WEERBERICHT.
Thermometerstand
Gemeenteraad.
STADSNIEUWS.
MEDEDEELINGEN VAN HET
IONINKL. NEP. HET. INSTITUUT.
Opgemaakt voorm 10.50 uur.
Do Bilt, 25 April 1911.
Hoogste barometerstand 767.4 m.M. to
Horta, laagste 748.3 te Stornoway.
Verwachting tot den avond van 26 April
1911. Meest matige Z.W. lijke tot Weste
lijke wind
Gesteldheid van de lucht: Regen, later
opklarend.
Temperatuur: Dezellde.
barometerstand te AMERSFOOPX
762 m.M.
Vorige stand te 12 uur 764 m.M.
te Amersfoort.
Hoogste gisterenF. 58
Laagste hedennachtF. 43
Hedenmiddag 12 uurF. 60
Patrimonium.
Gisteren en heden wordt te Amsterdam
de 30e jaarl. algemeene vergadering ge
houden van het Nederlandsch Werklieden
verbond „Patrimonium".
De eerste zitting werd geopend met een
rede van den algemeenen voorzitter de
heer P. vun Vliet, uit Rijswijk, die na een
woord van verwelkoming, de verschillende
vraagpunten releveerde, die op sociaal en
politiek gebied aan de orde zyn.
Het afgeloopen jaar aldus de voor
zitter kenmerkte zich niet door groote
dingen op sociaal en politiek gebied.
By de Tweede Kamer kwam het ont
werp Ziektewet, en eene wijziging der
Arbeidswet in. Wat het eerste ontwerp
betreft, de behandeling daarvan onder lei
ding van eene commissie van voorbereiding,
is thans in gang, het tweede ontwerp
wacht, bijna een jaar na de indiening,
nog op de goedkeuring der Eerste Kamer.
Een en ander bewijst duidelijk, dat de
parlementaire molen langzaam maalt.
Aan de „groote" beweging voor Algemeen
kiesrecht, die vooral merkwaardig is, om
den natver tusschcn de vooruitstrevenden
links en de sociaaldemocraten, heeft
Patrimonium niet meegedaan, omdat het
standpuut van dat Verbond bekend is, en
met eenigen grond mag worden verwacht,
dat bij de komende herziening van de
Grondwet de uitbreiding van het Kiesrecht
zal gaan in de ook door Patrimonium ge-
wenBchte richting.
Het Bondsbestuur zoowel als de redactie
van het Orgaan hebben zich mede eenige
beperking opgelegd, waar het betrof de
kritiek op den gang der sociale wetgeving.
Patrimonium heeft by het oefenen van
critiek op bevriende ministers nooit de
broedertrouw vergeten, zelfs niet wanneer
eenig langer wachten dan velen hadden
gedacht, daarmee gepaard ging.
Naast de smaad, die daarvan het gevolg
is geweest, heeft het dit voordeel gohad,
dat de man, over wiens arbeid in 1905
zoo hevig is getoornd, thans af en toe eeu
weiDig van de hulde wordt gebrucht, die
Patrimonium hem nimmer heeft onthouden.
Dit geeft ten opzichte van hem, die
thans het moeilyke werk der sociale wet
geving heeft te doen, eenige moed voor
de toekomst, en heeft tevens weerhouden,
om ons ongeduld te spoedig Uit te spreken.
Maar het is niet slechts terwille van
1913, waarvan nu reeds velerlei critiek
de politieke schaduw vertoond, maar het
is vooral om het groote belang van zooveel
duizenden oude arbeiders dat daarbij
betrokken is, dat ook de Chr. arbeiders
organisatie verlangen naar eene invoering
der Invaliditeits en Ouderdomsverzekering.
De voorzitter spreekt de hoop uit, dat
deze lang verwachte wet nu zeer spoadig
moge ingekomen en behandeld worden.
In zake de samenwerking tus6chen Patri
monium als algomeene sociale vereeniging
en de Christelijke Vakorganisatie betreurt
spr. het gemis van een nauw verbond met
het oog op gemeenschappelijke belangen.
De over eenige dagen te houden saraen-
spreking tusschen het Patriinoniumbestuur
en dat van het Chr. Vakverbond zal wellicht
tot goed resultaat leiden.
Met het uitspreken van de beste wen-
schen voor het welslagen der vergadering
werd de zitting geopend verklaard.
Pest in Indië.
