DAGBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN.
Uit de Pers.
No. 119,
MAANDAG 22 MEI 1911.
8e JAARGANG.
BUITENLAN D.
DE EEMLANDER.
Hoofdredacteur: Mr. 1». J. vnu Schaardenburg.
Abonnementsprijs:
per j!iarf 4.Franco per
post id. 15.60. Per 3 maanden id. II.Franco per post
id. f 1.40. Afzonderlijke nummers f 0.05.
tbircau: IllAtJ <i. Telet. latere. 1SÏ.
Prijs (Ier Advertentie»
Van 1 tot 5 regels f 0.40. Yoor ioderen regel meer I 0.08.
Buiten het Kanton Amersfoort per regel f 0.10. (Bij
abonnement belangrijke korting).
Tot plaatsing van advert, en reel, van buiten bet kanton Amersfoort in dit blad is „uitsluitend" gerechtigd bet Alg. Binnen- en Buitenlandsch Advert.- baruau D. Y. ALTA, Wannoesstr. 7S- 78 Amsterdam
Een rechterlijke benoeming.
Men kan allerminst zeggen oordeelt
het Handelsblad dat de tegenwoordige
minister van justitie met de benoeming bjj
do rechterlijke macht, waarvoot hij verant
woordelijk is, zeer bijzonder gelukkig is
geweest. Onder zijn bewind zijn verschil
lende gewichtige plaatsen bezet geworden
op een wjjzo, die menigeen verbaasd heelt
doen staan.
Als lautste voorbeeld heeft on9 do Dins
dag 1.1. bij Koninklijk besluit afgekomen
bevordering van eenen rechter te Dordrecht
tot lid van de zoo gewichtige en begeerde
Haagsche Rechtbank getroffen. Wij moeten
eerlijk bekennen dat deze benoeming ons
versteld heelt doen staan. De benoemde is
degene geweest, die gefungeerd heeft als
eerste rechter van instructie in de Papen-
drechtsche strafzaak.
Hij heeft als zoodanig fouten begaan, die
voor een rechter van de allerzwaarste soort
waren, en die bij eiken anderen wcl-afzet
baren ambtenaar hadden moeten leiden tot
de overweging of bier niet sprake was vau
„eigenschappen, welke hem voor do verdere
vervulling zijner betrekking ongeschikt
maken". Is 't nog noodig daaraan te her
inneren De betrokken magistraat heeft
in die zaak bij herhaling in door hem op
gemaakte procosson-verbaal onjuiste eu
ouvolledige mededeelingen opgenomen, die
tot gewichtige consequenties bij de beoor-
deeliug der zaak leidden; terwijl hij lator,
desgevraagd, onder eedc moest verklaren:
„dat dio mededeelingen onjuist waren en
op een hem zelf onbegrijpelijke misverstand
berustten". Toen hem door het Gerechtshof
was opgedragen zekere gehoorproeven te
nemon, deed hij dit evenzeer op eeu alles
zins onvolledige wijze.
Met nadruk mag dus de vraag worden
gesteld of bg dergoljjke benoemingen wel
voldoende rekening wordt gehouden met
de cischen van een goeac justitie, en ook
mot het vertrouwen dat deze in de oogeD
van het publiek heeft te verdienen
Het blad merkt nog op, dat de Haag
sche Rechtbank misschien heel veel collo
gialiteitsgevoel, maar zeer weinig eerbied
voor de publieke opinie toonde, door voor
de thans vervulde vacature voor to dragen
liefst de beido rechter-commissarissen, dio
in de Papendrechtsche zaak zoo weinig
blijk hadden gegeven van 't bezit van de
noodzakelijke hooge rechterseigenschappen.
Een bewjjs van het tegendeel had ten
minste de minister van justitie kunnen ge
ven, door den dorden, op de voordracht
voorkomende, to benoemen, een lid der
Amsterdamsche Rechtbank, dio zich terecht
in een alleszins goeden roep en achting
macht verheugen.
Maar neen, het heeft niet zoo mogen
zijn.
De bestudeeuing van het sociale
vraagstuk respectievelijk bij de Pro-
testantschk rechterzijde en bij de
roomsch- K atholieke staatspartij.
De Nederlander vangt eeue bespreking
aan over Bociale wetgeving.
Daarin o. m. het volgende:
Te veel wordt uit het oog verloren, dat
van de zijde van het Protestantsche deel
der coalitie het sociale vraagstuk nog niet
volledig is bestudeerd. Alle krachten waren
tot voor oen twintigtal jaren geconcentreerd
tot het voeren van den schoolstrijd. Daa'bij
kwam, dat hot aantal intellectueels mannen,
dat vooraan stond, klein was, dut allerlei
werk van dezelfde personeu werd gevergd
en dat dus voor ingrijpende studie van hot
socialo probleem de tijd ontbrak. Voegt
men hierbij dat de juristen aan de univer
siteiton zij die voor een deel bestemd
waren later leiding te geven het sociale
vraagstuk, indion het ai aan de orde werd
gesteld, bijna zonder uitzondering door
liberale professoren zagen toegelicht, dan
is alleszins verklaarbasr, dat toen tussclien
1880 en 1890 de vraog om eene oplossing
drong, hoe zooveel toestanden, niet ten
onrechte als misstanden gebrandmerkt,
moesten worden verbeterd, van Protos-
tantsch-Christelijko zjjde een onzeker ge
luid gegeven werd.
