DAGBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN. No. 118. ZATERDAG 20 MEI 1911. 8e JAARGANG. TUBERCULOSEBESTRIJDING. Omtrent ons dagelijksch brood. DE EEMLANDER. Hoofdredacteur: Mr. D. J. van Schaardenburg. Abonnementsprijs Per jaarf 4-—Franco per post id. [5.60. Per 3 maanden id. f 1.—Franco per post id. f 1.40. Afzonderlijke nummers f 0.05. Itureuii: HLKIKKHl4U6. Telel. luiere. IS». Prijs der AdvertentiSn: Van 1 tot 5 regels 0.40. Voor iedaren regel moer f 0.08. Buiten het Kanton Amersfoort per regel f 0.10. (By abonnement belangrijke korting). Tot plaatsing van advert, en reel, van buiten het kanton Amersfoort in dit blad is „uitsluitend" gerechtigd het Alg. Binnen- en Buitenlandsch Advert.- bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr. 76- 7b Amsterdam Wanneer in 'n land de cholera of 'n andere vreeselijke ziekte woedt, in niet te stuiten vaart zich verbreidt en hon derden, misschien duizenden slachtoffers maakt, heerscht ei alom diepe ontstelte nis en wordt de geheele bevolking door 'n onbeschrijfelijke angst bevangen. Onvermijdelijk echter moet na korter of langer tijd de ziekte afnemen en eindelijk geheel verdwijnen, om dan weer tientallen jaren weg te blijven. Grimmiger dan de cholera, grijpt om zich heen de tuberculose, die meer slachtoffers neervelt dan welke ziekte ook. Niet epidemisch heerscht de tuber culose, de tering, zooals ze in den volksmond heet, geen kortstondige, hevige slachtingen richt zij aan om daarna de bevolking met rust te laten en eerst na lange tusschenpoos weer terug te keeren. Neen, de tuberculose wijkt nimmer van onze grenzen; onafgebroken knaagt zij aan de volksgezondheid, gaat zij voort in jonge levens heimelijk haar noodlottige kiem te planten, die voort woekerend en voortgravend niet rust, voordat 't sterkste gestel ondermijnd, 't joligste leven geknakt iS. Welig tiert de tuberculose in Neder land. Jaarlijks bezwijken 8 a 9000 per sonen voor dezen gluipenden vijand en de angstwekkende statistieken, die dit uitwijzen, zijn eigenlijk nog onbetrouw baar. 't Schrikbeeld, dat zij ons voor oogen stellen, blijft nog verre beneden de werkelijkheid; tal van gevallen immers komen onder anderen naam voor, hoewel ze feitelijk op rekening van de tuberculose gesteld moeten worden. In den Fransch-Duitschen oorlog sneu velde er aan Duitschc zijde 43.000 man en 't beêtte, dat er in Duitschland bijna geen gezin gevonden werd, of 't was in rouw gedompeld over 't verlies van eenig bloedverwant. Driemaal zooveel personen, 120.000 sterven er jaarlijks in Duitschland aan tuberculose. In Frankrijk is de sterfte in verhouding tot 't bevolkingscijfer nog grooter, omdat men daar minder aan de bestrijding doet. Daar sleept de tuberculose jaarlijks 150.000 personen ten grave. En men heeft berekend, dat 't aantal slachtoffers over de geheele wereid jaarlijks 3.000.000 bedraagt. Met recht wordt de tuberculose volks ziekte genoemd, want onder alle klassen der maatschappij, onder den hoogsten en den laagsten stand, openbaart zij zich in hare volle verschrikking. Langen tijd als ongeneeslijk beschouwd, heeft men eerst sinds kort den strijd tegen haar aangebonden. In tweeërlei richting gaat die strijd1° tegen de ziekte zelf, 2° tegen de verspreiding er van. Steeds meer veld wint de overtuiging, dat genezing mogelijk is, mits de patiënt zich streng boude aan de gestelde leef regels en niet in 't laatste stadium verkeert, 't Niet opvolgen van die leefregels gebrek aan medewerking van den patiënt