Een regeeringstclegram van 24 April
meldt:
Onder de koortsgevallen op 21 dezer
waren nog 5 pestgevallen waarvan 1 lon-
genpest, alle doodelijk.
„Eergisteren (22 dezer) 16 gevallen,
waarvan 1 longenpest, 8 dooden."
„Gisteren (23 dezer) veertien gevallen;
zes dnodeu."
Het „Handelsblad" ontving gister uit
Batavia het volgende telegram:
Teu aanzien vaa de pest in het Malang-
6che bleef de toestand stationair. Geen
uitbreiding der ziekte elders.
„Batavia is met cholera besmet verklaard.
Eergisteren kwamen daar 28 gevallen van
die ziekte voor."
De Middenstandsbond.
De 8ste Algemeene Vergadering van den
„Ned. Bond van Vereenigingen van den
Handeldrijvenden en van den Industrieelen
Middenstand" en het gebruikelijk Midden
stands-Congres zullen dit jaar gehouden
worden te Roermond op Dinsdagmiddag,
Woensdag en Donderdag 25, 26 en 27 Juli.
Maar aanleiding van een verzoek van
de Handelsvereniging Rotterdam, gesteund
door een 35-tal vereenigingen, zal eene
buitengewone vergadering worden gehouden,
om te protesteeren tegen het wetsontwerp:
het Debietrccht op den verkoop van sigaren
en tabak. Deze buiteugewoue vergadering
vindt plaats op een der genoemde dageu.
Voor deze buitengewone vergadering is
aan het bestuur van de, Nederlandsche
Vereeniging van Sigai enwinkeliers verzocht
een praeadvies op te stellen, daar deze
vereeniging de organisatie van de be
langhebbenden in de eerste plaats in dezen
het bost in staat is te oordeelon omtrent
den invlood dien de Debietrechtwet zal
oefenen op den kleinhandel in tabak en
sigaren.
Op het Congres zullen o. m. de volgende
belangrijke onderwerpen worden behandeld.
Vooreerst het tentoonstelliugswezen voor
den Middeustaod; vervolgens snel en goed
koop recht, in verband met het invorderen
van kleine vorderingen.
Na overleg met het bestuur dor Utrecht-
sche Handelsvereeniging is besloten op het
Congres eveneens aan de orde te stellen
de behandeling van het contractantenstolsel
(geven van korting aan leden van „Eigen
Hulp", enz.)
Maat.schappelijke en
Hygiënische vraagstnkken.
De staaltrust en zijn arbeiders.
In het tiende jaarverslag van de Ameri-
kaansche staaltrust, dat in de vorige
maand verscheen, wordt ditmaal vooral op
de in 't belang der arbeiders getroffen
maatregelen gewezen. De „United States
Steel Corporation" voerde dan ook in jdat
jaar in: een ongevallenverzekering en een
ouderdomspensioen, beide instellingen
waartoe do arbeiders uiets hebben bij te
dragen. Reeds vroeger had de trust zijn
arbeiders den aankoop van zijn aaudeelen
door betalingen in termijnen mogelijk
gemaakt. Nu ie meu ook doende den
Zondagsarbeid, voor zooveel mogelijk, te
beperken, en bovendien i6 in bet vorige
jaar, toen de omzet vermeerderde, een
loonsverhooging van 3 procent toegestaan.
Of dit alles geheel uit vrijen wil ge
schiedde, het is moeilijk uit te maken.
Zooveel is zeker, dat de neiging van de
nu meer naar links overhellende volksver
tegenwoordiging, om de iceds voor een jaar
door den arbeidersbond aau het Huis van
Afgevaardigden voorgestelde enquête naai
de toestanden en de organisatie van den
staaltrust in te stellen, grooter moest zijn
geworden en dit den staalkoningen boven
het hoofd hangende ondeizoek tot vryge-
vigheid jegens de arbeiders zal hebben
gestemd.
Voor de georganiseerde arbeiders van
de Unio zou van bet resultaat vaD een
dergelijke enquête zeker veel afhangen,
waarom dan ook de „American federation
of Labour" haar vertegenwoordigers te
Washington wel voor de zaak spannen en
tor spoed aanjagen zal. De trust heeft zich
nl. van don aanvang af tegen het coalitie-
recht van zijn arbeiders geweerd en daarbij
een dergelijk succes behaald, dat de groote
bond der yzer- en staalarbeiders in de Unie,
de „Amalgamated Association of IroH and
Steel Workers," tot een schim van zijn
vroeger bestaan is geworden.
