
Daarna werd bet huishoudelijk reglement
vastgesteld, zooals het door het Bestuur
was outworpen, terwijl de aftredende
bestuursleden, do heeren H. J. Wolter on
W. C. Oosterman bij acclamatie worden
herkozen.
De voorzitter wjjst er hierna op,
dit iu het Bestuur er nog al over gesproken
is, wat de vereeniging eigenljjk wil. In de
eerste plaats komt het schoolbad. In andero
plaatsen toch is gebleken, dat bjj volwassen
personen de lust tot baden niet zoo bgster
groot is. Dat maakt dan ook de risico
voor oen volksbad nog al groot. En daarbg
komt, dat een schoolbad met kleinere
aanlegkosten kan volstaan en ook meer
steun van de Gemeente zal kunnen krijgen.
Ook zal bet doei beter bereikt wordon,
door kinderen aan badon te wennen,
waarom in de eerste plaats schoolbaden
moeten worden bevorderd.
Men kan dit doen door het maken van
propaganda er voor, dus een soort moreele
actie voeren, maar ook door een volksbad
tot stand te brengen. Het Bestuur meent,
dat men verder komt met het tweedo
punt en daarom heeft het uitgezien naar
de beste wgze om daartoe te komen.
Twee leden zijn daarom bg Burgemeester
en Wethouders geweest om te onderzoeken
in hoeverre daarvan steun te verwachten
is en zg hebben daar veel sympathie voor
do zaak gevonden. Eenige gebouwen en
terreiuen zgn bezichtigd maar aangezien
die niet geschikt leken is er nog niet
verder op ingegaan. Mogelijk is het, meer
directen steun te verkrijgen in den vorm
van subsidie. Om na te gaan wat noodig
zal zgn, heeft de voorzitter een ontwerp
gemaakt voor een schoolbad met 20 cellen.
De vraag is nu, hoe aan het geld te
komen. De pogingen daartoe zouden door
het bestuur moeten worden gedaan, maar
voor hot tot stand komen van het badhuis
moet een vereeniging gevormd worden
buiten de afdoeling, die de financiën regelt
en het badhuis aan de Gemeente over
draagt. De totale inrichting zal ongeveer
f6500 kosten, die, geplaatst in aandeden
van f 10, wellicht gevonden kunnen worden.
Dat geld wordt feitelijk geschonken aan
de Gomeente, die de exploitatie verder op
zich moc-t nemen.
De heer P. van Achterbergh
verbaast zich over hot optimisme van den
voorzitter, om dat geld bgeen te krijgen.
De ondervinding leert dat dit niet zoo
gemakkelijk zal gaan en z. i. zal dan ook
de zaak, zoo opgezet, mislukken.
Dr. Schreuder wgst er op, dat iu
den boezem van de Gezondheidscommissie,
de zaak al lang ernstig overwogen is. Om
nu eens menschen te hooren, die meer op
de hoogte zgn, heeft de gez.commissie den
heer van Boven uit den Haag uitgonoodigd
om een en ander eens uiteen te zetten. En
naar diens meening zal een bad van 24
cellen 14 a 16000 gulden kosten, daar er
vrij kostbaar materieel noodig is. Met het