De Roomsch Katholieke staatspartij was
in betere conditie. Van 't Rooinsche stand
punt uit was het probleem in het buitenland
doorgedacht, vóór nog hier duidelijk ge
voeld werd, dat 't vraagstuk bestond. Do
Roonische Kerk bovendien, met haro uil
nemende organisatie en arbeidsverdeeling,
was beter in staat een „stelsel" op to
bouwen dan de over verschillende, elk indor
dikwijls bestrijdende, kerken verdeelde
Protestanten. En vastheid kregen de Katho
lieken in hun strevon door het verschijnen
van de encycliek Rcrum Novarum in 1891,
waarin van hooger hand een bestek werd
gegeven van het door de Roomscheu vei der
af to werken gebouw. Waaibg men even
wel in het oog heeft te houden, dat ook
niet alle Roomschen èén lijn trekken en
mot name de 'scholen van Angers en Luik
vlak tegenover elkander staan.
Het ongeluk te Parijs.
Zooals we reeds per bulletin bekeud
maakten, zijn de Fransche minister president
Monis en de minister van Oorlog. Berteaux
te l8sy les Moulineaux door eeu vallende
vliegmachine getroffen. Berteaux is gedood
en de toestand van Monis schijnt hopeloos
De Courant meldt omtrent dit ongeluk
de volgende bijzonderheden.
De vliegwedstrijd ParijsMadrid, waarin
heden do eerste étape, ParijsAngoulême,
ten bedrage van 375 K.M., zou worden
afgelegd, is om zeer treurige redenen niet
kunnen doorgaan.
Men weet, dat de „Petit Parisien" don
wedstrijd had georganiseerd, dat de koning
van Spanje hem onder zijn bescherm
heerschap had genomen en dat de Fransche
regeering, in 't byzonder de minister van
Oorlog, hare belangstelling iu de onder
neming had getoond, dooraan acht officicrcn-
aviateurs op te dragen, de 20 deelnemers
over de 700 K.M. van het traject door
Frankrijk te volgen.
Dit waren de kapiteins De Chaunac-
Lanzac en Etévé, de luitenants Yence,
Clavenad, Trélarre, Maillois en Ménard,
en de vaandrig Devé.
Behalve de minister van Oorlog Berteaux,
zou ook de miuister-pre3ident Mouis op het
vliegterrein van Issy les Moulineaux het
vertrek der deelnemers aan den wedstrijd
bywoneu.
Beide heeren hebben inderdaad aan hun
voornemen gevolg gegeven, en tragisch
toeval! juist zy zijn in de eerste plaats
het slachtoffer geworden van eeu vrceselyk
ongeluk, dat zich aldus heefi toegedragen.
Het gebeurde Zoudagochtend, twoc miuu-
ten over half 7. Te 5.10 uur was de eerste
deelnemer vertrokken en daarna was voor
zes andere, met regelmatige tusschenpoozen,
het sein tot vertrek gegeven. \ijf machines
wareu, in de richting van Angoulême, uit
het oog verdwenen, maar de twee overige
raakten, na zich over een afstand van
slechts enkele meters voortbewogeu te
hebben, onklaar. Te 6.30 precies zette de
aviateur Train, op een oendekker van eigen
constructie, voorzien van een 70-paardc-
krachts-Gnorae-motor, zich in beweging.
Hot toestel vloog zoo zwaar, dat ik on
middellijk den indruk kreeg, dat het niet
ver zou komen; toch kwam de gedachte
aan de mogelijkheid vau een ongeluk uiet
iu mij op.
Na, op geringe hoogte, eeu afstand van
ongeveer 200 meter te hebben afgelegd,
kwam do machine voorover hellend snel
naar beneden, en wij, toeschouwers, ver
wachten niet anders dan dat zo onder
hevigen schok don grond zou bereiken.
Maar het terrein was niet vrij. Er stond
een peloton kurassiers opgesteld, die, zoo
noodig, zouden optreden om onder het
publiek de orde te bewaren. En niet ver
van hen af bevond zich een klein gezel
schap, bestaande uit den minister-president
Monis, den minister van Oorlog Berteaux,
den heer Deutsche, algemeen bekend door
zijn uitloven van tal van prijzen in wed
strijden op het gebied van luchtvaart en
aviatiek, en eenige militaire en civiele
personen, verbonden aan de departemeuten
der beide ministers. Uit vrees nu van op de
kurassims neer te vallen, wendde de vlieger
zijn toestel naar linke, en kwam daardoor
juist te midden van de groep der autoriteiten
terecht. Mouis, Berteaux en Deutsch hadden
geen tijd om zich door een sprong opzij
te redden, en alle drie werden zij door de
in volle vaart neerploffonde machine ge
troffen.