De „Steel Corporation" is daartoe vol
hardend en planmatig te werk gegaan. Bij
iedere storing in het bedrijf werden de
fabrieken, waar de arbeiders zich hadden
vereenigd, onmiddellijk stop gezet; er zijn
zelfs fabrieken, waar ae arbeiders-organi
saties bijzonder sterk waren, die geheel
opgeheven werden. De laatste vakvereoni
gingsrest in de staalweikeu werd voor
anderhalf jaar vernietigd, toen de trust bij
slappen gang van zaken eenige van haar
fabrieken gedurende een half jaar sloot.
De federation of labour haalt overigens
voorbeelden aan, die moeten bewijzen, dat
do trust, die iu vele kleine steden de
eenige bestaansbron is, met unfaire strijd
middelen tegen de „unions" is opgestreden.
In Gary, de staalstad, zijn dan ook gym-
Dastiekvereenigingen, leesclubs, liefhebbe-
rytheaters en vele andere, door beambten
van den staaltrust opgerichte vereengingen,
maar niet één enkele arbeidersvakvereoni-
ging. En zooals de pastoor bij iedere
Katholieke vereeniging behoort, zoo telt in
de staalstad iedere vereeniging eenige
hoogere trustbeambten onder haar leden,
een voorzorgsmaatregel, welke den waar
borg biedt, dat een gymnastiek- of zang-
vereeniging niet plotseling en op een voor
den staaltrust ongelegen oogenblik in een
vakvereeniging omgedoopt wordt.
Wat de ioonen betreft, deze zijn sedert
1902 gemiddeld met 83 dollars op het
jaarlijksche loon gestegen. De gewone
arbeider heeft een maximum- weekloon,
naar schatting van 12 dollar, wat volgens
den Amerikaanschen corresponneut van de
Frankfurter Zeitur.g, niet ruim betaald is,
daar de arbeid zwaar, 't gevaar voor lijf
en leven groot, en vooral de levensstan
daard hoog is. l)en arbeider blijft dan
ook weinig te sparen over, wat blijken kan
uit het feit, dat slechts één tiende deel
van 't geheele personeel gebruik heeft ge
maakt van het recht, zich trustaandcelen
op termijnbetalingen te verschaffen. Of de
looncn bij behoud van de vrijheid tot ver
eeniging ook hooger zouden gestegen zijn,
hierover laat de federation of labour zich
niet uit.
Vergadering van den Raad der Gemeente
Amersfoort op Dinsdag 25 April 1911,
des namiddags te 1 */.- ure.
Voorzitter: de burgemeester.
Afwezig: de heeren Kroes en van Enet.
De notulen worden ongewijzigd gear
resteerd.
Mededeeliog wordt gedaan van verschil
lende ingekomen stukken, waarvan wij
noemen:
Van Burgemeester en Wethouders het
verslag ingevolge art. 52 der Woningwet.
Zal worden gedrukt en gevoogd by het
Gemeenteverslag.
Een schrijven van D. Gerritsen, houdende
modedeeling, dat hij zijn voorstel betref
fende het benoemen van een Commissie
in zake de reorganisatie van het lager-
onderwijs intrekt.
De heei Gerritsen deelt mede, dat
een onderhoud met B. en W. hem de
overtuiging heeft gegeven, dat B. en W.
te dezen opzichte reeds verder waren ge
vorderd dan hy dacht waarom hij meende
zijn voorstel te moeten intrekken. Overigens
hoopt Spr. dat B. en W. den meest moge
lijken spoed zullen betrachten.
Het schrijven werd voor kennisgeving
aangenomen.
Een adres van H J. van der Held in
zake het Loodwit.
In handen gesteld van B. en W. om
prae-advies.
Een reclame van J. A. Schoterman, R.
van Beek. H. Martens en H N. Prins in
zake hun aanslag wegens vergunningsrecht.
In handen gesteld van B. en W. om
prae-advies.
Een adres van Joh. G. F. van Achter-
bergh, waarbij hij toestemming vraagt een
openbaren weg te mogen aanleggen.
In handen gesteld van B. en W. om
prae-advies.
Aan de orde komt vervolgens do agenda:
1. Benoeming van eene onderwijzeres
in de nuttige handwerken aan de open
bare lagere school 2e soort in de Helle
straat.
