DAGBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN.
No. 115.
WOENSDAG 17 MEI 1911.
8e JAARGANG.
Uit de Pers.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
DE EEMLANDER.
Hoofdredacteur: Mr. D. J. van Schaardenburg.
Abonnementsprijs
Per jaart 4.Franco per
post id. f5.60. Per 3 maanden id. f 1.Franco per post
id. f 1.40. Afzonderlijke nummers f 0.05.
nureau: UI.KINK H.lAft 6. Telef. Intere. 18».
Prijs der Advertentien
Van 1 tot 5 regels f 0.40. Voor iederen regel meer f 0.08.
Buiten het Kanton Amersfoort per regel f 0.10. (Bij
abonnement belaugrykc korting).
Tot plaatsing van advert, en reel, van buiten het kanton Amersfoort in dit blad is „uitsluitend" gerechtigd het Alg. Binnen-en Buitenlandsch Advert.- bureau D. 1ALTA, Warmoesstr. 78-78 Amsterdam
De Partij-doofpot.
Een merkwaardig ingezonden stuk komt
voor in do „Nieuwe Rott. Ct." Het luidt
aldus:
Mynheer do Redacteur,
Als beslist vrijhandclaar bohocf ik u niet
te zeggen, dat ik met genoegen de arti
kelen volg, die in uw blad tegen het ont
werp van de nieuwe tariefwet verschijnen.
Nu vrees ik echter, dat wanneer het
ontwerp in do Tweede Kamer behandeld
zal worden, de tegenwoordige partij ver
deeling op tien uitslag dec beraadslagingen
niet zonder invloed zal blijven. En toch,
wat hehben, goed beschouwd, invoerrechten
te maken met de geloofsovertuiging, waarop
de tegenwoordige meerderheid berust?
Ik ben ervan overtuigd, dat zeer velen,
die gewoon zijn rechts te stmmen, geens
zins vóór de protectieplanuen der regeering
zyo: het Nederlandsche volk, iD zijn meer
derheid, verlangt de wet niet. Een refe
rendum zou dit uitwyzen, doch het zal
wel prac'.isch oumogelyk zyo, dat te orga-
uiscereu. Maar, aangezien ik ervan over
tuigd ben, dat zeer velen er over denkon,
gelyk ik, kan het wellicht nut hebben, dit
op deze wijze in het openbaar eens te
zoggen.
U dank zeggend voor de plaatsing,
Hoogachtend,
Uw dw. dnr.
Frans Smulders
Industrieel.
Land en Volk teekent hierby aan:
„De heer Smuldors is niet de eeuige
katholiek, die aldus er over denkt; ook
in andere groepen van de rechterzyde
worden er gevonden, die het met hem
ceus zijn.
Toch ie dozo tariefsherziening een hoofd
punt op het program.
Maar bovendien: er zijn ook nog andere
onderwerpen, waarop hetzelfde toepasselijk
is. Wy DoemeD alleen de „sociale wet
geving".
Nu kan men zeggeu: dat alles doet er
niet toe. De hoogere beginselen zyn van
meer waarde dan de aardsche dingen. Er
is volstrekt geen bezwaar tegen, dat deze
materieele zaken worden tot stand ge
bracht door samenwerking van elementen
ter linker- en ter rechtorzijde.
Maar dat kan toch moeilijk worden vol
gehouden ten aanzien vau sociale levens
vragen als waarom het hier gaat.
Wanneer de tariefwet aan de orde is,
gaat het om hot Kabinet niet alleen, maar
om geheel den grondslag voor zoover
het de aardsche belangen betreft van
de rechterzijde. Zij heeft de sociale wet
geving aan het tarief vastgekoppeld èn
als noodzakelijk middel om de Losten te
dekken èn als maatregel om door bevor
dering van de nationale nijverheid do
draagkracht der arbeiders te verhoogen.
En thans komt een goed katholiek zich
beklagen: wij zyn gewoon voor rechts te
stemmen; maar do belangrijkste wetten,
die do door ons gekozeu meerderheid zal
maken, begeeren wij niet. En die begeert
het Nederlandsche volk ook niet.
Toch heet rechts nog altijd de paitij-
groepeoring gezond. Het zou jammer zijn,
er iets aan te veranderen.
Hoe lang zou dit nog duren
De Tijd leest dezen R. K. industrieel
geducht de les over die vrijmoedige meo-
niugsuiting.
„Waar moet het heen, wanneer allo
christelijke kiezers, dio door con of ande
ren maatregel van een christelijke Regee
ring in hun stoffelijke belangen meenen
benadeeld te worden, in de liberale pers
stemming gaan maken tegeu het bevriende
Kabinet, en, bewust of onbewust, daardoor
oorzaak wordeu, dat hot door zijn geest
verwanten in den steek wordt gelaten!
