DAGBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN.
No. 93.
VRIJDAG 21 APRIL 1911.
8e JAARGANG.
De Ferrer-zaak,
BUITENLAND.
DE EEMLANDER.
Bureau: KLEINE HaAO 6.
Abonnementsprijs:
Per jaar4.Franco per
post id. f5.60. Per 3 maanden id. f 1.Franco per post
id. f 1.40. Afzonderlijke nummers f 0.05.
Telef. Interc. 183.
Prijs der Advertentiftn
Van 1 tot 5 regels f 0.40. Voor iederen regel meer f 0.08.
Buiten het Kanton Amersfoort per regel fO.10. (Bij
abonnement belangrijke korting).
Tot plaatsing van advert, en reel, van buiten het kanton Amersfoort in dit blad ia „uitsluitend" gerechtigd hel Alg. Binnen-en Buitenlandsch Advert.-bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr. 76-78 Amsterdam
Hoe moeilijk het is historische quaes-
ties te doorgronden, historische raadsels
op te lossen, bljjkt eerst recht goed als
men ziet dat het bijna onmogelijk is de
ware waarheid te vernemen omtrent dingen
die om zoo te spreken, onder onze oogen
zijn gebeurd.
Daar is de Spaansche Ferrer-zaak.
In Juli 1909 verkeerde Spanje in grooto
beweging. l)e Spaansche troepen in Ma
rokko konden de ingenomen stellingen
niet handhaven. Er moesten versterkingen
daarheen worden gezonden. Een deel der
bevolking protesteerde en vooral in het
altijd onrustige Barcelona kwam het tot
openlijk verzet. Anarchistische aanslagen,
brandstichting, de bestorming, de vernie
ling van kloosters kenmerkten wat men
later noemde de bloedige week. Ferrer,
die in en buiten SpaDje bekend was
als de stichter van de moderne school,
de Escuela moderns, werd genoemd als
een der leiders van den opstand, gevangen
genomen en door den krijgsraad den ne
genden October ter dood veroordeeld.
Was hij schuldig f Dat is nu de vraag.
Neen zeggen de Spaansche revolution-
nairen, socialisten, anarchisten en radicalen.
Er is, beweren zij, een gerechtelijke moord
begtian. Men zocht Ferrer omdat hij anti-
clericale leerin«eu predikte, men legde
het toe op zijo verderf. „Integendeel- be
weren anderen, niet uitsluitend conserva
tieven, maar ook liberalen. „Ferrer is naar
de wonen van zijn land terecht veroor
deeld. Hij was geen martelaar en aller
minst een held". Zij beroepen zich op vele
getuigenissen. Een der hoofden vau de
radicale partij te Barcelona heeft o.a. on
der eede verklaard: „In den nacht van
26 op 27 Juli heeft Ferrer zich aan mij
in het Volkshuis voorgesteld en mij ge
vraagd of men zich beperken zou tot een
werkstaking. Op mijn toestemmend ant
woord, zeide hij, dat do hoofdzaak was
het toen nog niet begonnen vernielings
werk". Ferrer loochende anvankrlijk dat
hij in het Volkshuis was geweest, maar
toen hij tegenover don getuige, die Lo
renzo Ardid heet, gesteld werd, gaf hij
toe. Hij had een vriend willen opzoeken.
De autoriteiten van het kleine stadje
Fremia dat anders rustig genoeg is, maar
waar twee kloosters werden verbrand,
hebben insgeljjks onder eede tegen Ferrer
zeer belasteude getuigenissen afgelegd.
Soldaten verklaren hem gezien te hebben
aan het hoofd van anarchistische benden.
Brandstichters en plunderaars zouden ge
zegd hebben, dat zij op last van Ferrer
handelden. Het schijnt dat de inhoud der
brieven die Ferrers geliefde, want hij
leefde zooals bekend is in „vrije liefde",
naar Europa schreef Spanje is ook wel
Europa, maar de Spanjaarden zjjn door de
Pyrenaeëu nagenoeg afgesloten in strijd
is met de verklaringen, die Ferrer voor
de rechtbank aflegde. En deze rechtbank,
de krggsraad, kon niet anders dan hem
schuldig verklaren aan hoogverraad waar
tegen de doodstraf is bedreigd.
Maar de vrienden en geestverwanten
van Ferrer en de tegenstanders van den
heer Maura, die minister was toen de
gebeurtenissen, waaraan wie herinneren,
plaats hadden, zjjn het er over eens dat hot
getuigenverhoor niet veel heeft beteekend.
Het proces werd in het geheim niet alleen
maar ook met den meesten spoed gevoerd.
Een dor getuigen, die verklaarde Ferrer
in de bloedige week de Barcelona gezien
te hebben, zeide dat hij hem niot anders
kende dan door zijn photografisch portret.