Benoemd wordt mej. v. d. Stadt met 13
van de 15 uitgebrachte stommen. De dames
Kraan en Vonk verkregen ieder 1 stem.
2. Vaststelling van het le gedeelte van
het primitief kohier der inkomstenbelasting,
dienst 1911.
Wordt vastgesteld op een bedrag van
f88135.50.
3. Voorstel van Burgemeester en Wet
houders betreffende de eier- en botermarkt.
De heer Gerritsen: Nu het B. en
W. duidelijk is geworden, dat deze zaak
noch door B en W noch door den Raad
gewild wordt, stelt spr. voor de zaak com
missariaat te maken en in handen te stellen
van een commissie van 4 raadsleden met
den Wethouder van het marktwezen aan
het hoofd, teneinde het marktwezen in zijn
geheel te beschouwen.
De voorzitter deelt mede, dat B.
en W. hiermede wel accoord kunnen zijn.
Dc heer Veis H e y n vraagt of B. en
W. dan hnn voorstel intrekken.
De voorzitter: Dit wordt tijdelijk
teruggenomen om weer aan de orde te
komen, wanneer de commissie e^ontueel
niet mocht slagen.
(De heer van Enst komt ter vergadering.)
Op een vraag van den heer Hamers
deelt de heer Rij kens (Wethouder)
mede, dat het wenschelijk is, dat do
verschillende combinatiën, die aanbiedingen
deden, hun aanbiedingen nog wat zouden
aanhouden.
De heer van Duinen zegt een voor
stel te hebben om een commissie te benoe
men die het marktwezen zal onderzoeken
en in de allereerste plaats de eiermarkt.
De heer Gerritsen en eenige leden:
Dat is het voorstel van my (den heer Ger
ritsen!)
De heer van Duinen trekt daarop
zijn voorstel.
Overgegaan wordt thans tot stemmen.
Tot voorzitter der commissie wordt be
noemd dc heer Kam (wethouder) en tot
leden de heeren: Veis Heyn, Kroes, v. d.
Wal en van Duinen.
De heeren namen allen hun benoeming
aan.
Bij de rondvraag vestigde de heer
Gerritsen de aandacht op het treurige
sterfgeval van een nog jeugdig politie-agent
weduwe en kind onverzorgd achter latende,
wat weer eens duidelijk in 't licht stelt 't
gemis van een goede pensioen-regeling.
Spr. hoopt, dat nu door dit feit de aan
dacht hierop weer opnieuw valt, B. en W.
de zaak nog eens goed ter harte zullen
nemeD, op dat men niet vandaag of mor
gen voor een nog grootere impasse komt
te staan.
Overigens twijfelt spr. niet, of B. en W.
zullen de weduwe zooveel mogelijk tege
moet komen en wanneer zij dau ook met
een voorstel komen om haar een gratifi
catie te verleenen of de gestorte pensioen
gelden terug te geven, dan zullen B. en
W. op sprekers stem kunnen rekenen. In
geen geval echter mag de vrouw by het
Armbestuur terecht komen.
Spr. eindigde met deze zaak in 't bizon-
der bij B. er. W. aan te bevelen.
De Voorzitter zeide de zaak in
de vergadering van het Dag. Bestuur
gaarne ter sprake te zullen brengen,
waarop do vergadering te 2.20 werd ge
sloten.
Door het 5de regiment infanterie
zullen van 28 Aug. tot en met 7 Sopt. a.s.
oefeningen op groote schaal worden ge
houden in de omstreken van Amersfoort,
onder leiding van regimentscommandant.
Aan het Kotiinklyk Zoölogisch Ge
nootschap „Natura Artis Magistra" te
Amsterdam is voor de serre geschonken
een Ficus Arabica door Mevr. D. M.
Meursing-Kirchnor.
De luit. kol. J. M. F. J. Latour
van het lste reg. inf. te Assen, wordt van
1 Juni tot 15 September gedetacheerd bij
het lste reg. veld artillerie te Amersfoort
AGENDA
25 April. Handelsschool in het Valkje.
30 April. Uitvoering Amersf. Toonoelver. D.
I. U. in do Keizerskroon.
1 Mei. Volksuitvoering van Toonkunst iu
Amicitia.
2 Mei Uitvoering Toonkunst iu Amicitia.
7 Mei. Bijeenkomst Ned. Ver. tot afsch. vau
alcoholh. dranken in het Valkje.