„Heeft de heer Smulders wel ooit gezieu,
dat de bekende liberalen in Katholieke
kranten dergelijke stukjes scbrovcn, als
een wetsoutwerp, door een vrijzinnig mini
sterie ingediond, om oeconomischo beweeg
redenen niet uaar hiiD zin was
Het Vaderland antwoordt hierop:
Doze laatste vraag karakteriseert de op
vattingen van het R. K. blad.
Inderdaad is het in den tijd der vrijzin
nige regeeringen als het ware dagelijks
voorgekomen, dat om de bedoelde reden
op door hen iugediende wetsvoorstellen
critiek, soms zeer scherpe werd uitgeoefend
door geestverwanten. De vrijheid vau cri
tiek is onder de vrijzinnigen zelfs maar al
te dikwijls overdreveu, en toch zouden wij
haar niet gaarne willen beteugelen.
Maar De Tijd kan zich zelfs niet inden
ken, dat men een bevriende rogeering
critiseert. Do partij-doofpot boven alles!
Belgie.
Gisteren zette advocaat Jaspar zyn plci
dooi voor de eischereis, prinses Louise,
voort. Hij gaf teu slotte een omschrijving
van het rechtskarakter der kroonstichting,
die Leopold II in 1896 in het Cougoland
uit de voormalige kroondomein hoeft op
gericht en waaruit het hoofdaandeel van
het vermogen afkomstig was, dat later in
de Niederfiillbachstichting en de andere
stichtingen des Konings overging.
Aau de hand vao een omvangi ijk bewijs
materiaal betoogdo hjj, dat in de kroon
stichtiug iugebrachto goederen duidelijk
het karakter van particulier eigeudom
droegen. Verder behandelde hij het 7erdrag
van overdracht, waarby de Congoataat aan
België is overgegaan, en ook Congo-leeniug
van 13,5 millioen, die in de Kamer aan
leidiug tot levendige besprekingen heeft
gegeven. Volgens Jaspar's beweren bobben
de vertegenwoordigers van don staat tegen
den overleden KouiDg het verwijt van ver
duistering gericht, toen zjj beweerden dat
deze millioenen, die in de Niederfiillbach
stichting gevonden werden, op niet recht
matige wijze daar waren ingebracht.
Frankrijk.
Zeer interessante proefnemingen zullen
binnenkort op de reede van Toulon ge
houden wordeu om ua te gaan in hoeverre
vliegtuigen kunnen dienen tot het ontdek
ken van onderzeeërs Gelyk bekend, is het
water van groote hoogte gezien, zóó door
schijnend, dat bij niet te groote diepte
soms zelfs den daarouder liggendeo bodem
uit een ballou of vliegmachiue kan wordeu
waargenomen.
Hierop baseereu zich de proefnemingen,
welke op inititicf van den Franschen luit.-
aviateur Conneau zullen worden gehouden.
Acht een oorlogsohip met een vliegtuig
aan boórd, zich bedreigd door een onder
zeeër, zoo trekt do vliegenier er op uit om
j te zien of hij de onderzeeboot kaü ontdek
ken. Wordt hij zoo'u geheimziunige vjjaud
gewaar, dan keert hij onmiddelijk naar het
schip terug, dat dan zijn maatregelen tot
tegeoweor treffen kan.
Met groote belangstelling wordt in ma-
rinekringeu het resultaat dezer proefne
mingen verbeid.
In 't jongste rapport van dn Fran-
Bche Rekenkamer worden over de uitgaven
vau verschillende ministeriën harde noten
gekraakt. Onder meer wordt het misbruik
scherp gecritisecrd, aan hetwelk sommige
ministeriën zich schuldig maken, door
ambtenaren zoogenaamde studiereizen naar
het buitenland op te dragen, ten einde op
die wijze hun salaris te verhoogen. Als
voorbeeld wordt aangehaald, dat een amb
tenaar van het ministerie van Arbeid, een
opdracht kreeg naar Zuid-Auierika een
studiereis te maken over schoeuenfabricatie,
niet welke reis 14.000 fres. gemoeid waren.
Verder klaagt het Staatscollege over het
feit, dut in verschillende kolouiën tegelijker
tijd voor twee, ja zelfs voor drie gouver
neurs moet betaald worden: voor een die
de kolouio bestuurt, voor een ander die in
Frankrijk met verlof is, en voor een der
den, wiens benoeming op komst was en
een wachtgeld, eerst van 12.500 fres. toen
van 25.000 fres. genoot.
Het Franscbe Kamerlid Paul Meu
nier, voorzitter van den generalen Rand
van het Aube-departement, hoeft aan den
Raad van State, waaraan c!e grensafbakening
van het Champagne-gebied is opgedragen,
een schrijven van een wijnfirma uit Frank
fort toegezonden, waarin aan de wijnbou
wers van 't departement om prijsopgave
wordt verzocht, van hun witten wijn als
champagne product. Hieruit, meent Meunier,
blijkt duidelijk, dat de buitenlanders met
recht de Aubewijncn als champaguewijn
beschouwen. Do Duitschers zullen derhalve
den Aubewiju opkoopen, en dan met de
door heu gekweekte champague, op de
wereldmarkt met de Franscbe wijnbouwers
in coucurreutie tredeu.