zelf, tengevolge van onwil of zwakheid, is nu eenmaal 'n gewoon verschijnsel, dat menigeen duur te staan komt is ook hier oorzaak, dat 't sterftecijfer niet sterker daalt, dan nu 't geval is. Is de geneeskunde dus ep 't eerste punt nog niet geheel voldaan en nog steeds zoekende, op 't tweede punt heeft men reeds schitterende overwinningen behaald en gaat men voort de oorzaken der ziekte op te sporen en uit te roeien. Veel heeft men reeds bereikt, moer hoopt men nog te bereiken, niet rustende aleer men de tuberculose uit hare diep ste schuilhoeken verdreven heeft. Spraken wij van volk sziekte, de strijd tegen de tuberculose moet zijn 'n volks strijd, zoo men de zege wil be vechten. De Koningin Moeder ging in dezen strijd voor; de overheid wordt zich meer en meer van haar taak in dezen bewust; in de voornaamste steden verrijzen vereenigingen tot be strijding der tuberculose; aan de individu wordt 't steeds duidelijker gemaakt, dat ook van zijne medewerking de c ndelijke zegepraal afhankelijk F. En zieken èn gezonden moeten meer gaan inzien, dat 't geheel in hun macht ligt de verspreiding der tuberculose tegen te houden of te bevorderen. Daarom hebben wij met zoo groote ingenomenheid de komst van 't Tuber culose-Museum in deze stad begroet. Allen kunnen thans met eigen oogen zich overtuigen, wat zij moeten laten en wat zij moeten doen om aan deze vreeselijke ziekte te ontsnappen en anderen er voor te behoeden. Het doel van het Tuberculose Museum zoo lezen wij in den Gids voor bezoe kersis, in breede kringen der bevol king eenige elementaire kennis te ver breiden omtrent eene ziekte, die steeds voortgaat de volksgezondheid en de volkswelvaart te ondermijnen en voor welker bestrijding de medewerking van alle lagen des volles en van ieder indi vidu persoonlijk noodig is, Wil men een vijand met succes bestrijden, dan is in de eerste plaats noodig, dat men liem kent in zijn aard en in de wijze, waar op hij zijn aanvallen doet en zijn lagen legt. Aldus beoogt het Tubereulose- Museum een aanschouwelijk 'oeeld te geven van het wezen, het ontstaan, de verbreiding en de gevaren der tubercu lose, evenals van de middelen en maat regelen, waarmede deze ziekte kan wor den voorkomen, bestreden en genezen. 'n Bezoek aan dit Tuberculose Museum kunnen wij niet genoeg aanbevelen. Men zal daar leeren, hoe door betrek kelijk geringe voorzorgsmaatregelen veel ellende voorkomen kan worden, „De tuberculose kan genezen worden", moge te absoluut klinken, dat de tuberculose te voorkomen is, staat vast. Uil komme averti en vaut deux. Daarom wil 't Tuberculose Museum iedereen bekend maken met de middelen, die in staat zijn voor besmetting te behoeden. Het is moeilijk om een artikel te noemen hetgeen van grooter waarde is voor de voeding van den raeusch dan brood. Er is geen voe dingsmiddel, dat meer algemeen wordt gebruikt en grooter deel uitmaakt van uw diëet. Omdat brood zoo'n belangrijke rol in uwe voeding speelt, is het duidelijk, dat het van den grootslen invloed is op nw gezondheid. Zonder te overdrijven, kan men zoggen, dat de gezond heid rechtstreeks afhankelijk is van de kwali teit van het brood, dat men eet. Het is dus vau het grootste belang om brood te eten van de beste hoedanigheid. Van dit standpunt uitgaande, is het dool onzer iurichting om brood te ver schaffen, dat aan de hoogste eischen voldoet, die men aan dit voedingsmiddel tan stellen, zooals hierna wórdt verklaard; In de eerste plaats is het noodig om de tarwe en de roggo