Yrecsclijk -verden de rampzaligen ge
havend. Do nog woest roudwontelcndc
schroef sneed een dor armen van Berteaux
vlak bij den schouder af, scheurde Mouis'
gezicht aan den éénen kant geheel open,
en bracht Deutsch eenige verwondingeu
vau minder beteekenis toe.
Een 6chok van ontzetting voer door de
omstanders. Een man meende in zijn ver
bijstering niet te mogen nalaten, Berteaux'
afgesneden arm op te rapen en dien zorg
vuldig in de auto te leggen, waarheen men
den ongelukkige, totaal bewusteloos en zijn
bloed bij stroomen verliezende, ijlings ge
dragen had. Monis, met verschrikkelijk
bebloed gelaat, van zijn ééne wang de helft
afgerukt, werd naar eon andere uuto ge
bracht, en beide slachtoffers getransporteerd
naar het in de nabijheid van het vliegter
rein gelegene hospitaal Boucicaut.
Tien minuten later kwam een generaal
ou9 mcdedeelen, dat minister Berteaux,
zonder zijn bewustzijn to hebben herkregen,
tengevolge van het zware bloedverlies
overleden was. De berichten omtrent Monis'
toestand luidden vrij geruststellend.
De voortgang van den wedstrijd werd
terstond verboden door den prefect vad
politie Lépine, die zich op het oogenblik
van het ongeluk op slecht9 korten afstand
van de ministers en hun gezelschap had
bevonden.
De vlieger Train, zijn ondanks oorzaak
der ontzettende gebeurtenis, had, wonder
boven wonder, niet de geringste blessuur
opgeloopen. Zijn machine was slechts licht
bc-chadigd, doch overdekt met bloed; de
grond cromheeu trouweus ook. Het was
een vreesclijk schouwspel, deze twoc auto's,
met die wreed vermiukto lichamen, en
bloedige sporen teekenende op hun weg....
Monis heeft een dabbele beenbreuk aan
het rechterbeen, welke onmiddellijk gezet
werd, kneuziugeu en verwondingen aan
het gelaat en de oogleden (de oogen zelf
zijn ongedeerd), het neusbeen gebroken;
een schedelbreuk is niet geconstateerd.
Monis heeft zware pijnen in zijn bor9t en
onderlijf, waarvau inen tot nog toe de
oorzaken niet heefc te weton kunneu ko
men. Een der dokters, die het hedenmid
dag uitgegeven bulletin heeft onderteokor.d,
verklaarde, dat nog niet uit te maken is,
of de verwondingen van den 'minister
gevaarlijk zijn; de beenbreuken zijn gezet.
Men maakt zich echter nog lichtelijk
ongerust over de pijnen in het onderlijf,
die zeer hovig zijn.
Deutsch is niet ernstig gewond. Hij werd
door dc aeroplane op don grond geworpen;
zijn heup werd door den val gekneusd.
Antoine Monis, het zoontje van den mi
nister, heeft een beenwond gekregen.
Berteaux was onmiddellijk dood. Het
schroefblad sloeg hem den linkerarm af
en maakte een diepen houw in zijn hals.
Bovendien kreeg de ougelukkigo een
schedelbreuk. Terstond had een zware
bloeduitstorting plaats. Het lijk van Ber
teaux werd in een ziekenwagen van het
hospitaal Boucicaut naar het ministerie
van Oorlog vervoerd, waar het tegen 9
uur aankwam en geheel in oen laken ge
wikkeld met alleen het hoofd vrij, werd
neergelegd op een bed in een haastig
ingerichte chapelle ardente. Hot gelaat van
den doode is kalm, maar wasbleek. Het
ia volkomen leeggebloed. Ecu half uur na
de aankomst van het lijk kwam mevrouw
Berteaux, die door een vriend van het
ongeluk op de hoogte was gebracht,
vergezeld van haar zoon, dochter en schoon
zoon. Zij wierp zich snikkend op het lijk
van haar man.
Yoor de aankomst vau de familie hadden
de doktoren de lugubere operatie verricht
van het aannaaien aan het lichaam van
den arm, die door do schroef als met een
mes was afgesneden en die vcrschoideno
meters van 't lichaam van Berteaux op
den grond liggend werd teruggevonden.
Tegenstrijdige berichten doen de rondo
over den toestand van minister-president
Monis. Terwijl het laatste bulletin tamelijk
geruststellend luidt, zijn de geruchten veeleer
verontrustend en algemoen werd gezegd,
dat Monis reeds overledon was. Een feit
is echter, dat de dokters nog geen uitspraak
kunnen doen. Inwendige pijucn in dc
leverstreek wekken bezorgdheid, maar dc
kneuzingen en de breuk van het rechterbeen
zijn niet gevaarlijk. Komen or geen com
plicaties bij, dan kan Monis binnen een
tiental dagen den ministerraad weder bij
wonen.
Monis vroeg herhaaldelijk, of er meer
gekwetsten waren Men heeft hem den
dood van den minister van Oorlog verzwegen.
Monis kon eenige hoog-dringende stukken
onderteekenen. Hij besloot, den Parys-
Madridwedstrijd, vanochtend door Lépine
verboden, te laten voortzetten. Men heeft
de organisators van dit besluit verwittigd,