Zevenhonderd werklieden der spoor-
lijn van de maatschappij Oucst—Etappe
en werkzaam nabij het station St. Lazaire,
hebben liet werk geslaakt, nadat de ouder
nemers weigerden 90 centimes per uur te
betalen in plaats van 85 voor dagwerk en
1 fr. 40 in plaats van 1 fr. 35 voor nacht-
arbeid.
Men vreest, dat er sabotage zal worden
gepleegd. De lijn wordt door twee com
paguiëu infanterie bewaakt.
G root- B rit annie.
l)e wet op het veto recht der Lords is
in derde lezing, d. w. z. definitief, in het
Brit8che Lagerhuis uangenomen. Weer een
stap nader tot de oplossiug van het conflict!
Het was natuurlijk een zuivere partij
stemming, on de meerderheid vau 121
stemmen is juist die der gezamenlijke
ministerieelen op do oppositie. Wat nu?
Nu gaat do wet naar de Lords, die juist
bezig zijn met de behandeling van Lord
Lansdowne'8 bervoi mingswet van het
Hoogerhuis. Wat zullen zij met de veto
wet doen? Aannemen, omdat het volk
haar in twee verkiezingen heeft goedgekeurd,
m. a. w. zich neerleggen bij het onver
mijdelijke? Dat ware zeker het een
voudigste, bn dan zou de hecle quaestie
afgeloopen zijn vóór de kroniug. Of zullen
zij obstinaat zyn en do peors-benoeming
noodig maken? Zoo ja, dan verwacht men
dat eorst na de kroning de peersbenoeming
zal volgen, waarschijnlijk in Juli.
Gislor heeft Lloyd George de bcgrooting
over 1911 ingediend. Ze is heel gunstig,
dank zij 's ministers belastingstelsel, dat
aanleiding gaf tot het constitutioneole
conflict. Er is overschot en ten minste
acht millioen pond schuld wordt afgedaan.
Gisteravond is in het Lagerhuis nieege-
doeld, dat dit met' Pinkstcrvacantie uiteen
zou gaan op Vrijdag 2 Juni. Asquith
wilde liever niet zeggen wanneer het
daarna weer bijeeen zou komen: dat hangt
waarschynlijk af van de houdiug dor Lords
ten opzichte van de veto-wet.
Rusland.
De Israëlieten in Kiëf verkeeren in doo
delijken angst voor hot uitbreken van
een progrom, uaar aanleiding van do on
zinnige beschnldigingeu die jegens de Joden
zijn geuit, als zouden zij zicb schuldig
hebben gemaakt aan ritucelen moord op
een Christenknaap. De troepen patrouil
leeren dag en nacht door de stad. De
Joden blijven in hun huizen.
Portugal.
De staking der dokwerkers te Oporto
duurt voort. Bij hen hebbon zich aangesloten
de breeuwers, die eveneens vermeerdering
vau loon eischen.
Het uitladen der transportschepen
geschiedt door soldaten, terwijl langs do
oevers der rivier voortdurend gepatrouil
leerd wordt om de werkwilligen te
beschermen. De toestand laat zich vrij
ernstig aanzien, en niets wijst op een
spoedige verbetering. Dezer dagen werd
een groote meoting gehouden van worklie-
denvereonigingen en men vreest nog
meerdere stakingen. Dc socialisten zitten
niet stil en hopen van de hoerschcnde
ontevredenheid gebruik te kunnen maken
om hun eigen candidaten bij de a. 8,
verkiezingen in het Parlement te krijgen.
Amerika.
Het Hnis van afgevaardigden heeft een
motie aangenomen, waarin wordt bepaald,
dat een onderzoek inoet plaats hebben
betreffende de zaken der Staultrust, door
een commissie, samcngestele uit 9 leden
van het Congres.
TWEEDE KAMER.
De Kamer heeft gieter zondor discussie
of stemming aangenotueo eenige koloniale
en andere wetsontwerpen; onder meer: de
overeenkomst met het waterschap Noord-
Oostelijk Noord Bmbant, waarby de som,
welke dat waterschap ingevolge do met
den Staat in 1883 gesloten overeenkomst
mag inhouden var. zijne bijdrage ad 2
millioen gulden io de kosten der verlegging
van den Maasmond, wordt bepaald op ten
hoogste f 150,000.
Voorts is goedgekeurd een onteigenings-
ontwerp ten bohoeve van de ongestoorde
exploitatie van den Betuwschen Stoom
tramweg in de gemeente EBt.