te ontdoen van vreemde en schadelijke bijge wassen, steentjes, enz., vooral voor ongebuild brood, waarvoor echter voor andere inrichtin- gon het graan niet of alleen door een harpzifc wordt gereinigd, die alleen de grofste onreinheden verwijdert, fn onze inrichting zijn daarentegen vele moderne graant einiging- tnachines welke als volgt automatisch werken. In een zift- en zuigmachine worden eerst de grootero en daarna de kleinere vreemde bestanddeelen uitgezift, terwijl tijdens het vallen in en het verlaten van die machine door een sterken exhauster, de soortelijk lichtere bestanddeelen worden weggezogen, waarna het graan in een raspmachine valt, die de basten afraspt en dat afraspel door een sterken exhauster er uit zuigt. Vervolgens wordt de tarwe door een tweevoudige» yerdeelcylinder gescheiden in kleine tarwe en in groote tarwe, terwijl de nog grootere erwten en boonen tot het einde van dien cylinder rollen en afzouderlijk in een zak vallen, endertusschen de kleine tarwe door zaadtrienrs gaat welke de zaden er uit werpen, en de groote taiwe door gerst- en havertrieurs wordt bewogen, die deze groote tarwe nit do gerst ctt haver werpen, welke groote tarwe door een koker rolt bij de van zaden ontdane kleine tarwe, waarna ileze weder verecnigdo tarwe valt in eene waschmachine tegen een onder sterken druk uit een hoog gelegen dicht waterreser voir opgestuwde waterstroom, welke het graan terug werpt in een bassin, doch steentjes, door hun meerder soortelijk gewicht, door zich laat zakken, die zich in een trechter verzamolen en daaronder uu en dan door een klep op een zift worden geloosd. Onderwijl zakt de nrwe in het bassin en vloeit in een stel van twee droogtrommels welke met centrifugale kracht door middel \an snel ronddraaiende armen, het graan tegen de van gaatjes voorziene wanden werpen, waardoor het water niet afgesehuarde buitenste tarwebastjes vliest In het bassin zijn intusschen vele strootjes, door insecten uitgegeten graankorrels, enz., boven komen drijven, die door eene opening er uit vloeien en op een zift in een bale blijven liggen. Vervolgens komt de tarwe of dehogge in een der 6 silo voorraadruimten om maalklaar te verharden, waaruit het door 1 tot cn met 6 schuiven, al naar de beste verhouding wordt verkregen, tegelijk met het zelfde soort graan, doch van andere noodige eigenschappenuit 1 of meor der andere silo-voorruiraten, komt in een vermengcylinder, welke de vermengde tarwe of rogge uitlaat naar oone schuier- en zuigmachine met 3 schuier étages van borstels, welke er alle door de droog trommels aan ge wreven bastvezels afschuieren, terwijl een sterke exhauster die bastvezels er uitzuigt, waar na het graan eindelijk door eene machine met een sterke magneet gaat, die eventueele ijzer- deelen vasthoudt, welke door een schrapper naar een niet magnetisch gedeelte worden geschoven eD van daar in een aizonderlijke bakje vallen. Hierna wordt de tarwe ot de rogge door eene automatisch werkende weegmachine gewogen die tevens het door haar gewogen gewicht optelt en aldus ua elke weging door cijfers aanwijst. Thans is hei graan gereed om te worden vermalen, hetgeen geleidelijk ge schied door 4 stellen van gnrillelde stalen walsen, om 't toe de'juiste fijnte te kunnen verkrijgen, daar, bij voorbeeld, bij ongebuild brood, te grove zemels de darmbeweging te veel versnellen en te fijne zemels tot verstop ping aanleidiug kunnen geven. Tevens wordt daardoor vermeden, dat alslijpsel van maal- steenen onze zoo doelmatig