Twee cavalleristen meenden in hem den
man te herkennen die te Barcelona hunne
aandacht had getrokken, doordien hij een
zeer eigenaardigen stroohoed droeg en
ijverig een plakkaat stond te lezen. Een
barbier zekere Domenech, die getuigd had
Ferrer naar het olkshuis en later naar
Fremia vergezeld te hebben, is verdwouon.
Het heet dat hij naar Zuid-Amerika
gegaan is en de secretaris van het stadje
heeft verklaard dat hij vooral op een
gezegde van dezen Domenech, Ferrer had
beschuldigd.
De republikein Alvares verklaarde in
de Cortes dezer dagen dat do justitie do
lieden die tegen Ferrer hadden gesproken,
onmiddellijk had laten in vrijheid stellen,
terwijl do getuigen A déchargo weer naar
hunne cellen waarin zij wegens deelneming
aan het oproer te Barcelona waren opge
sloten, werden teruggevoerd. Men had geen
enkel rechtstreeksch bewijs.
Wat is de waarheid? liet debat iu de
Cortes heeft lang geduurd, maar men had
van meotaf niet veel kans daar de waar
heid te vernemen. Immers heeft de poli
tiek zich 7an de zaak meester gemaakt
en haar is het zelden out de objectieve
waarheid te doen. Men heeft zelfs, gelijk
bekend ia, beproefd van de schim van
Ferrer gebruik te maken otn het ministerie
Canalojas omver te werpen. Die toeleg is
mislukt omdat de Koning, blijkbaar tot
ergonis van Je clericale partij, den minister
heeft gehandhaafd en zijn program uit
drukkelijk goedgekeurd, wat zeer steik is
voor eeneu Koning van Spanje: het schijnt
dat hij geleerd heeft door de voorvallen
in Portugal. Canalejas deed zijn best om
do zaak buiten de politiek te houden en
te brengen waar zij behoort, voor eene
nieuwe civiele rechtbank.
Misschien zal men als zij daar opnieuw
behandeld wordt, de waarheid vernemen.
Maar zeker is het niet.
Belgie.
De „"Vlaamsche Oazet" heriunert er naar
aanleiding van de beweging tegen hot
clericale schoolwetsontwerp aan, dat bij de
laatste verkiezingen uitgebracht zijn 1213047
stemmen op de liberale en socialistische
oppositiepartijen, 1208S99 stemmen op de
clericalen en 47488 stemmen op de chris
ten-democraten. Daar de christen-democra
ten zich tegen het ontwerp hebben ver
klaard, zou dus op denzelfden grondslag
oen meerderheid van ruim 50000 stemmen
tegen de nieuwe voorgestelde regoling zijn.
Zooals men weet, bestaat in België de
evenredige vertegenwoordiging; de ver
deeling der districten moet echter zeer
ongunstig zijn voor de oppositie.
De rechtbank heeft uitgemaakt, dat
de brand in het gemeentehuis der Brus-
selsche voorstad Schaerbeek op zeven
verschillende plaatsen is aangestoken. De
aanhouding van één der van brandstichting
verdachten zal, volgons de bladen, niet
lang op zich laten wachten.
Frankrijk.
Men herinnert zich misschien, dat tijdens
het Champagne-oproer van verleden week
beweerd is, dat de beweging niet uitging
van de boeren zelf, doch dat er anarchisten
uit Parijs aan het werk waren geweest
om de menschen op te hitsen tegen de
regeeriug. Dat werd destjjds tegengesproken,
maar nu is te Parijs, op verzoek van den
rechter in Reims, gearresteerd de anarchist
Ernest Dupuis, ook genoemd Renaudel,
omdat hij zich aan opruiing in de Cham
pagne schuldig gemaakt zou hebben. Er
werd huiszoeking bij den man gehouden,
maar niets gevonden dal op medeplichtig
heid aan het gebeurde te Ay wees. Boven
dien zegt de patroon van Dupuis, dat dezo
in maanden niet buiten Parjjs is geweest.
TevenB is in hech'enis genomen de vice-
president van den bond der vakvereenigingeu
in hot wijnbouwgebied, do grondeigenaar
Lecaheur, wegens verdenking van opruiing
tot de plunderingen in Ay.
Bij het gerechtelijk onderzoek in zake
do lintjeshandel is gebleken, dat eenige
secretarissen van afgevaardigden zich van
de namen dier Kamerleden bedionden, om
derden aan decoraties te helpen. Ver
schillenden hunner deelden dan later met
Mr. Valensi de sommen, welke voor de
orden worden bcrnald. Valensi zelf be
diende zich eveneens vau de namen van
sommige Kaïncrlecleo, om diploma's te
verkrijgen van de Tunesische ordo Nifham
Iftikhar. Van dezo had hij er steeds een
Hink aantal in voorraad, welke dan bij
voorkomende gelegenheden aan den man
gebracht werden.
Een der medeplichtigen van Valensi
leverde hem ook valsche diploma's voor
2000 3000 frs. per stuk.