gereinigde tarwe of rogge weder verontreinigt. Al deze machines werken geheel van zelf, evenals fcusscheu hen het transport van dit graan, verticaal door elevatoren, horizontaal door transportschi oeven. en hollend door kokers. Zelfs het meel wordt door eene maehiuo opgezakt en nauwkeurig tot een bepaald gewicht afgewogen, terwijl zij tijdens haar wegen, pen anderen zak "ült. Slechts één werkman houdt toezicht, alleen voor het juist gesteld zijn van de geheele inrichting, zondei de tarwe of do rogge aan te raken, en bedient dan tevens een dor stoomketels en stoommachines, welk economisch bedrijf zeer veel medewerkt tot onze billijke prijzen. Al het in onze inrichting verwerkte water welt op uit onze diepe Artesische pijp wellen in een oudergrondsch reservoir en wordt van daaruit gepompt door een dubbel werkende zuig- en perswaterpomp, een en ander zooals door de moderne waterleiding-maatschappijen het water wordt verkregeu eu geleverd. De borciding van het meel tot brood geschiedt in onze inrichting volgens een verbeterd systeem, hetwelk berust op een groot aar.tal door ons systematisch verrichte vergelijkende proefne mingen. Door deze bereiding komen de voedende bestanddeelen, welke in het meel opgeborgen liggen, zoo goed a!s geheel vrij en maken dit brood gemakkelijker verteerbaar en dus opneembaar voor het.bloed, waardoor 't een krachtiger voedsel is, en speciaal voor hen die aan do maag lijden, een heilzaam levensmiddel mag worden genoemd, daar dit brood, als ware het reeds gedeeltelijk verteerd, vóór het de maag heeft bereikt. Dit brood is tevens fijn van smaak cn heeft oen aangename» geur, hetgoen de eetlust bevordert en hot daarom in het bijzonder tot een uitstekend vrodsel maakt voor kinderen, wolke nog in den groei zijn. De vermeugiug an het deeg geschiedt door machines in stalen kuipen, in elk waarvan een stalon arm met klauw het deeg vermengt en kneedt zooals met de hand, doch veel beteren zindclijker dan door vermoeiend handwerk kan geschieden. In onze moderne ovens mei door dringender liittc, wordt ons brood meer doorgebakken, tengevolge waarvan het zijn moeilijk verteerbare kleverigheid geheel ver liest, waardoor het bezwaar tegen versch brood is opgeheven, on ons brood tevens zeer smakelijke croquante korsten krijgt. Daar wij geregeld de beste grondstoffen verwerken, is *t, na kennisneming van het voorgaande, duidelijk, dat de zuivere en echte nootzoete tarwesinaak en rogeesmaak onzer groote ver scheidenheid van soorten brood, door geen •ndor fabrikaat wordt geëvenaard. Onze geheele inrichting kan in werkiug worden bezichtigd, welke bezoeken ons zeer aangenaam zullen ziju. Telkens in Februari wordt het 10 pCt. divideud van het voor ons brood, beschuit en koek in het vorige kaleuderjaai betaalde bedrag, uitgekeerd; voor eeno juiste opmaking dezer bedragen der vele dnizendeu dividend- boekjes, is zulks niet eerder mogelijk. Ons dividend vormt een jaarlijksche spaarpot voor het huishouden en is geene denkbeeldige, doch eene werkelijke besparing, omdat onze artike- kelen voor huune prijzen supérieur en daarom zeer billijk zijn. Bedragen tot ongeveer f30.— werden als dividend per gezin door ons uitgekeerd. Eventueele aanmerkingen en verzoeken om nadere inlichtingen zullen met de meeste zorg wordeu behandeld en gelieve men te richten aan de afdeeling „Broodfabriek'' van Meursing's Machinale Fabr: iken van Gebak, Amersfoort. (Advf>i

Historische kranten - Archief Eemland

De Eemlander | 1911 | | pagina 1