De gearresteerde directeur van de Revue
Diplomatique Meulemans verklaarde in de
instructie Dog, dat hij op aandringen van
twee Hollanders, die graag een lintje
hebben wilden, met \alensi daarover had
gesproken.
Valensi beloofde, dat hij zijn invloed
zou doen gelden en eenige dagen later
ontving Meulemans twee diploma's, waarin
de beide Hollanders tot officier d'Académic
benoemd werden.
Steeds houdt Meulemans vol, dat hij er
geen vermoeden van had, dat deze diplo
ma's valsch of gestolen waren.
Voornamelijk wordt hij er van verdacht
aan den Altoöaer theaterdirecteur Prinz
een valsch diploma van de Palmes Acadé
miquos te hebben verkocht.
Hjj wordt beschuldigd van bedrog, valsch-
heid in geschrifte en gebruikmaking van
valsche documenten.
Bij een huiszoeking ten huize van Meu
lemans werden tal van documenten gevon
den, waardoor nog meer personen zwaar
gecompromitteerd worden.
Het heet, dut men in deze zaak nog
voor tal van verrassingen zal komen te
staan.
Te Bar-sur-Aube heeft een cavalerie-
officier, die zijn paard afreed op een akker,
ruzie gekregen met don eigenaar, die er
aan hot werk was. Do eigenaar, lid van
den demissionairen gemeenteraad, verzocht
den officier heen te gaan, omdat hjj schade
aanrichtte. De officier weigerde en bood
aan, de schade te betalen. De boer werd
boos en wierp den officier een scheldwoord
naar het hoofd, dat hot best door „sabel
dier" vertaald kan worden. De officier
werd boos en sloeg den boor tot viormaal
toe om de ooren en gal hem daarna nog
een slag met zijn kepi.
De boer ging naar den kolonel en
diende zijn beklag in.- De kolonel ant
woordde, dat de boer vlegelachtig was op
getreden en beloofde een klacht tegen
hem te zullen indienen. De boer ging
daarop naar het bestuur van den bond
van wijnbouwers en had daar meer succes,
net bestuur nam een motie aan, waarin
verklaard wordt, dat niet toegelaten kan
worden, dat een officier, zelfs als hij zich
beleeöigd acht, tot handtastelijkheden
tegenover een burger van Bar-sur-Aube
overgaat.
Het gedrag van den officier moet te
meer gelaakt worden, omdat do geheel»
bevolking van Bar-sur-Aube alles heeft ge
daan, wat iu haar vermogen stond, om do
trocpon, die haar zijn opgedrongen, goed
te ontvangen. Verder is aan den ondor-
prefect verzocht het 29e regiment dragon
ders, waartoe bedoelde officier behoort, te
laten vertrekken, om conflicten te vermijden.
De regeering heeft een brigadegeneraal
rnet een onderzoek naar de kwestie belast.
Portugal.
Het besluit over do scheiding vau Staat
en Kerk in Portugal zal in de eerstko
mende dagen worden afgekondigd. Zoo is
Zondag officieus medegedeeld, en die mede-
deeling reeds heeft eenige ontroering ge
wekt in den lande. Sommigen vreezen dat
het noorden des lauds, dat clericaal en
royalistisch is, zich met geweld zal ver
zetten tegen do uilvocriug der wet, maar
de regcoring zegt dat zij daar niet bang
voor is. Niettemin is er een kruiser naar
Oporto gezonden. Het Vaticaan heeft
officieus te kennen gegeven, dat de schei-
dingswet geaccepteerd zal worden, indien
zij naar recht en billijkheid wordt uitge
voerd, zoo niet, dan verzet met alle
krachten! Of de wet naar recht wordt
uitgevoerd, staat natuurljjk ter beoordeeling
van de Curie.
De minister van justitie heeft reeds
verzekerd, dat de wet aan alle godsdien
stige meeningen de grootste vrijheid waar
borgt en dat het levensonderhoud der
priesters er niet door ophoudt. Indien dit
werkelijk waar is, zal het Vaticaan de wet
wel nccepteeren.
De Portugeescho Staatscouraut meldt het
ontslag van den kapitein der artillerie
Pavia Couceiro. Deze was de eenige roya
listische officier, die bij de revolutie zjjn
plicht deed. Hij bleef na do vestiging der
republiek in dienst, maar kreeg verlof.
Dezer dagen richtte hij een manifest tot
de regcoring en het volk waarin hij wees
op den onhevredigenden staat van zaken
in het land en vroeg een volksstemming
uit te schrijven, opdat het volk zelf zoude
uitmaken wat het verlangt: republiek of
monarchie.
Italië.
Uit Rome meldt men dat de priester
Murri, do bekende grondlegger van het
modernisme, binnenkort in het huwelijk
zal treden. Daarmede zal hij zich dan
geheel van de Kerk hebben afgescheiden.
Amerika.
De beriobten uit Mexico blijven verward,
maar zooveel is zeker, dat de toestand er
